Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

LONGO DIA 18

Khadilo dia Guzumba nu Nduedi mu Hungu dia Uklisto

Khadilo dia Guzumba nu Nduedi mu Hungu dia Uklisto

“Mudibatese inemo yenu, ngenyi mbamutagenesa mukhuala wa Klisto.”GAL. 6:2NWT.

LUNGIMBO 12 Yehowa Udi Nzambi Wakoma

NDAGA JIDI MU LONGO EDI *

1. Gu ndaga jitshi mbadi tuajiya gusha mutshima?

YEHOWA NZAMBI wana guzumba akombeledi enji. Wana guazumba nu mbawulandula guazumba. Wana guzumba nji ndaga jia nduedi. (Ngi. 33:5) Hene, tuajiya gusha mutshima mu ndaga eji mbadi egi: (1) Tangua akombeledi enji ana gusagesewa, Yehowa ganago gusuanguluga. (2) Akombeledi enji mbaashigo mulandula gusagesewa, nu mbawuhana ndola gudi athu adi guasagesa. Mu longo dia thomo diatadila khadilo dia guzumba nu nduedi, * tuamonele egi khadilo dia guzumba diakhalele ha gishina gia Mukhuala Nzambi wahanele enya Isalele mu njila ya Moise. Mukhuala wene wakhalele mutoga athu ha gutshita ndaga jia nduedi gudi athu agasue nga gudi athu aleba. (Mikh. 10:18) Mukhuala wene wamonesele egi Yehowa wana gudisagesa diago mukunda nu akombeledi enji.

2. Mihu itshi tuza mutadila?

2 Mukhuala wa Moise wasugile mu givo 33 gia Tangua Dietu hasendesele hungu dia Uklisto. Aklisto akhalele naye gukhala ngenyi nga mukhuala umoshi ndo udi guabamba nu udi mumonesa guzumba nu nduedi ba? Ndo sha! Ahetele mukhuala uhe-uhe. Mu longo edi, tuza mumona thomo gula mukhuala wene uhe-uhe udi itshi. Gungima, tuza muheta mvutu jia mihu eyi: Mukunda natshi tuajiya guzuela egi guzumba gudi ha gishina gia mukhuala owu? Mukunda natshi tuajiya luko guzuela egi mukhuala wene wana gumonesa nduedi? Mu gudivua nu mukhuala wa Klisto, luholo lutshi aphangi adi nu inemo ya gutuameza mu hungu adi naye gukalegela athu ako ndaga?

“MUKHUALA WA KLISTO” UDI ITSHI?

3. Ha gutadila Galatiya 6:2, “mukhuala wa Klisto” udi mumonesa itshi?

3 Tanga Galatiya 6:2. Aklisto ana gutumagela “mukhuala wa Klisto.” Yesu gasonegelego mukanda wa mukhuala mukunda nu alandudi enji, uvi waahanele malongo nu ndaga jiajiya guatuameza mu lujingu. “Mukhuala wa Klisto” udi mumonesa ndaga jiagasue jiatshitshile Yesu. Mu paragafe jialandula, tuza mulonguga ndaga jiavula jiatadila mukhuala wene.

4-5. Mu maluholo atshi nu mu tangua ditshi Yesu walongesele?

4 Mu maluholo tshi Yesu wakhalele mulongesa? Thomo, wakhalele mulongesa athu mu ndaga jiakhalele muzuela muene. Mbimbi jienji jiakhalele nu ngolo handaga jiakhalele mumonesa giamatshidia giatadila Nzambi, nu felela dia giamatshidia dia monyo. Jiakhalele nji mumonesa egi, Ufumu wa Nzambi wene mbawusugisa malamba a athu. (Luka 24:19) Yesu walongesele nji mu makalegelo. Ngenyi, wamonesele alandudi enji luholo lua gujinga.—Yone 13:15.

