1. Hi ku ya hi Vakolosa 2:4, 8, Sathana u ringeta ku hi kucetela hi ndlela yihi leswaku hi ehleketa hi ndlela leyi a lavaka ha yona?

SATHANA u lava hi tshika ku rhandza Yehovha. Leswaku a fikelela xikongomelo xakwe, u ringeta ku kucetela mianakanyo ya hina leswaku hi ehleketa hi ndlela leyi a lavaka ha yona. U ringeta ku hi kucetela leswaku hi n’wi landzela, hi ku tirhisa swilo leswi hi swi rhandzaka.—Hlaya Vakolosa 2:4, 8.

2-3. (a) Hikwalaho ka yini hi fanele hi xi tekela enhlokweni xilemukiso lexi nga eka Vakolosa 2:8? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi?

² Xana hakunene hi le khombyeni ro hambukisiwa hi Sathana? Ina. Tsundzuka leswaku loko Pawulo a tsala xilemukiso lexi nga eka Vakolosa 2:8, a nga xi tsalelanga lava nga riki Vakreste. A xi tsalele Vakreste lava totiweke hi moya lowo kwetsima. (Kol. 1:2, 5) Vakreste volavo a va ri ekhombyeni ro hambukisiwa, hilaha ku fanaka na hina namuntlha hi le khombyeni lerikulu. (1 Kor. 10:12) Hikwalaho ka yini? Sathana u lahleriwe laha misaveni naswona u tiyimisele ku hambukisa malandza ya Xikwembu yo tshembeka. (Nhlav. 12:9, 12, 17) Ku engetela kwalaho, hi hanya emikarhini leyi vanhu vo homboloka ni vaxisi va yaka va “nyanya evubihini bya vona.”—2 Tim. 3:1, 13.

³ Exihlokweni lexi hi ta bula hi ndlela leyi Sathana a tirhisaka “vuxisi bya hava” leswaku a kucetela mianakanyo ya hina evubihini. Hi ta vona “marhengu” manharhu lama a ma tirhisaka. (Efe. 6:11) Kutani exihlokweni lexi landzelaka, hi ta kambisisa ndlela leyi hi nga tshikaka ku ehleketa hi ndlela leyi Sathana a lavaka hi ehleketa ha yona. Sweswi, a hi kambisiseni ndlela leyi  Sathana a va kanganyiseke ha yona Vaisrayele loko va nghene eTikweni leri Tshembisiweke.

4-6. Hi ku ya hi Deteronoma 11:10-15, Vaisrayele a va fanele va dyondza tindlela tihi letintshwa to rima loko va fika eTikweni leri Tshembisiweke?

⁴ Sathana u tirhise mano ku ringa Vaisrayele leswaku va gandzela swikwembu swa mavunwa. U swi endlise ku yini sweswo? A a swi tiva leswaku va lava swakudya kutani u tirhise swona ku va ringa. Loko Vaisrayele va fika eTikweni leri Tshembisiweke a va fanele va dyondza ndlela leyintshwa yo rima. Loko Vaisrayele va ha ri eEgipta, a va cheleta masimu ya vona hi mati ya nambu wa Nayili. Kambe eTikweni leri Tshembisiweke, masimu ya vona a ma cheletiwa hi pfula ni mberha, ku nga ri hi mati lama humaka enambyeni lowukulu. (Hlaya Deteronoma 11:10-15; Esa. 18:4, 5) Hikwalaho, Vaisrayele a va fanele va dyondza marimelo lamantshwa. Sweswo a swi nga ta olova hikuva vo tala lava a va tiva ku rima a va fele emananga.

⁵ Yehovha u hlamusele vanhu vakwe leswaku ndhawu leyi va nga eka yona a yi fani ni ya le Egipta. U engetele hi ku va nyika xilemukiso lexi a xi vonaka xi nga fambisani ni swa vurimi: “Tivoneleni, leswaku mbilu ya n’wina yi nga tshuka yi yengiwa, ivi mi hambuka mi gandzela swikwembu swin’wana naswona mi swi nkhinsamela.” (Det. 11:16, 17) Hikwalaho ka yini Yehovha a va byele leswaku va nga tshuki va gandzela swikwembu swa mavunwa loko a vulavula hi mhaka yo dyondza marimelo lamantshwa?

