1. Mũtũmwa Vaulo aandĩkĩie Aklĩsto etĩkĩw’a mauta ũkany’o wĩva?

ĨVINDA yĩmwe mũtũmwa Vaulo aandĩkie: “Ekai kwĩthĩwa mũilye ta nthĩ ĩno.” (Alo. 12:2) Vaulo aandĩkĩie Aklĩsto ma ĩvinda yake ũkany’o ũsu. Nĩkĩ wamanengie ũkany’o ũsu ateũmavuva, o na kau nĩmeeyumĩtye mamũthũkũme Ngai na maketĩkĩw’a veva mũtheu?—Alo. 1:7.

2-3. Satani ekaa ata nĩ kana atume tũeka kũmũthaitha Yeova? Tũtonya kũomboa ata mosũanĩo mailye ta “ngome syĩ vinya” ala me kĩlĩkonĩ kitũ?

² Vaulo athĩnĩkaa nũndũ Aklĩsto amwe moonekaa ta matavĩtwe nĩ mosũanĩo mataĩle na ũĩ ũla ũnyaĩĩkaw’a nĩ nthĩ ĩno ya Satani. (Aev. 4:17-19) O naitũ no tũkwatwe nĩ ũndũ ũsu. Satani nĩwe ngai ya nthĩ ĩno, na atũmĩaa maũĩ me kĩvathũkany’o nĩ kana atume tũeka kũmũthaitha Yeova. Kwa ngelekany’o, no atũmĩe wendi ũla amwe matonya kwĩthĩwa naw’o wa kwoneka me ma vata kana wa kũnengwa nguma. O na no atũmĩe maũndũ twakomanie namo, kĩthĩo kitũ, kana kĩsomo kitũ kũtuma tũsũanĩa ũndũ we ũkwenda.

³ Ĩkũlyo nĩ, Nĩvatonyeka tũkaomboa mosũanĩo mailye ta “ngome syĩ vinya” ala me kĩlĩkonĩ kitũ? (2 Ako. 10:4) Kwoona ũndũ Vaulo ũsũngĩĩte: “Nĩtũomboaa mosũanĩo na kĩla ũndũ mũtũlu, ũla ũtũlĩtw’e ũleane na ũmanyi wa Ngai, na nĩtũetae kĩla ũsũanĩo ũkombonĩ nĩ kana ũmwĩw’e Klĩsto.” (2 Ako. 10:5) Nĩ w’o ki kana Yeova no atũtetheesye kũalyũla mosũanĩo maitũ. O tondũ ndawa ĩtonya kũmina sumu mwĩĩnĩ, Ndeto ya Ngai no ĩtũtetheesye kwĩlũnga ethĩwa twĩĩ tũnakĩlw’a vinya nĩ mosũanĩo mathũku ma nthĩ ĩno ya Satani.

4. Aingĩ maitũ meekie moalyũku meva yĩla meetĩkĩlile ũw’o?

⁴ Kwavindĩĩsya moalyũku ala waaĩle kwĩka yĩla weetĩkĩlile ũw’o ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai na watw’a vyũ kũmũthũkũma. Yaĩ no nginya aingĩ maitũ maekane na mwĩkalĩle mũna mũthũku. (1 Ako. 6:9-11) Nĩtũtanaa mũno nũndũ Yeova nĩwatũtetheeisye twaeka vyũ maũndũ asu mathũku!

5. Ĩandĩko ya Alomi 12:2 yĩeleetye maũndũ elĩ meva twaĩle kwĩka?

⁵ Ĩndĩ tũyaĩle kwĩsa kwona ta twavikie vala twaendete. O na kau yu tũyĩkaa naĩ ngito ila tweekaa tũtambĩte kũvatiswa, no nginya twĩkase vyũ tũendeee kwĩvathana na kĩndũ o na kĩva kĩtonya kũtũtata na kĩkatuma tũsyokea mĩkalĩle yitũ ya tene. Tũtonya kwĩka ũu ata? Vaulo asũngĩĩte akasya: “Ekai kwĩthĩwa mũilye ta nthĩ ĩno, ĩndĩ mũalyũke kwa kwĩthĩwa na kĩlĩko kyeũ.” (Alo. 12:2) Kwoou ve maũndũ elĩ twaĩle kwĩka. Mbee vyũ, nĩtwaĩle ‘kũeka kwĩthĩwa tũilye ta nthĩ ĩno,’ kana kwa ndeto ingĩ, tũeke kũtongoew’a nĩ nthĩ ĩno. Kelĩ, nĩtwaĩle ‘kũalyũka’ kwa kwĩthĩwa na kĩlĩko kyeũ.

