Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 18

Limpoak oh Pwung Pahrek nan Mwomwohdisohn Kristian

Limpoak oh Pwung Pahrek nan Mwomwohdisohn Kristian

“Kumwail pousehlahte sawaskipene amwail wisik toutou kan, oh ni ahl wet kumwail pahn kapwaiada kosonned en Krais.”​—KAL. 6:2.

KOUL 12 Koht Lapalap, Siohwa

AUDEPEN ONOP *

1. Ire riau dah kan me kitail kak kamehlele?

SIOHWA KOHT kin ketin poakohng sapwellime tohnkaudok kan. Ahnsou koaros e kin ketin wia met oh e pahn pil doulahte ketin wia met. E pil ketin poakohng pwung pahrek. (Mel. 33:5) Eri kitail kak kamehlele ire riau pwukat: (1) Siohwa kin ketin kupwurtoutoukihla ni sapwellime ladu kan ar kin lelohng wiewia sapahrek. (2) E ketin inoukihda me sapwellime kan sohte pahn doulahte lelohng wiewia sapahrek, oh e pahn ketikihda kalokepen wiewia sapahrek ni ahl me konehng. Nan iren onop keieu pahn oaralap wet, * kitail sukuhlki me Kosonned me Koht ketikihong mehn Israel ko ni eh ketin doadoahngki Moses kin poahsoankihda limpoak. Kosonned wet kin kangoange aramas akan en kasalehda pwung pahrek​—pwung pahrek ong koaros, ahpw mehlel ong irail kan me sohte kak doare pein irail. (Deud. 10:18) Kosonnedo kin kasalehda ia uwen Siohwa eh kin ketin nsenohki sapwellime tohnkaudok kan.

2. Peidek dah kan me kitail pahn sapengala?

2 Kosonned en Moseso imwisekla nan pahr 33 ni ahnsou me mwomwohdisohn Kristian wiawihda. Ia duwe, met wehwehki me Kristian kan sohla pahn paiekihda kosonned ehu me poahsoankihda limpoak oh kin kangoange pwung pahrek? Soh! Kristian kan ahneki kosonned kapw ehu. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene mahs kosonned kapw dahieu met. Mwuhr kitail pahn sapengala peidek pwukat: Dahme kahrehda kitail kak nda me kosonned wet kin poahsoankihda limpoak? Dahme kahrehda kitail kak nda me kosonned wet kin kangoange pwung pahrek? Pahn kosonned wet, ia pahn wiewiahn irail kan me ahneki manaman ong meteikan?

DAHKOT “KOSONNED EN KRAIS”?

3. Nin duwen me Kalesia 6:2 kasalehda, dahme kin iangete “kosonned en Krais”?

3 Wadek Kalesia 6:2. Kristian kan kin mi pahn “kosonned en Krais.” Sises sohte ketin ntingihedi kosonned kei ong sapwellime tohnpadahk kan, ahpw e ketikihong irail kaweid, kehkehlik, oh ire mehlel kan pwehn kaweid irail. “Kosonned en Krais” wiawihkihda soahng koaros me Sises ketin padahngki. Nan parakrap kan mwuhr, kitail pahn kalaudehla atail wehwehki duwen kosonned wet.

4-5. Ni ahl dah kan me Sises ketin wia padahk, oh iahd me e ketin wia met?

4 Ni ahl dah me Sises ketin wia padahk? Keieu, e ketin padahki aramas akan sang ni dahme e mahsanih. Mie manaman en sapwellime mahsen pwehki e kin padahngki dahme mehlel duwen Koht, ia uhdahn kahrepen mour, oh Wehin Koht iei me pahn kihsang lokolok koaros me aramas ahneki. (Luk 24:19) Sises pil ketin padahki aramas sang ni sapwellime mehn kahlemeng. Sang ni mwomwen sapwellime mour, e ketin kasalehiong sapwellime tohnpadahk kan soangen elen mour me ren weweidki.​—Sohn 13:15.

