Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 18

Ná keʼéyó ña̱ nda̱kú xíʼin na̱ congregación ta ná kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó

Ná keʼéyó ña̱ nda̱kú xíʼin na̱ congregación ta ná kuʼvi̱-iniyó kunitáʼanyó

“Chindeétáʼanndó xíʼin na̱ yáʼa nu̱ú tu̱ndóʼo, tasaá saxínundó ley ta̱ Cristo” (GÁL. 6:2).

YAA 12 Jehová Ndióxi̱yó ta̱ káʼnu

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱?

JEHOVÁ kúʼvi̱ní-inira xínira na̱ káchíñu nu̱úra. Saá ni̱xi̱yo inira tá ya̱chi̱ ta ndiʼi tiempo kéʼéra ña̱yóʼo. Ta kéʼéra nina ña̱ nda̱kú (Sal. 33:5). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ʼa. Ña̱ nu̱ú, ña̱ xóʼvi̱-inira tá xínira ña̱ va̱ása vií tíinna ku̱a̱chi xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra. Ta ña̱ u̱vi̱, ña̱ miíra vií ndatiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví. Nu̱ú ña̱ artículo ña̱ nu̱ú ti̱xin ña̱ serie yóʼo, * ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ley ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel ta nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirana ta nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼinna, ta nda̱a̱ na̱ ndáʼvi chi̱ndeétáʼanña xíʼin (Deut. 10:18). Ña̱ ley yóʼo náʼa̱ña ña̱ ndíʼi̱ní-ini Jehová xa̱ʼa̱ na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá.

2. ¿Ndáa pregunta ndakuiinyó?

2 Tá ku̱i̱ya̱ 33 ndi̱ʼi-xa̱ʼa̱ ley ta̱ Moisés tá xi̱kundúʼu xa̱ʼa̱ ña̱ congregación. ¿Á kúni̱ kachi ña̱yóʼo ña̱ kǒo ley ndíku̱n na̱ cristiano xíʼin ña̱ na̱ʼa̱ Ndióxi̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana ta nda̱kú íyo inira xíʼinna? Va̱ása. Íyova iin ley ndíku̱n na̱ cristiano ña̱ naní ley ta̱ Cristo. Nu̱ú artículo yóʼo siʼna kotoyó ndáa ley kúú ña̱yóʼo tasaá ndakuiinyó pregunta yóʼo: ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ xíʼin ley yóʼo náʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó ta nda̱kú íyo inira xíʼinyó? Ta, ¿nda̱saa xíniñúʼu keʼé na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó xíʼin inkana?

¿NDÁAÑA KÚÚ “LEY TA̱ CRISTO”?

3. ¿Ndáaña kúni̱ kachi “ley ta̱ Cristo” ña̱ káʼa̱n Gálatas 6:2 xa̱ʼa̱?

3 (Kaʼvi Gálatas 6:2). * Na̱ cristiano xíniñúʼu kundiku̱nna “ley ta̱ Cristo”. Ta̱ Jesús va̱ása níkaʼyíra leyra nu̱ú iin tutu ña̱ va̱ʼa kundiku̱n na̱ discípulora ña̱yóʼo, soo xa̱ʼndavara chiñu nu̱úna ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ndáa ki̱ʼva keʼéna ña̱yóʼo, saátu ta̱xira tu̱ʼun ña̱ táxi yichi̱ nu̱úna. Ndiʼi ña̱ʼa ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús kúú “Ley ta̱ Cristo”. Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xíʼinña ná ndakuiinyó sava pregunta.

4, 5. a) ¿Nda̱saa sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ yiví? b) ¿Ama sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ yiví?

