1. Ngu tihi timhaka timbidi ti hi nga tsanisekako ka tona?

JEHOVHA TXIZIMU wa ma randa malanda akwe. Mbimo yotshe ene wa ma khatalela ni ku kha na mbi leka kumaha toneto. Jehovha a randa wululami. (Mas. 33:5) Ngu toneto, hi nga tsaniseka ka timhaka timbidi i ku tiya: 1) Jehovha wa pfa kupanda loko malanda akwe ma txi ñolwa ngu nzila ya txhofu. 2) Ene a thembisa ti to a na tsayisa vabihi. Ka msungo wu wu nga pinda wa mxaxamelo * wuwa, hi woni ti to Mlayo wu Txizimu txi nga ti ningile Isarayeli ngu kuthumisa Mosi wu ti seketetwe ka lirando. Mlayo wonewo wu ti kuzeta ku vathu ve maha wululami ka vathu votshe, hambi ka va va nga ti woneka va si na vanyamne. (Dhewut. 10:18) Mlayo wonewo wu kombisa nzila yi Jehovha a khatalako ngu yona ngu vakozeli vakwe.

2. Ngu sihi siwotiso hi no si xamula?

² Mlayo wa Mosi wu gumile ngu 33 ka mbimo ya Jesu mbimo yi dibanza da Wukristu di nga simekwa. Ina Makristu ma ndi na zumba ma si nga ni mlayo awu wu nga simekwa ka lirando ni kuseketela wululami? Ahim-him! Makristu ma ti ni mlayo wa wuphya. Ka msungo wuwa hi na khata ngu kubhula ngu ti to nji txani mlayo. Se ngu kugwita hi na xamula siwotiso siya: Ngu kutxani hi txi kholwa to mlayo wuwa wu simekilwe ka lirando? Ngu kutxani hi nga wombako ti to wu kuzeta kumaha wululami? Ngu kuya ngu mlayo wuwa, ava va ku ni wulawuli va fanete kuñola vamwani ngu nzila yihi?

3. Nga ha hi nga ti wona ngu kona ka Vagalatiya 6:2, “mlayo wa Kristu” wu pata txani?

³ Lera Vagalatiya 6:2. Makristu ma hahatshi ka “mlayo wa Kristu.” Jesu kha bhaletela milayo e ninga valondeteli vakwe, kambe a va ningile sileletelo, sirumo ni matshina a milayo kasi ku ve hanya ngu sona. “Mlayo wa Kristu” wu pata totshe ati Jesu a nga ti gondisa. Ka tindimana ti ti londiselako hi na xolisisa kwati mlayo wuwa.

4-5. Jesu ati gondisisa kutxani, ni ku a gondisile mbimo muni?

⁴ Jesu a ti gondisisa kutxani? Txo khata, ene a ti gondisa vathu ngu kuwomba-womba navo. Mapswi akwe ma ti ni mtamo nguko a ti womba ditshuri mayelano ni Txizimu, a gondisile mayelano ni txikongomelo txa wutomi, ni kugela vathu ti to kuxaniseka ka vathu ku na gumiswa ngu Mfumo wa Txizimu dwe. (Luka 24:19) Jesu a ti maha ti a nga txi ti gondisa. Ene a vekile txikombiso txa nzila yi valondeteli vakwe va fanelako kuhanyisa tona.—Joh. 13:15.

⁵ Jesu a gondisile mbimo muni? A gondisile mbimo yi a nga ti ha mafuni. (Mat. 4:23) A tshumete e gondisa valondeteli vakwe msana kova a di wukile ngu ka vafi. Ngu txikombiso, a ti kombekisile ka vagondiswa vakwe ava va nga ti hoka kona mu ka 500 wa vona e va ninga txirumo txo ve ya “phindula vamatiko.” (Mat. 28:19, 20; 1 Vak. 15:6) Kota msungo wa dibanza da Wukristu, Jesu a simamile e ningela sileletelo ka vagondiswa vakwe msana kova a di tsute nzumani. Ngu txikombiso, ngu dilembe da 96 ka mbimo ya Jesu, Kristu a thumisile mpostoli Johani ti to e tsanisa ni kuningela txialakanyiso ka Makristu aya i ku vasawuleki.—Vakl. 1:18; Mtu. 1:1.

