Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 18

Chize Akusolola Zango ni Ululi mu Chikungulwila cha Akwa-Kristu

Chize Akusolola Zango ni Ululi mu Chikungulwila cha Akwa-Kristu

‘Limbachilenu yilemu umwe hali mukwo, chocho munumanununa shimbi ya Kristu.’—NGALA. 6:2.

MWASO 12 Yehova Zambi wa Ndundo

CHIKUMA CHILEMU *

1. Ha yuma yika yaali yize twatamba kupwa ni shindakenyo?

YEHOVA ZAMBI, kakuzanga tuvumbi twenyi. Iye kakwazanga mashimbu eswe, nawa manunga ni kwazanga. Iye kakuzanga nawa ululi. (Samu 33:5) Kashika mutuhasa kupwa ni shindakenyo ha yuma yaali: (1) Yehova kakumona muze tuvumbi twenyi maalinga yuma ya uhenge. (2) Iye kanalakenya ngwo, tuvumbi twenyi kechi kununga ni kumona lamba, makaasolwela ululi. Ha mutwe utangu wa mitwe yino, * twalilongesele ngwo, Shimbi yize Zambi ahanyine kuli A-Izalele kupalikila muli Mose yakatukile ha zango. Shimbi yacho yakolwezele atu hanga asolole ululi kuli eswe, chipi-chipi kuli waze te keshi ni uhashi wa kulifunga ene. (Shimbi 10:18) Shimbi yino yasolwele chize Yehova akulihulumba chinji hali tuvumbi twenyi.

2. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno?

2 Shimbi ya Mose yahwile ha mwaka 33 M.J. muze chikungulwila cha akwa-Kristu chaputukile. Shina akwa-Kristu te mahona ukwaso mumu lia kupwa ni shimbi yize yinakatuka ha zango ni ululi? Ka, hi chocho ko! Akwa-Kristu kapwile ni shimbi yaha. Ha mutwe uno, chitangu mutushimutwinaho ulumbunwiso wa shimbi yacho. Mba hi mutukumbulula yihula yino: Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, shimbi yacho yinakatuka ha zango? Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, yakusolola ululi? Kulita ni shimbi yacho, kuchi waze akwete wata hanji yiteli atamba kutwama ni akwo?

“SHIMBI YA KRISTU” YIKA YINALUMBUNUKA?

3. Ngwe chize asolola ha A-Ngalashia 6:2, “shimbi ya Kristu” yika yinachingi?

3 Tanga A-Ngalashia 6:2. Akwa-Kristu kali mushi lia “shimbi ya Kristu.” Yesu kakahanyine katalilo wa shimbi kuli tumbaji twenyi, alioze kaehele usongwelo, utumino ni yiyulo hanga akaule. “Shimbi ya Kristu” yinachingi yuma yeswe yize Yesu alongesele. Ha maparagrafu waze masulaho, mutulilongesa yuma yinji hakutwala ku shimbi ya Kristu.

4-5. Mu milali yika Yesu alongesele, nawa ha mashimbu aka?

4 Mu milali yika Yesu alongesele? Chitangu, iye kalongesele atu kupalikila mu yize te akuhanjika. Maliji jenyi kapwile ni ndundo, mumu te kakuhanjika umwenemwene hakutwala kuli Zambi, kulongesa ulemu wa mwono ni kusolola ngwo, Wanangana wa Zambi we mukahwisa lamba lia atu. (Luka 24:19) Yesu nawa kalongesele atu kupalikila mu chilweza chenyi. Kupalikila mu mwono wenyi, iye yasolola kuli tumbaji twenyi chize ayo atamba kutwama ku mwono.—Yoa. 13:15.

5 Ha mashimbu aka Yesu alongesele? Iye kalongesele ha mashimbu akwambujola chenyi hano hashi. (Mateu 4:23) Iye nawa kalongesele tumbaji twenyi ha limwe shimbu muze amuhindwishile. Chakutalilaho, iye kasolokele kuli tumbaji twenyi—kota kuhiana 500—mba yaatuma hanga ‘atayise tumbaji.’ (Mateu 28:19, 20; 1 Kori. 15:6) Yesu, ngwe kasango wa chikungulwila, chipwe muze afunyine mu malilu, nihindu yanunga ni kulongesa tumbaji twenyi. Chakutalilaho, ha mwaka 96 M.J., Kristu yasongwela postolo Yoano hanga akolweze ni kuhana chiyulo kuli akwa-Kristu akuwayisa.—Kolo. 1:18; Uso. 1:1.

