Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

DISOLO YA KULONGUKA 18

Zola mpi Lunungu na Dibundu

Zola mpi Lunungu na Dibundu

“Beno landa na kunatilana bizitu, mpidina beno ta lungisa nsiku ya Kristu.”—BAG. 6:2.

NKUNGA 12 Nzambi ya Nene, Yehowa

MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILA *

1. Inki mambu zole beto fwete ndima?

YEHOWA NZAMBI ke zolaka bansadi na yandi. Ntangu yonso yandi ke zolaka bo mpi ta landa kuzola bo. Yandi ke zolaka mpi lunungu. (Nk. 33:5) Yo yina beto fwete ndima nde: (1) Yehowa ke waka mpasi ntangu bo ke sadilaka bansadi na yandi mambu ya mbi. (2) Yandi ta manisa mambu yonso ya kukonda lunungu. Na disolo ya ntete na kati ya masolo yai iya, * beto longukaka nde zola vandaka na kisina ya Nsiku yina Nzambi pesaka bantu ya Izraele na nzila ya Moize. Yo vandaka kusiamisa lunungu, kusadila bantu yonso mambu na lunungu, ata bayina me konda lutaninu. (Kul. 10:18) Nsiku yai monisaka mutindu Yehowa ke tudilaka bansadi na yandi dikebi ya mingi.

2. Inki bangiufula beto ta tadila?

2 Nsiku ya Moize sukaka na mvu 33 ya ntangu na beto, ntangu dibundu ya Bukristu yantikaka. Keti Bakristu ta kuma kuzinga kukonda nsiku yina zola kele na kisina na yo mpi yina ke siamisaka lunungu? Ve. Bakristu bakaka nsiku ya mpa. Disolo yai ta tubila ntete nsiku yango. Na nima, beto ta pesa mvutu na bangiufula yai: Sambu na nki beto ke tuba nde zola kele na kisina ya nsiku ya Kristu? Sambu na nki beto ke tuba nde yo ke siamisaka lunungu? Na kutadila nsiku yai, nki mutindu bampangi yina kele ti kiyeka fwete sadila bankaka mambu?

“NSIKU YA KRISTU” KELE NKI?

3. Na kutadila Bagalatia 6:2, “nsiku ya Kristu” ke tadila nki?

3 Tanga Bagalatia 6:2. Bakristu kele na nsi ya “nsiku ya Kristu.” Yezu pesaka ve balongoki na yandi mukanda ya bansiku, kansi yandi pesaka bo bantuma, bansiku mpi minsiku yina ta twadisa bo. “Nsiku ya Kristu” ke tadila mambu yonso yina Yezu longaka. Baparagrafe ya ke landa ta sadisa beto na kubakisa mbote nsiku ya Kristu.

4-5. Inki mutindu Yezu vandaka kulonga mpi nki ntangu yandi longaka?

4 Inki mutindu Yezu vandaka kulonga? Ntete, yandi longaka na bangogo. Bangogo na yandi vandaka ti kiyeka sambu yo vandaka kutubila kieleka ya Nzambi, mutindu ya kuvanda ti luzingu ya mbote mpi monisaka nde Kimfumu ya Nzambi mpamba ta manisa bampasi yonso. (Luka 24:19) Diaka, Yezu pesaka mbandu na mutindu na yandi ya kuzinga. Luzingu na yandi monisaka balongoki na yandi mutindu bo fwete zinga.—Yoa. 13:15.

5 Inki ntangu Yezu longaka? Yandi longaka ntangu yandi vandaka na ntoto. (Mat. 4:23) Diaka, yandi longaka balongoki na yandi na nima ya lufutumuku na yandi. Mu mbandu, yandi monikaka na balongoki mingi ziku kuluta 500 mpi pesaka bo ntuma ya ‘kukumisa bantu balongoki.’ (Mat. 28:19, 20; 1 Bak. 15:6) Sambu Yezu kele mfumu ya dibundu, yandi landaka kulonga balongoki na yandi ntangu yandi vutukaka na zulu. Mu mbandu pene-pene ya mvu 96 ya ntangu na beto, Kristu sadilaka ntumwa Yoane na kusiamisa mpi na kupesa bandongisila na Bakristu yina bo me tulaka mafuta.—Bakol. 1:18; Kus. 1:1.

