1. Andi da tu soni di u sa dë seiki u de?

JEHOVAH GADU lobi dee dinima fëën. Hii juu a o ta lobi de. Jehovah lobi letilibi tu (Ps. 33:5). Fëën mbei u sa dë seiki u tu soni: (1) A ta hati Jehovah te sëmbë an ta libi bunu ku dee dinima fëën. (2) A paamusi dee sëmbë fëën taa an o disa de u wotowan ta du ku de u nöömö, söseei a o sitaafu dee sëmbë dee ta du ku de. A di fosuwan u dee woto aki, * u bi lei taa di Wëti di Gadu bi mbei Mosesi da dee Isaëli sëmbë, bi ta lei de unfa de musu lei taa de lobi wotowan. Di Wëti dë bi ta da de taanga u de ta libi a wan leti fasi, möönmöön ku dee sëmbë di an bi abi saanfa-u-du u deseei (Deto. 10:18). Di Wëti bi ta lei unfa Jehovah lobi dee dinima fëën tjika.

2. Andi da wanlö hakisi di woo piki?

² A di jaa 33 Baka Keesitu, di di kemeente u Keesitu sëmbë bi ko seti, hën an bi dë fanöudu möön u sëmbë hoi di Wëti di Gadu bi da Mosesi. Di soni aki kë taki taa Keesitu sëmbë an bi o abi wëti möön di ta lei de unfa de musu ta lobi de na de, ta libi leti ku deseei ö? Wë nönö! Keesitu sëmbë bi ko abi wan njunjun wëti. A di woto aki woo taki andi da di wëti dë. Baka di dë, nöö woo piki dee hakisi aki: Faandi mbei u sa taki taa di njunjun wëti aki ta heepi sëmbë u de ta lobi de na de? Faandi mbei u sa taki taa a ta heepi sëmbë u de ta libi leti ku deseei? Unfa di wëti aki ta taki taa sëmbë musu ta libi ku wotowan te de abi taki a de liba?

3. Galasia 6:2 ta taki u ’di wëti u Keesitu’. Andi da di wëti dë?

³ Lesi Galasia 6:2. Keesitu sëmbë dë a ’di wëti u Keesitu’ basu. Jesosi an bi buta wanlö gaan hia wëti da dee bakama fëën u de ta hoi, ma a bi piki de unfa de musu du soni, söseei unfa de bi musu ta libi ku dee mama wëti u Bëibel. ’Di wëti u Keesitu’ da hii dee soni dee Jesosi bi ta lei sëmbë. A dee palaklafu dee ta ko, woo taki möön soni u di wëti aki.

4-5. Unfa Jesosi bi ta lei sëmbë soni, nöö na un ten a bi ta du ën?

⁴ Na un fasi Jesosi bi ta lei sëmbë soni? Di fosu soni, hën da a bi ta lei sëmbë soni ku dee soni dee a bi ta taki. Dee soni dee a bi ta taki bi ta dou sëmbë hati, u di de bi ta mbei sëmbë ko sabi unfa Gadu dë tuutuu, de bi ta mbei sëmbë ko sabi faandi mbei libisëmbë dë a goonliba, söseei de bi ta mbei sëmbë ko sabi taa di Könuköndë u Gadu da di wan kodo soni di sa puu libisëmbë a fuka (Luk. 24:19). Jesosi bi ta lei sëmbë soni tu, ku di fasi fa a bi ta du soni. A bi ta du soni a wan fasi u lei dee bakama fëën unfa de bi musu ta libi.​—Joh. 13:15.

⁵ Na un ten Jesosi bi ta lei sëmbë soni? Wë a bi ta lei sëmbë soni a di pisiten di a bi ta du di diniwooko fëën a goonliba aki (Mat. 4:23). Kölö sö baka di a dëdë toona weki ko a libi baka, hën a bi lei dee bakama fëën soni tu. A bi ko makandi ku möön leki 500 bakama fëën baka di a dëdë toona weki ko a libi baka, hën a bi piki de taa de musu mbei sëmbë ko dë „bakama” fëën (Mat. 28:19, 20; 1 Kol. 15:6). U di Jesosi da di hedima u di kemeente, mbei a bi ta lei dee bakama fëën soni go dou baka di a toona go a liba ala. A di pisiten u di jaa 96 Baka Keesitu, hën Keesitu bi tii apösutu Johanisi a sö wan fasi taa a bi sa da dee salufu Keesitu sëmbë taanga, söseei faa bi sa da de lai.​—Kol. 1:18; Ako. 1:1.