6-7. (a) Malongeso a Yesu halihi anasonewa? (b) Kuchi twakwononokena shimbi ya Kristu?

6 Malongeso a Yesu halihi anasonewa? Mu mikanda yiwana ya Evanjelu, mwe munasonewa yuma yinji yize Yesu ambile ni yize alingile hano hashi. Yisoneko yikwo ya Ngregu ya akwa-Kristu, yakutukwasa kunyingika manyonga a Kristu ha yimwe yuma, mumu waze ayisonekene, kayisonekene ni ukwaso wa spiritu yisandu, nawa kapwile ni “kunyonga cha Kristu.”—1 Kori. 2:16.

7 Malongeso: Malongeso a Yesu kanakwate ha yuma yeswe ku mwono wetu. Kashika, shimbi ya Kristu, yinatale ha yeswe yize twakulinga ku zuwo, ku mulimo, ku shikola ni mu chikungulwila. Twakulilongesa shimbi yacho, ha kutanga Yisoneko ya Ngregu ya akwa-Kristu ni kupukuna ha yize tunatange. Twakwononokena shimbi yacho, ha kukaula usongwelo, utumino ni yiyulo yize twakuwana mu mikanda yacho ya Mbimbiliya. Muze mutwononokena shimbi ya Kristu, acho tunononokena Zambi yetu ya zango, Yehova, yoze uli Chishina cha yuma yeswe yize Yesu alongesele.—Yoa. 8:28.

SHIMBI YA KRISTU YINAKATUKA HA ZANGO

8. Ha fundamentu yika shimbi ya Kristu yinakatuka?

8 Zuwo liakutunga kanawa ha fundamentu yikolo, liakulingisa waze atwamamo alivwe kawape. Chizechene nawa, shimbi yipema yize yinakatuka ha fundamentu yikolo, yakulingisa waze akuyikaula hanga alivwe kawape. Kashika, shimbi ya Kristu yinakatuka ha fundamentu ya zango. Mumu liaka tunambe chocho?

Muze mutusolwela akwetu zango, acho tunakaula “shimbi ya Kristu” (Tala maparagrafu 9-14) *

9-10. Yilweza yika yinasolola ngwo, Yesu te kakwete zango, nawa kuchi mutuhasa kumwimbulula?

9 Chitangu, yuma yeswe yize Yesu alingile yakatukile ha zango. Keke, hanji kenda, yili chitanga chize chinakatuka ha zango. Keke yatwalile Yesu hanga alongese mbunga ya atu, awuke mieji, alise waze apwile ni zala ni kuhindwisa afu. (Mateu 14:14; 15:32-38; Marku 6:34; Luka 7:11-15) Chipwe ngwe, kulinga yuma yacho te chakumumbata mashimbu anji ni ngolo, nihindu Yesu ni zango lieswe yasa kulutwe yize akwo te anafupiwa hi ya iye mwene ko. Jila yimwe yize Yesu asolwelemo zango lienyi linene, yili muze ahanyine mwono wenyi hali akwo.—Yoa. 15:13.

10 Malongeso: Mutuhasa kwimbulula Yesu ha kusa kulutwe yize akwetu anafupiwa kuhiana ya yetwene. Mutuhasa nawa kwimbulula Yesu ha kwivwila keke atu waze ali mu ngiza yetu. Keke yacho, muyitutwala hanga twambujole ni kulongesa atu sango lipema, acho tunakaula shimbi ya Kristu.

11-12. (a) Yika yinasolola ngwo, Yehova kakulihulumba chinji hali yetu? (b) Kuchi mutuhasa kwimbulula zango lia Yehova?

11 Chamuchiali, Yesu kasolwele zango lia Tato. Muze apwile ni kulongesa, Yesu te kakusolola chize Yehova akulihulumba chinji hali tuvumbi twenyi. Ha yuma yikwo, Yesu yalongesa ngwo: Hita umwe wa kuli yetu kapwa mulemu chinji kuli Tata yetu wa mu malilu. (Mateu 10:31) Yehova kakuwahilila chinji hakutambula panga yoze walikonyeka ni kufuna mu chikungulwila. (Luka 15:7, 10) Yehova kasolwele zango lienyi hali yetu, hakuhana Mwanenyi ngwe ukuule.—Yoa. 3:16.

