Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 18

Ngajua ga̱jma̱a̱ rí jmbu náa congregación

Ngajua ga̱jma̱a̱ rí jmbu náa congregación

“Gumbayúmijna̱ ga̱jma̱a̱ rí kuda, mu xúʼko̱ gunimbaníí xtángoo ndrígóo Cristo” (GÁL. 6:2).

AJMÚÚ 12 Jeobá, Dios ndrígúlú bi̱ mba̱a̱

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Xú káʼnii nindxu̱u̱ a̱jma̱ numuu rí nduʼyáá kaʼwu rá.

JEOBÁ nandoo kaʼñún bi̱ nuni ñajuunʼ. Nindoo kaʼñún ga̱jma̱a̱ maʼndoo kaʼñún má xúʼko̱. Ma̱ngaa, nandoo kaʼyoo rí jmbu (Sal. 33:5). Ikha jngó rígá a̱jma̱ numuu rí nduʼyáá májánʼ. Timbá, rí ikhaa nagawúunʼ wéñuʼ índo̱ xa̱bi̱i̱ nagumiin dí raʼkhí. Rí maʼni a̱jma̱, rí ikhaa maʼni rí marigá rí jmbu. Náa timbá artículo rígi̱, * mbuʼyáá rí xtángoo ndrígóo Dios rí nixnúu xuajen Israel rí nagájnuu náa ngajua ga̱jma̱a̱ rí naʼni marigá rí jmbu náa mbá xúgínʼ ga̱jma̱a̱ asndu bi̱ nawiñunʼ kuñún (Deut. 10:18). Xtángoo rígi̱ nasngajma nguáthá exmiéjuunʼ Jeobá kaʼñún bi̱ nduyamajkuíí.

2. Xú káʼnii graxe̱ guriʼña̱a̱ rá.

2 Xtángoo ndrígóo Moisés niguámbá nákha tsiguʼ 33, índo̱ nigi̱ʼdu̱u̱ nirígá congregación cristiana. Lá rúʼko̱ eyoo gáʼthúu̱n rí cristianos ní xáguáʼdáá mbá xtángoo rí nagájnuu náa ngajua ga̱jma̱a̱ rí naʼni marigá rí jmbu ráʼ. Na̱nguá. Bi̱ cristianos guáʼdáá i̱mba̱ nuxi̱ʼ xtángoo. Náa artículo rígi̱, mbuʼyáá ginii dí nindxu̱u̱ xtángoo rúʼko̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á muriʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱: Ndíjkha rí nuʼthá rí xtángoo rígi̱ nagájnuu náa ngajua rá. Ndíjkha rí naʼni marigá rí jmbu rá. Ma̱ngaa, xó má naʼthí náa xtángoo rígi̱, xú káʼnii gíʼmaa muʼniu̱u̱n eʼwíínʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación ga̱jma̱a̱ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa guʼwáá rá.

DÍ NINDXU̱U̱ “XTÁNGOO NDRÍGÓO CRISTO”

3. Ndiéjunʼ ma̱ngaa eʼthí náa Gálatas 6:2 ga̱jma̱a̱ numuu “xtángoo ndrígóo Cristo” rá.

3 (Atraxnuu Gálatas 6:2). * Cristianos nunimbaníí “xtángoo ndrígóo Cristo”. Jesús na̱nguá niʼnirámáʼ mbá rí xa̱bi̱i̱ mbaʼyóoʼ munimbaníí, mú niʼthúún xú káʼnii gúni ga̱jma̱a̱ nixnúún ikha rí ma̱ndoo mambáñún. “Xtángoo ndrígóo Cristo” náa na̱ʼkha̱ xúgíʼ rí Jesús niʼsngáa. Mu makru̱ʼu̱lú májánʼ, guriʼña̱a̱ tikhu graxe̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱.

4, 5. a) Xú káʼnii niʼsngáa Jesús rá. b) Nguáná niʼsngáa xá.