⁶ Yehovha a swi tiva leswaku Vaisrayele va nga ringeka ivi va ya eka vanhu lava nga vahedeni leswaku va ya dyondza tindlela to rima. A swi kanakanisi leswaku vanhu volavo va vahedeni a va ri ni vuswikoti byo rima endhawini yoleyo naswona vanhu va Xikwembu a va ta  dyondza tindlela letinene to rima eka vona, kambe ku endla tano a swi ri ni khombo. Varimi va Vakanana a va gandzela Bali naswona a va kuceteriwa hi vugandzeri byebyo. Eka vona Bali a ri n’wini wa matilo ni munyiki wa mpfula. Yehovha a lava ku sirhelela vanhu vakwe leswaku va nga kanganyisiwi hi tidyondzo to tano ta mavunwa. Hambiswiritano, Vaisrayele a va tshamela ku hlawula ku gandzela Bali. (Tinhl. 25:3, 5; Vaav. 2:13; 1 Tih. 18:18) Xiya ndlela leyi Sathana a sunguleke ku lawula Vaisrayele ha yona.

7. Ripfumelo ra Vaisrayele ri ringiwe hi ndlela yihi loko va fika eTikweni leri Tshembisiweke?

⁷ Rhengu ro sungula leri Sathana a ri tirhiseke i ku navela ka vona ka ntumbuluko ko vona masimu ya vona ma ri karhi ma cheletiwa hi mpfula. ETikweni leri Tshembisiweke mpfula a yi kala ku sukela eku heleni ka April ku ya eka September. A ku laveka mpfula leswaku Vaisrayele va kota ku hanya ni ku cheleta masimu ya vona naswona hi ntolovelo a yi sungula hi va October. Sathana u kanganyise Vaisrayele ku pfumela leswaku va boheka ku landzela mihivahivana ya vaakelani va vona va vahedeni. Vahedeni volavo a va pfumela leswaku swikwembu swa vona swi ta va nisela mpfula loko va endla mihivahivani yo karhi ya vugandzeri. Lava a va nga ri na ripfumelo eka Yehovha a va pfumela leswaku yoleyo hi yona ntsena ndlela yo papalata dyandza. Hikwalaho, a va endla mihivahivani yo gandzela Bali xikwembu xa mavunwa.

8. Hi rihi rhengu ra vumbirhi leri Sathana a ri tirhiseke? Hlamusela.

⁸ Sathana u tlhele a tirhisa rhengu ra vumbirhi eka Vaisrayele. U va kucetele leswaku va tikhoma ku biha hi swa masangu. Vanhu va matiko ya vahedeni a va gandzela swikwembu swa vona hi ku endla swilo leswi nyenyetsaka swa masangu. Vugandzeri byo tano lebyi nyenyetsaka a byi katsa nghwavava ya xinuna ni ya xisati ya le tempeleni. Ku va vanhu va rimbewu leri fanaka va endla swa masangu ni mixaka yin’wana ya ku tikhoma ko biha hi swa masangu a yi tolovelekile! (Det. 23:17, 18; 1 Tih. 14:24) Vahedeni a va pfumela leswaku loko va endla mihivahivana yoleyo a va khutaza swikwembu leswaku swi nonisa misava. Vaisrayele a va wongiwa hi ku tikhoma ko biha hi swa masangu loku a ku endliwa evugandzerini bya vahedeni, kutani va pfumela ku gandzela swikwembu swa mavunwa. Entiyisweni va hundzuke mahlonga ya Sathana.

9. Hi ku ya hi Hosiya 2:16, 17, Sathana u endle leswaku Vaisrayele va rivala Yehovha hi ndlela yihi?

⁹ Sathana u tirhise rhengu ra vunharhu. U endle leswaku Vaisrayele va rivala Yehovha. Hi nkarhi wa muprofeta Yeremiya, Yehovha u vule leswaku vaprofeta va mavunwa va endle leswaku vanhu va yena va rivala vito Rakwe “hi mhaka ya Bali.” (Yer. 23:27) Swi vonaka onge vanhu va Xikwembu va tshike ku tirhisa vito ra Yehovha va ri siva hi vito Bali leri vulaka “N’wini.” Leswi a swi endla leswaku Vaisrayele va nga ha ku voni kahle ku hambana exikarhi ka Bali na Yehovha, naswona sweswo swi endle leswaku va pfanganisa mihivahivani ya Bali ni vugandzeri bya Yehovha.—Hlaya Hosiya 2:16, 17.