5 Tangua ditshi Yesu walongesele? Walongesele tangua diakhalele muene mu mudimo wenji ha mavu. (Mat. 4:23) Walongesele nji alandudi enji tangua diazonda gungima dia gufuzumuga guenji. Ha gufezegesa, wamonegele gudi hunji dia alandudi—yajiya gukhla akhalele gubalega 500—nu waatumine ha guya ‘mubuisa athu alandudi.’ (Mat. 28:19, 20; 1 Kol. 15:6) Luholo Yesu udi fumu wa hungu, walanduile gulongesa alandudi enji gungima dia guvutuga mu dilu. Ha gufezegesa, mu givo 96 gia Tangua Dietu, Klisto watuamezele mupostolo Yone ha guya muhana gikhesa nu malongo gudi Aklisto ambiwe maji mu nyuma.—Kol. 1:18; Yat. 1:1.

6-7. (a) Fundo ditshi diasonegewe malongo a Yesu? (b) Luholo lutshi tuajiya gutumagela mukhuala wa Klisto?

6 Fundo ditshi diasonegewe malongo a Yesu? Ba Evanjile nguana adi muzuelela ndaga jiavula jiazuelele nu jiatshitshile Yesu ha mavu. Mikanda iko ya Biblia yasonegewe mu zuelelo dia dia Greki yana gutukuatesa ha gukotelesa matangi a Yesu handaga athu ayisonegele atuamezewe mu njila ya nyuma ya Nzambi nu akhalele nu “matangi a Klisto”.—1 Kol. 2:16.

7 Malongo tuajiya guzula: Ndaga jialongesele Yesu jiana gutukuatesa mu ndaga jiagasue jia lujingu. Mukhuala wa Klisto wana gutuameza ndaga jiagasue tuana gutshita mu fami, gu mudimo, gu khalasa, nu mu hungu. Ha gulonguga mukhuala wene, tudi naye gutanga nu gutangigiza ndaga jidi mu mikanda ya Biblia yasonegewe mu zuelelo dia Greki (Écritures grecques chrétiennes). Ha gutumagela mukhuala wene, tudi naye gujinga mu gudivua nu malongo nu mikhuala yasonegewe mu mikanda yene mu njila ya nyuma ya Nzambi. Gula tuatumagela mukhuala wa Klisto, yamonesa egi tudi mutumagela Yehowa Nzambi wetu wa guzumba, udi ha gishina gia ndaga jiagasue jialongesele Yesu.—Yone 8:28.

GUZUMBA GUDI HA GISHINA GIA MUKHUALA

8. Fondasio ya mukhuala wa Klisto idi itshi?

8 Gula inzo yatungiwa muabonga holu dia fondasio yakola, athu ana khala muene ana gudivua mu ubambi. Luholo lumoshi nji, mukhuala wabonga udi holu dia fondasio yakola wana gukuatesa athu ana guwutumagela ha gudivua mu ubambi. Mukhuala wa Klisto wakhala holu dia fondasio yabonga: Guzumba. Mukunda natshi tuazuela ngenyi?

Gula tudi mukalegela athu ako ndaga nu guzumba guagasue, ngenyi tudi mutumagela “mukhuala wa Klisto” (Tala paragrafe 9-14) *

9-10. Itshi idi mumonesa egi guzumba guakhalele mutuma Yesu ha gutshita ndaga? Luholo lutshi tuajiya gulandula gifezegeselo gienji?

9 Thomo, guzumba guakhalele mutuma Yesu ha gutshita ndaga jiagasue. Khadilo dia khenda nu dia gudihaga ha fundo dia athu ako diana gumonesa guzumba. Khadilo diene diatumine Yesu ha gulongesa thundu ya athu, ha guasaga misongo, ha guadisa nu ha gufuzumuna athu a gufua. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mako 6:34; Luka 7:11-15) Ngatshima gutshita ndaga eji guakhalele mutoga tangua nu ngolo jiavula, Yesu wahagele gubonga gua athu ako ha fundo dia thomo uvi guenji ndo. Yesu wamonesele guzumba guenji guakoma tangua gahanele monyo wenji mukunda nu athu.—Yone 15:13.

