1. ¿Chem epu dungu mew maneluwküleafuiñ?

CHAW JEWBA piwkeyefi tañi pu poyekeetew. Afkentu femkey ka rumel femay. Kafey kidu piwkeyefi tati nor dungu (Sal. 33:5). Feymu maneluwküleafuiñ epu dungu mew: Kiñe, norngenochi dungu femngelu ñi pu che, kidu kutrantupiwkelkeeyew. Epu, Jewba ñi duam mu, pu che norngenochi dungu ta femngewelayay. Ti wünen trokiñ taiñ chillkatufiel, * kimiyiñ tati Ley Jewba ñi elufiel ta Moyse nüwkülefuy ti piwkeyen mu. Tüfachi Ley dungu yafültukufi pu che ñi nor dungu femafiel ta kakelu che, doyelchi may tati pu kuñifallkülelu (Deut. 10:18). Tüfachi Ley dungu pengeli Jewba rume duamtuniekefi tañi pu poyekeetew.

2. Tüfachi chillkatun mew, ¿chem ramtun wiñoldunguaiñ?

² Ti Ley Jewba ñi elufiel ta Moyse fentepuwi ñi inangeal 33 tripantu taiñ mülen antü mu, elkünungelu tati kristiano trawünche. Welu pu kristiano nierpuyngün kiñe we ley dungu, Kristo ñi ley dungu. Tüfa kelluaeyew pengelal ti piwkeyen ka ñi femal norngechi dungu. Tüfachi chillkatun mew, ngüneduamaiñ chem am tüfachi we ley dungu. Fey ngüneduamaiñ tüfachi ramtun: Tüfachi we ley dungu, ¿chumngelu nüwküley ti piwkeyen mu? ¿Chumngelu kellukefi pu che ñi norngechi dungu femal? Pu chaw, füta ka longkolelu, ¿chumngechi inayafuyngün tüfachi ley?

3. Ñi feypin Galata 6:2, ¿chem dungu koneltuley “Kristo tañi ley dungu”?

³ Biblia feypi: “Eluwkülemün welukentu tamün kelluwal chem dungu tamün fanetunieetew, femngechi am inaniefimün Kristo tañi ley dungu” (Galata 6:2, TNM). Tati pu kristiano inakefingün “Kristo tañi ley dungu”. ¿Chem koneltuley tüfachi ley mu? Tüfa kom tañi kimeltuel ta Jesus. Kidu elulafi tañi pu inanieetew fillke ley ñi inayafiel engün, welu may wüli ti werkün dungu ka ti ngülam. Taiñ doy küme adümafiel tüfachi ley, ngüneduamaiñ kiñeke dungu.

4. ¿Chumngechi kimeltuy Jesus?

⁴ ¿Chumngechi kimeltuy Jesus? Kidu tañi feypin mu kimeltufi tati pu che. Kimeltuy ti rüf dungu Ngünechen mu, chumngelu elkünungeiñ Mapu mu, kafey kimeltuy ñi afal kom wedake dungu Chaw Ngünechen ngünenietufile ti Mapu. Feymu ñi kimeltuel nengümpiwkelfi tati pu che (Luka 24:19). Kafey Jesus tañi femün mu kimeltulelfi tañi pu inanieetew, femngechi pengelelfi chumngechi yenieal tañi mongen (Juan 13:15).

5. Jesus, ¿chumül kimeltufi ta pu che?

⁵ ¿Chumül kimeltuy Jesus? Kidu ta kimeltuy mülepalu Mapu mew (Mat. 4:23). Kafey wiñomongetulu müten, kimeltufi tañi pu inanieetew. Rakiduamnge tüfa: Jesus pewfaluwi kiñe trokiñ tañi pu disipulu, tüfa 500 che peno, fey ka werkülelfi: “Kimeltuafimün” tati pu che “iñche ñi disipulungeal engün” (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6). Wiñotulu wenu mapu mu, Jesus amuley ñi kimeltuniefiel tañi pu inanieetew, longkolelu kay ti trokiñche mew. Femngechi 96 tripantu püle taiñ mülen antü mu, Jesukristo werküfi ta Juan ñi yafültukumeafiel tati pu dullielchi kristiano (Kol. 1:18; Apok. 1:1).

