1. ¿Imamantataj mana iskayrayanachu kasqa?

JEHOVÁ DIOSQA payta sirvejkunata munakun, munakullanqapunitaj. Payqa cheqan kajta, justiciatapis munakun (Sal. 33:5). Jehová Diosqa kamachisninta ñakʼarichejtinku sonqonta nanachikun, paykunapajtaj maychus tiemponpi justiciata ruwaponqa. Chaymantataj ama iskayrayanachu. Febrero killamanta Torremanta Qhawaj revistaj 9 yachaqananpi, * yachakorqanchej Jehová Dios israelitasta munakusqanrayku paykunapaj leyesta churapusqanta. Chay leyestaqa Moisesnejta qorqa. Ajinamanta tukuy israelitaspaj, mana piniyojkunapajpis justicia kananpaj (Deu. 10:18). Moisespa Leynenqa, Jehová Dios payta sirvejkunata mayta munakusqanta rikuchiwanchej.

2. ¿Ima tapuykunamantaj kay yachaqanapi kutichisun?

² Moisespa Leynintaqa 33 watakamalla juntʼana karqa, maypachachus cristiana congregación rikhurerqa, chaykamalla. Jinapis Jehová Diosqa munakuwasqanchejrayku, justicia kananpajtaj, uj mosoj leyta churapuwarqanchej. Kay yachaqanapeqa, chay leymanta yachakusun. Chantá kay kinsa tapuykunaman kutichisun: ¿Imaraykutaj ninchej chay mosoj ley munakuypi sayachisqa kasqanta? ¿Imaynatá chay ley justicia kananpaj yanapan? Chay leypi autoridadniyoj kajkuna, ¿imaynatataj wajkunata qhawananku tiyan?

3. 1) Gálatas 6:2 versiculopi, ¿ima leymantataj parlan? 2) ¿Imataj ‘Cristoj leyninʼ?

³ (Gálatas 6:2 leey). Cristianosqa “Cristoj leyninta” juntʼananchej  tiyan. Jesusqa yachachisqasninman mana leyestachu qorqa. Astawanpis kausayninkupi yanapananpaj, paykunata yachacherqa, kamacherqa, yuyaycharqataj. ‘Cristoj leynenqaʼ Jesuspa tukuy yachachisqan kashan. Qhepan parrafospi, chay leymanta astawan yachakusun.

4. ¿Imaynatá Jesús yachacherqa?

⁴ ¿Imaynatá Jesús yachacherqa? 1 kaj) Jesusqa parlasqanwan yachacherqa. Payqa Diosmanta cheqa kajta yachacherqa. Chantá yachachillarqataj imapajchus kausasqanchejta, Diospa Gobiernollan runaj llakiyninta tukuchinanta ima. Chay imasta yachachisqanrayku, Jesuspa palabrasnenqa atiyniyoj karqa (Luc. 24:19). 2 kaj) Jesusqa ruwasqanwan yachachillarqataj. Payqa discipulosnin yachakunankupaj jina kausakorqa (Juan 13:15).

5. ¿Maykʼajtaj Jesús yachacherqa?

⁵ ¿Maykʼajtaj Jesús yachacherqa? Kay jallpʼapi Diospa Gobiernonmanta willashaspa (Mat. 4:23). Chantá kausarimuytawanpis yachachillarqapuni. Payqa 500 kuraj yachachisqasninman rikhurerqa. Paykunamantaj kamacherqa: “Runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”, nispa (Mat. 28:19, 20; 1 Cor. 15:6). Jesusqa congregacionpa uman kasqanrayku, cieloman kutipuytawanpis discipulosninta yachachillarqapuni. Payqa 96 watapi, ajllasqa cristianosta apóstol Juannejta kallpacharqa, yuyaycharqataj (Col. 1:18; Apo. 1:1).

6, 7. 1) ¿Maypitaj Jesuspa yachachisqanta tarisunman? 2) ¿Imaynatá Cristoj leyninta juntʼasunman?

⁶ Jesuspa yachachisqantaqa, Mateo, Marcos, Lucas, Juan librospi tarisunman. Chay librospeqa Jesuspa nisqasninta, ruwasqasnintawan yachakusunman. Jinapis tukuynin Mosoj Testamento, Jesuspa yuyayninta entiendenapaj yanapawanchej. Chay librosta qhelqaj runaspataqa, “Cristoj yuyaynin” kaporqa, Diospa atiyninwantaj qhelqarqanku (1 Cor. 2:16).