6. Ndeto sya Yesũ ila syĩ nthĩnĩ wa Mathayo 12:43-45 syĩtũmanyĩsya kyaũ?

⁶ Kũalyũka kũla Vaulo ũwetete ti kwĩseũvangya o vaa ĩũlũ. Nĩ kũalyũka vyũ maũndũnĩ onthe wĩthĩwe mũndũ wĩ kĩvathũkany’o. (Sisya ĩsandũkũ “ Nĩwaalyũkie Kana Weetw’ĩkĩthisye Nĩwaalyũka?”) Nĩtwaĩle kũalyũla vyũ ilĩko sitũ, kana kwa ndeto ingĩ, mosũanĩo maitũ, ũndũ tũkwĩw’a, na mawendi maitũ. Kwoou nĩtwaĩle kwĩkũlya, ‘Moalyũku ala nĩkĩte nĩ kana nĩatĩĩe Klĩsto no ma vaa methonĩ, kana nĩnĩalyũkĩte vyũ ngoonĩ na kĩlĩkonĩ?’ Nũseo kũvathũkany’a maũndũ asu elĩ. Ndeto sya Yesũ ila syĩ nthĩnĩ wa Mathayo 12:43-45 nĩsyonanĩtye  kĩla twaĩle kwĩka. (Soma.) Ndeto isu syĩtũmanyĩsya ũndũ ũũ wa vata: Kũveta mosũanĩo mathũku kĩlĩkonĩ kũitoetye, no nginya tusũsye yanya yĩu na mosũanĩo ala Ngai wendaa.

7. Tũtonya ata kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya ilĩko sitũ?

⁷ Nĩ ũndũ ũtonyeka kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya ilĩko sitũ? Ndeto ya Ngai ĩsũngĩĩte ũũ: “Mwaĩle kũendeea kũtw’ĩkĩthw’a eũ nthĩnĩ wa vinya ũla ũtongoeasya ilĩko syenyu, na nĩmwaĩle kwĩvw’ĩka mwĩkalĩle mweũ ũla woombiwe kwosana na kwenda kwa Ngai nthĩnĩ wa ũlũngalu wa w’o na ũĩkĩĩku.” (Aev. 4:23, 24) Kwoou nĩ ũndũ ũtonyeka tũkaalyũka kĩlĩkonĩ na ngoonĩ, o na kau kwĩka ũu ti laisi. Ve maũndũ maingĩ twaĩle kwĩka eka o kwĩvathana na meko mataĩle na kũsiĩĩa mĩmeo mĩthũku. Nĩtwaĩle kũalyũla “vinya ũla ũtongoeasya ilĩko” sitũ. Ũu nĩ kwasya, twaĩle kũalyũla vyũ mwĩkalĩle witũ na mĩmeo yitũ. O na nĩtwaĩle kwĩmanyĩsya kwĩka maũndũ twĩ na kĩeleelo kĩseo. Kwoou nĩ ũndũ wa vata tũendeee kwĩkĩa kĩthito.

8-9. Ngewa ya mwana-a-asa ũmwe yĩtũtetheesya ata kwona vata wa kũalyũka vyũ kĩlĩkonĩ na ngoonĩ?

