1. Zẹvbe nọ rre ebe Kọlose 2:4, 8, de vbene Setan ya hoo nọ gha dia iziro ọghe ima hẹ?

E SETAN hoo ne ima khian oghian e Jehova. Ọni ẹre ọ si ẹre nọ na hia vbe odẹ ke odẹ nọ gha dia iziro ọghe ima, ne ima mieke na gha ru ahoo ọghẹe. De obẹlẹ nọ loo? Ọ keghi loo ahoo ọghe ikpakpa kevbe oyọnyọn ọghe agbọn na.—Tie Kọlose 2:4, 8.

2-3. (a) Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima lele adia nọ rre ebe Kọlose 2:8? (b) De emwi ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?

² E Setan gele hia vbe odẹ ke odẹ nọ mu ima rẹrẹ ra? Ẹẹn! Yerre wẹẹ, ẹi re avbe ikeferi ẹre Pọl gbẹn ẹmwẹ adia nọ rre Kọlose 2:8 gie. Ivbiotu e Kristi na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ ẹre ọ gbẹn ọnrẹn gie. (Kọl 1:2, 5) E Setan wa gha hia vbe odẹ ke odẹ nọ mu Ivbiotu e Kristi ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro rẹrẹ, sokpan ọghe ima ni rrọọ vbe ẹghẹ na ẹre ọ khọ sẹ. (1 Kọr 10:12) Vbọsiẹ? Uhunmwu otagbọn na ẹre Setan ghi na lomi, kevbe wẹẹ, emwa ni ya ẹkoata ga Osanobua ẹre irẹn wa werriẹ aro daa. (Arhie 12:9, 12, 17) Yevbesọni, te emwa dan kevbe emwa okeke ghi wa “rhia yọ rhia yọ” vbe ẹghẹ ne ima ye na.—2 Tim 3:1, 13.

³ Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn ẹkẹ vbe “ero” ne Esu hoo nọ ya gha dia iziro ekhọe ọghe ima. Ma gha ziro yan eha vbọ. (Ẹfis 6:11) Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna, ma gha ziro yan odẹ ne ima gha ya sẹtin ru afiwerriẹ, deghẹ ọ kẹ Esu ya mu iziro ekhọe ọghe ima rhia nẹ. Nia, ma gha ka ziro yan emwi ne ima gha miẹn ruẹ vbe odẹ ne Setan ya mu Ivbi  Izrẹl rẹrẹ, vbe iran ghi la Otọ Na Ru Eyan Rẹn nẹ.

4-6. Zẹvbe nọ rre ebe Diuteronomi 11:10-15, de afiwerriẹ ne Ivbi Izrẹl ru vbe iran ghi sẹ Otọ Na Ru Eyan Rẹn?

⁴ Ẹkẹ vbe iwẹnwẹn ne Setan loo ro ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ ẹre ọ ya iran suẹn gha ga ẹbọ. De obẹlẹ nọ loo ro? Ọ rẹnrẹn wẹẹ te Ivbi Izrẹl gha rri evbare, rhunmwuda ọni, ọ keghi loo ẹkpotọ nii ya si iran fi ẹbọ na ga. Ivbi Izrẹl ghi sẹ Otọ Na Ru Eyan Rẹn nẹ, odẹ ọvbehe ẹre iran ghi ya gha gbe ugbo. Sokpan, vbe iran rre Igipt, amẹ nọ lẹẹ ke Ẹzẹ Nail rre, ẹre ọ ya ugbo iran gha maan emwi okọ. Ọna keghi fiwerriẹ vbe iran ghi sẹ Otọ Na Ru Eyan Rẹn, rhunmwuda amẹ nọ rhọọ kevbe evbu nọ tuo ẹre Ivbi Izrẹl ghi hẹnhẹn egbe yan. (Tie Diuteronomi 11:10-15; Aiz 18:4, 5) Ọna ẹre ọ ghi zẹ ne Ivbi Izrẹl na suẹn gha ya obẹlẹ ọvbehe gbe ugbo. Ọna ma zẹdẹ gha khuẹrhẹ ne iran rhunmwuda, Ivbi Izrẹl nibun ni te wa guẹ vbene a ya gbe ugbo hẹ wulo nẹ vbuwe ato.