6-7. a) Tigondo ta Jesu ti bhatwe hani? b) Hi nga kombisisa kutxani ku ha engisa mlayo wa Kristu?

⁶ Tigondo ta Jesu ti bhatwe hani? Tievhangeli ta mune ti ni timhaka to tala ati Jesu a nga womba ni ku ti maha mbimo yi a nga ti ha mafuni. Mabhuku mamwani a Mibhalo ya Txigriki aya ma nga bhalwa ngu vathu ava va nga ti susumetwa ngu moya wo sawuleka ni ku va ni “mialakanyo ya Kristu” ni ona ma hi vhuna kupfisisa ati Jesu a yi wonisako tona mhaka yo kari.—1 Vak. 2:16.

⁷ Athu hi gonda txani: Tigondo ta Jesu ta hi vhuna ka siemo sotshe sa wutomi. Ngu  toneto, mlayo wa Kristu wu gwesa simaho sathu mtini, mthumoni, txikolwani ni dibanzani. Hi nga gonda mlayo wuwa ngu kulera Mibhalo ya Wukristu ya Txigriki ni kutshumela hi alakanyisisa ngu yona. Ngako hi txi hanya ngu kuya ngu sileletelo, sirumo ni matshina a milayo yi yi ku mu ka Bhiblia hi na kombisa ti to ha engisa mlayo wa Kristu. Ngako hi txi engisa mlayo wa Kristu hi engisa Txizimu txathu txa lirando, Jehovha i ku Txisima txa totshe ati Jesu a nga ti gondisa.—Joh. 8:28.

8. Mlayo wa Kristu wu simekilwe ka txani?

⁸ Nyumba yo tiya yi tshumela yi simekwa ta tinene yi maha ti to ava va zumbako ka yona ve tipfa va di vhikelekile. Ngu kufana mlayo wa wunene awu wu nga simekwa ta tinene wu maha ti to ava va hanyako ngu wona ve tipfa va di khalisekile. Mlayo wa Kristu wu simekilwe ka wukhalo wa wunene ngutu i ku ka lirando. Ngu kutxani hi txi womba toneto?

9-10. Ngu tihi ti kombisako ti to Jesu a ti susumetwa ngu lirando? Hi nga mu etetelisa kutxani?

⁹ Txo khata: Jesu a ti kuzetelwa ngu lirando ka totshe ti a nga maha. Wumbilu wu susumetete Jesu ku e gondisa vathu, e hanyisa valwati, e ninga sakudya vathu, ni kuwusa vakufa. (Mat. 14:14; 15:32-38; Marku 6:34; Luka 7:11-15) Hambiku kumaha toneto ti nga ti lava mtamo ni mbimo, ene ngu kutidhunda ati thangetisa silaveko sa vamwani i si nga sakwe. Kambe, txa lisima ngutu ngu ningela wutomi wakwe kasi kuhanyisa vamwani.—Joh. 15:13.

¹⁰ Athu hi gonda txani: Hi nga etetela Jesu ngu kuthangetisa silaveko sa vamwani i si nga sathu. Hi maha toneto ngu kukombisa wuxinji ka vathu va hi va manako thembweni. Ngako wumbilu wu txi hi susumetela kutxhumayela ni kugondisa, hi na va hi txi kombisa kuengisa mlayo wa Kristu.

11-12. a) Nji txani txi kombisako ti to Jehovha wa khatala ngu ngathu? b) Hi nga li etetelisa kutxani lirando la Jehovha?