4 Xú káʼnii niʼsngúún xa̱bu̱ Jesús rá. Timbá, ga̱jma̱a̱ ajngóo. Ajngóo gíʼdoo wéñuʼ tsiakii numuu rí naʼsngáa rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Dios, xóo phú nindxu̱u̱ rí makuwáanʼ ga̱jma̱a̱ rí i̱ndó Reino ndrígóo Dios maʼngo̱o̱ maʼni gámbáa tsingíná dí rígá náa numbaaʼ (Luc. 24:19). Jesús ma̱ngaa nijmuu xkri̱da mu maʼsngáa. Xóo nixtáa nigíʼ mbá májánʼ xkri̱da xóo ma̱ndoo makuwíin xa̱bi̱i̱ (Juan 13:15).

5 Nguáná niʼsngáa Jesús rá. Índo̱ ikhaa nixtáa raʼtáraʼa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Mat. 4:23). Ma̱ngaa niʼsngúún xa̱bi̱i̱ nda̱wa̱á rí nigabi̱i̱. Índo̱ ikhaa nisngájmaminaʼ náa mbá nguéjmi̱i̱n rí ikhiin, mbáa naʼni itháán rí quinientos, ikhaa nixnúún ñajunʼ rí mbuñíinʼ xa̱bu̱ (Mat. 28:19, 20; 1 Cor. 15:6). Numuu rí ikhaa kayá Edxu̱u̱ náa congregación, niʼsngúún má xúʼko̱ xa̱bi̱i̱ nda̱wa̱á rí ni̱jkha̱a̱ mekhuíí. Mbá xkri̱da, nákha tsiguʼ 96, ikhaa nijmiuu apostol Juan mu maxnúún tsiakii ga̱jma̱a̱ xtágabu cristianos bi̱ kaxtaʼwíin (Col. 1:18; Rev. 1:1).

6, 7. a) Náá nigixi̱i̱ rí niʼsngáa Jesús rá. b) Dí eyóoʼ muʼni mu muʼnimbulúʼ xtángoo ndrígóo Cristo rá.

6 Náá nixtagixi̱i̱ rí niʼsngáa Jesús rá. Náa a̱jkhu̱ Evangelios naʼthí mbaʼa rí ikhaa niʼni ga̱jma̱a̱ rí niʼthí nákha nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Ga̱jma̱a̱ náa i̱ʼwáʼ rí naʼthí náa Escrituras Griegas Cristianas nambáyulúʼ mu makru̱ʼu̱lú itháan májánʼ rí xóo endxa̱ʼóo edxu̱u̱ Jesús, numuu rí bi̱ niniraʼmáʼ nimbáñun xi̱ʼ kaʼwu ga̱jma̱a̱ niguáʼdáá “ku̱ma̱ ndrígóo Cristo” (1 Cor. 2:16).

7 Najmañulúʼ: Kiʼsngáa ndrígóo Jesús nambáyulúʼ náa xúgíʼ rí nuʼni. Ikha jngó, xtángoo ndrígóo Cristo nambáyulúʼ náa guʼwáá, náa nuñajunʼ, o náa escuela, ga̱jma̱a̱ náa congregación. Najmañulúʼ xtángoo rígi̱ índo̱ nuraxnuu Escrituras Griegas ga̱jma̱a̱ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí naʼthí ikhí. Nuʼnimbulúʼ índo̱ nunimbánii ikha rí nuxkamaa náa mbá nájkhu̱ Evangelio rígi̱. Índo̱ nuʼnimbánii xtángoo, kuwáanʼ ruʼnimbulú kuʼyáá Anu̱lú Dios, Jeobá, náa na̱ʼkha̱ xúgíʼ rí Jesús niʼsngáa (Juan 8:28).