⁵ E Jehova keghi gi Ivbi Izrẹl rẹn wẹẹ emwi i ghi ye vbene ọ ka ye, rhunmwuda ọni, ọ keghi ya obọ sekhae ne iran. Ọ na wẹẹ: “Wa ghẹ gia bibi uwa odẹ ne uwa ghẹ ya fi iyeke gbe Nọyaẹnmwa . . . ne uwa vbe ya gha ga ẹbọ.” (Diut 11:16, 17) Ọ gha kẹ, Ivbi Izrẹl ghaa roro ẹre wẹẹ adia na ma zẹdẹ dekaẹn ugbo na gbe. Vbọ ghi zẹ ne Jehova na wẹẹ ne iran gban egbe ne ẹbọ na ga, vbe ọ guan kaẹn obẹlẹ ọgbọn ne iran khian ya gha gbe ugbo?

⁶ E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, Ivbi Izrẹl gha hoo ne iran gha gbe ugbo vbene emwa ni ga ẹbọ ni rre ẹvbo ni lẹga iran vbe ya gha gbe ugbo. Emwa ni rre ẹvbo ni lẹga iran fian ẹro ugbo na gbe sẹ Ivbi Izrẹl, rhunmwuda ọni, Ivbi Izrẹl wa miẹn emwi ruẹ vbe obọ iran, vbọrhirhighayehẹ, ọ khẹke ne iran gha ba egbe. E Bel ẹre  Ivbi e Kena ghaa ga, rhunmwuda ọni, vbene iran ya gha gbe ugbo keghi rhilo ginna ugamwẹ e Bel. Iran yayi wẹẹ, e Bel ẹre ọ yan iso kevbe wẹẹ irẹn ẹre ọ ya amẹ rhọọ ye emwi okọ. E Jehova ma hoo ne iran ya ohoghe vbenian mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ. Vbọrhirhighayehẹ, Ivbi Izrẹl ye fi iyeke gbe Jehova, ẹghẹ hia ẹre iran ya gha ga e Bel. (Nọm 25:3, 5; Giọg 2:13; 1 Ọba 18:18) Nia, gi ima guan kaẹn obẹlẹ ne Esu loo ro ya bibi Ivbi Izrẹl odẹ.

7. De edanmwẹ ne Ivbi Izrẹl werriẹ aro daa vbe iran la Otọ Na Ru Eyan Rẹn?

⁷ Obẹlẹ nokaro ne Setan loo ro ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ ọre ahoo ọghe abiọmwabiẹ. Te Ivbi Izrẹl wa gha hoo ne amẹ rhọọ ye emwi okọ ọghe iran rhunmwuda, amẹ ma gha rhọọ somwa vbe Otọ Na Ru Eyan Rẹn, vbe uki April ya fi September. Nọnaghiyerriọ, amẹ nọ suẹn vbe October ẹre Ivbi Izrẹl ghaa hẹnhẹn egbe yan. Erriọ e Setan ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ. Ọ na ya iran gha roro ẹre wẹẹ, iran gha ya egbe taa agbẹnvbo ni lẹga iran vbe odẹ ne iran ya gbe ugbo, ẹre otọ ọghe iran khian na gha maan emwi okọ. Agbẹnvbo ni lẹga Ivbi Izrẹl keghi yaeyi wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso nọ khẹke ne iran ru, ne osa ne iran ga mieke na ya amẹ rhọọ ye emwi okọ ọghe iran. Ivbi Izrẹl ni ma mudiase vbe odẹ ọghe orhiọn keghi yayi wẹẹ, iran ghaa mwẹ obọ vbe uyinmwẹ orhiọn dan na gu muobọ nọ dekaẹn e Bel na gho, ẹghẹ nii, uyunmwu i khian ghi gha tan gbe vbe otọ.

