1. Gini apai ue rengbe ani kadu na kido tipaha?

YEKOVA MBORI ima kpinyemu airisiko. Ko aima digo ni kpinyemuyo, na ko nikaa kpinyemuyo akpi kindi. Ko ima kpinyemu ruru sarangbanga a. (Tam. 33:5) Sidu, ani rengbe kadu na kido tipa apai ue: (1) Si naimisa Yekova aimisa ho ko abi gako amoyambu ni i nimangi yo ngba gbegberẽ gene. (2) Ko kidohe nga ko nika mangapai tipa ka digiso gu gbegberẽ apai aboro amanga gako aboro na ni na ki fu gu mbusa rẽarẽ. Rogo gu bambata kekeapai du dagba gi kekeapai du biama re, * ani awiriki gupai nga mburu agu aNdiko Mbori afuhe fu aYisaraere vurube Moize adu rii nyemuse. Si angarasi aboro i naamangapai ni ruruhe koyo du aboro ni dunduko kodihe na aguyo adunga gene beyo ka banda tiyo ya. (Pa Rug. 10:18) Agu aNdiko re nayugo pa wai Yekova angerafuo airisiko bakere gbe.

2. Gini asanahe ani nika karagapai kutini?

² Ga Moize aNdiko adigi rogo gu garã nangia 33 Fuo Batikayo Kristo ti gu regbo i asigira gu dungurati nga ga aKristano. Ya mo aKristano arengbe kaa raka zanga gu undo nga ga ndiko nga gu du mburuhe rii nyemuse na nga gu nanyakasapa ruru sarangbanga? Wagusa te! AKristano adu na vovo ndiko watadu rugute beyo, nga gu i ayambaha nga ga Kristo rugute. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai ni bambataha tipa gine he du nga gu rugute re. Fuo gure, ani nika karagapai kuti agu asanahe nga: Tipagine rengbe ani ka ya ti ni mburu gi rugute re rii nyemuse? Tipagine rengbe ani ka ya ti ni si nanyakasapa ruru sarangbanga? Waigu rengbe agu aboro du na pagbia beyo ka mangapai na kura aboro tii gi ndiko re?

3. Ginihe gu “ga kristo rugute” peyo paha rogo AGaratio 6:2 akodaha?

³ Oni gedi AGaratio 6:2. AKristano naraka tii “ga kristo rugute.” Yesu aakekanga andiko akeka fu apefuoko tipa i naapekafuo ho te, ono ko aima fu arugapai, azinahe, gbiati abangua arengo tipa i naaraka kutini. “Ga Kristo rugute” nakoda agu apai dunduko Yesu ayuguhe. Rogo agi agene waraga naye re, ani nika rugatirani wenengai na pa gi rugute re.

4-5. Gini agene Yesu ayugupai ngbaha, na gini regbo ko ayugupai ti ni?

⁴ Gini agene Yesu ayugupai ngbaha? Ni bambataha, ko ayugupai fu aboro rogo agu apai yo ko anaapekaha. Afugoko adu na bakere ome ti ni mbiko si ayugu rengo tipa Mbori, ki yugu gu ndikidi ndupai aboro araka ti ni, na ki yugupa ga Mbori Kindo ni gu yangarahe rengbe ka dia ga aboro rungo kusayo. (Rk. 24:19) Yesu ayugupai ni maa ko kpiapai a. Rogo gu gene yo ko aaraka ngbaha, ko ayugu wai fu apefuoko si aida i raki.​—Yo. 13:15.

⁵ Gini regbo Yesu ayugupai ti ni? Ko ayugupai ti regbo gako sunge tungusapai auru kpotosende. (Mt. 4:​23) Ko ayugupai a fu gako abawiriki ngbutuko tifuo zingako be kpio. Ni kpiapai, ko ayugu tiko fu badona abawiriki, nga gu si awira gupai nga bangeyo aima susa 500, na ki fu zinahe fuyo i ‘sa aboro ni abawiriki.’ (Mt. 28:​19, 20; 1 Kor. 15:6) Wa du Yesu ni barii dungurati, ko aandu kindi kumbayo kaa ruga gako abawiriki tifuo karaga ko tiko ku ngbangbaturũ yo. Ni kpiapai, bara rogo gu garã nangia 96 Fuo Batikayo Kristo, Kristo arugu gu mokedi nangia Yoane tipa ko fu ngarasaro gbiati rugute fu mbedimbedi aKristano.​—Koro. 1:​18; Yugo. 1:1.