5 Iahd me Sises ketin wia padahk? E ketin wia padahk erein sapwellime doadoahk en kalohk nin sampah. (Mad. 4:23) E pil ketin padahki sapwellime tohnpadahk kan mwurinte e ketin iasada. Karasepe, e ketin pwarohng pokon en sapwellime tohnpadahk ko, me ele daulih meh 500, oh ketin kehkehlingkihong irail ren wia doadoahk en katohnpadahk. (Mad. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Nin duwen tapwin mwomwohdiso, Sises ketin pousehlahte kaweid sapwellime tohnpadahk kan mwurin e ketidahla nanleng. Karasepe, mpen pahr 96, Krais ketin kaweid wahnpoaron Sohn en kangoange oh pil kaweid Kristian keidi kan.​—Kol. 1:18; Kaud. 1:1.

6-7. (a) Ia wasa me sapwellimen Sises padahk kan kileldi ie? (b) Ia duwen atail kin peikiong kosonned en Krais?

6 Ia wasa me sapwellimen Sises padahk kan kileldi ie? Rongamwahu pahieu ko kilelehdi soahng tohto me Sises ketin mahsanih oh wia nin sampah. Pwuhk teikan nan Nting Sarawi kan en Kristian ni Lokaiahn Krihs pil kin sewese kitail en wehwehki sapwellimen Sises madamadau duwen mehkan, pwehki irail ko me ntingihedi pwuhk pwukat kin mwekidki sapwellimen Koht manaman oh re pil ahneki “sapwellimen Krais madamadau.”​—1 Kor. 2:16.

7 Iren mehn kasukuhl kan: Sapwellimen Sises padahk kan kin wia sawas ong irair en mour koaros. Eri kosonned en Krais kin kaweid soahng koaros me kitail kin wia nan imwatail, atail wasahn doadoahk de wasahn sukuhl, oh pil nan mwomwohdiso. Kitail kin sukuhlki kosonned wet sang ni atail wadek oh doudouloale Nting Sarawi kan en Kristian ni Lokaiahn Krihs. Kitail kin peikiong kosonned wet sang ni atail wekidala atail mour pwehn pahrekiong kaweid, kehkehlik, oh ire mehlel kan me dierek nan pwuhk en Paipel pwukat. Ni atail kin peikiong kosonned en Krais, kitail kin peikiong atail Koht limpoak, Siohwa, me ketin wia Utupen soahng koaros me Sises kin padahngki.​—Sohn 8:28.

KOSONNED EHU ME POAHSOANKIHDA LIMPOAK

8. Dahme kosonned en Krais kin poahsoankihda?

8 Ihmw mwahu ehu me kokouda pohn poahsoan kehlail ehu kin kahrehiong irail me kousoan loale ren nsenamwahu oh sohte perki mehkot. Duwehte met, kosonned mwahu ehu me wiawihkihda poahsoan kehlail ehu kin sewese irail me peikiong kosonnedo ren nsenamwahu oh sohte perki mehkot. Kosonned en Krais wiawihkihda poahsoan me keieu kehlail, me iei limpoak. Dahme kahrehda kitail kak ndahki met?

Ni atail kin kasalehda wiewiahn limpoak ong meteikan, kitail kin peikiong “kosonned en Krais” (Menlau kilang parakrap 9-14) *

9-10. Soahng dah kan me kasalehda me Sises kin ketin mwekidki limpoak, oh ia duwen atail kak alasang ih?

9 Keieu, Sises ketin mwekidki limpoak ni soahng koaros me e ketin wia. Poakehla iei ehu kasalepen limpoak. Pepehm en poakehla wet iei me kamwakid Sises en ketin padahki pokon en aramas akan, kamwahwihala soumwahu, kamwenge me men mwengehda, oh kaiasada me melahr kan. (Mad. 14:14; 15:32-38; Mark 6:34; Luk 7:11-15) Mendahki soahng pwukat kin kihsang laud sapwellime ahnsou oh kehl, Sises kin ketin nsenohki mahs anahn en meteikan laudsang pein ih. Kesempwalsang met, Sises ketin kasalehda limpoak laud sang ni eh ketin tounmeteikihla sapwellime mour ong meteikan.​—Sohn 15:13.