8. De obẹlẹ nogieva ne Esu loo ro ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ? Rhan otọ re.

⁸ Obẹlẹ nogieva ne Esu loo ro ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ kegha re uyinmwẹ alama oghẹ. Te agbẹnvbo ni lẹga Ivbi Izrẹl wa kakabọ gha yin uyinmwẹ alamoghẹ rhunmwuda erriọ iran ya gha ga osa. Ọ khọ sẹrriọ wẹẹ, ikpia vbe ikhuo ẹre ọ ghaa gbe igbiragia vbe ọgua osa ọghe iran. Ọ ma wa fo ye evba, te ikpia ikpia kevbe ikhuo ikhuo ghaa mu egbe, odẹ ughughan ẹre iran ya gha loo ẹgẹn ghee ihan. Nọ ne iran, uyinmwẹ vbenian ma zẹdẹ de emwi nọ rhia. (Diut 23:17, 18; 1 Ọba 14:24) Iran yayi wẹẹ iran ghaa yin uyinmwẹ ẹwia vbenian, ẹko ghi gha rhiẹnrhiẹn osa ọghe iran, ẹghẹ nii, ọ ghi ya otọ ọghe iran gha maan emwi okọ. Uyinmwẹ alama oghẹ ne agbẹnvbo igẹbọ na ghaa yin, na wa gha yẹẹ Ivbi Izrẹl nibun, rhunmwuda ọni, iran na suẹn ẹbọ na ga. Vbene ẹmwata, te Setan gele wa mu iran rẹrẹ.

9. Zẹvbe nọ rre ebe Hozia 2:16, 17, de vbene Esu ya ya Ivbi Izrẹl mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin?

⁹ Obẹlẹ nogieha ne Esu loo ro ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ ọre wẹẹ, ọ na ya iran mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin. Vbe ẹghẹ ọghe akhasẹ e Jerimaia, e Jehova keghi gi Ivbi Izrẹl rẹn wẹẹ, avbe akhasẹ ọghe ohoghe hoo ne emwa mianmian eni irẹn rhunmwuda “e Bel.” (Jer 23:27) Ọ gha kẹ, ọ mwẹ ẹghẹ ne Ivbi Izrẹl ghi ya gha loo eni e Bel ye ihe eni e Jehova. Evba ya e Bel kha ọre “Nọyaẹnmwa” ra “Arowa.” Ọna keghi ya Ivbi Izrẹl gha roro ẹre wẹẹ, alughaẹn i rre uwu ẹkpo e Jehova kevbe Bel. Rhunmwuda ọni, iran na gha ya ugamwẹ e Bel gua ugamwẹ e Jehova.—Tie Hozia 2:16, 17.

10. De obẹlẹ ne Esu ya mu emwa rẹrẹ vbe ẹdẹnẹrẹ?

¹⁰ Obẹlẹ ne Esu ya mu Ivbi Izrẹl rẹrẹ ẹre ọ vbe loo vbe ẹdẹnẹrẹ. Ọ loo ahoo ọghe abiọmwabiẹ, uyinmwẹ alama oghẹ, ọ vbe ya emwa mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin. Nia, gi ima ka ziro yan vbene Esu ya ya emwa mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin.

11. De vbene Esu ya ya emwa mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin?

¹¹ Esu keghi ya emwa mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin. Avbe ukọ ọghe Jesu  ghi wulo nẹ, Ivbiotu e Kristi ọghe okeke keghi suẹn gha ya imamwaemwi ohoghe vẹwae. (Iwinna 20:29, 30; 2 Tẹs 2:3) Emwa okeke na keghi ya emwa mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin. Vbe igiemwi, iran keghi rhie eni Osanobua hin ako nọ te ye rre vbuwe Baibol, iran na ghi ya “Enọyaẹnmwa” rhihe ẹre. Ọna keghi yae do gha lọghọ, ne emwa ni tie Baibol rẹn wẹẹ, e Jehova lughaẹn ne “niyaẹnmwa” ọvbehe na sunu yi vbe Baibol. (1 Kọr 8:5) “Enọyaẹnmwa” ne iran loo ne Jehova ẹre iran vbe loo ne Jesu vbe Baibol. Rhunmwuda ọni, emwa ma ghi rẹn wẹẹ, Ovbi Osanobua ẹre Jesu khin, iran na do gha roro ẹre wẹẹ, ọkpa ẹre iran eva khin. (Jọn 17:3) Ọna rre usun emwi nọ si ẹre ne imamwaemwi ọghe Osa Ne Agbeha na do vẹwae, agharhemiẹn wẹẹ, imamwaemwi vbenian i rre uwu e Baibol. Ena hia keghi ya emwa do gha roro ẹre wẹẹ, ai sẹtin rẹn aro ọmwa ne Osanobua gele khin. Ohoghe nọkhua ẹre ọna wa khin!—Iwinna 17:27.