12 Malongeso: Kuchi mutuhasa kwimbulula zango lia Yehova? (Efwe. 5:1, 2) Mutuhasa kwimbulula zango lia Yehova, hakulemesa mandumbu jetu ni kutambula kanawa “panga yoze watoka” muze mafuna kuli Yehova. (Samu 119:176) Twakuzanga mandumbu jetu ha kuzachisa mashimbu ni ngolo jetu, hanga twakwase, chipi-chipi muze mafupiwa ukwaso wacho. (1 Yoa. 3:17) Muze mutuzanga akwetu, acho tunakaula shimbi ya Kristu.

13-14. (a) Kulita ni Yoano 13:34, 35, yika Yesu alwezele tumbaji twenyi hanga alinge, nawa mumu liaka shimbi yino yili yaha? (b) Kuchi mutuhasa kwononokena shimbi yino yaha?

13 Chamuchitatu, Yesu kalwezele tumbaji twenyi hanga asolole zango lize kulishi ulembekese. (Tanga Yoano 13:34, 35.) Shimbi yino ya Yesu yili yaha, mumu yakutukolweza hanga tuzange mandumbu jetu ngwe chize Yesu atuzangile. Chikuma chino kuchakapwile ha Shimbi ya Mose yize Zambi ahanyine kuli A-Izalele. Kulinga chino, chakufupiwa kusolola zango lize kulishi ulembekese. * Twatamba kuzanga chinji mandumbu jetu kuhiana yetwene. Zango liacho liatamba kupwa likolo, chipwe kufwa mutufwa hamukunda wa ayo, ngwe chize Yesu alingile.

14 Malongeso: Kuchi twakwononokena shimbi yino yaha? Mu maliji hakehe, twakuchilinga ha kusa tachi hanga tukwase mandumbu jetu. Twakwazanga ha kwalingila yuma yinene-yinene, ngwe kuhana mwono wetu hanga twalamwine—alioze ni kwalingila nawa yuma yikehe-yikehe. Chakutalilaho, yuma yacho twakuyilinga muze mutukwasa ndumbwetu yoze hashinakajiwa hanga aye ku kukunguluka, hanji kwecha chuma chize twazanga chinji hanga tuvwise mandumbu jetu kuwaha, chipwe kuchiza matangwa ku mulimo hanga tukwase waze ali mu luyinda. Kulinga chino, tunakaula shimbi ya Kristu. Twatamba nawa kukwasa chikungulwila chetu hanga chipwe chihela chize hita ndumbu malivwa kanawa.

SHIMBI YA KRISTU YAKUSOLOLA ULULI

15-17. (a) Kuchi yitanga ya Yesu yasolwele ululi wenyi? (b) Kuchi mutuhasa kwimbulula Yesu?

15 Mu Mbimbiliya “ululi,” kanji-kanji unalumbunuka kulinga yuma yize Zambi akwamba ngwo, yalita ni kuyilinga chakuhona katonde. Mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, shimbi ya Kristu yakusolola ululi?

Yesu kavumbikile mapwo ni kwaevwila keke, kuchingako ni waze te atu akwo keshi kutayiza kupwa no hamuwika (Tala paragrafu 16) *

16 Chitangu, tutalenu chize yitanga ya Yesu yasolwele ululi wenyi. Ha mashimbu jenyi, mangana a uwayilo wa A-Yunda te keshi kuzanga atu waze hi A-Yunda ko. Ayo nawa te kakunyonga ngwo, kahiana A-Yunda waze kakalilongesele ku shikola ya uwayilo wo, nawa te keshi kuvumbika mapwo. Alioze, Yesu te kakusolola ululi kuli atu eswe chakuhona katonde. Iye te kakutayiza atu waze hi A-Yunda ko waze amufulielele. (Mateu 8:5-10, 13) Te kakwambujola kuli atu eswe, pichi ni yiswale chakuhona katonde. (Mateu 11:5; Luka 19:2, 9) Kakapwile mukalu kuli mapwo hanji kwamwesa lamba. Alioze, te kakuvumbika mapwo ni kwaevwila keke, kuchingako ni waze te atu akwo keshi kutayiza kupwa no hamuwika.—Luka 7:37-39, 44-50.