4 ¿Nda̱saa sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ yiví? Ña̱ nu̱ú, xíʼin tu̱ʼunra sa̱náʼa̱rana. Va̱ʼaní ni̱xi̱yo ña̱yóʼo saáchi sa̱náʼa̱ra nina ña̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ nda̱chun kúú ña̱ tákuyó ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iinlá reino Ndióxi̱ kuchiñu sandiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ sáxo̱ʼvi̱ ndiʼi na̱ yiví (Luc. 24:19). Saátu sa̱náʼa̱ra na̱ yiví xíʼin ña̱ xi̱keʼéra. Xíʼin ndiʼi ña̱ ke̱ʼéra chi̱núura iin yichi̱ va̱ʼa nu̱ú na̱ discípulora (Juan 13:15).

5 ¿Ama sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús na̱ yiví? Tá ki̱xira nu̱ú ñuʼú yóʼo (Mat. 4:23). Saátu sa̱náʼa̱ra na̱ xi̱ndiku̱nñaʼá tá nda̱takura. Ta saátu, ki̱tara nu̱ú sana yáʼaka 500 na̱ xi̱ndiku̱nñaʼá ta xa̱ʼndara chiñu nu̱úna ña̱ ná ku̱ʼu̱nna sanáʼa̱na na̱ yiví ña̱ kundiku̱nnara (Mat. 28:19, 20; 1 Cor. 15:6). Xa̱ʼa̱ ña̱ níʼira yichi̱ nu̱ú na̱ congregación nda̱kundeéra sa̱náʼarana tá ndi̱kóra chí ndiví. Tá kúú, tá ku̱i̱ya̱ 96, xi̱niñúʼura ta̱ apóstol Juan ña̱ ta̱xira consejo ta chi̱ka̱a̱ra ndee̱ xíʼin na̱ cristiano na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví (Col. 1:18; Rev. 1:1).

6, 7. a) ¿Ndáa míí ni̱ka̱ʼyi̱ ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús? b) ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kandíxayó ley ta̱ Cristo?

6 ¿Ndáa míí ni̱ka̱ʼyi̱ ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús? Nu̱ú ku̱mí evangelio káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ña̱ ke̱ʼéra xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra tá ni̱xi̱yora nu̱ú ñuʼú yóʼo. Saátu ña̱ Escrituras Griegas Cristianas chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱ka-iniyó nda̱saa ndákanixi̱ní ta̱ Jesús, saáchi ndee̱ Ndióxi̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin na̱ ka̱ʼyí ña̱yóʼo, ta na̱yóʼo nda̱kanixi̱nína táki̱ʼva ndákanixi̱ní ta̱ Cristo (1 Cor. 2:16).

7 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: Ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús chíndeétáʼanña xíʼinyó ndiʼi tiempo. Ña̱kán, ley ta̱ Cristo chíndeétáʼanña xíʼinyó ti̱xin veʼeyó, nu̱ú káchíñuyó, escuela ta saátu ti̱xin congregación. Sákuaʼakayó ña̱yóʼo tá káʼviyó Escrituras Griegas ta ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ña. Kándíxayó ley yóʼo tá sáxi̱nuyó chiñu ña̱ xáʼndaña nu̱úyó ta kéʼéyóña táki̱ʼva káʼa̱nña xíʼinyó, saátu tá ndíku̱nyó tu̱ʼun ña̱ táxi yichi̱ nu̱úyó. Tá ndíku̱nyó ley ta̱ Cristo náʼa̱yó ña̱ kándíxayó Jehová ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni miíyó, saáchi tu̱ʼunra kúú ndiʼi ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús (Juan 8:28).

LEY ÑA̱ NÁʼA̱ ÑA̱ KÚʼVI̱-INI TA̱ JESÚS XÍNIRA MIÍYÓ

8. ¿Ndáa ki̱ʼva íyo ley ta̱ Cristo?

8 Na̱ íyo ini iin veʼe ña̱ viíní ku̱va̱ʼa, va̱ása yíʼvina saáchi va̱ʼaní ña̱ xi̱niñúʼuna ña̱ i̱xava̱ʼanaña. Saátu íyo na̱ ndíku̱n iin ley ña̱ va̱ʼaní ña̱ xi̱niñúʼuna ña̱ ku̱va̱ʼaña. Saá íyo ley ta̱ Cristo, saáchi xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ yiví ku̱va̱ʼa ña̱yóʼo. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱yóʼo?

Tá náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó ndiʼina, saá náʼa̱yó ña̱ sáxi̱nuyó “ley ta̱ Cristo”. (Koto párrafo 9 nda̱a̱ 14). *

9, 10. a) ¿Ndáa ña̱ʼa ke̱ʼé ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira na̱ yiví? b) ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús?

9 Ña̱ nu̱ú, ta̱ Jesús ke̱ʼéra ku̱a̱ʼá ña̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira na̱ yiví. ¿Nda̱chun sa̱náʼa̱ra na̱ yiví, sa̱ndáʼara na̱ ndeé ndóʼo, ta̱xira xi̱xi na̱ kǒo ña̱ kuxu ta sa̱ndátakura na̱ ni̱xi̱ʼi̱? Saáchi ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirana ta ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirana (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luc. 7:11-15). Ña̱ nda̱a̱ kúúña, xi̱niñúʼura tiempora xíʼin ndee̱ra ña̱ ke̱ʼéra ndiʼi ña̱yóʼo. Soo xíʼin ña̱ si̱í-ini chi̱ndeétáʼanra xíʼin inkana nu̱úka ña̱ keʼéra ña̱ kúni̱ miíra. Soo ndeéka ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira na̱ yiví tá ta̱xi xíʼin miíra xa̱ʼa̱na (Juan 15:13).

10 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: Kiviva kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús tá ná ndi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ inkana ta su̱víka xa̱ʼa̱ miíyó ta kundáʼvi-iniyó kuniyóna. Ta tá kúndáʼvi-iniyó xíniyó na̱ yiví, ku̱ʼu̱nyó sanáʼa̱yóna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, saáchi saá ndíku̱nyó ley ta̱ Cristo.

11, 12. a) ¿Nda̱chun va̱ʼa xíni̱yó ña̱ ndíʼi̱ní-ini Jehová xa̱ʼa̱yó? b) ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ Jehová ta kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana?

11 Ña̱ u̱vi̱, ta̱ Jesús ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-ini yivára xínira na̱ yiví. Tá ni̱xi̱kara na̱túʼunra xíʼin na̱ yiví, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ndíʼi̱ní-ini yivára xa̱ʼa̱ na̱ káchíñu nu̱úra. Tá kúú, sa̱náʼa̱ra ña̱ iin iin miíyó ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová (Mat. 10:31). Saátu kúni̱ní yivára ná ndikó na̱ ki̱ta ti̱xin ñuura ta va̱ʼaní ndakiʼinrana (Luc. 15:7, 10). Saátu ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱ní-ini yivára xínira na̱ yiví ña̱kán ta̱xira se̱ʼera ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱yó ta sakǎkura miíyó (Juan 3:16).

12 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ Jehová ta kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana? (Efes. 5:1, 2). Ná ndakaʼányó chi na̱ káchíñu nu̱úra ndáyáʼvinína ta saátu xíʼin ña̱ si̱í-ini ná ndakiʼinyó na̱ ndándikó ti̱xin ñuura (Sal. 119:176). Náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermano tá táxiyó miíyó ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna tá yáʼana nu̱ú iin tu̱ndóʼo (1 Juan 3:17). Tá kúʼvi̱-iniyó xíniyó inkana, saá kúú ña̱ ndixa ndíku̱nyó yichi̱ ta̱ Cristo.

13, 14. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Juan 13:34, 35 ¿ndáa chiñu xa̱ʼnda ta̱ Jesús nu̱úyó, ta nda̱chun iin ña̱ xa̱á kúúña? b) ¿Ndáa ki̱ʼva sáxi̱nuyó ña̱yóʼo?

