1. Mukonda dyahi twa tokala kwívwa o kidimwinu kya Jezú?

MU KIKANENU kyê kya lungu ni izuwa ya sukidila-ku, Jezú wambe: “Alukenu-phe, ki mu di jimbe! Mixima yenu ni i biluke ya neme ni . . . makubhindama ma mwenyu yú.” (Luka 21:34) Twa bhingi kukayela o kidimwinu kiki. Mukonda dyahi? Mukonda mu izuwa lelu, etwenyoso twene mu dibhana we ni ibhidi i tu bhekela o malamba.

2. Ibhidi yebhi ya dibhane na-yu o jiphange jetu?

² Sayi ithangana tu di bhana ni maka avulu o matelu mu kithangana kimoxi. Tala ngó o misoso ya kayela. Phange Nzwá, * wala ni uhaxi a wixana esclerose múltipla, wa luwalele kyavulu kyoso muhatu kya mu xisa. A tenesene kyá 19 dya mivu tundé kya kazala. Mu kusuluka, o twana twê tuyadi, twa xisa o ubhezelu wa Jihova. O dikaza Bobi ni Linda, a dibhanene ni ibhidi ya difu kyengi. Kiyadi kyâ a a kaye ku salu, a a tambula o inzo mukonda ka tenene dingi ku i futa. Phala kubandekesa ku maka, sayi dotolo ya tangela Linda kwila, wexile ni uhaxi ku muxima weji mu jibha, wexile we ni uhaxi wa mukwa u jibha o jiselula ji zokela o mukutu ku mawuhaxi.

3. Ihi i tu longa Filipe 4:6, 7 ya lungu ni Jihova?

³ Tu tena kudyelela ni muxima woso kwila, o Mubhangi wetu, Tata yetu ya henda Jihova, wejiya kyebhi ki tu divwa kyoso ki tu bhita ni itatesu mba malamba. Mwene wa mesena ku tu kwatekesa kudibhana ni ibhidi. (Tanga Filipe 4:6, 7.) Mu Mak’â Nzambi mwala misoso yavulu ilondekesa o ibhidi  yene mu dibhana na-yu o jiselevende jê. Yene ilondekesa we kyebhi Jihova kya a kwatekesa kudibhana ni itatesu yâ. Tu dilonge-bhu iwana.

4. Ibhidi yebhi ya dibhanene na-yu Elija? Kyebhi kya divu ya lungu ni Jihova?

⁴ Elija wa sidivila Jihova mu ithangana ya bhonzo, wa dibhanene ni ibhidi yavulu. Akabe wexile Sobha yayibha mu Izalayele, mwene wa kazala ni Jezabele, mubhezi wa Bahale. Mwene wexile muthu wa phulu. Kiyadi kyâ, ezalesa o ixi ni ubhezelu wa Bahale, a jibha we jipolofeta javulu ja Jihova. Elija wa tenene kulenga. Mu kudyelela kwa Jihova, mwene wa bhuluka kyoso ki kweza nzala yavulu. (1 Jis. 17:2-4, 14-16) Elija wa dyelele we kwa Jihova kyoso kya bhângele ni jipolofeta ni abhezi a Bahale. Mwene wa swinisa akwa Izalayele kusidivila Jihova. (1 Jis. 18:21-24, 36-38) Mu veji javulu, Elija wa mono kyebhi Jihova kya mu lange, kya mu kwatekesa mu ithangana yiyi ya bhonzo.

5-6. Kala kilondekesa 1 Jisobha 19:1-4, kyebhi Elija kya divu ni kyebhi Jihova kya londekesa kwila wa zolele Elija?