10. Hi wahi marhengu lawa Sathana a ma tirhisaka namuntlha?

¹⁰ Ninamuntlha Sathana u tirhisa marhengu lama fanaka. U endla vanhu mahlonga yakwe hi ku tirhisa ku navela ka vona ka ntumbuluko, hi ku kucetela ku tikhoma ko biha hi swa masangu ni hi ku endla vanhu va rivala Yehovha. A hi rhangeni hi ku kambisisa rhengu ro hetelela.

11. Xana Sathana u endle njhani leswaku vanhu va rivala Yehovha?

¹¹ Sathana u endla leswaku vanhu va rivala  Yehovha. Endzhaku ka rifu ra vaapostola va Yesu, van’wana lava a va tivula Vakreste va sungule ku dyondzisa mavunwa. (Mint. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3) Vagwinehi volavo va sungule ku endla leswaku vanhu va nga ha xi tivi Xikwembu xa ntiyiso. Hi xikombiso, va tshike ku tirhisa vito ra Xikwembu eTibibeleni ta vona kutani va ri siva hi rito, “Hosi.” (1 Kor. 8:5) Va tirhise rito “Hosi” eka Yehovha ni le ka Yesu, leswi endlaka swi tika ku twisisa leswaku Yehovha ni N’wana wakwe va hambana naswona va ni swikhundlha leswi nga faniki. (Yoh. 17:3) Ku pfilunganyeka loku ku tswale dyondzo ya Vunharhu bya Tilo, leyi nga riki kona eRitweni ra Xikwembu. Hikwalaho ka sweswo, vanhu vo tala va pfumela leswaku a swi koteki ku tiva Xikwembu. Wolawo i mavunwa lama chavisaka hakunene!—Mint. 17:27.

12. Xana vukhongeri bya mavunwa byi kucetele yini naswona ku ve ni vuyelo byihi byo biha hilaha swi hlamuseriweke ha kona eka Varhoma 1:28-31?

¹² Sathana u kucetela leswaku vanhu va tikhoma ku biha hi swa masangu. Enkarhini wa Vaisrayele va khale, Sathana u tirhise vukhongeri bya mavunwa ku kucetela vanhu ku tikhoma ku biha hi swa masangu. Ninamuntlha, u endla leswi fanaka. Vukhongeri bya mavunwa byi endla leswaku ku tikhoma ko biha hi swa masangu ku vonaka ku nga ri nchumu wo biha. Hikwalaho ka sweswo, vo tala lava a va tivula vagandzeri va Xikwembu va tshike ku hanya hi milawu ya xona ya mahanyelo leyi twisisekaka. Muapostola Pawulo u hlamusele vuyelo bya kona eka papila leri a ri tsaleleke Varhoma. (Hlaya Varhoma 1:28-31.) Swin’wana swa “swilo leswi nga faneriki” i mixaka hinkwayo ya ku tikhoma ko biha hi swa masangu ku katsa ni vusodoma. (Rhom. 1:24-27, 32; Nhlav. 2:20) Hakunene i swa nkoka leswaku hi landzela leswi Bibele yi swi dyondzisaka.

13. Hi rihi rhengu rin’wana leri Sathana a ri tirhisaka?

¹³ Sathana u tirhisa ku navela ka ntumbuluko. Hi ntumbuluko hi lava ku va ni vutshila byo karhi leswaku hi ta kota ku tiwundla swin’we ni mindyangu ya hina. (1 Tim. 5:8) Hi ntolovelo hi kuma vutshila byebyo loko hi dyondza xikolo hi ku tiyimisela. Kambe hi fanele hi tivonela. Ematikweni yo tala, swichudeni swi dyondzisiwa vutshila lebyi nga ta swi pfuna, swi tlhela swi dyondzisiwa vutlhari bya vanhu. Swi dyondzisiwa leswaku a ku na Xikwembu ni leswaku swi nga vi na mhaka na yona Bibele. Swi byeriwa leswaku hinkwavo vanhu vo tlhariha  va pfumela leswaku swilo leswi hanyaka swi ve kona hi ku tiendlekela ka swilo. (Rhom. 1:21-23) Tidyondzo to tano ti lwisana ni “vutlhari bya Xikwembu.”—1 Kor. 1:19-21; 3:18-20.