⁸ Ekai tũneenee ngelekany’o ya mwana-a-asa ũmwe waĩ mũng’endu atanamba kwĩmanyĩsya ũw’o. Nĩwavatisiwe ĩtina wa kũeka kũnyw’a na kũkita, na eethĩwa ũkũsĩ mũseo kĩsionĩ kĩla wekalaa. Ĩndĩ vatavĩtĩte ĩvinda ĩasa kuma avatiswa, wĩoo ũmwe nĩwakomanie na ĩtatwa ũtataĩaa. Mũndũ ũmwe mũmile nĩwaendie kwake na ambĩĩa kũmũthea ayenda mokite. Mbeenĩ mwana-a-asa ũsu nĩweesiĩĩie. Ĩndĩ yĩla mũndũ ũsu wesie kũneena naĩ ĩũlũ wa Yeova, mwana-a-asa ũsu athatie mũno nginya weethĩa ndaendeea kwĩsiĩĩa. Aumaalile na amũkũna naĩ mũno. Nĩkĩ weekie ũu? O na kau kwĩmanyĩsya Mbivilia nĩkwamũtetheetye esiĩĩe yĩla weew’a ayenda kũkita, ndaĩ anamba kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya kĩlĩko kyake. Kwoou no twasye ndaalyũkĩte vyũ kĩlĩkonĩ na ngoonĩ.

⁹ Ĩndĩ mwana-a-asa ũsu ndaaeka kwĩkĩa kĩthito aalyũke. (Nth. 24:16) Nĩwatetheeiw’e nĩ atumĩa kwĩka maendeeo. Ĩtina wa ĩvinda nĩwatw’ĩkie mũtumĩa wa kĩkundi. Ĩndĩ wĩoo ũmwe, e nza wa Nyũmba ya Ũsumbĩ, nĩwakomanie na ĩtatwa yĩilye ta yĩla wakomanĩte nayo myaka mĩvĩtu. Mũndũ ũmwe wanyw’ĩte endaa kũkũna mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi. Mwana-a-asa ũsu eekie ata? Nĩwavoovisye mũndũ ũsu nũndũ aneenie nake auĩtye, na enyivĩtye. Ĩtina nĩwamũtetheeisye kũvika mũsyĩ o na kau akinyaa ailũa nũndũ wa kũmilwa. Nĩkĩ mwana-a-asa ũsu weekie maũndũ kĩvathũkany’o ĩvinda yĩu? Aĩ anaalyũla vinya ũla ũtongoeasya kĩlĩko kyake. Yu nĩwaalyũkĩte ngoonĩ akatw’ĩka mũndũ wendete mũuo na wĩ wĩnyivyo, na kĩu nĩkyatumie Yeova ataĩwa.

10. Nĩ kyaũ twaĩle kwĩka nĩ kana tũalyũke kĩlĩkonĩ na ngoonĩ?

¹⁰ No nginya tũendeee kwĩkĩa kĩthito nĩ kana tũtonye kwĩka moalyũku asu. Nĩtwaĩle ‘kũtata ũndũ tũtonya,’ o na kau nĩtũtonya kũkua myaka mingĩ tũyĩsa kũalyũka vyũ. (2 Vet. 1:5) Ũu ti kwasya kana kũmũthũkũma Yeova kwa ĩvinda yĩasa nĩkw’o kũtuma twĩka moalyũku asu. No nginya twĩkĩe kĩthito vyũ nĩ kana tũalyũke kĩlĩkonĩ na ngoonĩ. Ve maũndũ  kauta ma vata twaĩle kwĩka. Ekai tũneenee amwe.

11. Mboya ĩtũtetheeasya ata kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya ilĩko sitũ?

¹¹ Ũndũ wa mbee wa vata nĩ mboya. Nĩtwaĩle kũvoya o ta mũandĩki wa Savuli, ũla wavoyie atĩĩ: “Ame Ngai, mbũmbĩa ngoo ntheu; na tũnga ĩngĩ veva wa w’o nthĩnĩ wakwa.” (Sav. 51:10) Nĩtwaĩle kwona ve vata wa kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya ilĩko sitũ na tũimũkũlya Yeova atũtetheesye kwĩka ũu. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe na mũĩkĩĩo kana Yeova no atũtetheesye kwĩka ũalyũku ũsu? No twĩkĩwe vinya nĩ watho ũla Yeova wanengie Aisilaeli ala maĩ na ngoo nyũmũ ĩvinda ya Esekieli. Aisye: “Ngamanenga ngoo ĩmwe, na ngeekĩa veva mweũ nthĩnĩ wenyu . . . na ngamanenga ngoo ya nyama,” ũu nĩ kwasya, ngoo yĩyũmbanĩtye kũtongoew’a nĩ Ngai. (Esek. 11:19) Yeova nĩweeyumĩtye kũtetheesya Aisilaeli asu maalyũke, na ethĩawa eyũmbanĩtye kũtũtetheesya oou.