⁷ ¿Imatataj yachakusunman? Jesusqa tukuy imamanta yachacherqa. Chayrayku Cristoj leynenqa, wasipi, trabajopi, escuelapi, congregacionpipis yanapawasunman. Chay leytaqa yachakusunman, Mosoj Testamentomanta librosta leespa, chaykunapi tʼukurispa ima. Chay librospeqa kamachiykuna, yachachiykuna, yuyaychaykunapiwan tiyan. Chaykunaman jina kausakuspaqa, Cristoj leyninta juntʼasun. Chay leyta juntʼaspataj, munakuyniyoj  Tatanchej Jehovatapis kasukushallanchejtaj. Imaraykuchus Jesusqa, Tatanpa yachachisqallanta yachacherqa (Juan 8:28).

8. ¿Imataj Cristoj leyninpa cimienton?

⁸ Sumaj leyqa sumaj cimientosniyoj wasi jina. Chaypi tiyakojkunaqa, mana chay wasi urmananmanta manchachikunkuchu, miskʼitataj puñukunku. Ajinallataj sumaj leyta kasukojkunawanpis. Cristoj leynenqa chay sumaj cimientoyoj wasi jina. Chay cimientotaj munakuy kashan. Qhepan parrafospi chayta astawan entiendesun.

9, 10. 1) ¿Imastataj Jesús ruwarqa runasta munakusqanrayku? 2) ¿Imaynatá Jesús jina ruwasunman?

⁹ Ñaupaj kaj, Jesusqa runasta munakusqanrayku tukuy imata ruwarqa. Payqa runasta munakusqanrayku, wajkunata khuyakorqa. Chayrayku yachacherqa, onqosqasta sanoyacherqa, yarqhasqasta mikhucherqa, wañusqastapis kausaricherqa (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luc. 7:11-15). Jesusqa saykʼusqa kaspapis, wajkunaj allinninkuta maskʼasqanrayku, chay tukuy imasta ruwananpaj tiempochakoj. Mayta munakuwasqanchejraykutaj, kausayninta noqanchejrayku qorqa (Juan 15:13).

¹⁰ ¿Imatataj yachakusunman? Noqanchejqa Jesús jina ruwasunman wajkunaj allinninkuta ñaupajman churaspa. Chantapis predicanchej chay runasmanta, pay jinallataj khuyakusunman. Runasta khuyakusqanchejrayku predicaspa, yachachispa imaqa, Cristoj leyninta juntʼashanchej.

11, 12. 1) ¿Imastataj Jesús, Jehová Diosmanta yachacherqa? 2) ¿Imatá Jehová Diosmanta yachakusunman?

¹¹ Iskay kaj, Jesusqa Tatan munakuwasqanchejta yachacherqa. Jallpʼapi predicashaspa, Jesusqa Jehová Dios payta yupaychajkunamanta mayta llakikusqanta yachacherqa. Jesusqa yachacherqa, Tatanchej Jehovapaj sapa ujninchej mayta valesqanchejta (Mat. 10:31). Jesusqa yachachillarqataj, Jehovaqa chinkasqa ovejasninta tukuy sonqo japʼikapuyta munasqanta. Chaypajtaj paykunaqa pesachikuspa, congregacionman kutinpunanku tiyan (Luc. 15:7, 10). Jesusqa nillarqataj, Jehovaqa maytapuni munakuwasqanchejrayku, Wawanta noqanchejrayku wañunanpaj kachamusqanta (Juan 3:16).

¹² ¿Imatataj yachakusunman? Jehová Diosninchej jina wajkunata munakuna (Efe. 5:1, 2). Hermanosninchejtapis sumajpaj qhawana. “Chinkasqa oveja jina” kajkuna kutinpojtinkutaj kusikuna (Sal. 119:176). Hermanosninchejta necesitasqankupi yanaparispaqa, paykunata munakusqanchejta rikuchinchej (1 Juan 3:17). Wajkunata munakuspataj, Cristoj leyninta juntʼanchej.

13, 14. 1) Juan 13:34, 35 nisqanman jina, ¿imatataj Jesús yachachisqasninman kamacherqa? 2) ¿Imaraykutaj Jesuspa kamachisqan mosoj karqa? 3) ¿Imaynatataj Jesuspa mosoj kamachisqanta juntʼasunman?

¹³ Kinsa kaj, Jesusqa yachachisqasninta kamacherqa, imaynatachus paykunata munakorqa, kikinta munanakunankuta (Juan 13:34, 35 leey). Chay kamacheyqa mosoj karqa, imaraykuchus Moisespa Leyninpi mana chay kamachiy karqachu. Jesuspa yachachisqasnenqa, purajmanta munanakunanku karqa, imaynatachus Jesús paykunata munakorqa, ajinata. Wajkunata Jesús jina munakusun chayqa, paykunaj allinninkutaraj maskʼasun. Chantapis noqanchejmanta nisqaqa, hermanosninchejta astawan munakusun. Ajinata munakuspaqa, kausayninchejtapis paykunarayku Jesús jina qosun.