¹¹ Txa wumbidi: Jesu a kombisile lirando la Tate wakwe. Mbimo yi a nga ti txhumayela a kombisile ti to Jehovha wa khatala ngutu ngu vakhozeli vakwe. A gondisile ti to mmwani ni mmwani kwathu mbwa lisima masoni ka Tate wathu wa nzumani. (Mat. 10:31) Jehovha wa tsaka mbimo yi tinvuta takwe ti ti nga hambuka ti ti solako ti wuyela dibanzani. (Luka 15:7, 10) Jehovha a kombisile lirando lakwe ngu ngathu ngu kuningela Mwanana wakwe kasi kuterula vathu votshe.—Joh. 3:16.

¹² Athu hi gonda txani: Hi nga li tekelelisa kutxani lirando la Jehovha? (Vaef. 5:1, 2) Hi li etetela ngu kuteka vanathu kota vathu va lisima ngutu, ni kuamukela ngu manza mambidi “nvuta yo mwalala” ayi yi wuyelako ka Jehovha. (Mas. 119:176) Hi kombisa ti to ha randa vanathu ngu ku va vhuna mbimo yi va ku ni silaveko. (1 Joh. 3:17) Loko hi txi ñola vamwani ngu nzila ya lirando hi engisa mlayo wa Kristu.

13-14. a) Ngu kuya ngu Johani 13:34, 35 ngu tihi ti Jesu a nga ruma vagondiswa ku ve ti maha? Ni ku, ngu kutxani i ti mlayo wa wuphya? b) Hi kombisisa kutxani to ha engisa mlayo wuwa?

¹³ Txa wuraru: Jesu a rumile vagondiswa vakwe ku ve kombisa lirando lo mbi ti alakanyela. (Lera Johani 13:34, 35.) Txirumo txa Jesu nja txiphya nguko txi womba to hi fanete kukombisa lirando la hombe lo pinda ali li nga wombwa ka Mlayo wa Mosi. Mlayo wu hi ruma kuranda vanathu nga ti Jesu a nga hi randisa tona. Ti womba ti to hi fanete hi va ni lirando lo mbi ti alakanyela mwendo lirando li li thangetisako silaveko sa vamwani. * Hi fanete hi  randa vanathu kupinda ti hi ti randisako tona hipune. Ti lava hi va randa ha koza hi tiemisela kufa ngu mhaka yawe, kufana ni Jesu.

¹⁴ Athu hi gonda txani: Hi nga kombisisa kutxani ti to ha engisa txirumo txa txiphya? Ngu kumaha mizamo yo vhuna vanathu. Hi ti emisete hambi kufa hi fela vanathu, ni kutshumela hi va vhuna hambi ka silo sa sidotho. Ngu txikombiso, hi nga vhuna mwanathu wu a nga kumba ngu ku mteka hi ya nayo mitshanganoni, hi nga tshumela hi ti emisela kuleka ati hi ti dhundako kasi ku hi tsakisa vamwani, mwendo kuteka maferiya ti to hi ya vhuneta a mu ku nga humelela tiphango. Hi nga tshumela hi maha ti hi nga ti kotako dibanzani kasi ku mmweyo ni mmweyo e tipfa a di vhikelekile.

15-17. a) Simaho sa Jesu si wu kombisisile kutxani wululami wakwe? b) Hi nga mu etetelisa kutxani Kristu?

¹⁵ Ngu kuya ngu Bhiblia dipswi “wululami” di womba kumaha ati Txizimu txi ti wonako i di ta tinene hi si nga ni txisawu-sawu. Ngu kutxani hi nga wombako ti to mlayo wa Kristu wu seketela wululami?