12. De uyinmwẹ nọ gua emwa ni rre ugamwẹ ohoghe obọ ro? De emwi nọ ghi kẹrikian ighẹ uyinmwẹ vbenian, zẹvbe ne Pọl rhan otọ re vbe ebe Rom 1:28-31?

¹² E Setan vbe ya uyinmwẹ alama oghẹ mu emwa rẹrẹ vbe ẹdẹnẹrẹ. Vbe ẹghẹ Ivbi Izrẹl, e Setan keghi ya ugamwẹ ohoghe si emwa nibun fi uyinmwẹ alama oghẹ. Erriọ ọ wa vbe ru ẹre vbe ẹdẹnẹrẹ. Nọ ne emwa ni rre ugamwẹ ohoghe vbe ẹghẹ ne ima ye na, uyinmwẹ alama oghẹ ma zẹdẹ de emwi nọ rhia. Ọna ẹre ọ si ẹre ne emwa nibun ni kha wẹẹ iran ga Osanobua na ghi fi iyeke gbe adia ọghe Osanobua. Vbe ebe ne Pọl gbẹn gie Ivbiotu e Kristi ni rre Rom, ọ keghi ya unu kaẹn evbọ kẹrikian ighẹ uyinmwẹ vbenian. (Tie Rom 1:28-31.) Usun ‘ai ghẹ ru’ ne ako na guan kaẹn keghi re odẹ ughughan ne emwa ya loo ẹgẹn ghee ihan, ya sẹ egbe ikpia ikpia kevbe ikhuo ikhuo ni lovbiẹ ke egbe. (Rom 1:24-27, 32; Arhie 2:20) U miẹn vbe nọ ru ekpataki hẹ ne ima gha lele adia ni rre Baibol!

13. De obẹlẹ ọvbehe ne Esu loo ya mu emwa rẹrẹ?

¹³ E Setan keghi ya ahoo ọghe abiọmwabiẹ mu emwa rẹrẹ. Ai miẹn ọmwa ne ẹi hoo nọ gha mwẹ iwinna nọ ru, nọ khian ya gha kpemehe emwi ikpakpa ne egbe ẹre kevbe ẹgbẹe ọre. (1 Tim 5:8) Emwa nibun keghi yo owebe nọ yo, ne iran mieke na sẹtin gha mwẹ iwinna ne iran ru. Vbọrhirhighayehẹ, ọ khẹke ne ima gha begbe. Vbe otọ ẹvbo nibun, emwa ni yo  owebe keghi ruẹ emwi nibun nọ gha ru iyobọ ne iran vbe arrọọ ọghe iran, ọrheyerriọ, iran ye vbe maa iran emwi ni ma gua ilele ọghe Baibol ro. Vbe igiemwi, emwi eso ne iran maa iran re vbe owebe nọ yo keghi ya iran gbawawẹ deghẹ Osanobua gele rrọọ, ọ vbe ya iran rhie owẹ gberra adia ni rre Baibol. Iran vbe maa iran re wẹẹ, te emwi hia didaghohi rre rhunmwuda, emwa nibun ni rri egie ebe yayi wẹẹ, te emwi hia didaghohi rre. (Rom 1:21-23) Te imamwaemwi vbenian wa gbodan ye imamwaemwi ẹmwata ni rre Baibol.—1 Kọr 1:19-21; 3:18-20.

14. De akpa ne emwa ni ya ẹwaẹn agbọn na ru emwi mwẹ?

¹⁴ Emwa ni ya ẹwaẹn agbọn na ru emwi keghi gbodan ye ilele ọghe Jehova. Emwa vbenian keghi ru ahoo ọghe ikpakpa, iran i mwẹ akpa ne orhiọn nọhuanrẹn ya ọmwa mwẹ. (Gal 5:19-23) Ẹwaẹn ọghe agbọn na keghi ya emwa tọn egbe mu, ọna ẹre ọ ya iran “rẹn enegbe iran ọkpa.” (2 Tim 3:2-4) Emwa vbenian i mwẹ akpa nọ khẹke ne eguọmwadia Osanobua gha mwẹ, vbe na ghee ufumwẹ kevbe imuegberriotọ. (2 Sam 22:28) Te etẹn eso ni yo owebe nọ yo ghi mwẹ iziro ọghe emwa ni rre uwu agbọn.