¹⁴ ¿Imatataj yachakusunman? ¿Imaynatataj Jesuspa mosoj kamachisqanta juntʼasunman? Hermanosninchejman tiemponchejmanta, kallpanchejmanta, kapuyninchejmanta ima qospa. Mana kausaynillanchejtachu hermanosninchejrayku qoyta munanchej, manaqa  juchʼuy imaspipis yanapariyta munanchej. Autonchej kapuwanchej chayqa, viejito hermanonchejta chayri hermananchejta tantakuyman pusarisunman, aswan karuta muyumunanchej kajtinpis. Manachayqa uj hermanonchejta mana phiñachinapaj, imachus gustawasqanchejta mana ruwasunmanchu. Chayrí jatun llakiypi tarikoj hermanosta yanaparinapaj, trabajonchejmanta permisota mañakusunman. Chay imasta ruwaspaqa Cristoj leyninta juntʼasun. Chantapis congregacionpi tukuypis kusisqa kanankupaj yanapakusun.

15-17. 1) ¿Jesús tukuytachu allinpaj qhawarqa? 2) ¿Imaynatá Jesús jina ruwasunman?

¹⁵ Bibliapeqa “justicia” palabra niyta munan, mana piman kutikuspa, imatachus Dios cheqanpaj qhawasqanta ruway. Cristoj leynenqa tukuypaj justicia kananpaj yanapan. Imaraykuchus chayta nisqanchejta qhawarina.

¹⁶ Ñaupaj kaj, Jesusqa cheqan kajtapuni ruwarqa. Fariseoswan leymanta yachachejkunawanqa, waj llajtayoj runasta chejnikoj kanku, mana paykuna jina kaj judiostapis pisipaj qhawaj kanku, warmistataj mana valechejchu kanku. Jesustajrí mana paykuna jinachu karqa, astawanpis tukuyta allinpaj qhawarqa. Waj llajtayoj runas paypi creejtinku, Jesusqa paykunata tukuy sonqo japʼikorqa (Mat. 8:5-10, 13). Payqa tukuyman predicarqa, qhapajkunamanpis, wajchasmanpis (Mat. 11:5; Luc. 19:2, 9). Jesusqa warmista ni jaykʼaj kʼumuykachacherqachu. Astawanpis paykunata kʼachamanta parlapayarqa, respetarqataj. Jesusqa chejnisqa warmistapis, mana pisipajchu qhawarqa (Luc. 7:37-39, 44-50).

¹⁷ ¿Imatataj yachakusunman? Jesús jina tukuyta allinpaj qhawana. Chantapis tukuyman predicana, mayqen iglesiamanta kajtinkupis, qhapaj chayri pobres kajtinkupis. Hermanosqa Jesús jina ruwankuman, warmista mana pisipaj qhawaspa, respetaspataj. Chay imasta ruwasun chayqa, Cristoj leyninta juntʼasun.

18, 19. 1) ¿Imatataj Jesús yachacherqa? 2) ¿Imatataj yachakusunman?

¹⁸ Iskay kaj, Jesusqa cheqan kajta ruwayta yachacherqa. Payqa discipulosninman yachacherqa, tukuypa derechosninkuta valechinankuta. Jesusqa yachacherqa: “Imastachus munankichej runas qankunapaj ruwanankuta, chayllatataj qankunapis paykunapaj ruwapuychej”, nispa (Mat. 7:12). ¿Imatá chaymanta yachakusunman? Wajkuna noqanchejpaj cheqan kajta ruwanankuta munanchej chayqa, noqanchejpis chayllatataj paykunapaj ruwananchej tiyan. Jinapis, ¿imatá ruwasunman wajkuna sajra kajta ruwawajtinchej? Jesusqa Jehová Diospi atienekunanchejta nerqa. Pay nerqa: “Diosqa ajllasqasninpaj justiciata ruwaponqa tuta pʼunchay paymanta mañakojtinku”, nispa (Luc. 18:6, 7). Jehová Diostaj chaytapuni ruwanqa. Payqa sumajta yachan, kay qhepa pʼunchaykunapi ima llakiykunasniyojchus kasqanchejta, maychus tiemponpitaj justiciata ruwapuwasun (2 Tes. 1:6).

¹⁹ ¿Imatataj yachakusunman? Jesuspa yachachiykunasninman jina kausasun chayqa, wajkunapaj cheqan kajtapuni ruwasun. Kay tiempopi pillapis sajra kajta ruwawanchej chaytaj, Jehová justiciata ruwapunawanchejta yachaspa sonqochakusun.

20, 21. 1) ¿Imaynataj kananku kasqa kamachinapaj atiyta japʼejkuna? 2) Jesús jina munakuyniyoj qosas, ¿imatataj ruwanku? 3) ¿Imatataj wawasninkuta munakoj tatas ruwanku?