⁵ Tanga 1 Jisobha 19:1-4. Né kiki, Elija wôma wa mu kwatele mukonda Na-mvwale Jezabele wa mesenene ku mu jibha. Kyenyiki, mwene wa lengela ku Beleseba. O kutata kwa muxima kwa mu bhangesa ku “bhinga kúfwa.” Ihi ya mu bhangesa kudivwa kiki? Elija kexile muthu wa yuka, “wa kexile muthu ni mukwetu, o jihânji [jê] jene jimoxi ni etu.” (Tiya. 5:17)  Nange mwene wa divu kwila, o ibhidi ya kexile mu dibhana na-yu, ya tûndile o nguzu yê, wa bhwila. Nange Elija wa xinganekene we kwila, o nguzu yoso ya bhangele phala kuzokela o ubhezelu wa kidi, ya di botelye ngó, ni kwila, mu Izalayele ima ki ya lungulukile, mwéne ngó wexile mu bheza Jihova. (1 Jis. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Nange tu diwana mu kumona kwila, o polofeta yiyi ya fiyele, ya divu we kiki. Maji Jihova wa tendela kyambote Elija mu kudivwa kiki.

⁶ Jihova ka bazela Elija mu kudivwa kiki. Mu veji dya kiki, mwene wa kwatekesa Elija kukala dingi ni nguzu. (1 Jis. 19:5-7) Mu kusuluka, Jihova wa kwatekesa Elija kulungulula o ixinganeku yê, mu ku mu londekesa o kutena Kwê kwonene. Kupholo dya kwenda, Jihova wa mu londekesa kwila, mu Izalayele mwexile hanji 7.000 a athu a ditunine kubheza Bahale. (1 Jis. 19:11-18) Bhu kaxi ka ima yiyi, Jihova wa londekesa kwa Elija kwila Mwene wa mu zolele.

7. Kiswinisu kyahi ki tu tambula mu ukexilu wa Jihova kukwatekesa Elija?

⁷ O kwila wa mu dibhana we ni malamba mba itatesu ku mwenyu? Kwijiya kwila Jihova wa tendela Elija, ku tu swinisa! Ku tu dyelelesa kwila, mwene wejiya we o malamba m’etu. Mwene wejiya bhwa suku o nguzu yetu, wejiya katé mwene o ixinganeku yetu ni kyebhi ki twa mu divwa. (Jisá. 103:14; 139:3, 4) Se tu kayela o phangu ya Elija, mu kudyelela kwa Jihova, mwene wa-nda tu kwatekesa kudibhana ni maka a tu bhekela o malamba.—Jisá. 55:22.

8. Kyebhi Jihova kya-nda ku kwatekesa ku di bhana ni ibhidi mba héle?

⁸ O malamba mba kutatama kwa muxima, kutena ku tu bhangesa kuxinganeka kwila, o ibhidi yetu ki ya-nda bhita, a tu luwalesa. Se kyene ki wa mu divwa, lembalala kwila, Jihova wa-nda ku kwatekesa kudibhana ni malamba yá. Kyebhi mwene kya-nda ku kwatekesa? Mwene u kwambela: Ngi tangele o ibhidi yé ni kyebhi ki wa mu divwa. Mwene wa-nda tambwijila o kuditenda kwé. (Jisá. 5:3; 1 Phe. 5:7) Kyenyiki-phe, samba kwa Jihova ithangana yoso, mu tangele o ibhidi yé. Mwene ka-nda zwela n’eye kala kya zwelele ni Elija, maji wa-nda zwela n’eye bhu kaxi ka Maka-mê o Bibidya, ni bhu kaxi ka kilunga kyê. O misoso i u tanga mu Bibidya, i tena ku kuximbakatesa ni ku kubhana kidyelelu. O jiphange jé ji tena we ku kuswinisa.—Loma 15:4; Jihe. 10:24, 25.

9. Kyebhi o dikamba dya kidi kya tena ku tu kwatekesa?

⁹ Jihova wa tangela Elija phala kubhana mbandu ya kikalakalu kyê kwa Ilizewu. Mu kubhanga kiki, Jihova wa bhana dikamba dyambote kwa Elija, weji tena ku mu kwatekesa mu ithangana ya kuluwala. Kyene we kimoxi n’etu, kyoso ki tu zwela ni dikamba ya lungu ni kyebhi ki twa mu divwa, ene a tena ku tu kwatekesa kudibhana ni ibhidi yetu. (2 Jis. 2:2; Jisa. 17:17) Se u mona kuma ki wala ni muthu wa mu dyela u tena ku mu tangela o malamba mê, samba kwa Jihova, mu bhinge kikwatekesu phala kusanga Kidistá wa kulu mu nzumbi u tena ku kuswinisa.