10 Malongo tuajiya guzula: Ha gulandula gifezegeselo gia Yesu, tudi naye guhaga gubonga gua athu ako ha fundo dia thomo. Tuajiya nji gulandula gifezegeselo gienji gula tudi mukudisa khadilo dia gudisha ha fundo dia athu ako mu mudimo wa gulongesa. Gula khadilo diene diatutuma ha gumuanga nu gulongesa lukuma luabonga, ngenyi idi mumonega egi tudi mutumagela mukhuala wa Klisto.

11-12. (a) Itshi idi mumonesa egi Yehowa wana gutuzumba muavula? (b) Luholo lutshi tuajiya gulandula guzumba gua Yehowa?

11 Ndaga ya ngiadi idi egi, Yesu wamonesele guzumba gua Sh’enji. Hakhalele Yesu ha mavu, wamonesele luholo Yehowa wana guzumba akombeledi enji. Walongesele egi: Muthu wagasue mukatshi dietu wakhala nu ndando gu meso a Tata wetu wa mu dilu. (Mat. 10:31) Yehowa wana gusuanguluga ha guyamba gimeme giatotele gula giabalumuna mutshima ha guvutuga mu hungu. (Luka 15:7, 10) Yehowa wamonesele guzumba guene tangua gatumine mun’enji ha gufua mukunda nu esue.—Yone 3:16.

12 Malongo tuajiya guzula: Luholo lutshi tuajiya gulandula guzumba gua Yehowa? (Ef. 5:1, 2) Tudi naye guzula aphangi etu a mala nu a akhetu nu ndando, tudi naye nji guyamba nu gusuanguluga guagasue ‘gimeme giatotele’ gula giavutuga gudi Yehowa. (Ngi. 119:176) Ha gumonesa egi tuana guzumba aphangi etu a mala nu akhetu, tudi naye gukalegela tangua nu ngolo jietu ha guakuatesa tangua adi nu funu ya ukuateshi. (1 Yone 3:17) Ha gutumagela mukhuala wa Klisto, tudi naye guzumba athu ako.

13-14. (a) Ha gutadila Yone 13:34, 35, Khadilo ditshi Yesu watogele alandudi enji ha gumonesa, nu mukunda natshi khadilo diene didi mukhuala uhe-uhe? (b) Luholo lutshi tuajiya gutumagela mukhuala owu uhe-uhe?

13 Ndaga ya thathu, Yesu watogele alandudi enji ha gumonesa guzumba gua giamatshidia. (Tanga Yone 13:34, 35.) Mukhuala wahanele Yesu udi uhe-uhe handaga udi wagudisha nu Mukhuala Nzambi wahanele enya Isalele. Yesu udi gututoga ha guzumba aphangi etu gifua luholo muene watuzumbile. Yakotelesa gumonesa guzumba gua giamatshidia. * Tudi naye guzumba aphangi etu a mala nu a akhetu muavula gubalega luholo tuana gudizumba esue hakhetu. Tudi naye guazumba muavula diago; tuajiya guhana monyo wetu mukunda nu ene gifua muatshitshile Yesu mukunda nu esue.

14 Malongo tuajiya guzula: Luholo lutshi tuajiya gutumagela mukhuala owu uhe-uhe? Gula tudi mukalegela tangua nu ngolo jietu ha gukuatesa aphangi etu a mala nu a akhetu. Tushigo naye phamba guatshitshila ndaga jiakoma gifua guhana monyo wetu mukunda nu ene, uvi tudi naye nji guatshitshila ndaga jiazonda-zonda. Ha gufezegesa, tuajiya gukuatesa phangi mumoshi wa gukola ha guya mu gudibungisa, nga ndo tuajiya gutuna ndaga tuana gutshigina ha gusuanguluisa muthu tuana guzumba, tuajiya gutoga konje ha gukuatesa athu adi mutagana nu malamba; gula tuatshita ngenyi idi mumonega egi tudi mutumagela mukhuala wa Klisto. Tuana gukuatesa nji hagula hungu dietu dikhale fundo muthu wagasue wajiya gudivua muabonga nu mu ubambi.