²⁰ Rikunchej jina, Cristoj leynenqa munakuypi sayachisqa kashan. Chayrayku kamachinapaj atiyta japʼejkunaqa, mana wajkunata  kʼumuykachachinankuchu tiyan, astawanqa munakunanku tiyan. Cristoqa tukuy imata munakuywan ruwananchejta munan. Pikunachus kamachinapaj atiyta japʼejkunataj, chayta yuyarikunanku tiyan.

²¹ Familia ukhupi. Qosasqa warminkuta munakunanku tiyan, “imaynatachus Cristopis congregacionta munakorqa, ajinata” (Efe. 5:25, 28, 29). Chay jina munakuyniyoj qosaqa, warminpa allinninta ñaupajta maskʼan. Jinapis wakin qosasqa, mana chayta ruwayta atillankuchu. Imaraykuchus maypichus wiñakorqanku chaypi, ichapis runasqa wajkunata kʼumuykachachiyman yachasqa kanku, nitaj piwanpis kʼachachu kanku. Ajinapi uywasqa qosaspis, Cristoj leyninta juntʼanankupaj cambiananku tiyan. Wajkunata Jesús jina munakoj qosaqa, warminpa respetonta ganakun. Tataspis wawasninkuta mayta munakunku chayqa, ni parlasqankuwanpis, ni ruwasqankuwanpis wawasninkoj sonqonkuta nanachinkuchu (Efe. 4:31). Astawanpis wawasninku kusisqa wiñakunankupaj, paykunaman ninku munakusqankuta, allinpaj qhawasqankuta ima. Ajinata ruwajtinku, wawasninkoqa paykunata munakonqanku, paykunaj yanapayninkutataj maskʼanqanku.

22. 1) Kay 1 Pedro 5:1-3 nisqanman jina, ¿ancianos pejpa ovejitasnintataj qhawanku? 2) ¿Imaynatataj ancianos ovejitasta qhawananku kasqa?

²² Congregacionpi. Ancianosqa mana qonqakunankuchu tiyan, Jehová Diospa ovejasninta qhawashasqankuta (Juan 10:16; 1 Pedro 5:1-3 leey). Chayrayku 1 Pedro 5:1-3 versiculospi nin, “Diosqa ovejasninta”, “Dios munasqanman jina”, “Diospata kajkunata” ima. Jehovaqa munan, ancianos ovejitasninta munakuywan qhawanankuta (1 Tes. 2:7, 8). Chayta ruwaj ancianosqa, Jehovaj ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kanqanku. Hermanostaj paykunata munakonqanku, respetanqankutaj.

23. Kay tiempopi ancianos, ¿Israelpi kurajkuna juezkuna jinachu juchallikojta juzganku?

 ²³ Moisespa Leyninpeqa, kurajkunawan juezkunawan mana Diospa contranpi juchallikojkunallatachu juzgaj kanku. Paykunaqa juzgallajtaj kanku, imaymana problemaspi kajkunata, runa wañuchista, waj sajra imasta ruwajkunatawan. Jinapis Cristoj leyninpeqa, ancianosqa niña chaytachu ruwanku. Pipis juchallikojtin, ancianosqa juchallikojta Jehová Diospa contranpi, congregacionpa contranpiwan juchallikusqanmanta juzganku. Paykunaqa entiendenku, Diosninchej autoridadesman atiyta qosqanta sajrata ruwajkunata juzganankupaj, castiganankupaj ima. Chayrayku autoridadesqa, multata orqhoyta atinku, carcelmanpis wisqʼachiyta atinku (Rom. 13:1-4).

24. Congregacionpi pipis juchallikojtin, ¿imastataj ancianos ruwaj kasqanku?

²⁴ Congregacionpi pipis juchallikojtin, ¿imatataj ancianos ruwanku? Paykunaqa chay problemata Bibliawan yanapachikuspa qhawaykunku, chayman jinataj imatapis ruwanku. Ancianosqa yachanku, Cristoj leynin munakuypi sayachisqa kasqanta. Chayrayku chay jucharayku ñakʼarejkunata, imaynatachus yanapanankupi piensarinku. Chantapis juchallikojta Diosman kutirikunanpaj yanapayta munanku. Chaypajtaj qhawarinku, juchanmanta pesachikunchus manachus, chayta.

25. ¿Imatá qhepan yachaqanapi yachakusun?

²⁵ Cristoj leyninman jina kausakoyqa, may sumajpuni. Tukuyninchej chay leyta juntʼanapaj kallpachakusun chayqa, congregacionpi allin kausay, munakuy ima kanqa. Jinapis kay tiempopeqa, sajra runas ‘astawan astawan sajrayashanku’ (2 Tim. 3:13). Chayrayku sumaj wakichisqas kananchej tiyan. Qhepan yachaqanapi yachakusunchej, wawas abusasqa kajtinku imatachus congregación ruwasqanta. Imajtinchus wawasta abusayqa, manchay millay juchapuni.