10. Kyebhi o musoso wa Elija u tu dyelelesa kwila, etu we tu tena kukolokota? O kikanenu ki tu sanga mu Izaya 40:28, 29, ki tu kwatekesa kyebhi?

¹⁰ Jihova wa kwatekesa Elija kudibhana ni malamba mê, ni ku mu sidivila ni ufiyele mu mivu yavulu. O musoso wa Elija u tu bhana kidyelelu. Sayi ithangana tu divwa kwila ki twala ni nguzu, twa bhwila mukonda dya itatesu mba ibhidi. Maji, se tu dyelela kwa Jihova, mwene wa-nda tu bhana o nguzu i twa bhingi phala kusuluka ni ku mu sidivila.—Tanga Izaya 40:28, 29.

11-13. Kyebhi kya divwile jiselevende jitatu ja Nzambi m’ukulu mu kudibhana ni malamba?

¹¹ Mu Bibidya mwala misoso ya athu engi a dibhanene we ni ibhidi yavulu. Mu kifika, Hana wa kexile ni malamba avulu ku muxima, akexile ku mu xongwena mukonda ka kexile mu vwala. O mukaji-nê wexile mu mu sebhulula. (1 Sam. 1:2, 6) O malamba a Hana akexile mu luwalesa kyavulu, wa didile, ni vondadi ya kudya ka kexile na-yu.—1 Sam. 1:7, 10.

¹² Sayi ithangana Sobha Davidi wa dibhanene we ni malamba. Xinganeka o ibhidi ya bhiti na-yu. Mwene wa dibhana ni kibhidi kya ku di tatela mukonda dya itondalu yê. (Jisá. 40:12) Mon’ê wa kazola Abisalone, wa mu bhukumukina. O kubhukumuka kuku, kwa mu bhekela kalunga. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Ki kyene ngó, dikamba dya kazola dya Davidi dya mu bhana dikunda. (2 Sam. 16:23–17:2; Jisá. 55:12-14) Jisálamu javulu ja sonekene Davidi ji jimbulula o kuluwala kwê; ni kidyelelu kyê kwa Jihova.—Jisá. 38:5-10; 94:17-19.

¹³ Ku pholo dya kwenda sayi mukwa jisalamu wa mesenene kukala ni ukexilu wa mwenyu wa athu ayibha. Nange mwene wa tokalele ku mbutu ya Levita Azafu, wa kexile mu sidivila mu “tembulu ya Nzambi.” O mukwa jisalamu yú, wa dibhanene ni malamba a mu bhangesa kuluwala ni kubhwila. Wa mateka kukala ni phata ya lungu ni mabesá ejila mu kusidivila Nzambi.—Jisá. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Ya lungu ni kusota o kikwatekesu kya Jihova, ihi i twa dilongo mu misoso itatu ya Bibidya?

¹⁴ O jiselevende jitatu joso ji twa tumbula kudima, a dyelele mu kikwatekesu kya Jihova. Ene a jimbulula o ibhidi yâ kwa Jihova  bhu kaxi ka misambu. Ene a jikula o mixima yâ kwa Jihova a mu tangela o malamba mâ moso. A suluka ni kuya mu kididi kya ubhezelu wa Jihova.—1 Sam. 1:9, 10; Jisá. 55:22; 73:17; 122:1.

