1. Nemene la ka xecie hnyawa koi së?

IEHOVA AKÖTRESIETI a hnime la itre hlue i Nyidrë. Qaane ekö utihë enehila, hnei Nyidrëti palahi hna amamane la ihnimi Nyidrë. Ketre, Iehova a ajane la thiina ka meköt. (Sal. 33:5) Celë hi matre, xecie hnyawa koi së laka: (1) Iehova a akötr ngöne la kola qanangazone la itre hlue i Nyidrë. (2) Nyidrëti a troa amekötine la itre ka qanangazone la nöje i Nyidrë. Hnene lo pane tane mekun * hna amamane laka, ihnim la ka nyitrepene lo Wathebo hnei Akötresieti hna hamën koi angetre Isaraela, jëne Mose. Ej a ithuecatre koi së troa thiina ka meköt kowe la nöjei atr asë, tune lo itre hna wangacon. (Deu. 10:18) Kola amamane hnene la Wathebo celë laka, Iehova a hnime la itre hlue i Nyidrë.

2. Nemene la itre hnying hne së hna troa sa?

² Hna nyipune la Wathebo i Mose lo 33 M.K., ngöne lo kola acile la ekalesia ne la itre pane Keresiano. Hapeu, kolo lai a hape, tha tro hë la itre Keresiano a kapa la itre manathith, qa ngöne la Wathebo hna nyitrepene hnei ihnim me thiina ka meköt? Ohea! Hna acile la ketre wathebo ka hnyipixe. Ame ngöne la tane mekun celë, tro sa ce wang la pengöne la wathebo cili. Thupene lai, easa troa sa la itre hnying celë: Nemene la ka amamane laka, ihnimi la ka nyitrepene la wathebo cili? Nemene la ka amamane laka, ej a iupi troa thiina ka meköt? Thenge la wathebo cili, nemene la aqane tro la itre ka mus a ujë kowe la itre xan?

3. Thenge la xötre Galatia 6:2, nemene la hna qaja e hnine la “wathebo i Keriso”?

³ E jë la Galatia 6:2. Itre Keresiano a trongëne la “wathebo i  Keriso.” Tha hnei Iesu kö hna e wengëne la itre wathebo kowe la itretre drei nyidrë. Hnei nyidrëti pe hna hamëne la itre hna amekötin me itre trepene meköt me itre ithuemacany, nyine tro angatr a trongën. Hna qatreng e hnine la “wathebo i Keriso,” la nöjei ini hnei nyidrëti hna hamën. Tro la tane mekun celë a xatua së troa trotrohnine la wathebo cili.

4-5. Nemene la aqane hamë ini Iesu, nge eu la ijine nyidrëti a hamë ini?

⁴ Nemene la aqane hamë ini Iesu? Hnei Iesu hna inine la itre atr jëne la hna ithanata. Ka hetre thangane catr la itre hnei nyidrëti hna qaja ke, nyidrëti a qaja la nyipici göi Akötresie, me amamane la nyipi aliene la mel. Öni nyidrëti fe ka hape, Baselaia i Akötresieti hmekuje hi la nyin la itre akötre së. (Luka 24:19) Ketre, hnei Iesu hna amamai tulu koi itre xan. Jëne la aqane mele i nyidrë, hnei nyidrëti hna amamai tulu kowe la itretre drei nyidrë.—Ioane 13:15.

⁵ Eu la ijine Iesu a hamë ini? Hnei nyidrëti hna hamë ini lo nyidrëti e celë fen. (Mat. 4:23) Thupene lo kola amele Iesu hmaca, hnei nyidrëti hna hamë ini kowe la itretre drei nyidrë. Hnei nyidrëti hna iamamany kowe la 500 lao atr ka drei nyidrë, me upi angatr troa “inine la nöjei atr.” (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Iesu hi la tane la ekalesia. Celë hi matre, ngacama nyidrëti hë e koho hnengödrai, ngo tha cile kö nyidrëti troa hamë ini kowe la itretre dreng. Ame lo 96 M.K., hnei Iesu hna upi Ioane aposetolo troa thuecatrene me hamë eamo kowe la itre Keresiano hna iën.—Kol. 1:18; Hna ama. 1:1.

