1. Dhilobo bili dhinfanyeelihu okuluvela sivi?

YEHOVA MULUGU onowakwela abale animwebedha. Iyene ddomyala murima ddokwela vina ddwaweddeyana. Onokwela dholigana. (Masal. 33:5) Nona iyo nikuluvele dhilobo bili: (1) Yehova onokubanya awonaga emeleli aye apujiwaga. (2) Iyene ogana wi onele wattonga noligana abale ampujiwa. Mutoma woroma wa dhipaddi esi nai dhinfwarelana, * iyo nihisunza Malamulo a Mulugu anlibiha okwela wavahiliye nlogo na Izrayel modhela Mizé. Oligana oku—wali wattonga attu otene n’oligana, masiki na asegedheyi. (Olib. 10:18) Malamulo aba anowoniha mukalelo wa Yehova onlagiha wi iyene onowatanala abale animwebedha.

2. Mavuzo gani anakule iyo mwari mwa nsunzo ntti?

² Malamulo a Mizé agomile 33  E.C. nsaka nitiwe mulogo wa Kristu. Akristu agahiwodha wira dhilobo dholigana s’ohikaana malamulo? Nne! Awene ahittambirha malamulo maswa. Mwari mwa nsunzo ntti, ninele oziwa malamuloya. Ngamala, ninele wakula mavuzo aba: Ninlogelani wi malamuloya bokwela? Malamuloya anlibiha dhavi oligana? Mowiwanana na malamuloya, abale ali asogorheli anfwanyela waweddiha dhavi attu ena?

3. Ninga munlogela nivuru na Galásia 6:2, txini eniwanana na “magano a Kristu”?

³ Kengesa Galásia 6:2. Akristu anofwanyela ofwara “magano  a Kristu.” Yezu kagilatile oleba malamulo wi aavahe anamafwara aye, mbwenye wela wasunziha, wakokomeza vina wavaha magano ankaliha. Masunziho otene a Yezu ankuweliwa “magano a Kristu.” Ninele ononelamo pama na ddima dhinfwarela.

4-5. Yezu wasunziha dhavi, nanda mudhidhi gani?

⁴ Yezu wasunziha na mukalelo gani? Voroma, na dhilobo dhalogiye. Mazu aye aali a guru vowi ansunziha ebaribari sabwa ya Mulugu, mukalelo wa okana egumi yapama vina ohitonyihedha wi Omwene wa Mulugu onele ogomiha goi na otabuwa onna nlogo na attu. (Lk. 24:19) Ohisunziha na yotagiha yaye. Iyene ohittiya yotagiha ya deretu ya weddana egumi yapama wi anamafwara aye afware.—Jo. 13:15.

⁵ Yezu osunzihile mudhidhi gani? Bali velaboni ya vati akosaga mabasa a olaleya. (Mt. 4:23) Nvenyihedhiwiye mukwani ohasunziha vina anamafwara aye. Motagiha, iyene wahittanyuwa vali nikuru na anamafwara aye—okwaranya 500—ohawaddela “dhowani, mwasunzihe athu a malogo otene.” (Mt. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Veyeleliye odhulu ninga musorho wa mulogo, Yezu wela wasunzihavi anamafwara aye. Mwari mwa yaka ya 96 E.C., Kristu wahimwaddela murumiwi Joau wi a’libihe vina aavahe nipangarhazo attikitteliwe.—Kol. 1:18; Ovuh. 1:1.

6-7. (a) Ninafwanye wuvi masunziho a Yezu? (b) Ninawodhe dhavi wiwelela magano a Kristu?

⁶ Ninafwanye wuvi masunziho a Yezu? Masunziho na merelo menjene a Yezu bali velaboni ya vati alebiwe mmanivuruni manai a Mittaka. Mbwenye anofanyeya vina mmanivuruni otene a Nipagano Niswa—alebiwe na alobwana eddihiwa na muya wokoddela vina anna ‘mubuwelo wa Kristu’—manivuruya anonikamihedha ononelamo dhinubuwela Yezu.—1 Kor. 2:16.

⁷ Yosunziha: Masunziho a Yezu anonikamihedha mwigumini mwehu mwetemwene. Magano a Kristu anofwanyela olabihedhiwa mwari mwa dhilobo dhotedhene dhinkosihu vatakulu, omabasani, oskola vina mmulogoni. Nisunze malamulo aba mmanivuruni a Nipagano Niswa vina nitanaalele masunzihoya.  Wi niwelele malamuloya enofuneya okalawo mowiwanana na masunziho, maswagiho vina magano anfwanyeya mmanivuruni aba a Bibilia. Nigewelela magano a Kristu, ninimwiwelela Mulugu wehu wokweleya Yehova oli Nipara na masunziho otene a Yezu.—Jo. 8:28.