MBÁ XTÁNGOO RÍ NIGAJNUU NÁA NGAJUA

8. Náá nigájnuu xtángoo ndrígóo Cristo rá.

8 Bi̱ kuwa náa mbá guʼwá rí kiʼni májánʼ ga̱jma̱a̱ rajkúu ki̱ʼdu̱ mi̱jnu̱ʼ nda̱a̱ gamíi kuwa. Xúʼko̱ má kuwa bi̱ nunimbu̱ún xtángoo ndrígóo Cristo. Xtángoo ndrígóo Cristo kiʼni májánʼ wéñuʼ numuu rí nigájnuu náa ngajua. Náá numuu nuʼthá xúʼko̱ kaʼnii rá.

Índo̱ nandulú kuʼñúún xúgínʼ, kuwáanʼ ruʼnimbánii “xtángoo ndrígóo Cristo”. (Atayáá kutriga̱ 9 asndu 14). *

9, 10. a) Ndiéjunʼ rí nasngájma dí xúgíʼ rí niʼni Jesús niʼni ga̱jma̱a̱ ngajua rá. b) Xkáʼnii gándoo guʼyaridáá xkridoo xá.

9 Timbá, numuu rí náa xúgíʼ rí niʼni Jesús niʼni ga̱jma̱a̱ ngajua. Rí nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ rí nigiʼdoo ngajua, rúʼko̱ nixkaxi̱i̱ rí maʼsngúún xa̱bu̱, maʼni thanún bi̱ naʼniún nandii, maxniʼtsun bi̱ naxkidxu̱u̱n ga̱jma̱a̱ makuxiín bi̱ nikháñun (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luc. 7:11-15). Mu maʼni rígi̱, ndiyóoʼ majmuu mbiʼi ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo. Mú, ga̱jma̱a̱ gagi niʼni ginii rí ndiñúunʼ eʼwíínʼ. Náa itháán rí ni’ni, nisngájma rí nigiʼdoo ngajua, índo̱ nixnáximinaʼ makhañúu ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ (Juan 15:13).

10 Najmañulúʼ: Ma̱ndoo mbuʼyaridáá xkridoo Jesús índo̱ nuʼni ginii rí eñún eʼwíínʼ. Ma̱ngaa, guʼgíʼ míjna rí magáwíinʼ a̱jkiu̱lú kuʼñúún bi̱ nuʼtáruʼun. Á mu rí asndu náa a̱jkiu̱lú nagájnuu rí mu̱ʼgua̱ gúʼtaraʼa ga̱jma̱a̱ muʼsngúún eʼwíínʼ, kuwáanʼ ruʼnimbúlúʼ xtángoo ndrígóo Cristo.

11, 12. a) Náá numuu nduʼyáá rí Jeobá naxmiéjuunʼ wéñuʼ kaʼyulúʼ rá. b) Xú káʼnii gándoo gusngajmá ngajua ndrígóo Jeobá rá.

11 Rí maʼnii a̱jma̱, numuu rí Jesús nisngájma ngajua rí gíʼdoo Anu̱u̱. Índo̱ nixtáa raʼtáraʼa nisngájma rí Jeobá naxmiéjuunʼ wéñuʼ kaʼñúún xa̱bi̱i̱. Mbá xkri̱da, niʼsngáa rí mámbáa rí ikháanʼ gíʼdoo wéñuʼ numuu eʼyoo Anu̱u̱ (Mat. 10:31). Ma̱ngaa, niʼthí rí Jeobá gíʼthu̱u̱n ga̱jma̱a̱ asndu a̱jma̱ ñawúunʼ mu magruigui̱ín mugiu̱u̱ bi̱ nindáti̱gi̱i̱n rí maguwáanʼ náa ikhaa (Luc. 15:7, 10). Ga̱jma̱a̱ niʼthí rí Dios nisngájma ngajua rí gíʼdáanʼlú índo̱ nixnáa A̱ʼdióo rí makhañúu mu maʼni káwáanʼlu (Juan 3:16).