17 Malongeso: Mutuhasa kwimbulula Yesu ha kutwama ni akwetu chakuhona katonde, ni kwambujola kuli atu eswe waze mazanga kutupanjika, chipwe ngwe kali pichi hanji yiswale ni kuhona kutala ha yingeleja yo. Akwa-Kristu a malunga kakwimbulula chilweza cha Yesu ha kutwama kanawa ni mapwo eswe ni kwavumbika. Nyi twalinga yuma yino, acho tunakaula shimbi ya Kristu.

18-19. Yika Yesu alongesele hakutwala ku ululi, nawa malongeso aka twawanaho?

18 Chamuchiali, tutalenu yize Yesu alongesele hakutwala ku ululi. Iye kalongesele shimbi jize te mujikwasa tumbaji twenyi kusolwela akwo ululi. Achinyonga ha Shimbi ya Oru. (Mateu 7:12) Tulieswe twakuzanga hanga akwetu atusolwele ululi. Hachino, ni yetu twatamba kwasolwela ululi. Nyi twachilinga, no mazanga kutusolwela ululi. Mba, kuchi mutwamba nyi akwetu mahona kutusolwela ululi? Yesu kalongesele nawa tumbaji twenyi hanga afuliele ngwo, Yehova makasolola “ululi hali waze eswe akukololoka kuli iye mwalwa ni ufuku.” (Luka 18:6, 7; NM) Maliji wano kali chilakenyo: Zambi yetu ya ululi, kananyingika yize twakupalika ha matangwa wano a kusula, nawa ha shimbu lialita iye makatusolwela ululi.—2 Tesa. 1:6.

19 Malongeso: Nyi twakaula shimbi jize Yesu alongesele, mutusolwela akwetu ululi. Nyi matulinga yuma ya uhenge mu chifuchi chino cha Satana, mutuhasa kuwahilila ha kunyingika ngwetu, ha shimbu lialita Yehova makatulingila yuma ya ululi.

KUCHI WAZE ALI NI WATA HANJI YITELI ATAMBA KUTWAMA NI AKWO?

20-21. (a) Kuchi waze akwete wata hanji yiteli atamba kutwama ni akwo? (b) Kuchi malunga mahasa kusolola zango lize kulishi ulembekese, nawa kuchi yisemi atamba kutwama ni ana jo?

20 Kulita ni shimbi ya Kristu, kuchi waze akwete wata hanji yiteli atamba kutwama ni akwo? Amu zango lili fundamentu ya shimbi yacho, waze akwete wata hanji yiteli katamba kulemesa ni kuzanga waze ali mushi lio. Ayo katamba kunyingika ngwo, Kristu kanazange hanga tusolole zango mu yuma yeswe yize mutulinga ku mwono wetu.

21 Mu usoko. Lunga katamba kuzanga mukwo-pwo “chizechene ngwe Kristu nawa wazangile chikungulwila.” (Efwe. 5:25, 28, 29) Lunga katamba kwimbulula zango lia Kristu lize kulishi ulembekese, ha kusa yize mukwo-pwo anafupiwa kulutwe lia yuma yenyi mwene. Muchihasa kupwa chikalu kuli malunga amwe kusolola zango liacho, mumu hanji kakakolele mu usoko uze te wa kulingila akwo yuma ya ululi hamwe ni zango. Hanji chili chikalu kuli ayo kwecha ndako jipi, alioze katamba kujecha hanga ononokene shimbi ya Kristu. Lunga yoze wakusolola zango lize kulishi ulembekese, chakupwa chashi mukwo-pwo kumuvumbika. Yisemi waze akuzanga ana jo, keshi kwamwesa lamba mu yihanjika hanji mu yilinga. (Efwe. 4:31) Alioze, kakusolola zango ni utayizo wo mu mulali uze ana jo malivwa kawape. Hachino, ana jo maazanga ni kwajikijila.

22. Kulita ni 1 Petulu 5:1-3, mwenya “mapanga” iya, nawa kuchi atamba kwafunga?

22 Mu chikungulwila. Makulwana amu chikungulwila katamba kunyingika ngwo, “mapanga” hi a ayo ko. (Yoa. 10:16; tanga 1 Petulu 5:1-3.) Liji “mapanga a Zambi” liakwiwulula makulwana amu chikungulwila ngwo, mapanga waze ayo akufunga kali ambala a Yehova. Iye kanazange hanga mapanga jenyi aafunge kanawa hamwe ni zango. (1 Tesa. 2:7, 8) Kashika, makulwana amu chikungulwila waze akufunga mapanga ni zango kakuzuka utayizo wa Yehova. Makulwana jacho kakuzuka nawa vumbi ni zango lia mandumbu jo mu chikungulwila.