8. Nipara na matibelo ovadda a magano a Kristu ttivi?

⁸ Wi numba ekale yoliba enofuneya okana matibelo ovadda dhawene anya anokala ottugareya vina ofwasa. Moligana, malamulo a pama anofuna okana matibelo ovadda dhawene attuya anrumeela malamuloya anokala ottugareya vina ofwasa. Magano a Kristu etiwe ahikaana matibelo ovadda,—matibeloya, okwela. Ninlogelani dhahene?

9-10. Dhotagiha gani dhinlagiha wi dhakosa Yezu wera n’okwela nanda ninamutagihe dhavi?

⁹ Yoroma, yamukosiha Yezu wira dhotene wali okwela waana iyene. Otonyihedha mikalelo dha ttagaraga obe supaje onowoniha okwela ona muttu. Na supaje, Yezu wanasunziha attu ebaribari, wannavulumutxa aredda, wannajiha ahawi, vina wahavenyiha attu mukwani. (Mt. 14:14; 15:32-38; Mk. 6:34; Lk. 7:11-15) Masiki dhotene eso dhaja mudhidhi na guru dhaye, Yezu wannazuzumela attu ena opitta mwinyene. Yamakamakaya ja operheka egumi yaye wi avune dhigumi dha attu.—Jo. 15:13.

¹⁰ Yosunziha: Nimutagihe Yezu, nizuzumelaga otanala dhojombeliwa dha attu ena ottiya dhehu. Yezu onnittiyedha yotagiha ya waweddela ttagaraga attu analaleya iyo. Supaje enonittukulela walaleya vina wasunziha attu miselu dhapama, nigera dhawene ninovirihamo malamulo a Kristu.

11-12. (a) Yezu otonyihedhile dhavi wi Yehova onowatanala adhari aye? (b) Ninatagihe dhavi okwela wa Yehova?

¹¹ Yanawili, Yezu ohoniha okwela wa Babe. Akosaga mabasa a olaleya Yezu ohitonyihedha wi Yehova onowatanala attu animwebedha. Yezu ohasunziha anamafwara wi: Muttu-muttu ohikaana ttima vina nriho vamentoni va Baba wehu wa wirimu. (Mt. 10:31) Yehova onkala wemwerumweru-wene agoona nibila narimeelile baniyelele mmulogoni. (Lk. 15:7, 10) Yehova ohitonyihedha okwela waye modhela onivaha Mwanaye ninga yobolo yehu.—Jo. 3:16.

¹² Yosunziha: Ninatagihe dhavi okwela wa Yehova? (Ef. 5:1, 2) Mukalelo mmodha bwa wariha vina wavaha ttima abali na arogora. Abale atxinuwile ali ninga ‘nibila narimeelile’ agamwiyelela omulaba Yehova natonyihedhe ozivelana. (Masal. 119:176) Mukalelo mwina wa omukamihedha Yehova bwa olabihedha mudhidhi na guru dhehu wi nakamihedhe abali anjombeliwa. (1 Jo. 3:17) Akala ninowaweddiha attu ena n’okwela, kuloga ninowiwelela magano a Kristu.

13-14. (a) Mowiwanana Joau 13:34, 35, Yezu onivahile nigano gani wila natonyihedhe abalihu nanda nikalele nni nigano niswa? (b) Ninavirihemo dhavi magano aba maswa?

¹³ Yaneraru, Yezu waharuma anamafwara aye wi alagihege okwela wotanalelana. (Kengesa Joau 13:34, 35.) Malamulo a Mulugu avahiliye ana Izrayel aloga wila yanfanyeela wakwela attu ena mbwenye malamulo maswa a Yezu aloga wi natonyihedhe Okwela abali ehu, dhawene ninga ekosile iyene akwelaga nlogo na attu. Dhawene enofuneya ntanaalelo. * Nakwelege abali na arogora opitta iyo nanya. Okwela wehu kukale wa mazu bahi onofwanyela wunuwa egawodheya operheka egumi yehu ninga ekosile Yezu.