12 Najmañulúʼ: Xú káʼnii gándoo gusngajmá ngajua ndrígóo Jeobá rá. (Efes. 5:1, 2.) Rí mbuʼyáá rí a̱ngiu̱lú guaʼdáá wéñuʼ numún ga̱jma̱a̱ rí mundriʼguíin májánʼ mugiu̱u̱ Jeobá bi̱ natangi̱ín náa ikhaa (Sal. 119:176). Nusngajmá rí nandulú kuʼñúún a̱ngiu̱lú, índo̱ numbañún ga̱jma̱a̱ rí ndañúunʼ (1 Juan 3:17). Índo̱ nandulúʼ kuʼñúún eʼwíínʼ kuwáanʼ ruʼnimbánii xtángoo ndrígóo Cristo.

13, 14. a) Xú káʼnii nindxu̱u̱ xtángoo rí Jesús nixná náa Juan 13:34, 35, ga̱jma̱a̱ ndíjkha rí nuxi̱ʼ rá. b) Xú káʼnii eʼnimbánii xtángoo nuxi̱ʼ rígi̱ rá.

13 Rí maʼni ajtsú, numuu rí Jesús niʼthún xa̱bi̱i̱ rí maguaʼdáá mbá ngajua rí namínuuʼ (atraxnuu Juan 13:34, 35). * Xtángoo rígi̱ nindxu̱u̱ nuxi̱ʼ numuu rí nda̱a̱ náa Xtángoo rí Dios nixnúún xa̱bu̱ israelitas. Jesús niʼthí rí gíʼmaa maʼndulú kuʼñúún a̱ngiu̱lú xó má ikhaa nindoo kaʼyulú. Gíʼmaa maʼndulú kuʼñúún itháan ki xóo rí nandulú kuʼyamijná ikháanʼ, maʼndulú kuʼñúún wéñuʼ rí asndu maʼndulú makañulúʼ ga̱jma̱á numún ikhiin, xó má niʼni Jesús. Mu ma̱ndoo muʼni rígi̱, ndayóoʼ maguaʼdáá mbá ngajua rí namínuuʼ. *

14 Najmañulúʼ: Xú káʼnii guʼnimbánii xtángoo rí nuxi̱ʼ rá. Muʼnimbánii á mu nuʼni gíná míjna ga̱jma̱á numún a̱ngiu̱lú. Raʼkháa i̱ndó makuwáanʼ xawii makhañúlúʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin, ma̱ngaa rí muʼni asndu dí naʼkhunʼ rí na̱nguá gíʼdoo wéñuʼ numuu. Xóo rí manújngulú ruʼyáa mbáa ndxájulú nikhi̱i̱ mu maʼga reunión, xúʼni̱ mbá rí nanigulúʼ numuu rí tsíyulú muʼni gawíínʼ mbáa ndxájulú o rí muriyaʼ mbiʼi mu̱ʼgua̱ gúyambáá náa nirígá mbá gamiéjunʼ. Á mu nuʼni xúgíʼ rígi̱, kuwáanʼ ruʼnimbánii xtángoo ndrígóo Cristo ma̱ngaa kuwáanʼ ru̱ʼni̱ rí congregación mani̱ndxu̱u̱ mbá náa xúgíinʼ makumún rí kuwa májánʼ ga̱jma̱a̱ mbá náa maxtie̱wu̱u̱n.

MBÁ XTÁNGOO RÍ NAʼNI MARIGÁ RÍ JMBU

15-17. a) Xú káʼnii nisngájma rí niʼni Jesús, dí ikhaa niʼni rí jmbu xá. b) Xú káʼnii gándoo gúʼyaridáá xkridoo Jesús rá.

15 Náa Biblia naʼthí rí índo̱ naguma dí jmbu, nindxu̱u̱ índo̱ naguma rí Dios ndaʼyoo dí nindxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ nagumaa rígi̱ asndu tsáá. Náá numuu nuʼthá rí xtángoo ndrígóo Cristo naʼni marigá rí jmbu rá.