MUKHUALA WENE WANA GUMONESA NDUEDI

15-17. (a) Luholo lutshi midimo ya Yesu idi mumonesa egi wakhalele muenya nduedi? (b) Luholo lutshi tuajiya gulandula gifezegeselo gia Klisto?

15 Biblia idi mumonesa egi gukhala muenya “nduedi” guakotelesa gutshita ndaga Nzambi wana gutshigina nu gutuna khadilo dia gukhaphumuna. Mukunda natshi tuajiya guzuela egi mukhuala wa Klisto wana gumonesa nduedi?

Yesu wakhalele nu gisemo gudi akhetu, wakhalele nji guanemesa, ikhale anyi akhalele mumonewa gifua ashigo nu ndando (Tala paragrafe 16) *

16 Ndaga ya thomo idi egi, tangiza luholo midimo ya Yesu yamonesele egi wakhalele muenya nduedi. Hakhalele muene ha mavu, mafumu a mangumba a enya Yuda akhalelego muzumba athu a ifutshi iko, akhalele musegulula enya Yuda anyi alongugilego mu khalasa dia dingumba diawo, nu akhalelego munemesa akhetu. Uvi, Yesu wakhalele mukalegela athu ndaga nu nduedi, gakhalelego mukhaphumuna. Wakhalele musuanguluga nu athu akhalelego enya Yuda anyi akhalele musha gutshigina gudi muene. (Mat. 8:5-10, 13) Wakhalele mulongesa athu agasue, ikhale enya umonyi nga phutu. (Mat. 11:5; Luka 19:2, 9) Gakhalelego muenya ndaga jiakola-kola gudi akhetu. Uvi, wakhalele guanemesa nu gisemo giagasue, ikhale anyi akhalele mumonewa gifua ashigo nu ndando.—Luka 7:37-39, 44-50.

17 Malongo tuajiya guzula: Ha gulandula gifezegeselo gia Yesu, tushigo naye gukhala nu ukhaphumunyi, uvi tudi naye gulongesa athu agasue ana gutshigina ndaga tudi mulongesa, ikhale adi enya umonyi, phutu, nga enya gikombelelo giko. Ha gulandula gifezegeselo gia Yesu, Aklisto a mala adi naye gunemesa akaji’awo. Gutshita ndaga eji gudi mumonesa egi tudi mutumagela mukhuala wa Klisto.

18-19. Itshi Yesu walongesele gu ndaga yatadila nduedi, nu malongo atshi tujiya guzula mu luholo luenji lua gulongesa?

18 Ndaga ya mbadi, tutadile ndaga jialongesele Yesu jiatadila nduedi. Walongesele malongo ajiya gukuatesa alandudi enji ha gutshitshila athu ako ndaga nu nduedi. Ha gufezegesa, tangiza longo didi muzuela egi: Kalegela athu ako ndaga udi mutshigina egi agukalegele. (Mat. 7:12) Mukut’etu agasue tuana gutshigina egi athu atukalegele ndaga jiabonga. Hene, tudi naye nji guakalegela ndaga jiabonga. Gula tuatshita ngenyi, ene nji mbatukalegela ndaga jiabonga. Uvi itshi tuajiya gutshita gula athu atukalegele ndaga jiabola? Yesu walongesele nji alandudi enji ha gusha mutshima egi Yehowa ‘mbawutshita ndaga nu nduedi yagasue mukunda nu athu ana gumudidila phipha nu muanya.’ (Luka 18:6, 7) Mbimbi eji jidi laji: Nzambi wetu wana gujiya malamba tuana gutagana nawo mu masugu a gisugishilo, nu mbawututshitshila ndaga nu nduedi yagasue mu tangua diatagana.—2 Tes. 1:6.

