Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Supayan mä trampapat jarkʼaqasipjjañäni

Supayan mä trampapat jarkʼaqasipjjañäni

ISRAELITANAKAJJ Suma Oraqer mantañataki Jordán jawir niya makatañampïsipkäna ukhajja, yaqha markankir warminakaw visitir jutapjjäna. Uka warminakajja, mä manqʼäwir sarapjjañapatakiw israelit chachanakar invitapjjäna. “¡Ukar sarañajj walïspawa! Yaqhanakaruw uñtʼañäni, manqtʼasiñäniwa, thoqtʼarakiñäniwa” sasaw israelitanakajj amuyapjjpachäna. Uka warminakan costumbrenakapasa, luräwinakapas janis walïkchïnjja, yaqhep israelitanakajj akhamwa amuyapjjpachäna: “Kunatï walïki jan walïkaraki uk yattanwa, janiw kunas paskistaniti” sasa.

¿Kunas paspachäna? Bibliajj akham siwa: “Chachanakajj moabita warminakampiw wachoqa jucha lurañ qalltapjjäna” sasa. Uka warminakajja, israelitanakajj kʼari diosanakar yupaychapjjaspa ukwa munapjjäna. Israelit chachanakajj ukhamwa lurapjjäna, ‘ukatwa Diosajj jupanakatak wal colerasïna’ (Núm. 25:1-3).

Israelitanakajj pä jan wali juchanakwa lurapjjäna. Maya, idolonakaruw yupaychapjjäna. Paya, qʼañu jucharuw purtʼasipjjäna. Ukhamïpanjja, waranq waranqa chachanakaw jiwarapjjäna (Éx. 20:4, 5, 14; Deut. 13:6-9). ¿Kunas jukʼamp llakkañänjja? Israelitanakajj Suma Oraqer niya mantañampëjjapjjänwa. Ukhamajj jupanakatï Diosan leyinakap istʼapjjaspänjja, Jordán jawir makatasajj Suma Oraqeruw mantapjjaspäna (Núm. 25:5, 9).

Uka toqet parlkasajja, apóstol Pablojj akham sänwa: “Kunanakatejj jupanakar paskäna ukanakajja, jiwasar yatichañatakïnwa, jiwasan amuyasiñasatakiw ukanakajj qellqasirakïna, khitinakatejj akapachan tukusiñapan jakasktan ukanakataki” sasa (1 Cor. 10:7-11). Israelitanakajja, qʼañu juchar purtʼasisajj Suma Oraqer mantañ aptʼasipkäna ukhajj wal Supayajj kusispachäna. Jiwasajj janiw jupanakjamäñ munktanti. Juchar purtʼasitas layku Paraison jakañ aptʼassna ukhajja, Supayajj ukhamarakiw wal kusisispa.

MÄ JAN WALI TRAMPA

Supayajj taqeniruw juchar purtʼasiyañ munistu. Ukatakejja, nayratpachaw kunayman trampanakampi walja jaqenakar Diosat jitheqtayawayi. Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, israelitanakarojj qʼañu jucharuw purtʼasiyäna. Jichhürunakanjja, uka pachpa trampampiw Supayajj waljanir juchar purtʼasiyaski. ¿Kunas jiwasarojj qʼañu juchar purtʼasiyarakistaspa? Pornografía uñchʼukiñaw ukar purtʼasiyistaspa.

Jichhürunakanjja, jan khitins uñjkataw jaqenakajj pornografía uñchʼukipjjaspa. Nayrajja, pornografía uñchʼukiñ munirejj mä cineru, jan ukajj jan wali libronak aljapkäna uka tiendanakaruw sarañapäna. Ukatwa yaqhepanakajja, “uñjapjjetaspawa” sasin ajjsarasajj uka cheqanakar jan sarapkänti. Ukampis jichhürunakanjja, taqeniw Internetar mantasajj trabajonsa auto saytʼayasas pornografía uñchʼukipjjaspa. Walja markanakanjja, utat jan mistusaw chachanakasa warminakas jan walinak uñchʼukipjje.

Janiw ukakïkiti, celularansa tabletansa facilakwa jaqenakajj pornografía uñchʼukipjjaspa. Callen sarkasasa, autonsa, yaqha cheqanakansa, jan kunakiw jan walinak uñchʼukipjjaspa.