13 Ña̱ u̱ni̱, ta̱ Jesús xa̱ʼndara chiñu nu̱ú na̱ xi̱ndiku̱nñaʼá ña̱ ná kuʼvi̱-inina kunitáʼanna táki̱ʼva ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirana (kaʼvi Juan 13:34, 35). * Iin ña̱ xa̱á kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinna saáchi ña̱yóʼo va̱ása níkixiña ti̱xin ley ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel. Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ hermanoyó nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nira miíyó. Ndeéka ná kuni̱yóna nu̱úka ña̱ kúni̱yó xíniyó miíyó, ta nda̱a̱ kuviyó xa̱ʼa̱na táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús.

14 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: ¿Ndáaña kéʼéyó ña̱ sáxi̱nuyó ley xa̱á ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús? Xíniñúʼu kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ na̱ hermano. Su̱ví nda̱saa ña̱ kuviyó xa̱ʼa̱na saá na̱ʼa̱yó ña̱ kúni̱yóna, chi kivitu na̱ʼa̱yó ña̱yóʼo tá kéʼéyó savaka ña̱ʼa xíʼinna. Tá kúú, tá ku̱a̱ʼa̱nyó ndakiʼinyó iin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ chée ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nna reunión, tá ndákooyó iin ña̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ kindo̱o va̱ʼayó nu̱ú iin na̱ hermanoyó, á tá ndákoo naʼayó chiñuyó ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanyó xíʼin na̱ ndo̱ʼo tu̱ndóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ta̱an á ña̱ ko̱on sa̱vi̱. Tá kéʼéyó táʼan ña̱yóʼo saá kúú ña̱ ndíku̱nyó ley ta̱ Cristo ta chíndeétáʼanyó xíʼin na̱ congregación ña̱ va̱ʼa koo inina ta va̱ása yi̱ʼvína.

LEY ÑA̱ SÁNÁʼA̱ MIÍYÓ ÑA̱ NDA̱KÚ NÁ KOO ÑA̱ KEʼÉYÓ XÍʼIN TÁʼANYÓ

15-17. a) ¿Nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ nda̱kú íyo inira xíʼin ña̱ kéʼéra? b) ¿Nda̱saa kivi kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Jesús?

15 Nu̱ú Biblia, ña̱ keʼéyó ña̱ nda̱kú, kúni̱ kachiña ña̱ keʼéyó ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ ta va̱ása kotoyó ndáana keʼéyóña xíʼin. ¿Nda̱chun káʼa̱nyó ña̱ nda̱kú íyo ley ta̱ Cristo?

Ta̱ Jesús i̱xato̱ʼóra ná ñaʼá ta vií xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼinná nda̱a̱ ná ku̱ndasí inkana xi̱nina. (Koto párrafo 16). *

16 Ña̱ nu̱ú, ná ka̱ʼa̱nyó nda̱saa ni̱na̱ʼa̱ ta̱ Jesús ña̱ nda̱kú íyo inira xíʼin ña̱ kéʼéra. Tá tiempo saá, na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu ku̱ndasí nu̱úna xi̱nina na̱ inka ñuu xíʼin na̱ ndáʼvi ta saátu va̱ása ní ixato̱ʼóna ná ñaʼá. Soo ta̱ Jesús nda̱kú ni̱xi̱yo inira xíʼin ndiʼina, ta keʼéra ña̱ va̱ʼa xíʼin ndiʼina. Va̱ása níkundasíra na̱ yiví na̱ inka ñuu na̱ ka̱ndíxañaʼá (Mat. 8:5-10, 13). Kǒo níxitora nda̱saa íyona á na̱ ku̱i̱ká kúúna á na̱ ndáʼvi kúúna, ndiʼivana na̱túʼunra xíʼin xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Mat. 11:5; Luc. 19:2, 9). Ta ni va̱ása níkundasíra ná ñaʼá ta vií sa̱náʼa̱raná. I̱xato̱ʼóraná ta vií xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼinná nda̱a̱ ná ku̱ndasí inkana xi̱nina (Luc. 7:37-39, 44-50).