6-7. (a) Hna qatreng ekaa la itre ini hna hamëne hnei Iesu? (b) Tro sa amamane tune kaa laka, easa trongëne la wathebo i Keriso?

⁶ Hna qatreng ekaa la itre ini hna hamëne hnei Iesu? Kola qaja ngöne la foa lao Evangelia, lo itre hnei Iesu hna qaja me kuca e celë fen. Ame la itre ka cinyihane la Itre Hna Cinyihan Qene Geres, tre, itre atr hna upe hnei uati hmitrötr, nge hetrenyi angatr la “aqane waiewekë i Keriso.” Celë hi matre, kola xatua së hnene la Itre Hna Cinyihan Qene Geres, troa trotrohnine la mekuna i Iesu.—1 Kor. 2:16.

⁷ Itre Ini: Ka hetre thangane catr la itre hna qaja e hnine la wathebo i Keriso. Ame asë hi la itre ini hna hamën hnei Iesu, tre, kola xatua së ngöne la nöjei götrane la mele së. Kola xatua së ngöne la hnalapa, ngöne la hna huliwa, ngöne la hna ini, me e hnine fe la ekalesia. Easa inine la wathebo i Keriso, ngöne la easa e me mekun  ajuine la Itre Hna Cinyihan Qene Geres. Easa trongëne la wathebo i Keriso, ngöne la easa melëne la itre hna amekötin me itre trepene meköt. Nge ame la easa trongëne la wathebo i Keriso, easë hi lai a drengethenge Iehova, Akötresie ka tru ihnimin. Nyidrëti hi lo Qaane la nöjei ini hna hamën hnei Iesu.—Ioane 8:28.

8. Nemene la ka nyitrepene la wathebo i Keriso?

⁸ Ame la itre ka lapane la uma ka catr nge hna xupe hnyawa, tre, tha hnehengazo menu kö angatr. Ketre tu së fe, tha jole kö tro sa melëne me trongëne la ketre wathebo hna nyitrepene hnyawa. Hna nyitrepene la wathebo i Keriso hnene la ihnim. Kola mama tune kaa lai?

9-10. Nemene la aqane amamane Iesu laka, nyidrëti a hnime la itre atr, nge nemene la aqane tro sa nyitipu nyidrë?

⁹ Ame la hnapan ke, ame asë hi la itre hnei Iesu hna kuca, tre, hna kuca cememine la ihnim. Ame la ketre aqane tro sa amamane la ihnimi së, tre, troa utipine la itre xan. Pine laka tru catre la utipine i Iesu, matre hnei nyidrëti hna inine la itre atr, me aloine la itre sine meci angatr, me thua i angatr, me amelene hmaca la itre ka mec. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luka 7:11-15) Ngacama kola xome la traem me trengecatre i Iesu, ngo hnei nyidrëti palahi hna amë panëne la itre aja ne la itre xan. Ame la ka amamane laka, ka sisitria la ihnimi Iesu, tre, kolo mel hnei nyidrëti hna huujëne thatraqane la nöjei atr asë.—Ioane 15:13.

¹⁰ Itre Ini: Easa nyitipu Iesu la easa amë panëne la itre aja ne la itre xan. Ketre, loi e tro sa utipine la itre atr ne la teritoare së. Maine ihnimi la ka upi së troa cainöj me hamë ini, haawe, kolo lai a amamane laka, easa drengethenge la wathebo i Keriso.

11-12. (a) Nemene la ka amamane laka, Iehova a hnimi së? (b) Nemene la aqane tro sa nyitipune la aqane ihnimi Iehova?

¹¹ Ame la hnaaluen ke, hnei Iesu hna nyitipune la aqane ihnimi ne la Keme i nyidrë. Ame lo Iesu a cainöj, hnei nyidrëti hna amamane la etrune ihnimi Iehova kowe la itre hlue i Nyidrë. Hnei Iesu hna inine la itre atr ka hape: Ka nyipiewekë së, isa ala caas, kowe la Keme së e koho hnengödrai. (Mat. 10:31) Madrine catre i Iehova troa kapa la mamoe ka ietra, nge ka bëeke hmaca kowe la ekalesia. (Luka 15:7, 10) Hnei Iehova hna amamane la etrune la ihnimi Nyidrë, ngöne lo Nyidrëti a nue la Nekö i Nyidrë troa meci pi së.—Ioane 3:16.