15-16. De emwi ne u miẹn ruẹ vbe emwi ẹwaẹn ọghe ọtẹn nokhuo na?

¹⁵ Gi ima guan kaẹn emwi nọ sunu daa ọtẹn nokhuo ọkpa. Ọ gberra ukpo 15 ne ọtẹn nokhuo na ke rre iwinna ugamwẹ ọghe ẹghẹ hia. Ọ keghi kha wẹẹ: “I ka wa họn wẹẹ, ẹbe rrọọ deghẹ a na yo owebe nọ yo, I vbe tie ẹre vbe avbe ebe ne otu gbẹnnẹ ladian sokpan, I na gha roro ẹre wẹẹ, adia na ma  kaan mwẹ, rhunmwuda ọni, I ma kae yọ.” De isievẹn ne ọtẹn nokhuo na werriẹ aro daa? Ọ keghi kha wẹẹ: “Ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ni loo ro vbe I rre owebe nọ yo i re nekherhe, rhunmwuda ọni, I ma ghi gha miẹn ẹghẹ ya gha na erhunmwu vbe nọ khẹke, rhunmwuda egbewọmwẹ, I ma zẹdẹ gha sọyẹnmwẹ iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, I ma vbe sẹtin gha mu egbe iko yotọ ẹse. I ghi do bẹghe ẹre wẹẹ owebe nọ yo gha ya mwẹ khian rree ne Jehova, I na ghi rẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne I dobọ yi. Erriọ I wa ru ẹre zẹẹ. Ọyẹnmwẹ ẹre ọ ghi sẹ mwẹ nia.”

¹⁶ De vbene owebe nọ yo te ya fi iziro ọtẹn nokhuo na werriẹ hẹ? Ọ keghi kha wẹẹ: “Na gbọdẹn na ta ẹmwata, I ma miẹn emwi agbọn ruẹ vbe owebe nọ yo. I na do gha rhie aro tua abakuru ọghe emwa ọvbehe, katekate ọghe etẹn ne ima gba rre iko, I ma ghi vbe gha hoo ne I sikẹ iran. Ọ wa rhie ẹghẹ I ke do sẹtin mu uyinmwẹ dan na fua. Emwi kpataki ne I miẹn ruẹ vbe emwi ẹwaẹn na ọre wẹẹ, deghẹ ọmwa ma na lele adia ne Jehova ya otu ẹre rhie ne ima, ẹbe ghi rhuan ọmwa nii. E Jehova rẹn mwẹ sẹ otọ ibiẹ. Akpawẹ te I lele adia ọghe Jehova, I ghẹ werriẹ aro daa isievẹn ne I werriẹ aro daa!”

17. (a) Vbọ khẹke nọ gha re atamuolọyan ọghe ima? (b) Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna?

¹⁷ Ta mu olọ yan rẹn wẹẹ, u i khian gi “ọmwakọmwa ya ẹwaẹn akuọkan ne agbọn ya rẹrẹ ọmwa” mu ruẹ oghunmwu. Ghẹ zẹdẹ kie ẹkpotọ ne Esu ya mu ruẹ rẹrẹ. (1 Kọr 3:18; 2 Kọr 2:11) Ghẹ gi ẹre ya ruẹ mianmian aro ọmwa ne Jehova gele khin. Gha ya ilele ọghe Jehova ru emwi. Ghẹ gi Esu ya ruẹ he ẹmwẹ ye Jehova obọ. Sokpan, deghẹ ọ na kẹ Esu ya mu iziro ekhọe ọghe ima rhia nẹ ghi vbo? Vbe ako iruẹmwi nọ ghi lele ọna, ma gha ziro yan vbene ima gha ya sẹtin gbe ukhu ẹre rua ighẹ iziro kevbe uyinmwẹ ni gbọzinian vbe ekhọe ima.—2 Kọr 10:4, 5.