17 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: Kivi kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Cristo tá nátúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin ndiʼina ta va̱ása xítoyó ndáana kúúna á ndáa veʼe-ñu̱ʼu ndíku̱nna. Saátu na̱ ta̱a ndíku̱nna yichi̱ra tá íxato̱ʼóna ná ñaʼá. Saá kúú ña̱ náʼa̱yó ña̱ ndixa ndíku̱nyó ley ta̱ Cristo.

18, 19. ¿Ndáaña sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu keʼéyó ña̱ nda̱kú, ta ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo?

18 Ña̱ u̱vi̱, ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼu nda̱kú koo ña̱ keʼéyó. Ta̱xira consejo ndaʼa̱ na̱ xi̱ndiku̱nñaʼá ña̱ va̱ʼa keʼéna nina ña̱ nda̱kú xíʼin inkana. Tá kúú, tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ xíniñúʼu keʼéyó xíʼin inkana táki̱ʼva kúni̱yó ná keʼéna xíʼinyó (Mat. 7:12). Ndiʼivayó kúni̱ ña̱ ná keʼéna ña̱ nda̱kú xíʼinyó, ña̱kán saá xíniñúʼu keʼéyó xíʼin inkana. ¿Ndáaña keʼéna tá ná kunina ña̱ nda̱kú íyo ña̱ kéʼéyó? Sana saátu koo ña̱ keʼéna xíʼinyó. Soo, tá íyo iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼéna xíʼinyó, ¿ndáaña keʼéyó? Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra na̱ xi̱ndiku̱nñaʼá ña̱ xíniñúʼu kandíxana Jehová chi miíra ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinna (Luc. 18:6, 7). Ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ xíʼinyó keʼéra: xíni̱ va̱ʼara ndáa tu̱ndóʼo yáʼayó nu̱ú tiempo vitin, ta miíra ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ va̱ása kéʼé ña̱ nda̱kú, mií tiempo ña̱ xíni̱ miíra (2 Tes. 1:6).

19 Ña̱ sákuaʼayó xíʼin: Tá ná kundiku̱nyó consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Jesús, keʼéyó ña̱ nda̱kú xíʼin inkana. Tá sa̱xóʼvi̱na miíyó xíʼin iin ña̱ ke̱ʼéna xíʼinyó ti̱xin ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa, Jehová sándi̱kora-iniyó chi kúnda̱a̱-iniyó ña̱ miíra ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ sa̱xóʼvi̱ miíyó.

¿NDA̱SAA XÍNIÑÚʼU KEʼÉ NA̱ NÍʼI YICHI̱ NU̱ÚYÓ XÍʼINYÓ?

20, 21. a) ¿Nda̱saa xíniñúʼu keʼé na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó xíʼinyó? b) ¿Nda̱saa náʼa̱ na̱ íyo ñá síʼí ña̱ kúʼvi̱-inina xíninaná táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Jesús xíʼin na̱ congregación? c) ¿Nda̱saa xíniñúʼu keʼé na̱ íyo se̱ʼe xíʼin se̱ʼena?

20 Táki̱ʼva xa̱a̱ ku̱nda̱a̱-iniyó, ley ta̱ Cristo náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Ña̱kán na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó xíniñúʼu vií keʼéna xíʼinyó ta kuʼvi̱-inina kunina miíyó. Xíniñúʼu ndakaʼánna chi ta̱ Cristo kúni̱ra ná na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíni táʼanyó xíʼin ndiʼi ña̱ kéʼéyó.