¹⁵ Jihova wa tambwijila muthu ni muthu ni henda yoso. Hana wa sange kutululuka kwa muxima. (1 Sam. 1:18) Davidi wa soneka: “Wayuka u mona jiphaxi javulu; maji o Jihova-phe u mu kudila mu jiphaxi jê jene joso.” (Jisá. 34:19) Mu kusuluka, ya lungu ni Jihova o mukwa jisálamu wambe: “Eye wa ngi kwata mu lukwaku lwa kadilu.” Wa mwendesa ni itendelesu ya henda. Mwene wembi: “Eme-phe kya ngi wabhela o kuzukama kwa Nzambi; nga solo Ngana Nzambi, mwene u kala kibúta kyami.” (Jisá. 73:23, 24, 28) Ihi i tu dilonga mu misoso yiyi? Sayi ithangana, twa-nda di bhana ni maka avulu a-nda tu bhangesa kuluwala. Maji se tu xinganeka kyebhi Jihova kya kwatekesa akwetu, a nga tu mu dyelela mu ku mu bhinga kikwatekesu mu misambu, ni ku mu belesela mu kubhanga yoso ya tu bhinga, twa-nda tena kudibhana kyambote ni malamba metu.—Jisá. 143:1, 4-8.

16-17. (a) Mukonda dyahi ki twa tokala ku di sandula kwa Jihova ni ku jiphange? (b) Kyebhi ki tu tena kukala dingi ni nguzu?

¹⁶ O misoso itatu yiyi, i tu longa disá dya katunda.  Ki twa tokala ku di sandula kwa Jihova ni ku kilunga kyê. (Jisa. 18:1) Nansi, wa dibhanene ni malamba kyoso mwadi wê kya mu xisa, wambe: Sayi ithangana, ki ngi mesenene kutala mba kuzwela ni muthu, mu izuwa yavulu. Maji kyoso ki ngexile mu kala ubheka, o kuluwala kwami kwexile mu di bandekesa dingi.” Ima ya lunguluka kyoso Nansi kya mateka kusota jindunge phala kukwatekesa akwâ akexile mu dibhana ni maka. Mwene wambe: “Ngexile mu kwívwa kyambote kyoso akwetu kyexile mu ngi tangela o itatesu yâ. Nga mono kwila, kyoso ki ngexile mu lunga o muxima mu ibhidi ya akwetu, ni ku a suwa, ngexile hanji mu jimba o maka mami.”

¹⁷ Tu tena kukala dingi ni nguzu, mu kuya mu yônge mu kilunga. Kyoso ki tuya mu yônge, kifwa twa mu bhana kithangana kwa Jihova phala ku tu “kwatekesa” ni ku tu “konda o malamba.” (Jisá. 86:17) Mu yônge, mwene u tu bhana nguzu bhu kaxi ka nzumbi yê ikôla, o Mak’â mê ni bhu kaxi ka mundu wê. O yônge i tu bhana kithangana kya kusanguluka ni ku “di konda [o] malamba.” (Loma 1:11, 12) Phange Sofiya wambe: “Jihova ni jiphange jetu, a ngi kwatekesa kukolokota. O kya ngi kwatekesa dingi, o yônge yetu. Nga mono kwila ku di bhakula mu sidivisu ya kuboka mu kilunga kyami, kwa ngi kwatekesa dingi kudibhana ni malamba ni itatesu yami.”

18. Se twa mu zoza, Jihova u tena ku tu bhana ihi?

¹⁸ Kyoso ki tu luwala, twa tokala kulembalala kwila, Jihova ka kanena ngó kuzubha o malamba ku hádya, maji u tu kwatekesa we kudibhana ni ibhidi yiyi lelu. Mwene u tu bhana ‘o vondadi ni nguzu’ phala kutolola o ibhidi.—Fil. 2:13.

19. Kidyelelesu kyahi ki tu sanga mu divulu dya Loma 8:37-39?

¹⁹ Tanga Loma 8:37-39. Poxolo Phawulu wa tu dyelelesa kwila, sé-ku kima ki tena ku tu sandula ku henda ya Nzambi. Kyebhi ki tu tena kukwatekesa o jiphange jetu ja mu dibhana ni malamba? Mu milongi ya kayela, twa-nda mona kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya Jihova mu ku londekesa henda ni kukwatekesa o jiphange jetu kyoso kya di bhana ni ibhidi.