6-7. (a) Naasë u sa feni dee soni dee Jesosi bi ta lei sëmbë? (b) Na un fasi u sa lei taa u ta hoi di wëti u Keesitu?

⁶ Naasë u sa feni dee soni dee Jesosi bi ta lei sëmbë? Wë u sa feni de a dee fö buku u Bëibel dee ta taki soni u di libi u Jesosi di a bi dë a goonliba aki. Dee woto Giiki Buku u Bëibel ta heepi u fuu ko fusutan unfa Jesosi ta si soni, u di Gadu hën bi da wanlö womi di santa jeje fëën u de sikifi dee buku dë. Dee womi dë bi ta si soni kumafa Keesitu bi ta si soni.​—1 Kol. 2:16.

 ⁷ Di soni di u ta lei: Dee soni dee Jesosi bi ta lei sëmbë, sa heepi u fuu sabi unfa u musu libi a hii futu. Fëën mbei di wëti u Keesitu sa heepi u te u dë a wosu, te u dë a wooko, a siköö, nasö a di kemeente. U sa ko sabi soni u di wëti aki, te u ta lesi dee Giiki Buku u Bëibel, söseei te u ta pakisei fundu u de. U ta hoi di wëti u Keesitu te u ta libi kumafa dee buku aki ta taki. Te u ta hoi di wëti u Keesitu, hën da u ta piki Jehovah Gadu buka, u di hii dee soni di Jesosi bi lei sëmbë, da soni di Jehovah bi lei ën.​—Joh. 8:28.

8. Andi da di goonsei u di wëti u Keesitu?

⁸ Te wan wosu mbei bunu, söseei te di goonsei fëën mbei a wan bunu fasi, nöö a ta mbei taa dee sëmbë dee ta libi a di wosu dë, an ta dë fëëëfëëë. Sö nöö a dë tu taa te sëmbë ta hoi wan wëti di abi wan bunu goonsei, nöö de an ta dë fëëëfëëë. Di wëti u Keesitu abi di möön bunu goonsei di wan wëti sa abi. Di goonsei fëën da lobi. Faandi mbei u taki sö?

9-10. Andi ta lei taa lobi hën bi ta mbei Jesosi ta du soni, nöö unfa u sa djeesi ën?

⁹ Lobi hën bi ta mbei Jesosi du dee soni dee a bi ta du. Te wan sëmbë ta fii da wotowan, nöö di soni dë ta lei taa a lobi di wotowan fëën. Di lö fii aki hën bi mbei Jesosi bi ta lei sömëni sëmbë soni. Hën bi ta mbei a bi ta kula sëmbë, hën bi ta mbei a bi ta da sëmbë soni u njan, söseei hën bi ta mbei a bi ta weki sëmbë ko a libi baka (Mat. 14:14; 15:32-38; Maik. 6:34; Luk. 7:11-15). Hii fa dee soni aki bi ta tei di ten ku di kaakiti u Jesosi, tökuseei a bi ta dë kabakaba u du soni da wotowan möön fa a bi ta du soni da hënseei. Di fasi fa Jesosi bi lei möön gaanfa taa a lobi wotowan, da di dëdë di a bi dëdë da libisëmbë.​—Joh. 15:13.

¹⁰ Di soni di u ta lei: U sa djeesi Jesosi te u ta möön buta pakisei a soni di wotowan abi fanöudu. U sa djeesi ën tu te u ta lei taa u ta fii da dee sëmbë a di pisiwata ka u ta peleiki. Ee dee soni aki de ta mbei u ta du di peleikiwooko, ta lei sëmbë soni u di bunu buka, hën da u ta hoi di wëti u Keesitu.

11-12. (a) Andi ta lei taa Jehovah ta booko hën hedi ku u gaanfa? (b) Unfa u sa djeesi Jehovah a di lobi di a lobi sëmbë?

