1. Kala ki londekesa Kolose 2:4, 8, Satanaji u bhanga kyebhi phala kunganala o ixinganeku yetu?

SATANAJI wa mesena kuzozesa o henda yetu kwa Jihova. Mu kiki, mwene wa mesena kwila tu lungulula o ukexilu wetu wa kuxinganeka, mu ku tu bhangesa kubanza kwila, o ukexilu wetu wéne wawabha. Mwene u sota ku tu xikinisa mba ku tu nganala phala ni tu mu kayela, mu ku tu londekesa ima i twa-ndala, yawabha ku mesu metu.—Tanga Kolose 2:4, 8.

2-3. (a) Mukonda dyahi twa bhingi kubhana mátwi mu kidimwinu kya soneka Phawulu mu Kolose 2:8? (b) Ihi i twa-nda dilonga mu milongi ya-nda kayela?

² O kwila Satanaji u tena mwene ku tu nganala? U tena! Lembalala kwila o kidimwinu kya soneka Phawulu mu divulu dya Kolose 2: 8, ka ki sonekena athu a kambele kixikanu. Mwene wa ki sonekena o Jikidistá a a undile ni nzumbi ikôla (Kol. 1:2, 5) O Jikidistá jojo jexile mu kilwezu kyadikota, etu we lelu kyene kimoxi. (1 Kol. 10:12) Mukonda dyahi? Mukonda Satanaji a mu lundumuna mu ixi. Mu kiki, mwene wa mu bhanga yoso phala kunganala o jiselevende ja fiyele ja Nzambi. (Dij. 12:9, 12, 17) Ku mbandu yengi, etu twala mu thembu yedi athu ayibha, akwa makutu, jindunge jâ ja mu “di bandekesa.”—2 Tim. 3:1, 13.

³ Mu milongi yiyi, twa-nda dilonga kyebhi Satanaji kya sota kufunyisa o ixinganeku yetu bhu kaxi ka “wanji wê ni makutu.” Ku “jindunge joso” ja Satanaji, twa-nda mona-mu jitatu. (Efe. 6:11) Mu milongi ya-nda kayela, twa-nda dilonga kyebhi ki tu tena kutolola o kixinganeku kyoso-kyoso kyayibha ki twala na-kyu. Kya dyanga, twa-nda mona kyebhi Satanaji kya nganala akwa Izalayele, kyoso kya bokona mu Ixi ya a Kanene. Mu kusuluka, twa-nda mona ihi i tu longa o musoso yú.

4-6. Kala kilondekesa Matendelelu 11:10-15, ukexilu webhi wa ubhe wa kudima wa bhingile kudilonga akwa Izalayele, kyoso kya bokona mu Ixi ya a Kanene?

⁴ Satanaji wa nganala akwa Izalayele bhu kaxi ka ubhezelu wa makutu. Kyebhi kya bhange kiki? Mwene wejidile kwila ene eji bhindamena kudya. Mu kiki, wa soto ku a bhangesa kubhanga o vondadi yê. Kyoso akwa Izalayele kya bokona mu Ixi ya a Kanene, ene a bhingile kudilonga ukexilu wa ubhe wa kudima. Kyoso kyexile ku Ijitu, akwa Izalayele akexile mu tekela o idima yâ ni menya a Nilu. Maji, o ukexilu wa kudima mu Ixi ya Kanana wexile wengi. Ka kexile dingi mu bhanga milombo phala kutekela o idima, maji akexile mu i tekela ni menya a mvula. (Tanga Matendelelu 11:10-15; Iza. 18:4, 5) Mu kiki, akwa Izalayele a bhingile kudilonga jindunge jengi ja kudima. Kiki kyeji kwa bhonza mukonda avulu akexile ni uhete wa kudima; a fwile mu kikangalakata.

⁵ Jihova wa jimbulwila o mundu wê kwila, o ima ya lungulukile. Mu kusuluka, wa bhana o kitendelesu kya kiki: “Dimukenu-phe, muxima wenu ki u mi dyangule, ni muxye njila, anga mu di kuzula mu kubheza mahamba, ni ku a fukamena.” (Mate. 11:16, 17) Kudimatekenu kyedile kala ki kya lungile ni ikalakalu ya mábhya. Mukonda dyahi Jihova wa a dimuna ya lungu ni ubhezelu wa jinzambi ja makutu, sumbala wexile mu zwela ya lungu ni kudilonga jindunge ja ubhe ja kudima?