6. ¿Chew ta peafuiñ Jesus tañi kimeltuel?

⁶ ¿Chew ta peafuiñ Jesus tañi kimeltuel? Mülepalu Mapu mu, Jesus fentren dungu femi ka feypi, tüfa wirintukuley tati lifru Matew, Marku, Luka ka Juan mew. Kakelu lifru mülelu Griegu Wirintukun mu, kellukeeiñmu taiñ doy küme adümafiel ñi rakiduamkeel ta Jesus. Tüfachi lifru wirintukueyew kiñeke wentru adnieetew Jewba ñi newen ka adümniekefuyngün Jesus ñi rakiduam (1 Kor. 2:16).

7. ¿Chumngechi femürpuafuiñ Kristo tañi ley dungu?

 ⁷ ¿Chem kimeltukeeiñmu? Jesus ñi kimeltuel, müna kelluafeiñmu taiñ mongen mu. Feymu taiñ ruka, küdaw, kolegio ka ti trawünche mu, inayafuiñ Kristo tañi ley dungu. Kimürpukeiñ tüfachi ley dungu chillkatufiel ka rakiduamfiel mu tati Griegu Wirintukun. Tüfa mu müley fillke werkün dungu ka fillke ngülam, inafiliyiñ tüfa, femürpuaiñ Kristo tañi ley dungu. Kafey pengelaiñ taiñ feyentuniefiel taiñ Chaw Jewba, kidu mew am küpalu kom ñi kimeltuel ta Jesus (Juan 8:28).

8. Kristo tañi ley dungu, ¿chem mew am nüwküley?

⁸ Kiñe ruka küme anümkünungele wente chapüdkülechi kura mu, tati pu mülelu tüfey mew kuñiwtukunieafeyew tati ruka, feymu küme duamkülekey. Ka femngechi tati che inaniele kiñe ley küme adkülelu, doy küme duamkülekey. Kristo tañi ley dungu nüwküley ti piwkeyen mu, feymu newenküley. Ngüneduamafiyiñ tüfa.

9. ¿Chem dungu pengeli Jesus ñi nengümetew ti piwkeyen?

⁹ Wünelu mew, Jesus piwkeyen mu, femkefuy kom ti dungu. Kidu kutranpiwkeyechekefuy, feymu fentren che ta kimeltufi, pu kutran ta tremoltufi, pu ngüñülelu elufi iyael ka pu layelu wiñomongeltufi. Kom tüfa ñi femün, nengümeyew ti piwkeyen (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luka 7:11-15). Jesus kidutu duamuwlay, welu may doyümniekefuy kakelu che ñi duamnieel, feymu kellukefi engün. Fentren antü ka newen duamniefuy, welu küme duam mu femkefuy kom tüfa. Doyelchi may, pengelkünuy ñi fütra piwkeyen, wül-lu ñi mongen kom pu che mu (Juan 15:13).

10. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ta Jesus?

¹⁰ ¿Chem kimeltukeeiñmu? Iñchiñ inayentuafuiñ ta Jesus, fey kidutu duamuwlayaiñ, welu may doyümnieafiyiñ kakelu che ñi duamnieel. Kafey kutranpiwkeyenieafiyiñ pu che taiñ amuldungukefiel. Fey kutranpiwkeyecheliyiñ, amuldunguafiyiñ tati pu che ka kimeltulelafiyiñ ti kümeke dungu, femngechi inayentuafiyiñ Kristo tañi ley dungu.

11. ¿Chem dungu mew pengeli Jewba taiñ rüf duamnieetew?

¹¹ Ti epu dungu, Jesus pengeli tañi Chaw ñi piwkeyen. Tañi amuldungun mew, Jesus pengeli Chaw Ngünechen tunte ñi duamtuniefiel tañi pu poyekeetew. Feymu kidu kimeltuy: taiñ Chaw Ngünechen rume duamtunieeiñmu (Mat. 10:30, 31). Jewba rume ayüley ñi llowafiel feychi che wiñorakiduamtulu ñi kulpan mu, kafey ñi wiñotun ti trawünche mew (Luka 15:7, 10). Jewba pengelkünuy taiñ piwkeyenieetew iñchiñ, wüli tañi Fotüm taiñ montulaetew (Juan 3:16).