Jesús ndiʼyamajkhún ga̱jma̱a̱ ndiʼyangajuiin xúgínʼ gu̱ʼu̱. (Atayáá kutriga̱ 16). *

16 Ginii, guʼyáá xú káʼnii nisngájma rí niʼni Jesús, dí ikhaa niʼni rí jmbu. Nákha mbiʼi rúʼko̱, judíos bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa guʼwá dxájkuun nawiñu̱u̱ʼ kuñún xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa i̱ʼwáʼ xuajen, tsíñún gúñún xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá guáʼdáá mbá ñajunʼ kiejuunʼ ga̱jma̱a̱ tséyamajkhún gu̱ʼu̱. Mú, Jesús ninindxu̱u̱ mixtiʼkuii kayuuʼ, ikhaa táraʼwíin xa̱bu̱, xúgíinʼ nindoo kaʼñúún. Nigruiguíin májánʼ xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ i̱mba̱ xuajen bi̱ niguáʼdáá fe náa ikhaa (Mat. 8:5-10, 13). Niʼtáruʼún xúgíinʼ xa̱bu̱, tséʼniuu á mu migíníi o guaʼdáá (Mat. 11:5; Luc. 19:2, 9). Ikhaa ndiʼyoo rí gu̱ʼu̱ guáʼdáá wéñuʼ numún ga̱jma̱a̱ índo̱ niʼthúún ikhiin tájmuu ajngáa mijkoo, ndiyamajkhún, ndiʼyángajui̱i̱n xúgíinʼ asndu gu̱ʼu̱ bi̱ eʼwíínʼ nuni gíníi (Luc. 7:37-39, 44-50).

17 Najmañulúʼ: Ikháanʼ mangáanʼ ma̱ndoo mbuʼyaridáá xkridoo Jesús, índo̱ guʼtáraʼa xúraʼwíin xa̱bu̱ bi̱ muʼthúún, guʼthúún xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ nandún mudxawíín, tséʼniuu náa má eguwáʼ o asndu xú káʼnii religión ndrígu̱ún. Cristianos bi̱ gajkhun nduyaridáá Jesús, tseni gíníi gu̱ʼu̱, nduyamajkhún ga̱jma̱a̱ nduyangajui̱i̱n. Á mu nuʼni rígi̱, gajkhun rí kuwáanʼ ruʼnimbaníí xtángoo ndrígóo Cristo.

18, 19. Ndiéjunʼ niʼsngáa Jesús ga̱jma̱a̱ numuu rí jmbu, ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ ejmañuluʼ rá.

18 Rí maʼni a̱jma̱, guʼyáá rí Jesús niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí jmbu o rí magumaa mbáa xó má gíʼmaa. Niʼsngúún xa̱bi̱i̱ mbaʼa ikha rí mambáñún, mu muniu̱u̱ xó má gíʼmaa eʼwíínʼ. Gundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ rí ikhaa niʼthí (Mat. 7:12). Numuu rí ikháánʼ nandulú rí muniulúʼ xó má gíʼmaa, mangáanʼ gíʼmaa muʼniu̱u̱n eʼwíínʼ xúʼko̱ kaʼnii. Ndiéjunʼ gárígá á mu nuʼni xúgi̱ kaʼnii rá. Ikhiin, bi̱ niʼniu̱u̱nlúʼ rí májánʼ maʼndún muniulúʼ rí májánʼ. Mú, á mu nuniulú mbá dí rakáʼyoo magumáanʼ xá. Jesús ma̱ngaa nisngúún xa̱bi̱i̱ rí makumún kuyáá Jeobá, rí ikhaa maʼni rí jmbu ga̱jma̱a̱ numún bi̱ nugríga̱a̱ ‹mbiʼí mbruʼun rí mambáñún› (Luc. 18:6, 7). Ajngáa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá rí mambanúu: Numuu rí Dios ndrígúlú ndaʼyoo májánʼ xúgíʼ dí ra̱májánʼ dí kuwáanʼ rumíniiʼ náa iwáá mbiʼi rígi̱, ga̱jma̱a̱ maʼni rí jmbu mbiʼi rí kaʼyoo (2 Tes. 1:6).