¹² Itre Ini: Nemene la aqane tro sa nyitipune la aqane ihnimi Iehova? (Efe. 5:1, 2) Easa wangatrune la itre trejin me easë. Ketre, easa kapa hnyawa la “mamoe ka pat,” ka bëeke hmaca koi Iehova. (Sal. 119:176) Easa amamane la ihnimi së kowe la itre trejin, la easa xatua angatr ngöne la itre ijine jol. (1 Ioane 3:17) Eje hi, ame la easa kuca la loi me hnime la itre xan, easa hi lai a drengethenge la wathebo i Keriso.

13-14. (a) Ame ngöne Ioane 13:34, 35, nemene la hnei Iesu hna qaja kowe la itretre dreng, nge pine nemene matre qaja jë së ka hape, celë hi la wathebo ka hnyipixe? (b) Nemene la aqane tro sa trongëne la wathebo ka hnyipixe?

¹³ Ame la hnaakönin ke, hnei Iesu hna upe la itretre drei nyidrë, troa hnime la itre xan. (E jë la Ioane 13:34, 35.) Ketre hna amekötine lai ka hnyipixe ke, tha hna hane fe kö qaja ngöne lo wathebo hna hamëne kowe la angetre Isaraela. Ame hë enehila, Iesu a upi së troa hnime la itre trejin, tune la aqane hnimi së hnei nyidrë. Ame la ihnimi celë, tre, kola qaja la ihnimi ka upi së troa nue la mele së thatraqane la ketre atr. * Kola hape, troa sisitria la ihnimi së kowe la itre trejin. Easa hnimi angatr uti hë la tro sa nue la mele së thatraqai angatr, tune la aqane nue Iesu la mele i nyidrëti koi së.

¹⁴ Itre Ini: Tro sa trongëne tune kaa la wathebo ka hnyipixe? Easa amë panëne la itre aja ne la  itre trejin, nge pine pë hë la itre sipu aja së. Pine laka, tru catre la ihnimi së koi angatr, matre easa nue la mele së. Ngo easë mina fe a kuca la itre xaa ewekë, ngacama ka co hi. Maine jë, easa troa trotheng la ketre qatre thup maine ketre trejine föe, troa hane sine la icasikeu. Maine pena, easa amë pe la sipu aja së matre troa pane amadrinëne la ketre sinee hne së hna hnim. Maine pena, easa nue la traeme së troa huliwa i maseta matre xatuane la itre trejin hna lepe hnei hulö. Itre aqane huliwa lai ka amaman, ka hape, easa trongëne la wathebo i Keriso. Easë mina fe a kuca matre troa tingetinge la ekalesia.

15-17. (a) Nemene la aqane amamane Iesu la enyipiewekëne la thiina ka meköt? (b) Nemene la aqane tro sa nyitipu Iesu?

¹⁵ Ame la hnaewekë hna hape, “meköt” e hnine la Tusi Hmitrötr, tre, kola hape, troa kuca la itre hna amekötine hnei Akötresie, nge pëkö iwangatrehmekunyi atr. Pine nemene matre kola ithuecatre hnene la wathebo i Keriso, troa thiina ka meköt?

¹⁶ Loi e tro sa pane mekune la itre ewekë hna kuca hnei Iesu, matre troa amamane la enyipiewekëne la thiina ka meköt. Ame ngöne lo hneijine i Iesu, hnene la itre hene ne hmi angetre Iudra hna methinëne la angetre ethen. Ame koi angatr, ka sisitria kö angatr hune la itretre Iudra ka tha ce hmi kö me angatr. Ketre, tha metrötrëne fe kö angatre la itre föe. Ame Iesu ke, ka thiina ka meköti nyidrë, nge ka tha ië hna hnime kö. Hnei nyidrëti hna kapa la angetre ethen ka lapaune koi nyidrë. (Mat. 8:5-10, 13) Hnei nyidrëti hna cainöj kowe la nöjei atr, itre ka trenamo me itre ka puafala. (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9) Ngacama hna qanangazon la itre föe, ngo hnei Iesu palahi hna metrötrë angatr me thiina ka loi.—Luka 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Itre Ini: Ijije hi tro sa nyitipu Iesu, troa hnime ceitun la nöjei atr, me cainöje kowe la nöjei ka ajane troa drenge la maca. Tha tro kö sa mekun ka hape trenamo kö la, nge ka puafala kö la, maine pena, ketre hmi angeice kö la. Ame la itre Keresiano trahmanyi ke, angatr a nyitipu Iesu, troa metrötrëne la itre föe. Haawe, ame la easa kuca la itre hna qaja e celë, easë hi lai a trongëne hnyawa la wathebo i Keriso.