6-7. (a) Na wapi bo sonikaka malongi ya Yezu? (b) Inki mutindu beto ke lemfukaka na nsiku ya Kristu?

6 Na wapi bo sonikaka malongi ya Yezu? Baevanzile iya ke tubila mambu mingi yina Yezu tubaka mpi salaka awa na ntoto. Masonuku ya nkaka ya Kigreki ke sadisa beto na kubakisa mabanza ya Yezu sambu mpeve santu sadisaka bantu yina sonikaka yo mpi sambu bo vandaka “ti mabanza ya Kristu.”—1 Bak. 2:16.

7 Malongi yina beto ke baka: Malongi ya Yezu ke sadisaka beto na mambu yonso. Yo yina nsiku ya Kristu ke twadisaka beto na mambu yina beto ke salaka na nzo, na kisalu, na nzo-nkanda mpi na dibundu. Beto ke longukaka nsiku yina ntangu beto ke tangaka Masonuku ya Kigreki ya Bukristu mpi ke yindulaka yo mingi. Beto ke lemfukaka na nsiku yina ntangu beto ke sadilaka bansiku, bantuma mpi minsiku yina kele na Masonuku ya santu. Ntangu beto ke lemfukaka na nsiku ya Kristu, beto ke lemfukaka na Yehowa, Nzambi na beto ya zola, yina kele Nto ya malongi yonso ya Yezu.—Yoa. 8:28.

ZOLA KELE NA KISINA YA NSIKU

8. Inki kele na kisina ya nsiku ya Kristu?

8 Bantu ya ke zingaka na nzo yina bo me tunga ti fondasio ya ngolo ke vandaka na lutaninu. Mutindu mosi, bantu yina ke lemfukilaka nsiku ya mbote ke vandaka na lutaninu. Zola kele na kisina ya nsiku ya Kristu. Sambu na nki?

Ntangu beto ke zolaka bantu ya nkaka, beto ke lemfukaka na “nsiku ya Kristu” (Tala baparagrafe 9-14) *

9-10. Inki bambandu ke monisa nde Yezu vandaka na zola mpi nki mutindu beto lenda landa mbandu na yandi?

9 Ya ntete, zola pusaka Yezu na kusala mambu yonso. Kuwila bantu mawa ya ngolo ke monisaka zola. Mawa pusaka Yezu na kulonga bantu mingi, na kubelula bambefo, na kudisa bantu yina vandaka na nzala mpi na kufutumuna bafwa. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luka 7:11-15) Ata kusala mambu yai lombaka Yezu ntangu mpi ngolo mingi, na luzolo yonso yandi tulaka bampusa ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete. Yezu monisaka zola ya mingi ntangu yandi pesaka luzingu na yandi sambu na bantu.—Yoa. 15:13.

10 Malongi yina beto ke baka: Beto lenda landa mbandu ya Yezu kana beto ke tula bampusa ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete. Beto lenda landa mpi mbandu na yandi ntangu beto ke wila bantu ya teritware na beto mawa. Kana mawa ya mutindu yai ke pusa beto na kusamuna mpi kulonga nsangu ya mbote, beto ke lemfuka na nsiku ya Kristu.

11-12. (a) Inki ke monisa nde Yehowa ke tudilaka bansadi na yandi dikebi mingi? (b) Inki mutindu beto lenda monisa zola bonso Yehowa?

11 Ya zole, Yezu monisaka zola ya Tata na yandi. Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi monisaka mutindu Yehowa ke tudilaka bansadi na yandi dikebi mingi mpi tubaka nde Tata na beto na zulu ke bakaka konso muntu na mbalu. (Mat. 10:31) Yehowa ke waka kiese ya kuyamba dimeme yina vilaka, me balula ntima mpi me vutuka na dibundu. (Luka 15:7, 10) Yehowa monisilaka beto zola ntangu yandi pesaka Mwana na yandi bonso kimenga.—Yoa. 3:16.