19 Malongo tuajiya guzula: Gula tualandula malongo a Yesu, mbatutshitshila athu ako ndaga jiabonga. Uvi gula atukalegele ndaga jiabola ha mavu awa a Satana, tuajiya guzula gikhesa luholo tudi mujiya egi Yehowa mbawutukalegela ndaga nu nduedi yagasue.

LUHOLO LUTSHI ATHU ADI NU INEMO YA GUTUAMEZA ADI NAYE GUKALEGELA ATHU AKO NDAGA?

20-21. (a) Luholo lutshi athu adi nu inemo ya gutuameza adi naye gukalegela athu ako ndaga? (b) Luholo lutshi yala wajiya gumonesa guzumba gua giamatshidia, nu luholo lutshi tata udi naye gutshitshila an’enji ndaga?

20 Ha gutadila mukhuala wa Klisto, luholo lutshi athu adi nu inemo ya gutuameza adi naye gukalegela athu ako ndaga? Luholo guzumba gudi ha gishina gia mukhuala wene, athu adi nu inemo ya gutuameza mu hungu adi naye gunemesa nu guzumba aphangi adi ene mutuameza. Adi naye gujiya egi Yesu wana gutshigina egi tumonese guzumba mu ndaga jiagasue tudi mutshita.

21 Mu fami. Yala udi naye guzumba mukaji’enji ‘gifua luholo Klisto wazumbile hungu.’ (Ef. 5:25, 28, 29) Yala udi naye gulandula khadilo dia guzumba gua Klisto gula udi mukamba thomo gubonga gua mukaji’enji. Yajiya gukhala lamba gudi mala ako ha gumonesa guzumba gua luholo elu, handaga mafundo akudile ene athu akhalelego mutshitshila athu ndaga jiabonga nu guzumba guagasue. Yajiya gukhala nji lamba gudi ene ha gubemba khadilo diene, uvi adi naye gusombegesa ha gutumagela mukhuala wa Klisto. Yala wagasue udi mumonesa guzumba gua giamatshidia, mukaji’enji wana gumunemesa. Tata yonu wana guzumba diago an’enji gajiyilego guatshitshila nga guawambela ndaga jiabola. (Ef. 4:31) Uvi, wana guamonesa egi wana guazumba nu wana guatshigina, gutshita ngenyi guana gutuma ana ha gudivua mu ubambi. Ngenyi, an’enji ana gumuzumba nu ana gumushila mutshima.

22. Luholo 1 Phetelo 5:1-3 yayimonesa, “imeme” idi ya nanyi, nu luholo lutshi adi naye guyibamba?

22 Mu hungu. Akulu adi naye gujiya egi “imeme” ishigo yawo. (Yone 10:16; tanga 1 Phetelo 5:1-3.) Mbimbi eji “imeme ya Nzambi,” “gutuama dia Nzambi,” nu “umonyi wa Nzambi” jidi muwunguluisa akulu egi imeme idi ya Yehowa. Wana gutshigina egi imeme yenji itshitshiwe ndaga nu guzumba nu gisemo. (1 Tes. 2:7, 8) Yehowa wana gusuanguluga nu akulu anyi ana gubamba imeme nu guzumba guagasue. Aphangi a mala nu a akhetu ana guzumba nu ana gunemesa nji akulu ene.

23-24. (a) Mudimo utshi akulu adi nawo mu ndaga yatadila gusambesa phangi watshitshi gubola guakoma? (b) Itshi adi naye gujiya tangua adi mutadila ndaga yene?