10 Iren mehn kasukuhl kan: Kitail kak alasang Sises sang ni atail kin nsenohki mahs anahn en meteikan laudsang pein atail. Kitail pil kak alasang ih sang ni atail sukuhlki en kalaudehla atail pepehm en poakehla aramas nan atail wasahn kalohk. Ni atail kin mwekidki soangen pepehm wet nan kalohk oh padahki rongamwahwo, kitail kin peikiong kosonned en Krais.

11-12. (a) Dahme kasalehda me Siohwa kin uhdahn ketin nsenohkin kitail? (b) Ia duwen atail kak alasang sapwellimen Siohwa limpoak?

11 Keriau, Sises ketin kasalehda duwen limpoak me Semeo sapwellimaniki. Erein eh doadoahk en kalohk, Sises patohwan kasalehda uwen Siohwa eh kin ketin nsenohki sapwellime tohnkaudok kan. E ketin kasalehda met ni ahl tohto. Karasepe, Sises ketin padahngki me Samatailo nanleng kin ketin kesempwalki emenemen kitail. (Mad. 10:31) Siohwa kin ketin kupwurki kasamwo sihpw men me salongala ahpw koluhla oh pwurodo nan mwomwohdiso. (Luk 15:7, 10) Siohwa ketin kadehdehda sapwellime limpoak ong kitail sang ni eh ketikihda sapwellime Ohlo nin duwen pweinen pweipwei sapahl ehu ong kitail.​—Sohn 3:16.

12 Iren mehn kasukuhl kan: Ia duwen atail kak alasang sapwellimen Siohwa limpoak? (Ep. 5:1, 2) Kitail kin kesempwalki emenemen riatail Kristian kan, oh kin perenki kasamwo “sihpw men me salongalahr” me pwurodo rehn Siohwa. (Mel. 119:176) Kitail kin kadehdehda atail poakohng riatail Kristian kan sang ni atail kin doadoahngki atail ahnsou oh kehl pwehn sewese irail, ahpw mehlel ni ahnsou me re anahne. (1 Sohn 3:17) Ni atail kin kasalehda limpoak ong meteikan, kitail kin peikiong kosonned en Krais.

13-14. (a) Nin duwen me Sohn 13:34, 35 kasalehda, dahme Sises ketin kehkehlingkihong sapwellime tohnpadahk kan en kasalehda, oh dahme kahrehda met wia kehkehlik kapw ehu? (b) Ia duwen atail en peikiong kosonned kapw wet?

13 Kesiluh, Sises ketin kehkehlingkihong sapwellime tohnpadahk kan ren kasalehda limpoak en tounmetei. (Wadek Sohn 13:34, 35.) Sapwellimen Sises kehkehliko wia kehkehlik kapw ehu pwehki e padahkihong kitail en kasalehda limpoak ni ahl ehu me Kosonnedo me Koht ketikihong wehin Israel sohte kehkehlingki: Kitail anahne poakohng riatail Kristian kan duwehte Sises eh kin ketin poakohng kitail. Kitail anahne kasalehda limpoak en tounmetei. * Kitail en poakohng riatail Kristian kan laudsang pein kitail. Kitail en uhdahn poakohng irail me kahrehda kitail pahn men tounmeteikihla atail mour ong irail, duwehte me Sises ketin wia ong kitail.

14 Iren mehn kasukuhl kan: Ia duwen atail en peikiong kosonned kapw wet? Sang ni atail pahn wiahda tounmetei kan ong riatail Kristian kan. Kitail uhdahn poakohng irail me kahrehda kitail pahn men wiahda tounmetei laud, duwehte en tounmeteikihla atail mour pwehn doareirailla. Ahpw kitail pil pahn men tounmeteikihla soahng kan me sohte nohn laud. Karasepe, kitail kin peikiong kosonned en Krais ni atail kin nantihong en kaukaule kohla pwekada riatail Kristian mah kan ong mihting, de men tounmeteikihla dahme kitail mwahuki pwehn kaperenda irail me kitail poakohng, de kommoal ahnsou kis sang doadoahk pwehn iang sawas wasa kan me ohkihla kahpwal kan duwehte rerrer en sahpw de melimel ape. Kitail pil kin sewese atail mwomwohdiso en wia wasa ehu me emenemen kak pehm nsenamwahu oh sohte perki mehkot.