19 Najmañulúʼ: Á mu nuʼnimbánii ikha rí Jesús niʼsngáa, muʼniu̱u̱n eʼwíínʼ xóo má gíʼmaa. Ga̱jma̱a̱ á mu nigumáán mbá dí rakáʼyoo náa numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱, naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú índo̱ nduʼyáá rí Jeobá maʼni rí maguma̱ánʼ xó má gíʼmaa.

XÓO GÍ’MAA MUNIU̱U̱ EʼWÍÍNʼ BI̱ GUÁʼDÁÁ MBÁ ÑAJUNʼ

20, 21. a) Xú káʼnii gíʼmaa muniu̱u̱ eʼwíínʼ bi̱ guaʼdáá mbá ñajunʼ rá. b) Xú káʼnii esngajma ngajua xóo rí nisngájma Cristo xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin guʼñún rá. c) Xú káʼnii gíʼmaa muniu̱u̱n e̱jñún xabuanii rá.

20 Xó má ndiʼyáá, rí xtángoo ndrígóo Cristo nigájnuu náa ngajua. Ikha jngó bi̱ guaʼdáá mbá ñajunʼ, gíʼmaa maʼndún kuñún eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ mbuyamajkún. Gíʼmaa rí marmáʼáan a̱jkiu̱ún rí Cristo gíʼthu̱u̱n rí xúgíʼ rí gúʼni gíʼmaa musngajmá ngajua.

21 Náa mbá guʼwíin. Xa̱bekha gíʼmaa maʼndún kuñún guʼñún “xó má Cristo nindoo kaʼyoo congregación” (Efes. 5:25, 28, 29). Nduyaridáá ngajua ndrígóo Cristo, índo̱ nuni xó má eʼngo̱o̱ mu muxnún rí ndañúunʼ guʼñún ga̱jma̱a̱ rí nandún. Tikhun xa̱bekha naʼniún mingíjyúuʼ musngajma mbá ngajua xúʼko̱ kaʼnii, mbáa narígá rígi̱ numuu rí ikhiin tuyangajui̱i̱n nákha niganii. Maski má naʼniún mingíjyúuʼ, gíʼmaa rí muni rígi̱, mu xúʼko̱ munimbaníí xtángoo ndrígóo Cristo. Xa̱bekha bi̱ nusngajma rí nandún kuñún guʼñún, nuni rí guʼñún mbuyamajkún. Ga̱jma̱a̱ xabuanii bi̱ nandún kuñún gajkhun e̱jñún ikhiin tsétún ajngáa rí maʼni ngawún ní má tséniu̱u̱ dí raʼkhí (Efes. 4:31). Rí phú nuni, nandún kuñún ga̱jma̱a̱ nusngajmún rí ikhiin kuwa mu muñewu̱u̱n. Rígi̱ naʼni dí e̱jñún ma̱ngaa maʼndún kuñún.

22. Xó má naʼthí náa 1 Pedro 5:1-3, tsáa phú mugiu̱u̱ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gíʼma mixtiewu̱u̱n xá.

22 Náa guʼwá nagimbáanʼ. Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gíʼmiin mbuyáá dí mugu̱ bi̱ nuñewu̱u̱n ni̱ndxu̱ún mugiu̱u̱ Jeobá (Juan 10:16; atraxnuu 1 Pedro 5:1-3). * Náa ajngáa rí naʼthí “mugu̱ ndrígóo Dios” ga̱jma̱a̱ “bi̱ kaʼñúún Dios” naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱ún rí mugu̱ buʼko̱ ni̱ndxu̱ún ndrígio̱o̱ Jeobá. Ga̱jma̱a̱ ikhaa nandoo rí mbiʼyagajui̱i̱n (1 Tes. 2:7, 8). Á mu bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nuñewu̱u̱n xúgi̱ kaʼnii mugiu̱u̱ Jeobá, ikhaa ma̱ndoo kaʼñúnʼ ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱lú maʼdxúún kuñún ikhiin.