⁶ Jihova wejidile kwila, akwa Izalayele eji kwa tendala kuya ku abhezi a jinzambi ja makutu a a kondolokele, phala kudilonga o jindunge ja kudima ja akwa ixi. Mu kidi, o jivizinyu jâ jexile dingi ni uhete akwa Izalayele ndenge. O abhezi a jinzambi ja makutu ejidile dingi ya lungu ni kudima o mavu yó. O mundu wa Nzambi weji bhinga kudilonga ni ene, maji  kyexile kilwezu kya dikota. O ixinganeku ya akwá Kanana a i funyisile ku ubhezelu wa Bahale. Ene a xikinine kwila, Bahale mwéne wexile ngana ya diwlu, mwéne wexile mu bhana o mvula. Jihova ka mesenene kwila o mundu wê a u nganala ku ubhezelu yú wa makutu. Maji akwa Izalayele a solele kubheza jinga Bahale. (Dya. 25:3, 5; Afun. 2:13; 1 Jis. 18:18) Tu mone kyebhi Satanaji kya nganala mba kutobhesa akwa Izalayele.

7. Kyebhi kya polovala o kixikanu kya akwa Izalayele, kyoso kya bokona mu Ixi ya Kanana?

⁷ O ndunge ya dyanga ya funyu Satanaji, yexile o vondadi ya kumesena o mvula phala kutekela o idima. Mivu yoso, ku Ixi ya a Kanene ki kwexile mu noka kyavulu tundé mu disukilu dya mbeji ya Kasamanu ndu ku mbeji ya Katutu. Phala akwa Izalayele kubhongolola jimbutu javulu, a bhingile mvula yexile mu mateka mu mbeji ya Kamusasadi. Satanaji wa nganala akwa Izalayele, mu ku a xikinisa kwila, phala kubhongolola jimbutu javulu a bhingile kukayela o ijila ya abhezi a jinzambi ja makutu. O jivizinyu jâ a xikinine kwila, o jinzambi jâ eji bhangesa ngó kunoka, se athu a kayele o ijila yâ ya lungu ni ubhezelu. O yó kexile dingi ni kixikanu kya kolo kwa Jihova, a xikina kwila, kwexile ngó ukexilu umoxi wa kutolola o hamba; kukayela o ijila ya ubhezelu wa makutu, phala kujingisa o nzambi ya makutu Bahale.

8. Ndunge yebhi ya kayadi ya nganala na-yu Satanaji? Jimbulula.

⁸ Satanaji wa funyu dingi ndunge ya kayadi phala kunganala akwa Izalayele. Mwene wa kwata akwa Izalayele bhu kaxi ka ixinganeku ya ufusa. O ifuxi ya abhezi a makutu exile mu bheza jinzambi jâ ni ibhangelu ya ufusa. O ubhezelu yú wa lungu ni athu kudibhakula mu kubhanga udyanzunga mu tembulu ki kale ahatu ki kale mala. O abhezi a jinzambi ja makutu ka kexile ngó mu kwehela o ufusa wa diyala kudijiya ni diyala ni mukwá, mba muhatu kudijiya ni muhatu ni mukwá. A kexile we mu mona o ima ya ufusa yiyi kala kima kya tokalele kubhanga o athu! (Mate. 23:17, 18; 1 Jis. 14:24) O abhezi a jinzambi ja makutu exile mu xikina kwila, o ijila yoyó yexile mu swinisa o jinzambi jâ kubhangesa o mabhya kubhana idima yavulu. Avulu mu Izalayele a wabhelele o ukexilu wa undumbu wa akwa jixi jengi. Kyenyiki, a solo we kubheza jinzambi ja makutu.

9. Kala ki twa mono mu divulu Hozeya 2:16, 17, kyebhi Satanaji kya bhangesa akwa Izalayele kujimba Jihova?

⁹ Satanaji wa funyu ndunge ya katatu. Mwene wa bhangesa akwa Izalayele kujimba Jihova. Mu izuwa ya polofeta Jelemiya, Jihova wambele kwila, o jipolofeta ja makutu, ja kexile mu bhangesa akwa Izalayele kujimba o dijina Dyê “mukonda dya Bahale.” (Jel. 23:27) O mundu wa Nzambi ki wexile mu tumbula dingi o dijina dya Jihova, anga a di bhinganesa ni dijina dya Bahale, dilombolola “Wa tuvu” mba “Ngana yetu.” O kubhanga kiki, kya bhonzesa akwa Izalayele kumona kwila, Jihova ka difu ni Bahale. Kyenyiki, ene a mateka kubunda o ubhezelu kwa Bahale ni ubhezelu wa Jihova.—Tanga Hozeya 2:16, 17.