KOSONNED EHU ME KIN KANGOANGE PWUNG PAHREK

15-17. (a) Ia duwen sapwellimen Sises wiewia kan ar kasalehda sapwellime madamadau duwen pwung pahrek? (b) Ia duwen atail kak alasang Sises?

15 Nan Paipel, “pwung pahrek” kin wehwehki en wia dahme Koht ketin mahsanih me pwung oh en wia met ni ahl ehu me sohte kasalehda lipilipilki aramas. Dahme kahrehda kitail kak nda me kosonned en Krais kin kangoange pwung pahrek?

Sises kin ketin wauneki oh kadek ong lih akan, iangahki irail kan me meteikan kin kilengdiong (Menlau kilang parakrap 16) *

16 Keieu, medewehla ia duwen sapwellimen Sises wiewia kan ar kasalehda sapwellime madamadau duwen pwung pahrek. Ni eh mwehio, kaunen pelien lamalam en mehn Suhs kan kin kailongki irail kan me kaidehn mehn Suhs, mwamwahliki mehn Suhs kan me sohte lapalap, oh sohte kin wauneki lih akan. Ahpw sapwellimen Sises wiewia ong aramas koaros kin ahnsou koaros pahrek oh e sohte ketin lipilipilki irail. E ketin mweidohng irail kan me kaidehn mehn Suhs me pwoson ih ren iang idawehn ih. (Mad. 8:5-10, 13) E sohte ketin kasalehda lipilipilki aramas ni eh ketin kalohk ong aramas koaros, me kepwehpwe oh me semwehmwe. (Mad. 11:5; Luk 19:2, 9) E sohte kin ketin lemeiong lih akan. Weksang met, e ketin wauneki oh kadek ong lih akan, iangahki irail kan me meteikan kin kilengdiong.​—Luk 7:37-39, 44-50.

17 Iren mehn kasukuhl kan: Kitail kak alasang Sises sang ni atail kin sohte lipilipilki meteikan oh kalohk ong koaros me men rong​—sohte lipilipil ma re kepwehpwe de semwehmwe de mehnia pelien lamalam me re kin iang. Ohl Kristian kan kin kahlemengih Sises sang ni arail kin wauneki lih akan. Ni atail kin wia soahng pwukat, kitail kin peikiong kosonned en Krais.

18-19. Dahme Sises ketin padahngki duwen pwung pahrek, oh iren mehn kasukuhl dah kan me kitail kak sukuhlki sang sapwellime padahk kan?

18 Keriau, medewehla dahme Sises ketin padahngki duwen pwung pahrek. E ketin padahngki kaweid oh ire mehlel kan me pahn sewese sapwellime tohnpadahk kan en kasalehda wiewia pahrek ong meteikan. Karasepe, medewehla duwen kaweido me pid kitail en wiahiong meteikan dahme kitail men ren wiahiong kitail. (Mad. 7:12) Kitail koaros men meteikan en kasalehda wiewia pahrek ong kitail. Kahrehda, kitail anahne kasalehda wiewia pahrek ong irail. Ma kitail wia met, irail kakete mwekidki en kasalehda wiewia pahrek ong kitail. Ahpw ia duwen ma kitail lelohng wiewia sapahrek? Sises pil ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan ren likih me Siohwa pahn ketin “wiahiong sapwellime kan me pilipildahr me kin likweriong ih ni rahn oh nipwong pwung pahrek.” (Luk 18:6, 7) Mahsen pwukat iei inou ehu: Atail Koht me ketin pwung kin ketin mwahngih duwen kahpwal kan me kitail ahneki ni imwin rahn pwukat, oh e pahn ketin kahrehda kitail en alehdi pwung pahrek ni ahnsou me pwungiong kupwure.​—2 Des. 1:6.