Kunjamtï uñjaniwayktanjja, pornografía uñchʼukiñajj janiw chʼamäjjeti, jan khitins uñjkataw maynejj ukanak uñchʼukirakispa. Ukatwa pornografiajj nayrat sipansa jukʼamp walja jaqenakar jan waltʼayaski. Pornografía uñchʼukirinakajja, janiw matrimoniopan sum jakasjjapjjeti, janiw jupanak pachpa respetasjjapjjeti, concienciapas janiw qʼomäjjeti. Ukat sipansa, Jehová Diosamp sum apasiñwa aptʼasipjje. ¿Kunatsa pornografiajj jaqenakar jan waltʼayi? Kuna jan walinaktï uñchʼukipki ukanakjja janiw jankʼak armapkaspati, awisajj uka jan wali amuyunakajj jiwañkamaw pʼeqenkaspa.

Supayan uka trampapar jan jaltʼañatakejja, Jehová Diosaw yanaptʼistani. Ukampis Jupamp yanaptʼayasiñatakejja, taqe kunanwa istʼañasa, janiw jan istʼasir israelitanakjamäñasäkiti (Éx. 19:5). ¿Kunatsa Jehová Diosajj pornografía uñchʼukiñar wal uñispacha?

PORNOGRAFÍA UÑCHʼUKIÑAROJJ KUNJAMTÏ DIOSAJJ UÑISKI UKHAM UÑISIPJJAÑÄNI

Jehová Diosajj Israel markar churkäna uka leyinakajja, janiw yaqha markanakan utjkäna uka leyinakjamäkänti. Diosan leyinakapajja, mä perqar uñtataw israelitanakarojj yaqha markankirinakatsa jan wali luräwinakapatsa jarkʼaqäna (Deut. 4:6-8). Diosajj qʼañu juchar uñisitapwa uñachtʼayarakïna.

Kuna jan walinaksa yaqha markankirinakajj lurapjjäna uk qhanañchasajja, akham sasaw Diosajj israelitanakar säna: ‘Janiw Canaán oraqen sarnaqäwinakaparjam sarnaqapjjañamäkiti, uka oraqejj qʼañuchatawa, ukampis nayaw ñanqha luratanakapat cuenta mayï’ sasa. Israelan santo Diosapatakejja, cananeonakan qʼañu luratanakapajj wali ajjtaskañänwa, ukatwa Canaán oraqerojj qʼañuchatäkaspas ukham uñjäna (Lev. 18:3, 25).

Diosajj cananeonakar castigkchïnsa, yaqha markankirinakajj qʼañu juchanak lurasipkakïnwa. Mä 1.500 maranakatjja, cristianonakajj kunjam jaqenak taypinsa jakapjjäna uk akham sasaw Pablojj säna: “Kunatï walïki, kunatï jan walïki uksa janiw yatjjapjjeti, ukatwa jucha jan phenqʼani lurapjje, kunayman ajjtaskañanakanwa sarnaqapjjaraki, ukanak lurañjja wal munapjjaraki” sasa (Efes. 4:17-19). Jichhürunakanjja, ukhamarakiw walja jaqenakajj jan phenqʼani kunayman qʼañunak lurapjje. Cristianonakajj janipuniw kunäkipansa qʼañu luräwinak uñchʼukiñsa ni lurañsa munktanti.

Pornografía luririnakasa uñchʼukirinakas janiw Jehová Diosar respetapkiti. Diosajj Jupar uñtasitwa lurawayistu, kunatï walïki jan walïkaraki uk amuytʼirwa lurawayarakistu. Wali yatiñanïtapatwa chacha warmi ikthapiñ toqet leyinaksa churistu. Ukarjamajja, casadonakakiw munasiñ uñachtʼayasiñatakejj chacha warmjam ikthapipjjaspa (Gén. 1:26-28; Prov. 5:18, 19). Ukampis pornografía luririnakasa, uka qʼañunak uñchʼukipjjañapatak chʼamañchapki uka jaqenakasa, Diosan leyinakapajj janis kunäkaspa ukhamwa uñjapjje, Diosar jan respetapjjatapwa uñachtʼayapjjaraki. Ukham luririnakarojja, Jehová Diosajj janiw ukhamak uñjkaniti (Rom. 1:24-27).