21 Na̱ veʼeyó. Na̱ ta̱a xíniñúʼu kuʼvi̱-inina kunina ñá síʼína táki̱ʼva ni̱kuʼvi̱-ini ta̱ Cristo xi̱nira na̱ congregación (Efes. 5:25, 28, 29). Ndíku̱nna yichi̱ ta̱ Cristo tá ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ ñá síʼína ta su̱víka xa̱ʼa̱ miína. Sava na̱ ta̱a íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna ña̱ keʼéna ña̱yóʼo, saáchi sana na̱ veʼena va̱ása ni̱na̱ʼa̱na ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna á va̱ása níke̱ʼéna ña̱ nda̱kú xíʼin inkana. Ni íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna xíniñúʼu ndakoona costumbre kán ña̱ va̱ʼa kundiku̱nna ley ta̱ Cristo. Tá kúʼvi̱-ini na̱ ta̱a xínina ñá síʼína, náyóʼo ixato̱ʼó-ñaʼána. Ta saátu na̱ íyo se̱ʼe, tá kúʼvi̱-inina xínina se̱ʼena va̱ása ka̱ʼa̱n ndi̱va̱ʼana xíʼinna ta ni va̱ása keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinna (Efes. 4:31). Saáchi káʼa̱nna xíʼinna ña̱ kúni̱nínana tasaá va̱ʼa kúni na̱ va̱lí yóʼo. Saá kúú ña̱ xa̱a̱ na̱yóʼo kuʼvi̱ka-inina kuniñaʼána ta kandíxanana.

22. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Pedro 5:1-3, ¿yukú kuenta kúú na̱ congregación ta nda̱saa xíniñúʼu keʼéna xíʼinna?

22 Na̱ congregación. Na̱ anciano xíniñúʼu ndakaʼánna chi na̱ hermano ti̱xin congregación su̱ví kuentana kúúna (Juan 10:16; kaʼvi 1 Pedro 5:1-3). * Jehová káʼa̱nra ña̱ kúú na̱ congregación kuenta miíra. Ta kúni̱ra ña̱ vií ná keʼéna xíʼinna ta ná kuni̱nínana (1 Tes. 2:7, 8). Kúsi̱íní-ini Jehová xíʼin na̱ anciano na̱ kéʼé ña̱yóʼo, ta saátu na̱ congregación kuʼvi̱ka-inina kuniñaʼána ta ixato̱ʼó-ñaʼána.

23, 24. a) ¿Ndáaña kéʼé na̱ anciano xíʼin na̱ ni̱ki̱ʼvi iin ku̱a̱chi ña̱ ndeé ti̱xin congregación? b) ¿Nda̱saa kúnda̱a̱-inina ndáaña keʼéna xíʼin na̱yóʼo?

23 Tá ta̱xi Ndióxi̱ ley ndaʼa̱ na̱ ñuu Israel, na̱ juez xíʼin na̱ anciano kúú na̱ xi̱ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ xi̱kiʼvi nda̱a̱ ndáaka ku̱a̱chi, ña̱ va̱ʼa kutáʼan tukuna xíʼin Jehová ta nda̱a̱ sava yichi̱ xi̱ndakiʼinna castigo. Soo nu̱ú ley ta̱ Cristo ña̱ íyo vitin xa̱a̱ síínva kéʼé na̱ anciano. Tá ni̱ki̱ʼvi iin na̱ congregación iin ku̱a̱chi ña̱ ndeé, na̱ anciano chíndeétáʼanna xíʼinna ña̱ va̱ʼa ná kitáʼan tukuna xíʼin Jehová. Kúnda̱a̱-inina ña̱ tiempo vitin táxi Ndióxi̱ ña̱ ná tiin na̱ chíñu ku̱a̱chi xíʼin na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ña̱kán na̱ chíñu yóʼo kúú na̱ kivi taxi castigo ndaʼa̱na á ña̱ ku̱ʼu̱nna veʼeka̱a (Rom. 13:1-4).

24 Tasaá, ¿ndáaña kéʼé na̱ anciano tá ni̱ki̱ʼvi iinna iin ku̱a̱chi ña̱ ndeé? Xíniñúʼuna Biblia ña̱ va̱ʼa ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u tasaá ndáka̱xinna ña̱ keʼéna. Ndákaʼánna chi ley ta̱ Cristo káʼa̱nña ña̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-inina kunina inkana. Ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinna ña̱ kotona nda̱saa chindeétáʼanna xíʼin iin na̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inina xínitáʼanna kotona á ndixa ndándikó-ini na̱ ke̱ʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa ta saátu kotona nda̱saa kivi chindeétáʼanna xíʼinna ña̱ tuku kutáʼanna xíʼin Jehová.