 ¹⁴ Yosunziha: Ninavirihemo dhavi magano aba maswa? Ninavirihemo modhela oviperhekela egumi yehu wi nakamihedhe abali na arogora. Ottiya oviperheka na mabasa manddimuwa—ninga ovaha egumi yehu—mbwenye vina oviperheka na mabasa mang’ono. Motagiha, omukamihedha mbali obe murogora wowunuwelavo wona matugumano vina ovugulela dhokosa dhehu dhinasilidha attu ena wi nawagalalihe vina nilabihedhe mudhidhi wehu wovuma wi nakamihedhe attu afwanyiwe ngovi dhottiyana-ttiyana, nigakosaga dhawene ninelege wiwelela magano a Kristu. Nigalagihaga ntanaalelo na muttu-muttu wa mmulogoni mwehu, ninele okana mubuwelo wofwasa vina obareleya.

15-17. (a) Yezu wonihile dhavi oligana modhela merelo aye? (b) Ninawodhe dhavi omutagiha Yezu?

¹⁵ Bibilia agalogaga “Oligana,” onaddana okosa ejile enloga Mulugu wi japama vina okosa s’ohilagiha nsakulano. Ninlogela nni wi magano a Kristu anolibiha oligana?

¹⁶ Voroma, ndoweni none oligana wonihile Yezu na merelo aye. Valiye velaboni ya vati, anddimuwa a marelijiau anawidda attu otene ahali ayuda, vina katonyihedha nrhemezo na ayana. Yezu wahittiyana, wanaweeddiha otene ahimusakulaga muttu. Iyene waharumela attu abale ahali ayuda wi akale anamafara aye. (Mt. 8:5-10, 13) Iyene wanalaleya attu otene ahilagihaga nsakulano akala muttuya wali muyelegi obe mureli. (Mt. 11:5; Lk. 19:2, 9) Kaapwazile ayana. Ottiya ejuwene, iyene wanavaha ttima vina wanaweeddiha noderetu ayana otene masiki na abale apujiwa.—Lk. 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Yosunziha: Iyo ninomutagiha Yezu modhela waweddiha attu otene noderetu, vina walaleya attu otene anfuna onivuruwana—nihilagihaga nsakulano peno akala munakapela obe nne. Akristu a alobwana, anofwara yotagiha ya Yezu mwa waweeddiha ayana na mukalelo woleleya. Notene nigakosa dhawene ninolagiha wi ninowiwelela magano a Kristu.

18-19. Yezu osunzihile nni mwaha wa oligana nanda yopurelamo gani enihu na masunzo aba?

¹⁸ Yanawili, koona masunziho a Yezu mwaha wa oligana. Iyene ohavaha anamafara aye magano anakamihedha waweddiha attu ena noligana. Motagiha kobuwela nigano ntti naloga wi: Omwirele muttu ejile enfuniwe wila iyene awirele. (Mt. 7:12) Iyo notene ninofuna weddihiwa noderetu. Nona, ninofanyela waweddiha attu ena na mukalelo woderetu. Akala iyo ninowawaddiha attu ena, ninele wattukulela attu ena vina oneddiha noderetu. Mbwenye, kito akala iyo ninopujiwa? Yezu onisunziha wi ‘Yehova onowavuruwana attu a nlogo naye ampujiwa animukuwela mattiyu na mutana.’ (Lk. 18:6, 7) Txibarene ntti nipikirelo nolibiha: Mulugu wehu woligana onowona goi ennipatta masiku abano omariha, mbwenye mudhidhiya ogafiya onele ottonga noligana mwa dhotene dhinkoseliwehu.—2 Tes. 1:6.

¹⁹ Yosunziha: Nigafara magano anivahile Yezu, ninele owodha waweddiha attu ena noligana. Akala ninopujiwa mwilaboni eji ya Satana, ninopangarhazeya sabwa y’oziwa wi Yehova namattonga munddimuwa, onele ottonga makaniya na mukalelo woligana.

20-21. (a) Abale ali asogorheli aweddihege dhavi attu ena? (b) Mamuni onalagihe dhavi wi onomukwela mwadhiye vina anaye?

²⁰ Mowiwanana na malamulo a Kristu, abale ali asogorheli anaweddihege dhavi attu ena?  Vowi nipara na magano a Kristu, okwela, abale ana ettomo anofuniwana waweddiha attu ena nokwela vina nriho. Awene anofwanyela wubuwelaga wili-wili, wila nipara na Kristu okwela.