6-7. (a) Wari du ga Yesu ayugopai ni ni kekehe? (b) Waigu ani airisa ga Kristo rugute?

⁶ Wari du ga Yesu ayugopai ni ni kekehe? Dungu agu apai Yesu agumbaha na ki mangihe auru kpotosende gu du ni kekehe rogo agu Akitabu Wene Pangbanga du biama. Yangara papara Vovo Ndika naundo rani berewe gbe ani rugutirani na ga Yesu aberã tipa apai, bambiko agu aboro naakehe adu na ga Mbori ziazia toro kugiiyo na i adu na “ga Kristo berã.”​—1 Kor. 2:​16.

⁷ Agu apai ani awirikaha: Ga Yesu ayugopai na undo ti ni tipa agu apai dunduko nabipa raka. Sidu, ga Kristo rugute na maapai kurii agu apai dunduko ani amangaha basunge yo watadu sukuru yo, na rogo dungurati. Ani nawirikapai tipa gi  rugute re ni geda ani Vovo Ndika na kini berẽkuriihe. Ani nairisa gi rugute re ho ani amangapai ni kuti agu arugapai, azinahe, gbiati bangua arengo du rogo agu akitabu yo nga ga Ziazia Kekeapai re. Ho ani airisa ga Kristo rugute ni, gure nga ani nagiasangba gaani Mbori nyemuse nga Yekova, mbiko agu apai Yesu ayuguhe dunduko aye be Yekova.​—Yo. 8:​28.

8. Ginihe du Mburu ga Kristo rugute riihe?

⁸ Gu bambu i namehe na nyanyaki mburuhe nasa agu aboro naraka rogoho i naabihe nga i ni bandabanda yo. Wakina gure a, gu wene rugute du mburuhe ni nyanyakihe nasa agu aboro nairisa ho i naabihe nga i ni bandabanda yo. Mburu ga Kristo rugute rii guhe du ni wenehe kisusi nga nyemuse. Wai du duhe wo?

9-10. Gini akpiapai nayugo gupai nga nyemuse du nanaafõngbadu Yesu yo ko naamanga apai, na waigu rengbe ani ka wirika ko?

⁹ Bambatapai nga, Nyemuse naafõngbadu Yesu yo ko niimangi agu apai dunduko ko anaamangaha. Yugo nunga nga mangapai nga ga nyemuse. Nunga asa Yesu ko yugupai fu rimbasa aboro, ki husi aboro kaza, ki rigi agu aboro naadu na gomoro, na ki zingisi aboro be kpio. (Mt. 14:14; 15:​32-38; Mk. 6:34; Rk. 7:​11-15) Wa si avura du nga manga agi apai re aadia bakere regbo gbiati ome be Yesu, ko anaamaa pa gu zingo nga ga kura aboro mbatayo fu gako. Kurii agi apai re dunduko, gu nyanyakipa gene kisusi Yesu ayugu gako nyemuse ngbaha angia ka fu ungako tipa aboro.​—Yo. 15:13.

¹⁰ Agu apai ani awirikaha: Ani rengbe ka wirika Yesu ni bi ani pa gu zingo nga ga kura aboro na nyanyakipaha kisusi gaani. Ani rengbe ka wirika ko a ni sonosa ani gu sino nga ga nunga tipa agu aboro du rogo gaani dagbarago. Ho ngbatunga gu nunga re afõngbaduraniyo ni ani tungusi wene pangbanga na kini yuguhe, gure nga ani nagiasangba gu rugute nga ga Kristo.

11-12. (a) Ginipai nayugo gupai nga Yekova naberãpa rani aberã bakere gbe? (b) Waigu rengbe ani ka wirika ga Yekova nyemuse?

¹¹ Uepai nga, Yesu ayugu gu nyemuse duti Bako. Ti regbo ga Yesu sunge tungusapai, ko ayugupa wai Yekova aberãpa airisiko bakere gbe. Pai sa dagba agu apai yo Yesu ayuguhe nga: Ani ni basasa dunduko na nyanyakipa rani fu gu Barani du ngbangbaturũ yo. (Mt. 10:31) Yekova nga regerege tipa ka dia gu kandoro kugume sa gani berã ki karaga tini ku rogo dungurati. (Rk. 15:​7, 10) Yekova ayugupa gako nyemuse tipa rani nifu ko Wiriko ni motumo tipa rani.​—Yo. 3:​16.