25. ¿Ndáaña sakuaʼayó nu̱ú inka artículo?

25 Táxiyó tíxa̱ʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱xira ley ta̱ Cristo ndaʼa̱yó. Tá ndíku̱nyóña, na̱ congregación va̱ʼaní íyona chi xínina ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóna ta ndáyáʼvina nu̱úyó. Soo íyoyó ti̱xin ñuyǐví nu̱ú kéʼéní na̱ yiví ña̱ kini (2 Tim. 3:13). Ña̱kán xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta. ¿Nda̱saa náʼa̱ na̱ congregación ña̱ nda̱kú íyo ña̱ kéʼéna tá iinna ke̱ʼéna ña̱ kini xíʼin na̱ va̱lí? Nu̱ú inka artículo ndakuiinyó pregunta yóʼo.

YAA 15 Ná ndasakáʼnuyó se̱ʼe nu̱ú Jehová

^ párr. 5 Artículo yóʼo xíʼin inka u̱vi̱ ña̱ kixi ndíka̱a̱ña ti̱xin iin serie ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ nda̱chun kándíxayó ña̱ nda̱kú íyo ini Jehová xíʼinyó ta kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Miíra kúni̱ra ña̱ vií ná keʼéna xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra ta saátu sándi̱kora-ini na̱ ke̱ʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin.

^ párr. 1 Koto artículo ña̱ naní “Ndióxi̱ ke̱ʼéra ña̱ nda̱kú xíʼin na̱ israelita ta ni̱kuʼvi̱-inira xi̱nirana”, nu̱ú Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó febrero 2019.

^ párr. 3 Gálatas 6:2: “Chindeétáʼanndó xíʼin na̱ yáʼa nu̱ú tu̱ndóʼo, tasaá saxínundó ley ta̱ Cristo”.

^ párr. 13 Juan 13:34, 35: “Ña̱yóʼo kúú iin ley xa̱á káʼi̱n xíʼinndó; kuʼvi̱ní-inindó kunitáʼanndó táki̱ʼva kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ ndóʼó saá kuʼvi̱-inindó kunitáʼanndó. Xíʼin ña̱yóʼo ndakunina ndóʼó ña̱ kúúndó discípuloi̱, tá kúʼvi̱-inindó xíni táʼanndó”.

^ párr. 22 1 Pedro 5:1-3: “Káʼi̱n xíʼinndó ña̱yóʼo ndóʼó na̱ kúú anciano, saáchi yi̱ʼi̱ anciano kúútu yi̱ʼi̱va ta kúi̱ testigo xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jesús, nda̱a̱ na̱kunda̱a̱-inii̱ xíʼin ña̱ koo chí nu̱únínu: Kundaandó na̱ congregación Ndióxi̱, kǒo keʼéndóña xíʼin ña̱ ndúxa, kusi̱í-inindó keʼéndóña; kǒo keʼéndóña xa̱ʼa̱ ña̱ chaʼvina ndóʼó, xíʼin ndinuʼu-inindó keʼéndóña; kǒo kuta̱a-inindó nu̱ú na̱ ñuu Ndióxi̱, miíndó xíniñúʼu chinúu yichi̱ nu̱úna”.

^ párr. 63 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús xítora iin ñá nána ñá ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼe ñá kǒo yií. Xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱ndáʼvi-inira xi̱nirañá sa̱ndátakura se̱ʼeñá.

^ párr. 65 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ta̱ Jesús xíxira xíʼin iin ta̱ fariseo ta̱ naní Simón. Iin ñaʼá ñá sana kíʼvi ku̱a̱chi xíʼin ku̱a̱ʼání ta̱a, nda̱katañá xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús xíʼin ti̱kui̱í nu̱úñá ta nda̱yakúnñáña xíʼin yixí xi̱níñá tasaá chi̱ka̱a̱ñá aceite xa̱ʼa̱ra. Ta̱ Simón kininí xítora nu̱úñá, soo ta̱ Jesús ndákiʼinra tu̱ʼunñá.