²¹ Vamuralani. Amamuni akwelege awadhiwa ‘nekalelo enkwela Kristu mulogo.’ (Ef. 5:25, 28, 29) Wi mamuni alagihe okwela woligana na Yezu, enofuneya wika dhofuna na dhojombeliwa dha mwadhiye osogorho wa dhofuna dhaye. Alobwana ena anokaana makattamiho otonyihedha okwela, sabwani awene aleliwe ntakulu notowa nriho obe okwela. Txino awene anorutxiwa ottiya makattamiho abo, mbwenye anokosa muli mwetemwene wila awodhe wiwelela magano a Kristu. Mamuni agalagiha ntanaalelo n’okwela , mwadhiye onelege omuriha vina enele wakamihedha walela aniwa deretu. Babi okwela-wene txipo kanloga obe kankosa elobo enasilidha anaye. (Ef. 4:31) Ottiya ejuwene, iyene onowatamaalela vina onowaziwiha wi iyene onowakwela vaddiddi. Eji enele wakamihedha aniwa woona wi ali obareleya vina anelege omukuluvela na omukwela babiwa.

22. Mowiwanana na 1 Pedro 5:1-3, munya wa “mabila” bani vina onfuna wi eddihiwege dhavi mabilaya?

²² Mmulogoni. Anddimuwa a mmulogoni anofwanyela wubuwela wi “mabilaya” kahiyo awa. (Jo. 10:16; kengesa 1 Pedro 5:1-3.) Mazu aba ‘nikuru na mabila a Mulugu,’ ‘vamentoni va Mulugu’ vina ‘auttiyedheni Mulugu’ anowawubutxedha kakamwe anddimuwa a mulogo wi mabilaya ba Yehova. Iyene onfuna wi mabila aye eddihiwege noderetu, n’okwela. (1 Tes. 2:7, 8) Anddimuwa a mmulogoni ageddihaga mofanyelela anokala akumbuzi a pama, anorumeeliwa vamentoni va Yehova. Anottambirha nriho na abali otene a mmulogoni.

23-24. (a) Muttu agakosa yottega enddimuwa, elobo gani enakose anddimuwa a mulogo? (b) Ageddihaga makaniya, dhilobo gani dhinfanyeelani otanalela?

 ²³ Muttu agakosa yottega enddimuwa, elobo gani enakose anddimuwa a mulogo? Mabasawa ahittiyana na mabasa abale akosa anamattonga na anddimuwa a Mwizrayel. Malamulo a Mizé anrumeela wi alobwana asakuliwe, eddihege dhilobo dhomuyani, wogolela owana-wana mmuruddani, vina makani a muladdu munddimuwa. Mbwenye ovano nili mutxiddo mwa magano a Kristu, mabasa a anddimuwa a mmulogoni ba weddiha makani omuyani bahi. Awene anononelamo wi wogolela owana-wana mmuruddani vina makani a muladdu munddimuwa, mabasa attomeliwe anamattonga a mwilaboni. Alamuleli a mwilaboni battomeliwe ottonga, ologosa musoko obe kobiri ya woboleliwa mukambura.—Rom. 13:1-4.

²⁴ Anddimuwa a mmulogoni aneeddiha dhavi makani a ovirigana mpaddi womuyani? Awene anomulabihedha Bibilia wi ang’ananihe muladduya agamala anowoona elobo gani enfwanyelela nni okosa. Ageddihaga makaniya kandduwala wi nipara na magano a Kristu okwela. Okwela oku onowattukulela anddimuwaya otanalela: Elobo gani enfuneya wi nakamihedhena abali a mmulogoni attegeliwe? Sabwa ya ottega, okwela onowattukulela anddimuwaya otanalela: Iyeneya otxinuwa? Txini enfanyeelihu okosa wi nimukamihedhe ovenyihedha mandano aye na Yehova?

25. Nivuzo gani ninfuna wakuliwa mwari mwa mutoma onfarela?

²⁵ Johagalaliha vaddiddi oziwa wi ovano nili mutxiddo mwa magano a Kristu! Nigavilibihedha ovirihamo, ninowakamihedha abali okuluvela wi mulogo mburo onafanyani okwela, ttima vina wa nibarelo. Masiki dhawene ninkala mwilaboni ‘mudhalile attu abure.’ (2 Tim. 3:13) Mbwenye kanittiye oviyang’anela. Txini enfanyela okosa mulogo wa Kristu wila olagihe oligana egapadduwa yottega ninga ngovi ya orarutxiwa wa aima? Nivuzo ntti ninele wakula mwari mwa mutoma onfarela.