¹⁶ Txo khata, alakanya ngu ti Jesu a nga maha ati ti kombisako ti to a dhunda wululami. Ka masiku a Jesu vathangeli va wukhongeli va ti nyenya va i nga si nga Majudha, va ti teka sisiwana i si nga sa txilo ni kwa mbi xonipha vavasikati. Kuhambana ni vathangeli vonevo, Jesu a si nga ni txisawu-sawu a ti dhunda votshe. Ene a ti amukela vathu ava i nga si nga Majudha ava va nga ti kholwa kwakwe. (Mat. 8:5-10, 13) Ene a ti txhumayela votshe vathu, sisiwana ni siganyi. (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9) Jesu a si bhongeli vavasikati mbimo yi a nga ti womba-womba navo. Hahanze keto, ene a ti va xonipha ni ku a ti ni wunene hambi ka va va nga ti wonwa i si nga va txilo.—Luka 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Athu hi gonda txani: Hi nga etetela Jesu ngu kwa mbi va ni txisawu-sawu ni kutxhumayela vathu votshe va va hi engisako ti si nga ni mhaka ni wukhongeli wawe. Vavamna va i ku Makristu va nga etetela Jesu ngu kuxonipha vavasikati. Ngako hi txi maha toneto hi kombisa ti to ha engisa mlayo wa Kristu.

18-19. Jesu a gondisile txani mayelano ni wululami? Athu hi nga gonda txani ka toneto?

¹⁸ Txa wumbidi, alakanya ati Jesu a nga gondisa mayelano ni wululami. A gondisile matshina a milayo aya ma ndi no va vhuna ku ve ñola vamwani ngu wululami. Alakanyisisa ngu gondo yi yi hi rumako kumahela vamwani wunene. (Mat. 7:12) Hotshethu ha ti lava kuñolwa ngu nzila ya yinene. Ngu toneto, hi fanete hi kombisa wunene ka vamwani. Ngako hi txi maha toneto, ni vona va na lava ku hi komba wunene. Kambe hi na txani ngako hi di ñotwe ngu nzila yo biha? Jesu a gondisile valondeteli vakwe ku ve themba ti to Txizimu txi na ‘lamulela vasawuleki va txona .  . . ava va dilako masoni ka txona, wusiku ni mitshikari.’ (Luka 18:6, 7) Mapswi oneyo ma thembisa ti to Txizimu txathu txa wona sikarato sathu si hi mananako naso ka masiku awa o gwita, ni ku ngu mbimo yi yi fanelekako txona txi na maha wululami ngu kutshumetela sixaniso ka va va hi xanisako.—2 Vat. 1:6.

¹⁹ Athu hi gonda txani: Ngako hi txi engisa ni kumaha ati Jesu a nga gondisa, hi na ñola vamwani ngu nzila ya wululami. Ni ku, loko hi txi xaniswa ka mafu awa a Sathani, hi mana wuthavelo ngu kuziva ti to Jehovha a na hi lamulela.

20-21. a) Ava va ku ni wutixamuleli va fanete kuñola vamwani ngu nzila muni? b) Wamwamna a nga li kombisisa kutxani lirando lo mbi ti alakanyela? Ni ku a fanete ku va ñolisa kutxani vanana vakwe?

²⁰ Ngu kuya ngu mlayo wa Kristu ava va ku ni wutixamuleli va fanete kuñola vamwani ngu  nzila muni? Aku mlayo wu nga simekwa ka lirando, ava va ku ni wutixamuleli va fanete ve ninga lisima ni kuranda ava va nga ningwa ku ve va khatalela. Ti lava ve khumbula ti to Kristu a lava ku hi va ni lirando.

²¹ Mwayani. Wamwamna a fanete kuranda msikati wakwe “nga ti Kristu a nga randisa tona Dibanza.” (Vaef. 5:25, 28, 29) Wamwamna ti lava e kombisa lirando lo mbi ti alakanyela ngu kuthangetisa silaveko sa msikati wakwe i si nga sakwe. Vamwani ti nga va karatela kukombisa lirando lonelo ngako va ti kulete ka mwaya wu wu si ningiko lisima vamwani. Ti nga lava mizamo kasi ku ve dula dihanyo donedo da walo, kambe kasi ku ve engisa mlayo wa Jesu i tshuko ve maha toneto. Wamwamna wu a kombisako lirando lo mbi ti alakanyela a na xoniphwa ngu msikati wakwe. Tate wu a randako vanana vakwe kha thuki e va xanisa ngu mapswi mwendo ngu simaho. (Vaef. 4:31) Hahanze keto, a kombisa lirando ni ku va tsakela ti to ve tipfa va di vhikelekile. Tate wo nga toneto a na dhundwa ni kuthembwa ngu vanana vakwe.