12. ¿Chumafuiñ taiñ piwkeyecheal Jewba reke?

¹² ¿Chem kimeltukeeiñmu? ¿Chumngechi inayenturpuafuiñ Chaw Ngünechen ñi piwkeyechen? (Efes. 5:1, 2, TNM). Taiñ pu peñi ka pu lamngen rume duamtunieafiyiñ. Kafey ayüwün mu llowafiyiñ feychi che “ñamkiyawchi ufisa reke” felefulu, welu fewla wiñotuy Jewba mew (1 Ped. 2:25). Pengelelafiyiñ taiñ pu peñi ka pu lamngen taiñ piwkeyeniefiel. Rupafule engün wedake dungu mu, eluwküleaiñ taiñ kelluafiel (1 Juan 3:17). Feley llemay, piwkeyecheliyiñ, inaniefiyiñ Kristo tañi ley dungu.

13. 1) Ñi feypin Juan 13:34, 35, ¿chem werküfi Jesus ñi femal tañi pu inanieetew? 2) ¿Chumngelu am tüfa kiñe we werkün dungu ngerpuy?

¹³ Ti küla dungu, Jesus werküfi tañi pu inanieetew ñi welukonke piwkeyewal engün, “chumngechi ta iñche piwkeyewiyiñ ta eymün” pifi (papeltunge Juan 13:34, 35). Feley llemay, iñchiñ müley taiñ welukonke piwkeyewal, chumngechi taiñ piwkeyeetew Jesus. Ti Ley Jewba ñi elufiel tati pu israelche feypikelafuy tüfa, feymu Jesus ñi feypin kiñe we werkün dungu ngerpuy.  Taiñ femngechi piwkeyewal, doyümafiyiñ ñi kümelkaleal ta kakelu che. Fente taiñ piwkeyefiel taiñ pu peñi ka lamngen, eluwküleaiñ ñi wülal taiñ mongen kidu engün ñi duam mew, chumngechi ñi femün ta Jesus.

14. Taiñ inayafiel tüfachi we werkün dungu, ¿chem dungu femafuiñ?

¹⁴ ¿Chem kimeltukeeiñmu? ¿Chumafuiñ taiñ inayal tüfachi we werkün dungu? Chumngechi inaduampeiñ, taiñ pu peñi ka pu lamngen duamtuniele ñi kellungeal, eluwküleaiñ taiñ kelluafiel. Kafey fente piwkeyeniefilu kay taiñ pu peñi ka pu lamngen, eluwküleiñ ñi wülal taiñ mongen kidu ñi duam mu. Welu kafey, pichiken dungu mew kütu kelluafuiñ, kiñeke tüfa: fillke rupa eluwafuiñ taiñ yemeafiel kiñe chachay kam kiñe papay ñi trawüntumeal. Kafey eluwküleafuiñ ñi kiñepülekünuafiel taiñ ayünieel, fey ñi füreneafiel taiñ pu che. Kam taiñ pu peñi ka taiñ pu lamngen rupafule nga fütra weda dungu, kiñepülekünuafuiñ taiñ küdaw kiñeke antü, fey taiñ kelluafiel engün. Femngechi femliyiñ, inanierpuafuiñ Kristo tañi ley dungu. Welu kafey, kelluntukuafuiñ taiñ pu peñi ka pu lamngen ñi küme duamküleal ti trawünche mu.

15, 16. Jesus ñi femün, ¿chumngechi pengeli ñi norngen ta kidu?

¹⁵ “Nor dungu”, chumngechi pünengekey tati Biblia mu, tüfa küpa feypi nor dungu femafiel itrokom che, dullintuchenon mu. ¿Chumngelu ta feypiafuiñ Kristo tañi ley dungu kellukeeiñmu taiñ nor dungu femal?