19 Iren mehn kasukuhl kan: Ni atail idawehn kaweid oh ire mehlel kan me Sises ketin padahngki, atail wiewia ong meteikan pahn pahrek. Oh ma kitail lelohng lokolok pwehki wiewia sapahrek sang ahn Sehdan sampah, kitail kak nsenamwahu ni atail ese me Siohwa pahn ketin kahrehda pwung pahrek en wiawihong kitail.

IA PAHN MWOMWEN WIEWIAHN IRAIL KAN ME AHNEKI MANAMAN ONG METEIKAN?

20-21. (a) Ia pahn mwomwen wiewiahn irail kan me ahneki manaman ong meteikan? (b) Ia duwen ohl pwopwoud men eh kak kasalehda limpoak en tounmetei, oh ia pahn mwomwen wiewiahn pahpa men ong nah seri kan?

20 Pahn kosonned en Krais, ia pahn mwomwen wiewiahn irail kan me ahneki manaman ong meteikan? Pwehki limpoak iei poahsoanpen kosonned wet, irail kan me ahneki manaman anahne wauneki oh poakohng irail kan me re kin apwalih. Re anahne tamataman me Krais kupwurki kitail en kasalehda limpoak ni soahng koaros me kitail kin wia.

21 Nan peneinei. Ohl pwopwoud men anahne poakohng eh pwoud “duwehte Krais eh kin ketin wiahiong mwomwohdiso.” (Ep. 5:25, 28, 29) Ohl pwopwoud men anahne alasang sapwellimen Sises limpoak en tounmetei sang ni eh kin nsenohki mahs anahn akan en eh pwoud laudsang pein ah. Ekei ohl kin apwalki kasalehda soangen limpoak wet, ele pwehki re sohte tikida wasa ehu me kin kesempwalki kasalehda wiewiahn limpoak oh toupahrek ong meteikan. Ele e apwal ong irail en kapwungala tiahk sapwung kan, ahpw re anahne wiahda wekidekla pwukat pwe ren peikiong kosonned en Krais. Ohl pwopwoud men me kasalehda limpoak en tounmetei kin ale wahu sang eh pwoudo. Pahpa men me uhdahn poakohng nah seri kan sohte pahn kamedekihala irail pwehki dahme e nda de wia. (Ep. 4:31) Ahpw e kin kasalehda eh limpoak oh pwungkin irail ni ahl me pahn kahrehiong nah seri kan en nsenamwahu oh sohte perki mehkot. Soangen pahpa menet kin alehdi limpoak oh likilik sang nah seri kan.

22. Nin duwen me 1 Piter 5:1-3 mahsanih, ihs me sapwellimanki “sihpw” kan, oh ia duwen elder kan ar pahn apwalih sihpw pwukat?

22 Nan mwomwohdiso. Elder kan anahne tamataman me kaidehn neirail “sihpw” kan. (Sohn 10:16; wadek 1 Piter 5:1-3.) Lepin mahsen pwukat “sapwellimen Koht pelin sihpw,” “mwohn Koht,” oh “irail kan me Koht ketin sapwellimanki” kin katamankihong elder kan me Siohwa me ketin sapwellimanki sihpw kan. E ketin kupwurki elder kan en kasalehda limpoak oh kadek ong sapwellime sihpw kan. (1 Des. 2:7, 8) Elder kan me kin kapwaiada ni limpoak arail pwukoa nin duwen sounsilepen sihpw kei kin alehdi sapwellimen Siohwa kupwuramwahu. Soangen elder pwukat pil kin alehdi limpoak oh wahu sang riarail Kristian kan.

23-24. (a) Ia pwukoahn elder kan ni ahnsou me emen nan mwomwohdiso wiahda dihp laud ehu? (b) Dahme elder kan anahne tamataman ni arail kin apwalihala irair pwukat?