¹¹ Jesosi bi lei unfa hën Tata lobi sëmbë tjika. Di Jesosi bi ta du di diniwooko fëën a goonliba aki, hën a bi lei unfa Jehovah ta booko hën hedi ku dee dinima fëën tjika. A bi du di soni aki di a bi lei taa hiniwan fuu dë kuma wan gaan dii soni da di Tata fuu a liba ala (Mat. 10:31). Jehovah dë kabakaba faa toona tei wan dinima fëën di bi go disëën, solanga a bia libi toona ko a di kemeente baka (Luk. 15:7, 10). Jehovah lei taa a lobi u, u di a manda di Womi Mii fëën ko paka paima da u.​—Joh. 3:16.

¹² Di soni di u ta lei: Unfa u sa djeesi Jehovah a di lobi di a lobi sëmbë? (Ef. 5:1, 2) U sa du di soni aki te u ta kai dee baaa ku dee sisa fuu gaan soni, söseei te u ta wai ku wan sëmbë di toona ko ta dini Jehovah baka (Ps. 119:176). U ta lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu te u ta tei di ten ku di kaakiti fuu u heepi de, möönmöön te de dë a fuka (1 Joh. 3:17). Te u ta lei taa u lobi wotowan, hën da u ta hoi di wëti u Keesitu.

13-14. (a) Te u luku di soni di sikifi a Johanisi 13:34, 35, nöö andi Jesosi bi piki dee bakama fëën u de du, söseei faandi mbei di soni aki da wan njunjun wëti? (b) Unfa u sa lei taa u ta hoi di njunjun wëti aki?

¹³ Jesosi bi piki dee bakama fëën taa de bi musu ta lobi wotowan kumafa a bi lobi wotowan. (Lesi Johanisi 13:34, 35.) Di soni di Jesosi bi taki aki bi dë wan njunjun soni, u di a ta taki u wan fasi fa u musu lei taa u lobi wotowan, di an bi dë a dee wëti di Gadu bi da dee Isaëli sëmbë. Di lö lobi aki da di lobi di u musu lobi wotowan kumafa Jesosi bi lei taa a lobi wotowan. Hën da u musu lobi dee baaa ku dee sisa fuu möön fa u lobi useei. Di soni aki kë taki taa u musu lobi de  sö tee taa u dë kabakaba u dëdë da de kumafa Jesosi bi du ën.

¹⁴ Di soni di u ta lei: Unfa u sa hoi di njunjun wëti di Jesosi bi da u? Wë u sa du di soni aki te u ta disa soni di useei bi o kë du, fuu sa heepi dee baaa ku dee sisa fuu. U lobi dee baaa ku dee sisa fuu sö tee taa u sa dëdë da de, ma u dë kabakaba fuu du pikipiki soni da de tu. Wë wantu fasi fa u ta lei taa u ta hoi di wëti u Keesitu, hën da te u ta mbei möiti hii juu fuu go tei wan baaa nasö wan sisa di ko gaandi kaa ku wagi fuu tjëën go a komakandi, nasö te u ta disa so soni di useei bi o kë du, fuu du soni da wan baaa nasö wan sisa. Nasö te u ta tei wantu u dee daka di wa o wooko fuu sa go heepi te wan gaan soni pasa a wan kamian. Te u ta du soni di ta mbei dee baaa ku dee sisa u di kemeente ta fii bunu, hën da u ta hoi di wëti u Keesitu tu.

15-17. (a) Unfa dee soni dee Jesosi bi ta du, ta lei u unfa a bi ta si letilibi? (b) Unfa u sa djeesi Jesosi?

¹⁵ Te di Bëibel ta taki u „letilibi”, nöö möön gaanfa a kë taki taa u musu du di soni di Gadu taki taa bunu, söseei u musu ta libi a wan leti fasi ku hii sëmbë. Faandi mbei u sa taki taa di wëti u Keesitu ta mbei sëmbë libi a wan leti fasi?