¹² Agu apai ani awirikaha: Waigu rengbe ani ka wirika ga Yekova nyemuse? (Ef. 5:​1, 2) Si naida ani naabi awirinarani ni basasa dunduko na nyanyakipa yo, na si naida ani di gu “ingiingi kandoro” kugume ni ngbarago karaga tini fuo Yekova. (Tam. 119:176) Ani nayugo gupai nga ani ima kpinyemu awirinarani ni manga ani sunge na gaani regbo gbiati ome tipa ka undoyo, gbe ho i aida gu undo re ni. (1 Yo. 3:17) Ho ani ayugo nyemuse ni fu kura aboro, ani nagiasangba ga Kristo rugute.

13-14. (a) A wa duhe ni kekehe rogo Yoane 13:​34, 35, gini sino Yesu arugu apefuoko tipa i yuguhe, na tipagine duhe tini ni vovo rugute? (b) Waigu ani agiasangba gu vovo rugute re?

¹³ Biatapai nga, Yesu arugu apefuoko tipa i kpinyemu akurayo. (Oni gedi Yoane 13:​34, 35.) Gi ga Yesu rugute re ni vovoho mbiko si nakoda pa yugo ani ngbatunga gu nyemuse naadunga rogo gu Ndiko Mbori afuhe fu aYisaraere ya: Nga ka kpinyemu akuarani aidipase wakina gu Yesu nakpinyemu rani. Gere naida na ngbatunga gu nyemuse nasa boro ni mbupa kura gaani apai. * Si naida ani kpinyemu awirinarani kisusi wai ani akpinyemu tirani. Si naida ani kpinyemuyo si ki da ti gupai nga ani ima rengba ka kpi tipa yo, wakina gu Yesu amangihe.

¹⁴ Agu apai ani awirikaha: Waigu ani airisa vovo  rugute? Ni guruhe, ani namangaha wo ni mbu ani pa kura gaani apai ka undo awirinarani. Anga ani na nyemu kina gupai sa nga ka mbupa kikindigi apai tipa yo wa gu nga ka fu raka rani tipa yo te, ono ani na nyemu ka mbupa rukutu apai a tipa yo. Ni kpiapai, ho ani amanga ome ni dedede tipa ka ye na sosono wirina tipa dunguratise, ka mbupa gaani nyemuapai ka sa ngbarago ti gu boro ani akpinyemu ni watadu ka dia regbo ba gaani asunge yo tipa ka fu undo ti regbo gberãngo, ani nagiasangba ga Kristo rugute. Ani nafubee a kuti pa sa dungurati si du ni gu ba aboro abitiyo rogoho dunduko ni bandabanda yo.

15-17. (a) Waigu ga Yesu mangaapai ayugu gako bipai tipa ruru sarangbanga? (b) Waigu rengbe ani ka wirika Yesu?

¹⁵ Gu fugo mangiyo sunge nani rogo Ziazia Kekeapai yo nga “ruru sarangbanga,” si nayugo pa manga gupai Mbori abihe ni ruruhe na kini mangihe zanga kparakaro. Tipagine rengbe ani ka gumba gupai ti ni nga, ga Kristo rugute nasongoda ruru sarangbanga?

¹⁶ Ni bambatapai, mo berẽnga pa wai ga Yesu mangaapai ayugu gako bipai tipa ruru sarangbanga. Ti rago Yesu, agu abarumbatayo rogo pambori nangia aYudo anaasoga agu aboro asoga naangianga aYudo ya, kini sogo agu aYudo naadu na payo kusende, na i anaairisanga adee te. Ono tipa Yesu tigako, ko anaamangapai na aboro dunduko ngba ruru gene na zanga kparakaro. Ko aima mbugene fu agu aboro naangianga aYudo ya nga aguyo naadu na idapase kutiko tipa i pekefuoko. (Mt. 8:​5-10, 13) Ko atungusipai fu ngbatunga aboro dunduko, kumukokumuko yo na rungorungo yo. (Mt. 11:5; Rk. 19:​2, 9) Ko anaafuranga fu adee ngba gbegberẽ gene watadu kaa mangapai na yo ngbaome te. Kuba gure, ko anaayugo irisa fu adee na kini mangipai na yo rogo nunga yo, kodihe na aguyo kura aboro anaabiyo nga sunge tiyo te.​—Rk. 7:​37-39, 44-50.