Pornografía uñchʼukir jaqenakat ¿kamsasirakispasa? “Ukajj janiw jan walipunïkiti” sasin inas amuyapjjchi. Ukampis pornografía uñchʼukisajja, Jehová Diosar jan respetir jaqenak toqetwa saytʼasisipki. Pornografía uñchʼukiñ qalltapkäna ukhajja, “uka jaqenak toqetwa saytʼasï” sasin janiw amuyapkpachänti. Ukampis Jehová Diosan servirinakapajja, pornografía uñchʼukiñarojj uñisipjjañapawa. Ukatwa Bibliajj akham ewjjtʼistu: “¡Jan walïki ukjja uñisipjjam!” sasa (Amós 5:15).

Pornografía jan uñchʼukiñ munapki ukanakasa, “uka jan wali lurañanakat jitheqtañajj chʼamawa” sasaw amuyapjjaspa. Niyakejjay pantjasir jaqëstanjja, qʼañu jan wali amuyunakaw pʼeqesan utjaspa. Kʼarintir chuymasasa, pornografía uñchʼukiñajj walikïkaspasa ukhamwa amuyayistaspa (Jer. 17:9). Ukampis walja cristianonakaw pornografía uñchʼukiñ jaytawayapjje. Uk yatiñajj wali chʼamañchtʼkiriwa. Jumatï uk jaytañatak chʼamachasiskstajja, ¿kunjamsa Diosan Arupajj yanaptʼiristam? Uk jichhajj uñjañäni.

JAN WALI AMUYUNAKAMP JAN APAYASIMTI

Kunjamtï uñjaniwayktanjja, jan wali amuyunakampi apayasipjjatap laykuw israelitanakajj juchar purtʼasipjjäna. Jiwasarojj ukarakiw pasistaspa. Jesusan Santiago jilapajj akham sänwa: ‘Sapa mayniw munañapampi apayasisajj yantʼat uñjasi. Kunapachatï munañajj chuyman jilti ukhajja, juchaw utj-jje’ sasa (Sant. 1:14, 15). Jan walinakat lupʼiskakiñajja, jucharuw puriyistaspa. Ukatwa jan wali qʼañu amuyunak jankʼak apanukuñasa.

Qʼañu amuyunakatï pʼeqemar jutaskakini ukhajja, ¿kunsa lurañama? Jesusajj akham sänwa: “Amparamatï jan ukajj kayumatï juchar puriystamjja, khareqasim, jayarurak liwtam. [...] Nayramatejj juchar puriystamjja, apsusim, jayarurak liwtam” sasa (Mat. 18:8, 9). Jesusajja, janiw cheqapun ukham lurañat parlkänti, jan ukasti, kunanakas juchar puriyistaspa ukanak jankʼak apanukuñatwa parlaskäna. Jesusan ewjjtʼapajja, ¿kunjamsa pornografía jaytañatak yanaptʼiristam?

Mä akatjamat jan walinakajj uñstaspa ukhajj ¿kamachasmasa? “Janiw kunas paskitaniti” sasin amuyañat sipansa, jankʼakiw maysar uñtañama, televisionsa, computadorsa, celularsa jankʼakiw jiwtʼayañama, kunatï sumäki ukanakatwa lupʼiñamaraki. Ukham lurañajja, jan wali amuyunakampi jan apayasiñatakiw yanaptʼätam.

¿JAN WALI AMUYUNAKAJJ UTJASKAKINI UKHAJJ KAMACHASMASA?

Pornografía uñchʼukiñ apanukupki ukanakat yaqhepajja, janiw kuntï uñtapkäna ukanak armirjamäpkiti. Ukhaman uñjasisajj ¿kamachasmasa? Uka jan wali qʼañu amuyunakajj akatjamatwa pʼeqer jutaspa. Ukasti, masturbación sat jan wali lurañaruw purtʼasiyiristamjja. Ukhamajja, jan wali amuyunakajj pʼeqemar jutkani ukar atipjañatakejj wakichtʼatäñamawa.