23, 24. a) Ndiéjunʼ eni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ índo̱ mbáa nakudaminaʼ mbá aʼkhá mba̱a̱ náa congregación rá. b) Á mu xúgi̱ kaʼnii narígá, ndiéjunʼ nduyáá bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ rá.

23 Xtángoo rí nixnúún Dios xa̱bu̱ Israel, ikhí naʼthí rí xa̱bu̱ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ndayóoʼ mumbañún eʼwíínʼ mú mambaxúún gajmiún Dios ga̱jma̱a̱ munimbaníí xkujndu dí narígá náa xa̱bu̱ gajmii, ma̱ngaa náa nakháñuu mbá xa̱bu̱. Mú, mixtiʼkhu nindxu̱u̱ xtángoo ndrígóo Cristo rí naxnún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱. Índo̱ mbáa nakudaminaʼ aʼkhá mba̱a̱ náa congregación, ikhiin i̱ndó numbayíí mu xa̱bu̱ bi̱ nikudaminaʼ aʼkhá mata̱nga̱a̱ mambaxúu ga̱jma̱a̱ Dios. Nduyáá májánʼ rí Dios nixnúún ñajunʼ rígi̱ Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ kuwa náa numbaaʼ mu munimbaníí mbá xkujndu. Ikhiin kaʼñún muxudi̱i̱nʼ guʼwá e̱jua̱nʼ xa̱bu̱ bi̱ nuni dí ra̱májánʼ (Rom. 13:1-4).

24 Mú, xú káʼnii eni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ índo̱ mbáa nakudaminaʼ mbá aʼkhá mba̱a̱ rá. Najmún Biblia mu mbuyáá xú káʼnii nindxu̱u̱ xkujndu ga̱jma̱a̱ muriyaʼ mbá awan. Nduyáá rí xtángoo ndrígóo Cristo nigájnuu náa ngajua. Cualidad rígi̱ naxkaxi̱i̱n mu mumbayíí bi̱ niguma gínáa. Ngajua maxkajxi̱i̱n bi̱ kuya̱ edxu̱u̱, mu mbuyáá á mu bi̱ niʼni aʼkhá natanga̱a̱ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ á mu ma̱ndoo mumbayíí mu mata̱nga̱a̱ mambaxúu ga̱jma̱a̱ Dios.

25. Ndiéjunʼ guʼyáá náa i̱mba̱ artículo rá.

25 Gajkhun rí nadxulú wéñuʼ rí kuwáanʼ náa majñu̱u̱ʼ xtángoo ndrígóo Cristo. Índo̱ xúgiáanʼ nuʼni tsiakimijna muʼnimbulúʼ xtángoo rígi̱, nuʼni rí congregación mani̱ndxu̱u̱ mbá náa xúgínʼ makumún rí kuwa májánʼ, nandún kuñún ga̱jma̱a̱ naxtiewu̱u̱n. Mú, kuwáanʼ náa mbá numbaaʼ rí xa̱bu̱ bi̱ ra̱míjíinʼ nuni “itháán dí ra̱májánʼ” (2 Tim. 3:13). Ikha jngó gíʼmaa muñewumíjnalúʼ. Xú káʼnii congregación masngájma jmbu rí na̱ʼkha̱ náa Dios índo̱ narígá mbá dí raʼkhí wéñuʼ xóo rí natsijmiin e̱ji̱n xá. Náa i̱mba̱ artículo mariʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱.