12 Malongi yina beto ke baka: Inki mutindu beto lenda monisa zola bonso Yehowa? (Baef. 5:1, 2) Kana beto ke bakisa nde bampangi yonso kele mfunu mingi mpi ke yambaka na kiese yonso “dimeme yina me vila” ntangu yandi me vutukila Yehowa. (Nk. 119:176) Beto ke monisaka nde beto ke zolaka bampangi ntangu beto ke sadisa bo kana bo kele na mfunu ya lusadisu. (1 Yoa. 3:17) Ntangu beto ke monisilaka bantu ya nkaka zola, beto ke lemfukaka na nsiku ya Kristu.

13-14. (a) Na kutadila Yoane 13:34, 35, nki Yezu lombaka balongoki na yandi mpi sambu na nki yo kele nsiku ya mpa? (b) Inki mutindu beto ke lemfukaka na nsiku ya mpa?

13 Ya tatu, Yezu lombaka balongoki na yandi na kumonisa zola ya kuditambika. (Tanga Yoane 13:34, 35.) Nsiku ya Yezu kele ya mpa sambu yo ke lombaka beto na kumonisa zola yina bantu ya Izraele ya vandaka na nsi ya Nsiku monisaka ve, disongidila beto fwete zola bampangi mutindu Yezu zolaka beto. Yo ke lombaka zola ya kuditambika. * Beto fwete zola bampangi kuluta beto mosi. Beto fwete zola bo ata yo ke lomba nde beto fwa sambu na bo, mutindu Yezu salaka sambu na beto.

14 Malongi yina beto ke baka: Inki mutindu beto ke lemfukaka na nsiku ya mpa? Kana beto ke sala bibansa sambu na bampangi na beto. Yo ke lombaka kaka ve bibansa ya nene bonso kupesa luzingu na beto, kansi beto fwete sala bibansa ya fioti-fioti. Mu mbandu, beto ke lemfukaka na nsiku ya Kristu ntangu beto ke kwendaka kubaka minunu mbala na mbala sambu na kunata bo na lukutakanu, ntangu beto ke buyaka mambu ya beto ke zolaka sambu na kusepedisa mpangi mosi to kubaka konzie sambu na kusadisa bampangi yina me bwila kisumbula. Beto ke salaka mpi nde dibundu kuvanda kisika yina konso muntu kele na lutaninu.

NSIKU YINA KE SIAMISAKA LUNUNGU

15-17. (a) Inki mutindu mambu yina Yezu salaka monisaka lunungu? (b) Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Yezu?

15 Na Biblia, ngogo “lunungu” ke tendula kusala mambu yina kele mbote na meso ya Nzambi mpi kusala yo kukonda kupona-pona. Sambu na nki beto ke tuba nde nsiku ya Kristu ke siamisaka lunungu?

Yezu vandaka mawete mpi vandaka kuzitisa bankento, ata bayina bantu vandaka kumona mpamba (Tala paragrafe 16) *

16 Ya ntete, yindula mutindu mambu yina Yezu salaka monisaka lunungu. Na bilumbu ya Yezu, bamfumu ya mabundu ya Bayuda vandaka kumenga bantu yina vandaka ve Bayuda, bo vandaka kuvweza bantu ya nkaka mpi bo vandaka kuzitisa ve bankento. Kansi Yezu vandaka kusadila bantu yonso mambu ya mbote mpi kukonda kupona-pona. Yandi ndimaka bantu yina vandaka ve Bayuda, yina monisaka lukwikilu na kulanda yandi. (Mat. 8:5-10, 13) Yandi longaka bantu yonso kukonda kupona-pona, yo vanda bansukami to bamvwama. (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9) Yandi vandaka ve makambu ngolo to kuvweza bankento. Kansi, yandi vandaka mawete mpi vandaka kuzitisa bankento, ata bayina bantu vandaka kumona mpamba.—Luka 7:37-39, 44-50.

17 Malongi yina beto ke baka: Beto ta landa mbandu ya Yezu kana beto ke sadila bantu ya nkaka mambu kukonda kupona-pona mpi ke longa bantu yonso yina ke zola kuwidikila disongidila kukonda kutadila kimvwama to kinsukami na bo mpi mabundu na bo. Kana bampangi-babakala ke landaka mbandu ya Yezu ntangu bo ke zitisaka bankento. Kana beto ke sala mutindu yai, beto ke lemfuka na nsiku ya Kristu.

18-19. Inki mambu Yezu longaka sambu na lunungu mpi malongi na yandi ke longa beto nki?