18-19. Nemene la ini hnei Iesu hna hamën göne la thiina ka meköt, nge nemene la itre ini hne së hna xom qa ngön?

¹⁸ Ame la hnaaluen, tre, easa troa ce wang la aqane ini së hnei Iesu göne la thiina ka meköt. Hnei nyidrëti hna hamëne la itre trepene meköt kowe la itretre drei nyidrë, matre troa xatua angatr troa hnime la itre xan cememine la meköt. Pane mekune jë së lo Wathebo Ka Sisitria. (Mat. 7:12) Nyipici laka, ajan asë hi së troa hnimi së ceitu me itre xan. Ngo maine tro sa hnime ceitune la itre atr, tro hë angatr a hane hnimi së tune la itre xan. Ngo tune kaa e tha ka meköti kö la itre hna kuca koi së? Hnei Iesu hna inine la itretre drei nyidrë, troa catre mejiune laka, tro kö Iehova a “isenyine thatraqane la itretre treije koi nyidrë e lai me jidr.” (Luka 18:6, 7) Celë hi itre hna thingehnaean, laka: atre hnyawa hi Iehova Akötresi së, la itre jole hne së hna cile kow, ngöne la itre drai tixenuë. Nge tro kö Nyidrëti a amekötine la nöjei ewekë ngöne la nyipi ijin.—2 Thes. 1:6.

¹⁹ Itre Ini: Ame la easa trongëne la itre trepene meköti hna hamën hnei Iesu ke, hetre thangane la aqane ujë së kowe la itre xan. Ngo maine jë hna akötrë së ngöne la fene i Satana, hnene la aqane ujë ne la itre xan, ka tha meköti kö. Haawe, loi e tro sa mejiune laka, tro kö Iehova elanyi a amekötine me të la ngazo hna kuca koi së.

20-21. (a) Nemene la aqane troa ujë hnene la itre ka trene hnëqa? (b) Nemene la aqane tro la trahmanyi a hnime la föi angeic, nge nemene la aqane tro la kem a wangatrune la itre nekö i angeic?

²⁰ Thenge la wathebo i Keriso, nemene la aqane tro la itre ka trene hnëqa a ujë? Hna  nyitrepene la wathebo i Keriso hnene la ihnim, matre loi e tro angatr a metrötrëne me hnime la itre xan. Tha tro kö sa thëthëhmine laka, Iesu Keriso a ajane tro sa kuca la nöjei ewekë cememine la ihnim.

²¹ E hnine la fami. Loi e tro la trahmany a hnime la föe i angeic “tune la aqane hnime me meci pine la ekalesia hnei Keriso.” (Efe. 5:25, 28, 29) Loi e tro angeic a nyitipune la aqane ihnimi Iesu, me amë panëne la itre aja ne la föe i angeic, nge pine pë hë la itre sipu aja i angeic. Nyipici laka, ame itre xaa ijin, jole kowe la trahmany troa nyitipune la aqane ihnimi Iesu. Maine jë, ame ngöne la nöje i angeic ke, tha hna majemine kö wangatrune la itre xan. Tha ka hmaloi kö kowe la trahmany troa nue la itre hna majemine cili. Ngo ame pe, nyipiewekë tro angeic a saze me trongëne la wathebo i Keriso. Maine tro la trahmanyi a hnime la föe i angeic me amë panëne la itre aja i nyiidro, haawe, tro hë nyiidroti a metrötrë angeic. Ame la kem ka hnimi itre kuku ke, tha tro kö angeic a akötrë nyudren hnene la aqane ithanata maine aqane ujë. (Efe. 4:31) Angeice pe a hnim me wangatrunyi nyudren. E cili, tro hë la itre nekönatr a hnim me mejiune kowe la kem.