23-24. (a) Chiteli chika makulwana amu chikungulwila akwete muze anatale ha shili yinene? (b) Yika makulwana atamba kunyingika muze anatale ha yikuma yacho?

23 Chiteli chika makulwana amu chikungulwila akwete muze anatale ha shili yinene? Chiteli cho chinalise ni cha makulwana ni akwa-kuyula a Shimbi yize Zambi ahanyine kuli A-Izalele. Kulita ni Shimbi ya Mose, akwa-kuyula ni makulwana mu Izalele te keshi kutala wika ha yikuma ya uwayilo, alioze ni ha yikuma yikwo yize kuyatalile ha uwayilo. Alioze, mu shimbi ya Kristu, makulwana amu chikungulwila kali ni chiteli cha kutala wika yuma ya ku spiritu hakutwala kuli waze avulumuna. Ayo kananyingika ngwo, Zambi hanahane kuli manguvulu chiteli chakusopesa atu waze akulinga yuma ya ungalwe. Chino chinalumbunuka ngwo, manguvulu e akwete chiteli chakusopa yikuma yacho, ni kusa mutu mu kamenga.—Roma 13:1-4.

24 Chiteli chika makulwana amu chikungulwila akwete nyi umwe ndumbu malinga shili yinene? Ayo kakuzachisa Yisoneko hanga atale ha mulonga wacho ni kukwata yiyulo. Chipwe chocho, ayo kakunyingika ngwo, shimbi ya Kristu yinakatuka ha zango. Hachino, zango liakutwala makulwana hanga alihule ngwo: Yika twatamba kulinga hanga tukwase mandumbu mu chikungulwila waze alinga yuma yipi? Nyi yoze walinga upi wacho, kali ndumbu mu chikungulwila, zango mulitwala makulwana alihule ngwo: Shina iye kalikonyeka? Kuchi mutuhasa kumukwasa hanga alulieke nawa usepa wenyi ni Yehova?

25. Yika mutulilongesa ha mutwe uze muusulaho?

25 Tunasakwila chinji ha kupwa mushi lia shimbi ya Kristu. Tulieswe nyi mutusa tachi hanga tuyikaule, mutukwasa chikungulwila chetu chipwe chihela cha sambukila chize hita ndumbu malivwa ngwo kakumuzanga ni kumulemesa. Chipwe chocho, tuli mu chifuchi chize “yingulungulu” ananungu ni ‘kupiha chinji.’ (2 Timo. 3:13) Kashika, twatamba kukanyama. Mba kuchi chikungulwila cha akwa-Kristu muchihasa kusolola ululi wa Zambi, muze umwe mapihisa kanuke? Mutwe uze muusulaho muukumbulula chihula chino.

MWASO 15 Halisenu Mwana Yehova Mutangu!

^ kax. 5 Mutwe uno uli wamuchiali ha mitwe yiwana yize mutulilongesa hanga tunyingike, mumu liaka Yehova ali Zambi ya zango ni ululi. Iye kanazange atu jenyi azuke ululi ni kutakamisa waze apalikile mu yuma ya uhenge hano hashi hapi.

^ kax. 1 Tala chikuma, “Chize Apwile ni Kusolola Zango ni Ululi mu Izalele” ha Kaposhi wa Kutalila wa Fevereiro 2019.

^ kax. 13 ULUMBUNWISO WA AMWE MALIJI: Zango lize kulishi ulembekese liakututwala hanga tunyonge chitangu ha yize akwetu anafupiwa hi hali yetwene ko. Nawa liakutukwasa kulinga chuma cheswacho mutuhasa hanga tukwase akwetu.

^ kax. 61 ULUMBUNWISO WA YIZULIE Lifwo 3: Yesu kanatale kuli tuliwa yoze wafwisa mwanenyi wa wika. Yesu yevwa keke, chocho yahindwisa mwana wacho ku ufwe.

^ kax. 63 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yesu kanali ku zuwo lia umwe Ka-Fariseu yoze te avuluka ngwo Semone. Umwe pwo, kota chikoyi yakosa ku molu ja Yesu ni masoji jenyi, yakusumunako ni kambu jenyi, mba hi yakwitako amwe maji. Semone yahisa yitanga ya pwo wacho, alioze Yesu yamukalila.