18 Ya zole, yindula mambu yina Yezu longaka sambu na lunungu. Yandi longaka minsiku yina ta sadisa balongoki na yandi na kusadila bantu ya nkaka mambu ya mbote, mu mbandu Munsiku ya Wolo. (Mat. 7:12) Beto yonso ke zolaka nde bantu kusadila beto mambu ya mbote. Yo yina, beto fwete sadila bantu ya nkaka mambu ya mbote. Mpidina, bo mpi ta sadila beto mambu ya mbote. Ebuna, kana bantu me sadila beto mambu ya mbi? Yezu longaka mpi balongoki na yandi na kutula ntima nde Yehowa ta ‘zenga mambu na lunungu sambu na bayina ke didilaka yandi mpimpa ti mwini.’ (Luka 18:6, 7) Bangogo yai kele lusilu yina ke monisa nde Nzambi na beto ya lunungu ke bakisaka bampasi yina beto ke kutanaka ti yo na bilumbu yai ya nsuka mpi yandi ta sala mambu na lunungu na ntangu ya me fwana.—2 Bate. 1:6.

19 Malongi yina beto ke baka: Kana beto ke landa minsiku yina Yezu longaka, beto ta sadila bantu ya nkaka mambu ya mbote. Kana bo me sadilaka beto mambu ya mbi na nsi-ntoto yai ya Satana, kubakisa nde Yehowa ta sadila beto mambu ti lunungu ke pesaka beto kikesa.

INKI MUTINDU BAMPANGI YINA KELE TI KIYEKA FWETE SADILA BANKAKA MAMBU?

20-21. (a) Inki mutindu bampangi yina kele ti kiyeka fwete sadila bantu ya nkaka mambu? (b) Inki mutindu bakala ke monisaka zola ya kuditambika mpi nki mutindu tata fwete sadila bana na yandi mambu?

20 Na nsi ya nsiku ya Kristu, nki mutindu bampangi yina kele ti kiyeka fwete sadila bantu ya nkaka mambu? Sambu zola kele na kisina ya nsiku yina, bampangi yina kele ti kiyeka fwete zitisa mpi kusadila bantu yina kele na nsi ya kiyeka na bo mambu na zola yonso. Bo fwete vila ve nde Kristu ke zolaka nde beto monisa zola na mambu yonso.

21 Na dibuta. Bakala fwete zola nkento na yandi “mutindu Kristu ke salaka sambu na dibundu.” (Baef. 5:25, 28, 29) Bakala fwete landa mbandu ya zola ya kuditambika ya Kristu ntangu yandi ke tula bampusa mpi mambote ya nkento na yandi na kisika ya ntete. Babakala ya nkaka ke monisaka ve zola ya mutindu yai, ziku sambu bo yelaka na mabuta yina ke sadilaka ve bantu mambu ya mbote mpi ke monisaka ve zola. Yo lenda vanda mpasi sambu bo yambula bikalulu ya mbi, kansi bo fwete sala bansoba sambu bo lemfuka na nsiku ya Kristu. Nkento ke zitisaka bakala yina ke monisilaka yandi zola ya kuditambika. Tata yina ke zolaka kibeni bana na yandi lenda tuba ve to kusala ve mambu yina lenda pesa bo mpasi. (Baef. 4:31) Kansi, yandi ke zolaka mpi ke ndimaka bana na yandi sambu bo vanda na lutaninu. Bana ke zolaka mpi ke tudilaka tata ya mutindu yai ntima.

22. Mutindu 1 Piere 5:1-3 ke monisa yo, “mameme” kele ya nani mpi nki mutindu bankuluntu fwete sadila bo mambu?

22 Na dibundu. Bankuluntu fwete vila ve nde “mameme” kele ve ya bo. (Yoa. 10:16; tanga 1 Piere 5:1-3.) Bangogo “mameme ya Nzambi,” “na ntwala ya Nzambi,” mpi “dikabu ya Nzambi” ke yibusaka bankuluntu nde mameme kele ya Yehowa. Yandi ke zolaka nde bankuluntu kusadila mameme na yandi mambu na zola mpi na mawete. (1 Bate. 2:7, 8) Yehowa ke ndimaka bankuluntu yina ke lungisaka mbote mukumba na bo. Diaka, bampangi ke zolaka mpi ke zitisaka bankuluntu ya mutindu yai.