Diosatakjam sarnaqañataki, kunjamtï Jupajj amuyañas munki ukham amuyañatakiw chʼamachasiñama. Apóstol Pablot yateqasisajja, ‘mä esclavorjamaw cuerpom apnaqañamaraki’ (1 Cor. 9:27). Janiw jan wali amuyunakamp apnaqayasiñamäkiti. ‘Machaqar tukuñamatakejj amuyunakam machaqar tukuyam, ukhamatwa juma pachpajj Diosan munañap yatïta. Diosan munañapajj sumawa, perfectowa, jupan chuymapsa kusisiyarakiwa’ (Rom. 12:2). Ak janipun armasimti, jan wali amuyunakamp apayasiñat sipansa, Diosatakjam sarnaqaña, kunjamtï Jupajj amuyañas munki ukham amuyañaw kusisit jakasiñatak yanaptʼätam.

Jan wali amuyunakamp apayasiñat sipansa, Diosatakjam sarnaqaña, kunjamtï Jupajj amuyañas munki ukham amuyañaw kusisit jakasiñatak yanaptʼätam

Mä qhawqha textonak pʼeqer yatsuñatak chʼamachasim, ukat qʼañu amuyunakajj pʼeqemar jutkani ukhajja, uka textonakatwa lupʼiñama. Ukanakat mä qhawqhajj akanakäspawa: Salmo 119:37; Isaías 52:11; Mateo 5:28; Efesios 5:3; Colosenses 3:5; 1 Tesalonicenses 4:4-8. Uka textonakaw kunjamsa Jehová Diosajj pornografía uñchʼukiñar uñji, kun lurañamsa muni uk amuyañatak yanaptʼätam.

Jan wali qʼañu lurañanak uñtañ munapunsta ukhajja, ¿kamachasmasa? Jesusatwa yateqasiñama (1 Ped. 2:21). Bautisasjjäna uka qhepatjja, Supayaw jupar yantʼäna. ¿Kunsa Jesusajj luräna? Supayar istʼañat sipansa, walja textonak aytasaw yantʼanakapar saykatäna, ukat “¡saram akat Supaya!” sasin säna ukhajja, Supayajj jupan ukat sarjjänwa. Jesusajj Supay contraw saytʼasïna, jumajj ukhamarakiw Supay contra saytʼasisma (Mat. 4:1-11). Supayampi akapachapampejja, jan wali amuyunakampi pʼeqemar phoqantañ munasipkakiniwa, ukampis janiw aynachtʼañamäkiti. Pornografía uñchʼukiñjja apanukusmawa. Jehová Diosaw Supayar atipjañatak yanaptʼätam.

JEHOVÁ DIOSAR MAYISIM UKAT ISTʼARAKIM

Jehová Diosar yanaptʼap mayisiskakim. Pablojj akham sänwa: “Taqe llakinakamjja Diosaru oracionan yatiyapjjam, [...] Diosaw sumankañapjja churapjjätam, uka sumankañapasti jaqenakajj kuntï amuyki ukat sipansa jukʼampiwa. Uka sumankañaw chuymanakamsa amuyunakamsa Cristo Jesús taypejj jarkʼaqapjjätam” sasa (Filip. 4:6, 7). Diosan sumankañapajj jan wali amuyunakampi jan apayasiñamatakiw yanaptʼätam. Jumatï Diosar jakʼachasïtajja, ‘Jupajj jumar jakʼachasirakiniwa’ (Sant. 4:8).

Jehová Diosamp sum apasiñaw Supayan trampanakapat jarkʼaqasiñatak yanaptʼätam. Jesusajj akham sänwa: “Akapachan apnaqeripaw jutaski, jupajj janiw nayjjar chʼamanïkiti” sasa (Juan 14:30). ¿Kunatsa Jesusajj ukham sispachäna? Jupa pachpaw akham säna: “Khititï khitankitu ukajj nayampïskiwa, jupajj janiw sapak jaytanukkituti. Kunanakatï jupar kusisiyki ukpunwa nayajj lurta” sasa (Juan 8:29). Jumatï Jehová Diosar kusisiyki ukanak luräta ukhajja, janirakiw Diosajj jaytkätamti. Pornografía uñchʼukiñarojj uñisiñamawa, ukhamatwa Supayan trampapampejj jan katuntayaskätati.