10. Jindunge jebhi jene mu nganala na-ju Satanaji lelu?

¹⁰ O jindunge jene mu nganala na-ju Satanaji lelu, jene jimoxi. Mwene u kwata o athu mu ku a bhangesa kuxinganeka kwila, o undumbu ki kituxi. U a bhangesa we kujimba o kixinganeku kya Jihova. Kya dyanga, twa-nda mona kyebhi Satanaji, kyene mu bhangesa o athu kujimba Jihova.

11. Kyebhi Satanaji kya bhangesa o athu kujimba Jihova?

 ¹¹ Satanaji, u bhangesa o athu kujimba Jihova. Kyoso kyafu o jipoxolo ja Jezú, kwa moneka athu ambele kwila Jikidistá, a mateka kumwanga milongi ya makutu. (Ika. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3) O athu yá akwa kulungulula o kidi, a mateka ku jimisa o dijina dya Nzambi ya kidi. Mu kifika, mu ji Bibidya jâ ja soneka, kexile mu soneka o dijina dya Nzambi. Mu veji dya kiki, a temu izwelu kala “Ngana.” O atangi a Bibidya, katenene kutonginina kwila, Jihova ka difu ni “jingana” jamukwá jo tumbule mu Mikanda Ikôla, mukonda a jimi o dijina dya Nzambi, anga a tula-bhu o kizwelu “Ngana.” (1 Kol. 8:5) Ene exana “Ngana” kikale kwa Jihova kikale kwa Jezú. Mu kubhanga kiki, o athu ka tenene kutendela kwila, Jihova muthu wengi, Jezú muthu wengi, ala ni ikalakalu ki idifu. (Nzwá 17:3) O kavwanza kaka, kene ka bhangesa kumoneka o milongi ya Tilindade. O ulongelu yú ki wala mu Bibidya. Kyenyiki-phe, athu avulu akexile mu xinganeka kwila, Nzambi muthu wa bhonzo ku mu tendela, a mateka kuxinganeka kwila, ka tena kwijiya Nzambi. Yá, makutu a dikota!—Ika. 17:27.

12. Ihi yene mu swinisa o jingeleja ja makutu? Ihi yene mu bhita kala kilondekesa Loma 1:28-31?

¹² Satanaji u kwata o athu bhu kaxi ka ixinganeku ya ufusa. Mu izuwa ya Izalayele yokulu, Satanaji wa mwange o ufusa bhu kaxi ka ubhezelu wa makutu. Kyene we kya mu bhanga lelu. O jingeleja ja mukutu, jene mu kwehela ni kuswinisa o wendelu wa bolo. Kyenyiki, athu avulu amba kwila a mu bheza Nzambi, kene mu belesela o ijila yê yayuka. Mu mukanda wa sonekena akwâ Loma, poxolo Phawulu wa jimbulula o ima yene mu bhita mukonda dya jingeleja ja makutu kuzokela o ufusa. (Tanga Loma 1:28-31.) Bhu kaxi ka “ima ki i fwama,” mwala o mawukexilu oso a undumbu, kala o mala kuzeka ni mala ni akwá mba ahatu kuzeka ni ahatu ni akwá. (Loma 1:24-27, 32; Dij. 2:20) Sé phata, kima kyambote kubelesela o milongi ya Bibidya!

13. Yebhi o ndunge yamukwá ya Satanaji phala kunganala athu lelu?

¹³ Satanaji u kwata athu mu kwa londekesa ima yandala, yawabha ku mesu. Kumesena kudikila o miji yetu, ki kituxi. Phala kubhanga kiki etwenyoso twene mu dilonga mawuhete. (1 Tim. 5:8) Mu veji javulu, mawuhete yá tu dilonga-u ni nguzu yoso mu jixikola. Maji  twa tokala kudilanga. Mu jixi javulu, kyoso o minzangala kyaya mu xikola, ka dilongo ngó mawuhete phala kukalakala. A a longa we o unjimu wa mundu mba jifilozofiya. Mu kifika, o jixikola jene mu swinisa o minzangala kukala ni phata. A dibhwidisa se kwene mwene Nzambi, a kamba kuxila o Bibidya. O minzangala ene mwa longa kuma, athu oso a unjimu a xikina kwila o mwenyu weza ngó. (Loma 1:21-23) O ulongelu yú ki wa difu ni “unjimu wa Nzambi.”—1 Kol. 1:19-21; 3:18-20.