22. Ngu kuya ngu 1 Pedro 5:1-3 “tinvuta” ti lumba mani? Ti fanete ti ñoliswa kutxani?

²² Dibanzani. Madhota ma fanete me khumbula ti to “tinvuta” kha ti va lumbi. (Joh. 10:16; lera 1 Pedro 5:1-3.) Mapswi ya ma ku khene “mtxhambi wa Txizimu,” “[masoni ka Txizimu, NM]” ni “vale mi nga vekelwa” ma khumbutisa madhota ti to tinvuta nda Jehovha. Ene a lava ti to tinvuta takwe ti ñolwa ngu nzila ya lirando ni wuxinji. (1 Vat. 2:7, 8) Madhota aya ma mahako mthumo wa ona kota vadyisi ma randwa ngu Jehovha. Madhota oneyo ma na randwa ni kuxoniphwa ngu vanathu.

23-24. a) Ngu wuhi mthumo wa madhota ngako m’thu dibanzani a txi onha? b) Mbimo yi madhota ma mahako mthumo wonewo ma fanete me khumbula txani?

 ²³ Ngu wuhi mthumo wa madhota ngako m’thu dibanzani a txi onha? Mthumo wawe wa hambana ni wa valamuli ni wa madhota aya ma nga ti hahatshi wa Mlayo wa Mosi. Ngu kuya ngu Mlayo, ava va nga ti ni wutixamuleli va si xuxi timhaka ta wukhozeli dwe, kambe hambi ni timwani ta wutomi wa ditshiku ni ditshiku. Kambe, ngu kuya ngu mlayo wa Kristu, mthumo wa madhota mbwo xuxa timhaka to yelana ni wukhozeli basi. Ona ma pfisisa ti to vakoma ngu vona va nga ningwa wutixamuleli ngu Txizimu wo xuxa timhaka ta wugevenga mwendo timwani ta ditshiku ni ditshiku. Timhaka toneto ti pata wutixamuleli wo beta jele mwendo kutsayiswa.—Var. 13:1-4.

²⁴ Ngako m’thu dibanzani a txi onha ngu wuhi mthumo wa madhota? Ona ma thumisa Mibhalo kasi ku me xuxa timhaka ni kumaha sisungo. Ona ma khumbula ti to mlayo wa Kristu wu simekilwe ka lirando. Lirando li susumetela madhota ku me alakanyisisa ngu siwotiso siya: Madhota ma nga maha txani kasi kuvhuna mmweyo ni mmweyo wu a nga thukako a di ñotwe ngu nzila yo biha? Lirando li na susumeta madhota ku me pimisa ngu tiya: Ina m’thu eneyo a ti sote? Ina hi nga mu vhuna ku e tshukwatisa wuxaka wakwe ni Jehovha?

25. Hi na bhula ngu txani ka msungo wu wu londiselako?

²⁵ Hi nga wona kutsakisa ka tona kuva hahatshi ka mlayo wa Kristu! Ngako hotshethu hi txi lwa kasi ku wu engisa, hi na maha ti to dibanza di va wukhalo wu mmweyo ni mmweyo a tipfako a txi randwa, va di vhikelekile ni ku va va lisima. Kambe hi hanya ka mafu ya “vathu va tshofu ni vaxengeteli” va yako “masoni ngu kumaha wubihi.” (2 Tim. 3:13) Ti lava hi zumba hi di ma tute. Ka msungo wu wu tako hi na ta xamula txiwotiso txi txi ku khene: Dibanza da Wukristu di nga etetelisa kutxani wululami wa Txizimu ngako m’thu a txi maha wubihi wo xanisa vanana ngu ta mataho?