14. Vutlhari bya misava byi khutaza yini?

¹⁴ Vutlhari bya misava byi lwisana ni milawu ya Yehovha yo lulama. A byi n’wi pfuni munhu leswaku a va ni mihandzu ya moya wa Xikwembu kambe byi n’wi endla a va ni “mintirho ya nyama.” (Gal. 5:19-23) Byi khutaza vanhu ku tikukumuxa ni ku tikurisa kutani va va “lava tirhandzaka.” (2 Tim. 3:2-4) Sweswo swi hambanile ni leswi malandza ya Xikwembu ma khutaziwaka swona, ku nga ku va vanhu vo olova ni ku titsongahata. (2 Sam. 22:28) Vakreste van’wana lava yeke eyunivhesiti va sungule ku ehleketa hi ndlela leyi vanhu lava nga tiveki Xikwembu va ehleketa ha yona, ematshan’wini yo ehleketa hi ndlela leyi Xikwembu xi ehleketaka ha yona. A hi kambisiseni xikombiso xin’wana lexi kombisaka leswi nga humelelaka loko hi nga ri tekeli enhlokweni khombo leri.

15-16. U dyondza yini eka leswi humeleleke makwerhu un’wana wa xisati?

¹⁵ Makwerhu wa xisati loyi a nga ni malembe yo tlula 15 a ri eka ntirho wa nkarhi hinkwawo u ri: “Leswi ndzi nga Mbhoni leyi khuvuriweke, ndzi hlaye ni ku twa hi makhombo yo ya eyunivhesiti kambe a ndzi swi ba hi makatla swilemukiso sweswo. A ndzi ehleketa leswaku a swi nga ndzi khumbi.” Hi swihi swiphiqo leswi a hlanganeke na swona? U ri: “Khoso leyi a ndzi yi endla a yi lava nkarhi wo tala ni matshalatshala, lerova a ndzi nga ha wu kumi ni nkarhi wo khongela eka Yehovha hilaha a ndzi tolovele ku endla ha kona, a ndzi tshama ndzi karhele lerova a ndzi nga ha swi tsakeli ku bula ni vanhu hi Bibele, loko ku ri ku lunghiselela mihlangano kona a  ndza ha vuli. Ndza tsaka, hikuva ndzi hetelele ndzi swi vonile leswaku ku tikarhatela ku lava dyondzo leyi tlakukeke a swi onha vuxaka bya mina na Yehovha naswona ndzi tshike ku ya eyunivhesiti.”

¹⁶ Xana dyondzo ya le yunivhesiti yi kucetele miehleketo ya makwerhu loyi wa xisati hi ndlela yihi? U hlamula a ku: “Swi ndzi khomisa tingana ku vula leswaku dyondzo leyi ndzi yi hlawuleke yi ndzi dyondzise ku xopaxopa swihoxo swa van’wana, ngopfungopfu swa vamakwerhu, ku langutela leswi tlulaka leswi nga ematimbeni ya vona ni ku tihambanisa na vona. Swi ndzi tekele nkarhi wo leha leswaku ndzi tshika ku ehleketa hi ndlela yoleyo. Sweswo swi ndzi dyondzise leswaku swi ni khombo ku bakanya swilemukiso leswi Tata wa hina wa le tilweni a hi nyikaka swona hi ku tirhisa nhlengeletano yakwe. Yehovha u ndzi tiva ku tlula ndlela leyi ndzi ti tivaka ha yona. Ndza tisola leswi ndzi nga n’wi yingisangiki!

17. (a) Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁷ U nga pfumeleli Sathana ni misava yakwe swi ku phasa hi ku tirhisa “filosofi ni vuxisi bya hava.” U nga pfumeli ku hambukisiwa hi marhengu ya Sathana. (1 Kor. 3:18; 2 Kor. 2:11) U nga pfumeli Sathana a ku endla u rivala Yehovha. Hanya hi milawu ya Yehovha leyi tlakukeke. U nga pfumeli Sathana a ku phasa ivi u honisa switsundzuxo swa Yehovha. U ta endla yini loko u lemuka leswaku se u ehleketa hi ndlela leyi vanhu lava nga gandzeliki Xikwembu va ehleketaka ha yona? Xihloko lexi landzelaka, xi ta kombisa ndlela leyi Rito ra Xikwembu ri nga hi pfunaka ha yona ku hlula miehleketo ni mikhuva leyi “simekiweke swi tiya.”—2 Kor. 10:4, 5.