14. O wanji mba jifilozofiya ja athu ji swinisa ihi?

¹⁴ O unjimu wa mundu u xongwena o itumu yayuka ya Jihova. Ki u bhange mbandu ya kibundu kya nzumbi ikola ya Nzambi, maji ya tokala ku “ibhangelu ya jivondadi ya xitu.” (Nga. 5:19-23) O unjimu wa mundu u bhangesa o athu kudizangeleka. Kyenyiki, o athu a kituka “azodi a ene ngó.” (2 Tim. 3:2-4) O idifwa yiyi, ki ya difu ni kubatâma ni kulenduka. Nzambi wa mesena kwila, o jiselevende jê ji kala ni idifwa yiyi. (2 Sam. 22:28) Sayi Jikidistá ja dilongo mu jixikola ja katunda, o ilunji yâ a i funyisa, a mateka kukayela o ixinganeku ya athu, mu veji dya kukayela o ixinganeku ya Nzambi. Tu mone ngó phangu imoxi ilondekesa o ima itena kubhita se tu bhukumukina o kitendelesu kiki.

15-16. Ihi i u dilonga mu ima ya bhiti ni phange ya muhatu?

¹⁵ Phange ya muhatu wa kalakala mu sidivisu ya thembu mu 15 a mivu ndenge, wambe kiki: “Kuma a ngi batizala kala Mbangi ya Jihova, nga tange ni kwívwa idimwinu yavulu ya lungu ni kilwezu kya kudilonga mu jixikola ja katunda. Maji ki nga bhele mátwi ku itendelesu yiyi. Ngexile mu xinganeka kwila, o itendelesu yiyi phala o athu engi, eme kana.” Ibhidi yahi ya dibhana na-yu? Mwene wa fisala: “Kudilonga mu xikola ya katunda, kwexile mu ngi  nyana kithangana ni nguzu yavulu, ki ngexile dingi ni kithangana kya kusamba kwa Jihova kala ki ngexile mu bhanga m’ukulu. Ki ngexile ni kisangu-sangu kya kuzwela ni akwetu maka a lungu ni Bibidya mu ukunji, ki ngexile ni nguzu ya kupelepalala kyambote o yônge. Maji, kyoso ki nga tonginina kwila, o kudibhakula mu xikola ya katunda kwexile mu zanga o ukamba wami ni Jihova, nga mono kwila, nga tokalele ku i xisa. Kyene mwene ki nga bhange.”

¹⁶ O kudilonga mu xikola ya katunda kwa funyisa kyebhi o kixinganeku kya phange yú? Mwene wa tambwijila: “Ngala ni jisonyi! Maji nga tokala kuxikina kwila, mu xikola ya katunda, a ngi longo kutala dingi o itondalu ya jiphange mu kilunga, kukingila kuyuka kwa ene ni ku dikexidila mba ku di suwata. Kwa bhiti ithangana yavulu phala kuxisa o ukexilu yú wa kuxinganeka. O ima yiyi ya bhiti n’eme, ya ngi longo kwila, kilwezu kya dikota kubhukumukina o itendelesu ni idimwinu i tu bhana Tata yetu ya dyulu bhu kaxi ka kilunga kyê. Jihova wa ngijidile dingi kyambote, eme ndenge. Tamanu nga mu bhele mátwi!”

17. (a) Ihi i twa tokala kusola kubhanga ni muxima woso? (b) Ihi i twa-nda dilonga mu milongi ya kayela?

¹⁷ Twa tokala kusola ku muxima phala ka tu nganale kwala Satanaji ni mundu wê bhu kaxi ka “wanji wê ni makutu.” Kana kwehela Satanaji ku kunganala bhu kaxi ka jindunge jê. (1 Kol. 3:18; 2 Kol. 2:11) Kana kwehela Satanaji ku kubhangesa kujimba Jihova ni ukexilu wé wambote wa ku mu bheza. Kayela o ijila ya Jihova ya lungu ni wendelu wambote. Kana kwehela Satanaji ku kutendala phala ni u bhukumukina o itendelesu ya Jihova. Maji, ihi i u tena kubhanga se u mona kwila, o kilunji kyê kya mu kayela kyá o ixinganeku ya mundu yú? O milongi ya kayela, ya-nda londekesa kyebhi o Mak’â Nzambi kya tena ku kukwatekesa kutolola katé mwene “kubula o imbaka,” kifwa, ixinganeku ni idifwa yayibha.—2 Kol. 10:4, 5.