12-13. (a) Kwosana na ĩandĩko ya Savuli 119:59, nĩ maũndũ meva twaĩle kũsũanĩa kwa ũliku? (b) Waĩle kwĩkũlya makũlyo meva?

¹² Ũndũ wa kelĩ wa vata nĩ kũsũanĩa maũndũ kwa ũliku. Tũisoma Ndeto ya Ngai kĩla mũthenya nĩtwaĩle kũkua ĩvinda tũkasũanĩa kwa ũliku, kana tũkavindĩĩsya kĩla tũũsoma. Kwĩka ũu kũtũtetheeasya kũmanya maũndũ ala twaĩle kũalyũla kĩlĩkonĩ na ngoonĩ sitũ. (Soma Savuli 119:59; Aevl. 4:12; Yak. 1:25) No nginya tũsisye kana nĩtwĩthĩwa tũyendeew’a nĩ ũĩ wa nthĩ ĩno kwa nzĩa o na yĩva. O na nĩtwaĩle kwĩtĩkĩla tũtekwĩkenga ngoonĩ kana twĩ na mawonzu na tũyĩkĩa kĩthito tũmakĩlye vinya.

¹³ Kwa ngelekany’o, no wĩkũlye: ‘Nĩnĩthĩwa nĩ na kĩwĩu ngoonĩ yakwa, o na ethĩwa no kĩnini?’ (1 Vet. 2:1) ‘Nĩnonaa nĩ wa vata nũndũ wa wumo wakwa, kĩsomo kĩla nĩ nakyo, kana ũkwati wakwa?’ (Nth. 16:5) ‘Nĩnĩvũthasya andũ ala mate na syĩndũ ila nĩnasyo kana ala maumĩte mbaĩ yĩ kĩvathũkany’o na yakwa?’ (Yak. 2:2-4) ‘Nĩnendeeaw’a nĩ syĩndũ sya nthĩ ĩno ya Satani?’ (1 Yoa. 2:15-17) ‘Nĩnĩtanĩthasya na syĩndũ syĩ na ũng’endu kana maũndũ mavuku?’ (Sav. 97:10; 101:3; Amo. 5:15) Kwĩsũngĩa makũlyo asu no kũũtetheesye kũmanya maũndũ ala waĩle kwĩkĩa kĩthito ũmakĩlye vinya. Twaomboa mosũanĩo mailye ta “ngome syĩ vinya” ala me ngoonĩ sitũ, tũkamũtanĩthya Ĩthe waitũ wa ĩtunĩ.—Sav. 19:14.

14. Nĩkĩ kũnyuva atindany’a aseo nĩ ũndũ wa vata mũno?

¹⁴ Ũndũ wa katatũ wa vata nĩ kũnyuva atindany’a aseo. Ala tũtindanasya namo no matume twĩthĩwa na mosũanĩo maseo kana mate maseo, mavinda angĩ o na tũteũmanya. (Nth. 13:20) Wĩanĩ kana sukulu nĩtũtonya kwĩthĩwa tũthyũlũlũkĩtwe nĩ andũ matatũtetheesya kũsũanĩa kwa nzĩa ĩla Ngai wendaa. Ĩndĩ no tũkwate atindany’a aseo vyũ maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto. Twathi maũmbanonĩ nĩtwĩkĩawa vinya twĩthĩwe na “wendo na meko maseo.”—Aevl. 10:24, 25.

15-16. Satani atataa ata kũalyũla mosũanĩo maitũ?