23 Ia pwukoahn elder kan ong en apwalihala irair kan me pidada dihp laud? Arail pwukoa kin weksang pwukoahn sounkopwung kan oh ohl mah kan me mi pahn Kosonned me Koht ketikihong wehin Israel. Pahn Kosonnedo, mie ohl kan me idihdida pwehn kaidehn ihte apwalihala soahng kan me pidada kaudokiong Siohwa ahpw pil soahng kan me sohte uhdahn pidada kaudok. Ahpw pahn kosonned en Krais, pwukoahn elder kan iei en apwalihala ihte wiewia sapwung kan me pidada kaudokiong Siohwa. Elder pwukat pohnese me Koht me ketikihong palien koperment kan pwukoahn apwalihala kahpwal kan oh pil wiewiahn mwersuwed en sahpw kan. Met iangahki manaman en kihong uwen pweipwei ehu de selidi nan imweteng nin duwen kalokepen wiewiahn mwersuwed pwukat.​—Rom 13:1-4.

24 Ia pwukoahn elder kan ni ahnsou me emen nan mwomwohdiso wiahda dihp laud ehu? Irail kin doadoahngki Paipel pwehn kasawih mwahu ire kan oh wiahda pilipil. Irail kin tamataman me limpoak iei poahsoanpen kosonned en Krais. Limpoak kin kamwakid elder kan en medewe: Dahme anahn en wiawi pwehn sewese mehmen nan mwomwohdiso me emen wiahiong ih sapwung laud? Me pid aramas me wiahda sapwungo, limpoak kin kamwakid elder kan en medewe: Aramaso koluhla? Se kak sewese ih en kamwahwihala eh nanpwungmwahu rehn Siohwa?

25. Dahme iren onop en mwuhr pahn koasoia?

25 Ia uwen atail kalahnganki atail mi pahn kosonned en Krais! Ni atail koaros kin nantihong en peikiong kosonned wet, kitail kin sewese kahrehiong atail mwomwohdiso en wiahla wasa ehu me emenemen kak pehm me mie me poakohng oh kesempwalkin irail oh re sohte anahne perki mehkot. Ahpw, kitail mihmihte nan sampah ehu me “aramas me suwed” kin doulahte “sang ni me suwed ong ni me suwedsang.” (2 Tim. 3:13) Kitail anahne tetehk oh mwasamwasahn. Ia duwen mwomwohdisohn Kristian eh kak kasalehda sapwellimen Koht pwung pahrek ni eh pahn apwalihala wiewiahn tiahk suwedih seri kan? Iren onop en mwuhr pahn sapengala peidek wet.

KOUL 15 Kapinga Sapwellimen Siohwa Mesenih!

^ par. 5 Iren onop wet oh pil iren onop riau mwurin met wia kisehn oaralap me koasoia duwen dahme kahrehda kitail kak uhdahn kamehlele me Siohwa iei Koht en limpoak oh pwung pahrek. E ketin kupwurki me pwung pahrek en kin wiawihong sapwellime aramas akan, oh e kin ketin kamweitala irail kan me lelohng wiewia sapahrek nan sampah suwed wet.

^ par. 1 Menlau kilang iren onopo “Limpoak oh Pwung Pahrek nan Israel en Mahso” nan Kahn Iroir en February 2019.

^ par. 13 WEHWEHN LEPIN LOKAIA KAN: Limpoak en tounmetei kin kamwakid kitail en nsenohki mahs anahn en meteikan laudsang pein atail. Kitail kin men tounmeteikihla soahng ehu pwehn kak sewese de wia kamwahu ong meteikan.

^ par. 61 WEHWEHN KILEL: Sises ketin mahmahsanih liohdi men me nah iehroso mehla. Pwehki e ketin poakehla, Sises ketin kaiasada mwahnakapwo.

^ par. 63 WEHWEHN KILEL: Sises iang sak nan imwen mehn Parisi men me ede Saimon. Emen lih, ele lihen netiki paliwere, ahpwtehn widenki pilen mese aluweluwe en Sises kan, limwiheki piten moange oh keiehki leh. Saimon sapwungki dahme liho wiao, ahpw Sises ketin uhki liho.