¹⁷ Agu apai ani awirikaha: Ani rengbe ka wirika Yesu ni manga ani pai na aboro zanga kparakaro na ni tungusa ani pai fu agu aboro dunduko du na nyemupai, ka si vura du vurũ nga apai tipa yo ni bakiakia watadu i rogo gu pambori du kia. Agu aKristano nga akumba napekafuo gako kpiapai ni mangayo pai na adee rogo irisa yo. Ho ani amanga agi apai re ni, gure nga ani nairisa ga Kristo rugute.

18-19. Ginipai Yesu ayuguhe tipa ruru sarangbanga, na ginipai ani awirikaha ti gako yugopai?

¹⁸ Uepai nga, mo berẽnga kurii gupai Yesu ayuguhe tipa ruru sarangbanga. Ko ayugu bete arugute nga gu narengbe ka undo apefuoko tipa i mangipai na akurayo ngba wene gene. Ni kpiapai, mo berẽnga pa Gu Rugute Duwa Dahabu. (Mt. 7:12) Ani dunduko naida aboro mangipai na ani ngba wene gene. Sidu tie, si naida ani mangipai na kura aboro a ngba wene gene. Ka ani mangihe wo, si ima rengba ka sayo i mangipai na ani a ngba wene gene. Na ka si du nga aboro ima manga rani ngba iraira gene? Yesu ayugupai fu apefuoko tipa i du na gu kido nga Yekova nika ‘karaga pa gako siasia aboro nga agu yo nakpara fu ko na uru na yuru.’ (Rk. 18:​6, 7) Agi afugo re nitihe nga afugo kidohe: Gaani Mbori rurupai ima rugatiko na gu kpakaraapai ani agbia tirani na ni rogo gi yangara arame re, na ko nika sara ruru sarangbanga tipa rani ti gu regbo ngba tiko.​—2 Tesa. 1:6.

¹⁹ Agu apai ani awirikaha: Ka ani apekafuo agu arugute Yesu ayuguhe, ani nikaa mangapai na kura aboro ngba ruru gene. Ono ka si du nga ani na rungo mbiko gu gbegberẽ apai aboro amanga rani na ni rogo gi ga Satana zegino re, ani ima rengba ka gbia wasa ti ino gupai nga Yekova nika sarangbanga asara furani ni ruruhe.

20-21. (a) Waigu si aida agu aboro du na pagbia beyo naamangapai na kura aboro? (b) Waigu rengbe kumbakudee ka yugo gu nyemuse nasa boro ni mbupa kura gani apai, na waigu si aida bagude naamangapai na awiriko?

²⁰ Waigu si aida agu aboro du na pagbia beyo naamangapai na kura aboro tii ga Kristo rugute?  Wa duhe nga, nyemuse nga mburu gu rugute re, si naida agu aboro du na pagbia beyo naabi agu aboro du kutii beyo na nyanyaki payo na kini mangipai na yo rogo nyemuse yo. Si naida i tingidi gupai nga, Kristo naida ani yugu nyemuse rogo gaani mangaapai yo dunduko.

²¹ Rogo ngbadimokporo. Si naida kumbakudee kpinyemu diako “a wa Kristo akpi nyemu kanisa.” (Ef. 5:​25, 28, 29) Wakina Yesu, si naida kumbakudee wiriki gu nyemuse nasa boro ni mbupa kura gani apai ni maa ni pa agu azingo na nyemuapai nga ga diani mbatayo fu gani. Si ima rengba kadu ni mbumbuhe fu kura akumba tipa ka yugo ngbatunga gu nyemuse re, isoke mbiko gupai nga i aasonanga rogo gu ngbatunga ba i abipa manga aboro ngba ruru gene na rogo nyemuse yo na nyanyakipaha rogo te. Si ima rengba kadu ni mbumbuhe fuyo tipa i mbu manga gbegberẽ apai, ono si naida aida i mangi agi aˈariapai re tipa ka giasangba ga Kristo rugute. Gu kumbakudee nayugo gu nyemuse nasa boro ni mbupa kura gani apai nasa diako ri yugu irisa koyo du ko ni. Gu bagude nakpinyemu awirini nzunzu arengbanga ka manga fu awirini gbegberẽ rogo gani afugo yo gbiati mangaapai te. (Ef. 4:31) Kuba gure, ko nayugoho fu awiriko nga ko ima kpinyemu yo na ko ima ida na gayo pai tipa gupai nga i naabitiyo nga i ni bandabanda yo. Ngbatunga gi bagude re nasa awiriko i kpinyemu ko na kini kido kuti ko.