23 Mudimo tshi akulu adi nawo mu ndaga yatadila gusambesa muthu watshitshi gubola? Mudimo wawo udi wa gudisha nu wa manzuji, nu wa akulu a mu tangua dia enya Isalele. Mu mukhuala wa Moise, akulu akhalelego phamba musambesa milonga ya mu nyuma, uvi nu milonga iko ya mu lujingu yakhalelego mutadila gikombelelo gia Yehowa. Uvi mu mukhuala wa Klisto, akulu adi nu mudimo wa gusambesa phamba athu atshitshi ndaga jiabola mu gikombelelo gia Yehowa. Ana gujiya egi Nzambi wahanele mafumu a ha mavu awa njila ya gusophesa milonga yabola nu ya khuta yana gutshita athu. Mafumu a ha mavu awa ene hakhawo ana gutomba ndola ya guhana muthu nga gumumba mu bologo.—Lomo 13:1-4.

24 Luholo lutshi akulu ana gusambesa muthu watshitshi gubola guakoma mu hungu? Ana gukalegela Biblia ha gutalela mulonga wene nu ha guzula desizio. Ana gujiya egi guzumba guakhala ha gishina gia mukhuala wa Klisto. Guzumba guana guatuma ha gudihula egi: Itshi idi naye gutshitshiwa ha gukuatesa muthu wagasue mu hungu yago wakalegewe ndaga jiabola? Tangua adi musambesa muthu watshitshi gubola, guzumba guana guatuma ha gudihula egi: Phangi muene wabalumuna diago mutshima ba? Tuajiya gumukuatesa ha guvutugila ufuta wenji nu Yehowa ba?

25. Itshi mbatuzuelela mu longo dialandula?

25 Tuana gusuanguluga luholo tudi mutuamezewa gu mukhuala wa Klisto! Gula mukut’etu agasue tuatshita ngolo ha guwutumagela, hungu dietu mbadikhala fundo athu mbaadivua mu guzumba, nu ndando, nu mu ubambi. Uvi, ha mavu tudi mujinga, “athu abola” adi mulandula ‘gutshita ndaga jiavula jiabola.’ (2 Tim. 3:13) Tudi naye gulandula guwenda nu gutema. Luholo lutshi hungu dia Uklisto diana gumonesa nduedi ya Nzambi tangua adi mutadila ndaga yatadila guzangela mona wazonda? Mbatuheta mvutu ya muhu owu mu longo dialandula.

LUNGIMBO 15 Tutumbuise Mona wa Somi wa Yehowa!

^ par. 5 Longo edi nu malongo ako mbadi alandula, adi mukatshi dia malongo adi mumonesa gishina tudi naye guhaga mutshima egi, Yehowa udi Nzambi wa guzumba nu wa nduedi. Wana gutshigina egi athu enji atshitshiwe ndaga nu nduedi, nu wana guhana gikhesa gudi athu ana gutshitshiwa ndaga jishigo nu nduedi ha mavu awa abola.

^ par. 1 Tala longo: “Khadilo dia Guzumba nu Nduedi mu Isalele Ikulu” mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Février 2019 ya Français.

^ par. 13 LUHOLO LUA GUKOTELESA MBIMBI: Guzumba gua giamatshidia guana gututuma ha guhaga gubonga gua athu ako ha fundo dia thomo. Tuana khala hehi ha gutuna ndaga jiko hagula tukuatese athu adi nu funu ya ukuateshi.

^ par. 61 UKOTELESHI WA IFUANESA: Yesu udi mutala mukhetu wa gafunda yonu mun’enji mumoshi’a mumoshi wa yala wafui. Yesu wavua khenda nu wafuzumuna mona muene.

^ par. 63 UKOTELESHI WA IFUANESA:Yesu udi mudia gumbo dia Mufalese mumoshi mu jina dia Simona. Mukhetu mumoshi waweva ikanzo ya Yesu nu masoji enji, nu waakukumuna nu sanga dienji, nu wamumbila mananashi gu malu, yajiya gukhala mukhetu muene wakhalele thambi. Simona gashigo musuanguluga nu ndaga idi mutshita mukhetu muene, uvi Yesu umuzuelela ndaga yabonga yatshita mukhetu muene.