22. Tune la hna qaja ngöne 1 Peteru 5:1-3, drei la atrekë ewekëne la itre “mamoe” e hnine la ekalesia, nge nemene la aqane tro angatr a ujë kowe la itre mamoe?

²² E hnine la ekalesia. Tha tro pi kö la itre qatre thup a thëthëhmine laka, tha itre “mamoe” i angatre kö la itre trejin. (Ioane 10:16; e jë la 1 Peteru 5:1-3.) Ame la itre hnaewekë hna hape, “itre mamoe i Akötresie” me “qëmeke i Akötresie,” me “edrö i Akötresie” tre, kola amekunëne la qatre thup laka, Iehova la atrekë ewekëne la itre mamoe. Nge aja i Nyidrëti troa hnim me wangatrune la itre mamoe i Nyidrë, nge troa thiina ka menyik koi nyudren. (1 Thes. 2:7, 8) Eje hi, troa kapa la itre qatre thup ka cilëne la hnëqa i angatr cememine la ihnim. Ketre, tro fe a hane hnimi angatr me metrötrë angatr hnene la itre trejin e hnine la ekalesia.

23-24. (a) Nemene la aqane troa amekötine hnene la itre qatre thup, ngöne la kola kuca la ketre ewekë ka ngazo catr? (b) Nemene la nyine tro la itre qatre thup a lapa mekun, ngöne la angatr a amekötine la jole ka tru?

 ²³ Nemene la aqane tro la itre qatre thup a ameköti ewekë, ngöne la kola kuca la ngazo? Isapengöne kö la hnëqa i angatr, memine la hnëqa ne la itre atre iameköti me itre qatr, ka mel fene la wathebo hna hamën ekö e Isaraela. Thenge lo Wathebo cili, itre ka trene hnëqa a ameköti ewekë göne la huliwa i Iehova, ngo göne fe la itre xaa ewekë, tune la itre huliwa i mus maine ngöne la kola ihumuthi pena. Thenge la wathebo i Keriso, itre qatre thup a ameköti ewekë göne hi la huliwa i Iehova. Atre hi angatr laka, hnëqa ne la itre mus troa amekötine la itre ewekë ne fen, tune la troa tran maine akalabusine la ketre atr ka kuca la ngazo.—Rom. 13:1-4.

²⁴ Nemene la hnëqa ne la itre qatre thup, ngöne la angatr a amekötine la ketre Keresiano ka kuca la ngazo? Loi e tro angatr a xome la Tusi Hmitrötr, matre xatua angeic troa thele ewekë me atreine axecië mekune hnyawa. Ketre, tha tro kö a thëthëhmine laka, ihnimi la ka nyitrepene la wathebo i Keriso. Pine laka tru catre la ihnimi angatr, matre angatr a hnying ka hape: Nemene la nyine troa kuca, matre troa xatuane la itre atrene la ekalesia hna akötrën? Ketre, tru catre fe la ihnimi ne la itre qatre thup kowe la atr ka kuca la ngazo, matre angatr a hnying ka hape: Hapeu, ka nyipi ietra kö angeic? Ijije kö troa xatua angeic troa acatrene hmaca la aqane imelekeu i angeic me Iehova?

25. Nemene la hne së hna troa ce wang ngöne la ketre tane mekun?

²⁵ Madrine catre së troa trongëne la wathebo i Keriso! Ame la easa isa catre trongëne la wathebo cili ke, easë hi lai a aciane la ihnim me iwangatruny, me sajuëne la caas e hnine la ekalesia. Easë fe a imetrötrë me thele tingeting e hnine la ekalesia. Eje hi laka, alanyimu la itre “atre ka ngazo,” nge tro palakö a “ngazo catre hmaca kö.” (2 Tim. 3:13) Celë hi matre, loi e tro sa catre hmek. Nemene la aqane tro la ekalesia a amamane la thiina ka meköti Akötresie, ngöne la kola angazone la itre nekönatr? Troa sa la hnying celë ngöne la ketre tane mekun.