¹⁶ Pakisei unfa dee soni dee Jesosi bi ta du, bi ta lei taa a ta libi a wan leti fasi. Di Jesosi bi dë a goonliba aki, nöö dee hedima u dee Dju keiki bi ta buuse sëmbë di an bi dë Dju, de bi ta buuse dee Dju dee an bi go a dee siköö u dee Dju, söseei de an bi ta lesipeki mujëë sëmbë. Ma Jesosi hën a bi ta libi a wan leti fasi ku hii sëmbë. A bi mbei sëmbë ko dë bakama fëën, hii fa de an bi dë Dju (Mat. 8:5-10, 13). A bi peleiki da hii sëmbë, aluwasi wan sëmbë bi gudu, nasö aluwasi a bi pooti (Mat. 11:5; Luk. 19:2, 9). Jesosi an bi ta fan goofu ku mujëë sëmbë, söseei an bi ta libi hogi ku de. Ma a bi ta lesipeki hii mujëë sëmbë, te ku dee mujëë dee sëmbë bi ta si kuma sösö sëmbë.​—Luk. 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Di soni di u ta lei: U sa djeesi Jesosi te u ta libi a wan leti fasi ku wotowan, söseei te u ta peleiki da hii sëmbë di kë haika, aluwasi de gudu, aluwasi de pooti, nasö aluwasi na un keiki de nango. Te dee womi sëmbë dee dë Keesitu sëmbë ta lesipeki mujëë sëmbë, hën da de ta djeesi Jesosi. Te u ta du dee soni aki, hën da u ta hoi di wëti u Keesitu.

18-19. Andi Jesosi bi lei u u letilibi, nöö andi u ta lei u dee soni dë?

¹⁸ Buta pakisei a dee soni dee Jesosi bi taki u letilibi. A bi ta lei dee bakama fëën mama wëti di ta lei unfa de musu ta libi a wan leti fasi ku wotowan (Mat. 7:12). Wë hii u tuu kë u sëmbë libi ku u a wan leti fasi. Fëën mbei useei musu ta libi a wan leti fasi ku sëmbë tu. Ma unfa a dë ee de an libi ku u a wan leti fasi? Jesosi bi lei dee bakama fëën tu taa „ee wan sëmbë [u Jehovah] ta begi ën nöömö a ndeti ku didia”, nöö a o heepi ën (Luk. 18:6, 7). Di soni aki dë sö tuutuu. Di Gadu fuu di ta kuutu soni a wan leti fasi ta sabi dee fuka dee ta miti u a dee lasiti daka u di goonliba aki, nöö a o kuutu soni da u a wan leti fasi te di juu fëën dou.​—2 Tes. 1:6.

¹⁹ Di soni di u ta lei: Te u ta libi ku dee mama wëti di Jesosi lei u, nöö woo ta libi ku wotowan a wan leti fasi. Ee u ta tja fuka a di goonliba u Saatan aki u di sëmbë an ta libi ku u a wan leti fasi, nöö u musu hoi a pakisei taa Jehovah o kuutu soni da u a wan leti fasi.

20-21. (a) Unfa sëmbë musu ta libi ku wotowan te de abi taki a de liba? (b) Unfa wan womi di tööu musu ta lei taa a lobi hën mujëë kumafa Jesosi bi lobi dee sëmbë fëën? Unfa wan womi musu ta libi ku dee mii fëën?

²⁰ Unfa di wëti u Keesitu ta taki taa wan sëmbë musu ta libi ku wotowan te a abi taki a de liba? U di lobi da di goonsei u di wëti u Keesitu,  mbei dee sëmbë dee abi taki a wotowan liba, musu ta lesipeki dee sëmbë di de abi taki a de liba, söseei de musu ta libi ku de ku lobi. De musu ta hoi a pakisei taa Keesitu kë fuu ta lei taa u lobi wotowan a hii soni di u ta du.

²¹ Sëmbë u wan wosudendu. Wan womi musu lobi hën mujëë leti kumafa „Masa Jesosi ta lobi u dee sëmbë fëën” (Ef. 5:25, 28, 29). Wan womi musu lei taa a lobi di mujëë fëën a di lö fasi aki, u di a o ta booko hën hedi ku dee soni di hën mujëë abi fanöudu, möön fa a ta booko hën hedi ku dee u fëën seei soni. A ta taanga da so womi sëmbë u de lei taa de lobi de mujëë a di lö fasi aki, u di kandë de an kiija de a wan kamian ka sëmbë guwenti u libi a wan leti fasi ku wotowan, söseei ka sëmbë guwenti u lei taa de lobi wotowan. A sa ta taanga da de u de tooka ko ta libi woto fasi, ma de musu du di soni aki ee de kë hoi di wëti u Keesitu. Wan mujëë o ta möön lesipeki hën manu, te di womi ta lei taa a lobi hën mujëë kumafa Keesitu bi lei taa a lobi dee sëmbë fëën. Wan womi di lobi dee mii fëën an o ta taki soni, söseei an o ta du soni u hati de (Ef. 4:31). Ma a o ta du soni u lei dee mii fëën taa a lobi de, söseei taa a ta wai ku de. Di soni dë o mbei dee mii fëën o ta fii bunu, söseei de o lobi ën, nöö de o ta futoou ën tu.