22. A wa duhe ni kekehe rogo 1 Petero 5:​1-3, da du nga ira “akandoro,” na waigu si aida abaakumba naamangapai na yo?

²² Rogo dungurati. Si naida abaakumba tingidi gupai nga anga gayo “akandoro” du du rogo dungurati te. (Yo. 10:16; oni gedi 1 Petero 5:1-3.) Agu afugo nga “ga Mbori rimbasa akandoro,” “fu Mbori,” gbiati “i aasia payo fu roni” natingida abaakumba na gupai nga, ga Yekova akandoro du. Ko naida i mangipai na gako akandoro rogo nunga na nyemuse. (1 Tesa. 2:7, 8) Agu abaakumba nayugo nyemuse ho i angerani fuo gayo sunge  banda akandoro nasa Yekova ko idi na yo. Agi abaakumba re nasa awirina i kpinyemu yo na kini irisi yo a.

23-24. (a) Ga abaakumba sunge nga gine ho boro amanga kere ingaapai ni rogo dungurati? (b) Ginipai si aida i tingidihe ho i amangapai ni kuti gu ngbatunga ingaapai re?

²³ Ga abaakumba sunge nga gine ho boro namangi kere ingapai ni? Gayo sunge kia ti gu nangia ga agu abasapungbanga na abaakumba naadu tii gu Ndiko Mbori afuhe fu aYisaraere. Tii gu Ndiko re, abaakumba anaangeranga sa fuo kina agu apai nga ga toro te, ono i anaangera angera a fuo agu apai abingo pa iriso Yekova ya. Ono tii ga Kristo rugute, ga abaakumba sunge nga ka ngerafuo kina gu ingapai sa nabipa iriso Yekova. I ima rugatiyo na gupai nga, Mbori ima fu gu rengo fu irangbii nga ga mangapai tipa kura gbegberẽ mangaapai. Gere nakodapa fu irangbii gu ngbatunga ambusa du wa, zio boro tipa ni tumo marã tipa gu gbegberẽpai mangi ni he watadu ba boro ku bambukiso yo.​—Rom. 13:​1-4.

²⁴ Ga abaakumba sunge nga gine ho boro amanga kere ingaapai ni rogo dungurati? I namangasunge na Ziazia Kekeapai tipa ka wisigo gupai re sirisiri, fuoho i kini mangi diaberã. I nabanda gupai berãyo yo nga nyemuse du mburu ga Kristo rugute riihe. Nyemuse nasa abaakumba i berẽpa ginipai si aida i mangihe tipa agu aboro du rogo dungurati gbiatiyo na iraira mangapai. Ka si du nga boro mangi irairapai, nyemuse nasa abaakumba i berẽpa singia gu boro re na nyemu ka saberã. Berewe a, si nasayo i berẽpa si singia i rengbe ka undo ni tipa ni mbakadi gani pagume na Yekova.

25. Ginipai gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipaha?

²⁵ Nairiwo wai du ani na tambuahe tipa kadu tii ga Kristo rugute! Ho ani dunduko amanga omeni ni ka irisaha, ani naundo ka sa dungurati si du ni gu ba rengbe aboro ni basasa dunduko ka bihe nga i nakpinyemu yo akpi rogoho, nyakipa yo anyaka, na i ni bandabanda yo. Ono tie, ani naraka ti gu regbo “gbegberẽ aboro” naima ‘gberã ki susi.’ (2 Tim. 3:13) Si naida ani naangera angera kindi. Waigu rengbe gu dungurati nga ga aKristano ka yugo ga Mbori bipai tipa ruru sarangbanga ho si amangapai ni tipa gu mangapai nga ga mangapa wasiro na tooni gude? Gu kekeapai ngbefuo gere nika karagapai kuti gu sanahe re.