AJMÚÚ 15 Guʼni mba̱a̱ A̱ʼdióo Jeobá bi̱ giʼnii

^ párr. 5 Artículo rígi̱ ga̱jma̱a̱ rí imbá gijma̱ rí mbuʼyáá nindxu̱u̱ náa na̱ʼkha̱ raʼthí ndíjkha rí gíʼmaa mbuʼyáá gajkhun rí Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ gíʼdoo ngajua ga̱jma̱a̱ naʼni rí jmbu. Ikhaa nandoo rí xa̱bi̱i̱ magu̱mii xóo phú gíʼmaa ga̱jma̱a̱ naʼni maʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún bi̱ nugíʼnii dí raʼkhí náa numbaaʼ xkawiʼ rígi̱.

^ párr. 1 Atayáá artículo “Ngajua ga̱jma̱a̱ rí jmbu náa xuajen Israel”, rí na̱ʼkha̱ náa Bi̱ Nayejngoo gu̱nʼ febrero tsiguʼ 2019.

^ párr. 3 Gálatas 6:2: “Gumbayúmijna̱ ga̱jma̱a̱ rí kuda, mu xúʼko̱ gunimbaníí xtángoo ndrígóo Cristo.”

^ párr. 13 Juan 13:34, 35: “Naxnalá imbo̱o̱ nuxi̱ʼ xtángoo: Dí gaʼndala kuyamíjna̱; xó má ikhúúnʼ nindooʼ kayalá, ikha jngó ikháanʼla ma̱ngaa gíʼmaa maʼndala kuyamíjna̱. Mú xúʼko̱ xúgínʼ gúyáá dí ikháanʼla nindxalá xa̱bi̱ʼ, á mu nandala kuyamíjna̱.”

^ párr. 13 KU̱MA̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU: Ngajua rí namínuuʼ, ngajua rígi̱ naxkaxáánʼ muʼni ginii rí ndañúunʼ eʼwíínʼ ki xóo rí ndayúlú ikháanʼ. Ma̱ngaa rí xúʼni̱ nimbá rí eʼwíínʼ maʼni ngawún.

^ párr. 22 1 Pedro 5:1-3: “Ikha jngó, bi̱ kuya̱ edxu̱ún náa ikháanʼla nathu̱u̱n ajngáa rígi̱, numuu dí mangúún nindxu̱ʼ bi̱ kayá edxu̱u̱ gajmíinʼ ikhiin ma̱ngaa ndiyo̱o̱ xú káʼnii nimínuʼ Cristo, ga̱jma̱a̱ makhánuʼ mba̱yo̱o̱ dí májánʼ wéñuʼ dí ma̱ʼkha̱: Guñawu̱u̱n mugu̱ ndrígóo Dios bi̱ kajchún náa ñawánlaʼ, raʼkháa ga̱jma̱a̱ tsiakii, gíʼmaa munila ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱la; ma̱ngaa ragíʼmaa muni numuu dí mudaʼ mbújkha̱a̱, gíʼmaa munila nacha̱ ñajunʼ rígi̱; ma̱ngaa ragíʼmaa munimbaʼumijnala náa xa̱bu̱ bi̱ kaʼñúún Dios, rí gíʼmaa munila muxnu̱u̱n májánʼ xkri̱da mugu̱.”

^ párr. 64 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jesús ndaʼyoo mbáa a̱ʼgú xuáʼa̱ bi̱ nikháñuu a̱ʼdióo. Numuu rí nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n, niʼniga̱bi̱i̱ ada̱.

^ párr. 66 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jesús xtáa rakuiʼtsu náa goʼwóo mbá fariseo bi̱ mbiʼyuu Simón. Mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ, niʼjñiáan rajkúu Jesús ga̱jma̱a̱ iyooʼ iduu, niʼnigujndóoʼ ga̱jma̱a̱ xtátsúun edxu̱u̱ ma̱ngaa nixtajmuu aceite. Simón nayexu̱u̱ ga̱jma̱a̱ sia̱nʼ a̱ʼgu̱, mú Jesús niʼtámbáyúu.