¹⁵ Ĩndĩ lilikana kana Satani nĩwĩyumĩtye vyũ kũalyũla mosũanĩo maitũ. Nĩwĩsĩ kana ũw’o wa Ndeto ya Ngai  nũtũtetheeasya twĩthĩwe na mosũanĩo maseo. Kwoou atũmĩaa momanyĩsyo ma mĩthemba yonthe nĩ kana anange mosũanĩo maitũ na aituma twambĩĩa kũya nzika.

¹⁶ Satani atũkũlasya ĩkũlyo o ta yĩĩ wakũlilye Eva mũũndanĩ wa Eteni: ‘Nĩ w’o, Ngai nĩwaisye . . . ?’ (Mwa. 3:1) Twĩ nthĩ ĩno ĩsumbĩkĩtwe nĩ Satani, mavinda maingĩ nĩtwĩw’aa makũlyo ta aa matonya kũtuma twĩthĩwa na nzika ĩũlũ wa maũndũ ala tũĩkĩĩaa: ‘Nĩ w’o Ngai nũleete mũtwaano wa aũme na aũme kana aka na aka? Nĩ w’o Ngai nũleete ũitanĩa sikũkũ ya Kĩlisimasi kana sikũkũ sya kũsyawa? Nĩ w’o Ngai waku endaa ũlee kwongelwa nthakame? Nĩ w’o Ngai wĩ wendo nĩwendaa wĩvathane na andũ ma mũsyĩ ala atenge?’

17. Twaĩle kwĩka ata yĩla twakũlw’a ĩkũlyo yĩũtuma twĩthĩwa na nzika ĩũlũ wa maũndũ ala tũĩkĩĩaa? Ĩandĩko ya Akolosai 2:6, 7 yonanĩtye ũseo wĩva wa kwĩka ũu?

¹⁷ Tũyaĩle kwĩthĩwa na nzika o na vanini ĩũlũ wa maũndũ ala tũĩkĩĩaa. Twaema kũkwata ũsũngĩo wa makũlyo ala ma vata ĩũlũ wa mũĩkĩĩo witũ, no twambĩĩe kũya nzika. Nzika no syĩse kũtuma twambĩĩa kũsũanĩa ũndũ vataĩle na ikatuma mũĩkĩĩo witũ wonza. Kwoou twaĩle kwĩka ata? Ndeto ya Ngai ĩtwĩĩte tũalyũle ilĩko sitũ nĩ kana twĩyĩĩkĩĩthye “kwenda kwa Ngai kũla kũseo na kwĩtĩkĩlĩka na kwĩanĩu.” (Alo. 12:2) Tweemanyĩasya tũteũtĩĩa no twĩyĩĩkĩĩthye ũw’o ũla twĩmanyĩĩtye Mbivilianĩ. O na tũkeethĩawa na mũĩkĩĩo kana mĩao ya Yeova nĩyaĩle. Nĩvo ĩndĩ tũkethĩwa tũilye ta mũtĩ wĩ na mĩi mĩlũmu. ‘Tũkalũlũmĩlw’a mũĩkĩĩonĩ.’—Soma Akolosai 2:6, 7.

18. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩvathane vyũ na maũndũ mathũku ma nthĩ ĩno ya Satani?

¹⁸ No ithyĩ ene tũtonya kũlũlũmĩlya mũĩkĩĩo witũ. Kwoou endeea kũalyũla vinya ũla ũtongoeasya kĩlĩko kyaku. Voya Yeova na kĩthing’ĩĩsyo na ũimwĩsũva aũtetheesye na veva wake mũtheu. Ĩthĩwa na kĩmanyĩo kya kũsũanĩa kwa ũliku kĩla wasoma, na kwĩkalaa ũyĩkuũa mosũanĩo maku na ũyĩkũlya wĩkaa maũndũ wĩ na kĩeleelo kĩva. Nyuva atindany’a aseo matonya kũũtetheesya wĩthĩwe na mosũanĩo maseo. Weeka ũu, ũkeevathana vyũ na maũndũ mathũku ma nthĩ ĩno ya Satani, na ũiomboa “mosũanĩo na kĩla ũndũ mũtũlu, ũla ũtũlĩtw’e ũleane na ũmanyi wa Ngai.”—2 Ako. 10:5.