¹⁶ Wünelu mew, Jesus kom ñi femün ñi mongen mu pengeli ñi norngen. Kidu ñi antü mu, pu judiu longkolechi religioso yamkelafuy tati pu domo ka üdekefingün tati judiungenolu. Kafey illamkakefuyngün pu judiu tremümngenolu judiu ñi religion mew. Welu Jesus femngechi femlay. Kom che yamkefuy ka dullintuchekelafuy. Kidu katrütulafi tañi inayaetew pu judiu tuwün-ngenolu ka feyentulu kidu mu (Mat. 8:5-10, 13). Kafey dullintuchelafuy ñi amuldungufiel ta che, amuldungufi tati riku che ka pofre che (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9). Weda duamelkelafuy tati pu domo ñi nütramkafiel, welu may yamkefuy ka kümelkakefuy kom pu domo, kenü tati domo ñi illamkangekefel kütu (Luka 7:37-39, 44-50).

17. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ta Kristo?

¹⁷ ¿Chem kimeltukeeiñmu? Kom iñchiñ inayenturpuafuiñ ta Jesus, fey dullintuchelayaiñ ka amuldunguafiyiñ kom tati pu che ayünielu ñi allkütual, chem religion niefule, kam riku kam pofre ngeafuy rume. Tati pu wentru poyekefilu ta Jewba ka inayentuafuy ta Jesus, fey yamafingün tati pu domo. Femngechi kom iñchiñ inayafuiñ Kristo tañi ley dungu.

18. ¿Chem kimeltuy Jesus tati nor dungu mew?

¹⁸ Ti epu dungu, rakiduamnge chem kimeltuy Jesus tati norngechi dungu mew. Kidu ngülamtufi tañi pu inanieetew ñi nor dungu femafiel ta kakelu che. Kiñe falin dungu ñi kimeltuel ta Jesus fey ta nor dungu femafiel ta che, femngechi taiñ nor trokituaetew engün (Mat. 7:12). Welu, ¿nor dungu femngenoliyiñ kay? Jesus kimeltueiñmu taiñ maneluwal Jewba mu, kidu kay ingkañpekefi “tüfey engün tati ngillatulekelu kisu mew antü ka pun” (Luka 18:6, 7). Tüfa ñi feypin Jesus manelfalngey: Jewba kimniey wedake dungu rupamekeiñ afaelchi antü mu, welu kidu nor dungu femay iñchiñ taiñ montulaetew (2 Tes. 1:6).

19. ¿Chem kimeltukeeiñmu Jesus ñi ngülamtuel?

¹⁹ ¿Chem kimeltukeeiñmu? Inafiliyiñ ñi ngülam ta Jesus, nor dungu femafiyiñ ta kakelu pu che. Welu nor dungu femngenoliyiñ tüfachi Mapu ñi ngünenieel ta Satana, Jewba nor dungu femay taiñ montulaetew. Tüfa ¡müna yafültukukeeiñmu!

20. Pu ngen familia ka pu longkolelu, ¿chumngechi müley ñi trokitunieafiel ta che?

²⁰ Chumngechi ngüneduampeiñ, Kristo tañi ley dungu nüwküley ti piwkeyen mu. Feymu pu ngen familia ka pu longkolelu müley ñi yamnieafiel ka küme duamelafiel feychi pu che ñi kuñiwtukuniefiel. Müley tañi longkontukual, Jesus ayüniey ñi piwkeyefengeal engün itrokom dungu mu.

21. 1) Ti füta, ¿chumngechi inayentuafuy Jesus ñi piwkeyechen? 2) ¿Chumngechi ti chaw müley ñi trokitunieafiel tañi pu fotüm ka ñawe?

²¹ Familia mew. Tati füta piwkeyefi tañi domo “chumngechi ta Cristo piwkeyefi tañi trokiñche” (Efes. 5:25, 28, 29). Femngechi femle ti füta, doyümafi tañi domo ñi kümelkaleal. Welu kiñeke wentru tremingün chew yamngekelay pu che, feymu küdawtukey engün ñi pengelelafiel ñi piwkeyeniefiel tañi domo. Kiñe wentru küdawtuafuy tañi küme elkünutual ñi weda wimtun, welu müley ñi femngechi femal tañi inayal Kristo ñi ley dungu. Ti wentru inayentufile Jesus ñi piwkeyechen, doy küme yamnieaeyew tañi domo. Kiñe chaw rüf piwkeyeniefile tañi pu fotüm ka ñawe, weda pikelafi ka weda duamelkelafi rume (Efes. 4:31). Feymu piwkeyefilu ka sakiniefilu kay tañi pu pichikeche, tüfa engün doy küme duamküleafuyngün. Femngechi tüfa engün pengelelafuyngün ñi piwkeyeniefiel tañi chaw ka maneluwayngün kidu mu.