23-24. (a) Inki mutindu bankuluntu ke sadisaka muntu yina me sala disumu ya nene? (b) Inki bankuluntu fwete vila ve ntangu bo ke sambisa muntu?

23 Inki mutindu bankuluntu ke sadisaka muntu yina me sala disumu ya nene? Mukumba na bo me swaswana ti ya bazuzi mpi bankuluntu yina vandaka na nsi ya Nsiku yina Nzambi pesaka dikanda ya Izraele. Na nsi ya Nsiku, bantu yina vandaka ti kiyeka vandaka kusambisa mambu ya kimpeve mpi mambu yina ke wakana ve ti lusambu ya Yehowa. Kansi na nsi ya nsiku ya Kristu, bankuluntu ke sambisaka kaka muntu yina me sala disumu. Bo ke zabaka nde Nzambi me pesaka bamfumu ya leta mukumba ya kusambisa mambu mpi bantu yina ke salaka mambu ya mbi. Bo ke zabaka mpi nde leta kele ti kiyeka ya kupesa muntu ndola to ya kutula yandi na boloko.—Bar. 13:1-4.

24 Inki mutindu bankuluntu ke sambisaka muntu yina me sala disumu ya nene? Bo ke sadilaka Biblia sambu na kuzaba mambu mpi kubaka balukanu. Bo ke vilaka ve nde zola kele na kisina ya nsiku ya Kristu. Zola ke pusaka bankuluntu na kudiyula nde: Inki beto fwete sala sambu na kusadisa mpangi yina me sala disumu? Na yina me tala nsumuki, zola ke pusaka bankuluntu na kusosa kuzaba: Keti yandi me balula ntima? Keti beto lenda sadisa yandi na kuvutukila kinduku na yandi ti Yehowa?

25. Inki beto ta longuka na disolo yina ke landa?

25 Kuvanda na nsi ya nsiku ya Kristu ke pesaka kiese kibeni! Kana beto yonso ke sala ngolo na kulemfukila yo, beto ta sala nde bantu yonso na dibundu kumona nde bo ke zolaka bo, ke bakaka bo na mbalu mpi bo kele na lutaninu. Beto ke zinga na ntoto yina “bantu ya mbi” ke sala “diaka mbi kuluta.” (2 Tim. 3:13) Beto fwete landa kulemfuka na nsiku ya Kristu. Inki mutindu dibundu ke monisaka lunungu ya Nzambi ntangu yo ke tadilaka kubebisa mwana? Disolo yina ke landa ta pesa mvutu na ngiufula yai.

NKUNGA 15 Lukumu na Yezu!

^ par. 5 Disolo yai mpi masolo zole yina ke landa kele na kati ya masolo iya yina ta tubila kikuma yina ke ndimisa beto nde Yehowa kele Nzambi ya zola mpi ya lunungu. Yandi ke zolaka nde bantu kusadila bansadi na yandi mambu ya mbote mpi ke pesaka kikesa na bantu yina nsi-ntoto yai ya mbi ke sadila mambu ya mbi.

^ par. 1 Tala disolo “Zola mpi Lunungu na Izraele ya Ntama” na Nzozulu ya Nkengi ya kulonguka ya Februari 2019.

^ par. 13 NTENDULA YA BANGOGO: Zola ya kuditambika ke pusaka beto na kutula bampusa mpi mambote ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete. Na luzolo yonso, beto ke buyaka diambu mosi to beto ke salaka bibansa sambu na kusadisa bantu ya nkaka.

^ par. 61 NTENDULA YA BIFWANISU: Yezu ke tala mufwidi yina mwana na yandi kaka mosi me fwa. Mawa me pusa Yezu na kufutumuna mwana yango.

^ par. 63 NTENDULA YA BIFWANISU: Yezu ke dia na nzo ya Simoni yina kele Mufarize. Nkento mosi, ziku yina kele ndumba ke yobisa makulu ya Yezu ti mansanga, ke dipa yo ti nsuki na yandi mpi ke pakula yo mafuta. Simoni ke sepela ve na mambu ya nkento yina, kansi Yezu ke kotila yandi.