22. Te u luku 1 Petuisi 5:1-3, nöö ambë abi dee sëmbë u di kemeente, nöö unfa wotowan musu ta libi ku de?

²² A di kemeente. Dee gaanwomi musu ta hoi a pakisei taa dee sëmbë u di kemeente, na u de (Joh. 10:16; lesi 1 Petuisi 5:1-3). Di Bëibel ta taki u „dee sëmbë u Gadu”, söseei a ta taki taa „Gadu buta dee sëmbë a unu maun”. Di soni aki ta toona mëni dee gaanwomi taa dee sëmbë u di kemeente dë u Jehovah. Jehovah kë u wotowan ta lobi dee sëmbë fëën, ta libi bunu ku de (1 Tes. 2:7, 8). Jehovah ta wai ku dee gaanwomi dee ta lei taa de lobi dee sëmbë dee a da de u de luku dëën. Dee baaa ku dee sisa o ta lobi dee lö gaanwomi aki, nöö de o ta lesipeki de tu.

23-24. (a) Andi dee gaanwomi ta du te wan sëmbë u di kemeente du wan gaan zöndu? (b) Andi dee gaanwomi musu hoi a pakisei te de musu kuutu sö wan sëmbë?

 ²³ Andi dee gaanwomi ta du te wan sëmbë du wan gaan zöndu? Wë de an ta du soni kumafa dee kuutuma ku dee gaanwomi bi ta du soni kumafa di Wëti di Gadu bi da dee Isaëli sëmbë, bi ta taki. Di Wëti aki bi ta da dee kuutuma ku dee gaanwomi pasi u de kuutu soni di nama ku di dini u Gadu, söseei u de kuutu soni di an bi nama ku di dini u Gadu. Ma di wëti u Keesitu ta taki taa dee gaanwomi musu kuutu soni di nama ku di dini u Jehovah wanwan. De sabi taa Gadu da lanti pasi u de kuutu sëmbë di du hogi. Di soni aki kë taki taa lanti sa mbei wan sëmbë paka butu, nasö de sa söötö ën u wan soni di a du.​—Lom. 13:1-4.

²⁴ Andi dee gaanwomi ta du te wan sëmbë du wan gaan zöndu? De ta tei Bëibel tëkisi u wegi soni luku u de sa sabi andi de musu du. De ta hoi a pakisei taa lobi, hën da di goonsei u di wëti u Keesitu. U di dee gaanwomi lobi dee sëmbë u di kemeente, mbei de ta hakisi deseei di soni aki: Unfa u sa heepi dee sëmbë u di kemeente di sëmbë bi du soni ku de? Ee di sëmbë di du soni ku di wotowan, da wan sëmbë u di kemeente, nöö di lobi di dee gaanwomi lobi sëmbë, o mbei de o hakisi deseei dee soni aki: Di sëmbë ta tjali u di soni di a du ö? U sa heepi ën fu hën ku Jehovah ko dë mati baka u?

25. Andi woo taki a di woto di ta ko?

²⁵ U ta tei ën u bigi seei taa u dë a di wëti u Keesitu basu! Te hiniwan fuu ta mbei möiti fuu ta hoi di wëti aki, nöö hii sëmbë u di kemeente o ta fii bunu. Ma u ta libi jeti a wan goonliba ka „takusëmbëma . . . ta hogi nango fesi nöömö” (2 Tim. 3:13). Fëën mbei u musu ta köni. Andi dee sëmbë u di kemeente sa du u lei taa de ta djeesi Gadu a di fasi fa a ta kuutu soni a wan leti fasi, te a nama ku di du di sëmbë ta du hogihogi ku piki mii? Woo taki u di soni aki a di woto di ta ko.