22. 1) Chumngechi ñi feypin 1 Pedro 5:1-3, ¿iney ngen-ngey tati “pu che ufisa reke felelu”? 2) Ngünechen tañi pu che, ¿chumngechi müley ñi femngeal engün?

²² Trawünche mu. Pu longkolelu müley ñi longkontukual, kidu engün ngen-ngelay tati “pu che ufisa reke felelu” (Juan 10:16; papeltunge 1 Pedro 5:1-3). Tati feypin “Ngünechen tañi pu che ufisa reke felelu” ka “elungeymün tamün kuydayafiel”, ¿chem rakiduamelkefi pu  longkolelu? Tüfa pengeli Chaw Ngünechen ngen-ngey tati trawünche mu, fey kidu ayükey pu longkolelu ñi kuydayafiel engün piwkeyen mu (1 Tes. 2:7, 8). Tüfa engün küme piwke mu kamañniefile “Ngünechen tañi pu che ufisa reke felelu”, kidu kümelkayaeyew. Ka femngechi tati pu peñi ka lamngen piwkeyeaeyew ka yamnieaeyew engün.

23. Kiñe che fütra kulpale, ¿chem chumayngün pu longkolelu?

²³ Tati Ley Jewba ñi elufiel pu israelche elfalkünukefuy pu kues ka pu longkolelu ñi kelluafiel pu che ñi weniyeafiel ta Jewba ka ñi jusgayafiel pu che wedake dungu femlu. Welu Kristo tañi ley dungu mu, femngechi felewelay. Kiñe che fütra kulpale famülke mu, pu longkolelu norümkefi müten tati kulpalu ñi weniyetuafiel ta Jewba. Pu longkolelu rakiduamtukunieyngün Chaw Ngünechen elfalkünufi tati pu awtoridad ñi jusgayafiel pu che wedake dungu femlu. Fey tüfa engün multakefingün ka püresuntukukefingün pu chaftukefilu pu awtoridad ñi ley dungu (Rom. 13:1-4).

24. Pu longkolelu elfalkünungele ñi ngüneduamal kiñe weda dungu, ¿chem müley ñi rakiduamtukunieal?

²⁴ Tati che fütra kulpalu, pu longkolelu, ¿chem müley ñi femürpual? Fey engün ngüneduamkeyngün tati Biblia, femngechi ñi küme dullial chem femal. Rakiduamkeyngün Kristo tañi ley dungu nüwküley ti piwkeyewün mu. Feymu pu longkolelu piwkeyen mu ramtuwkeyngün: “¿Chumngechi kelluafuiñ kiñe peñi kam lamngen femngelu kiñe weda dungu? Ti che weda femlu, ¿rüf wiñorakiduamtupey may? ¿Kelluafuiñ wiño weniyetuafiel ta Jewba?”.

25. ¿Chem inaduamaiñ küpalechi chillkatun mu?

²⁵ ¡Müna mañumküleiñ chumngechi ñi adkülen Kristo tañi ley dungu! Kiduke iñchiñ newentukeiñ taiñ inayafiel tüfachi ley, femngechi taiñ pu peñi ka pu lamngen küme duamküleay ka ayüwküleay trawünche mu. Welu tüfachi Mapu mu müley che weda piwkengelu, fey amuley tañi doy wedalkameken engün (2 Tim. 3:13). Feymu müley taiñ kuñiwtukuwal. Küpalechi chillkatun mu inaduamafiyiñ tüfa: nüntukangele kam femngele podngechi dungu pu pichikeche, ¿chumngechi ti trawünche pengelafuy Jewba ñi nor dungu?