KƐ Izraɛlifuɛ’m be juli Zurdɛn nzue ba’n i nuan lɛ’n sa kun juli. Yɛle kɛ nvle nga be mantan be lɛ’n, be nun talua wie’m be yiali Izraɛli lɔ yasua wie’m be kɛ be bla naan be ko di cɛn. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn Izraɛlifuɛ’m be su wa kpɛ Zurdɛn nzue’n naan bé kó fá mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán be’n. Izraɛli yasua sɔ’m be seli be wun kɛ sɛ b’a ɔman’n, like kpa sín be sin. Atrɛkpa’n, be seli be wun ekun kɛ sɛ be kɔ’n bé ɲán janvuɛ uflɛ, bé sí able yɛ bé dí aliɛ kpakpa mun. Be si kɛ bla sɔ’m be suman Zoova, sanngɛ atrɛkpa’n be seli be wun kɛ: ‘E si like ng’ɔ ti kpa’n nin ng’ɔ ti tɛ’n. Ɔ maan sa fi su ɲanman e.’

 ?Sanngɛ ngue sa yɛ ɔ juli-ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: ‘Izraɛlifuɛ’m be nin Moabu bla’m be trannin tekle bolɛ’n nun.’ Asa ekun’n, like nga bla sɔ’m be kunndɛ’n yɛle kɛ Izraɛlifuɛ’m be sɔ amuɛn. I sɔ kusu yɛ be yoli-ɔ. I sɔ’n ti’n, “Anannganman fali be wun ya dan kpa.”​—Kal. 25:1-3.

Izraɛlifuɛ’m be sili tekle, kpɛkun be kunngba’n be sɔli amuin. Kɛ mɔ be fɔnnin Ɲanmiɛn i mmla’n ti’n, sran kaka kpa be wuli. (Tul. 20:4, 5, 14; Mml. 13:6-9) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ sa ng’ɔ juli Izraɛlifuɛ’m be su’n, ɔ yo ɲrɛnnɛn dan-ɔn? Like nga ti yɛ e se sɔ’n yɛle kɛ blɛ sɔ’n nun’n, ɔ ka kan bé wlú mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun. Ɔ maan sɛ ɔ ti kɛ b’a yoman sa tɛ’n, nn sran kpanngban sɔ’m be wluli mɛn sɔ’n nun wie.​—Kal. 25:5, 9.

Kɛ akoto Pɔlu kán sa ng’ɔ juli Izraɛlifuɛ’m be su’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Sa sɔ’m be juli be su naan e fa tu e wun fɔ. Yɛ be klɛli ndɛ sɔ mun naan e mɔ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ nun’n, y’a yoman kɛ be sa.” (1 Kor. 10:7-11) Kɛ Izraɛlifuɛ’m be yoli sa tɛ mɔ be nun wie’m b’a kwlá wluman mɛn nga Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun’n, i sɔ’n yoli Satan i fɛ dan. Andɛ kusu’n, Satan kunndɛ kɛ ɔ́ yó naan e yo sa tɛ naan y’a kwlá wluman mɛn klanman nun. I sɔ’n ti’n, maan e fa sa ng’ɔ juli Izraɛlifuɛ’m be su’n, e tu e wun fɔ.

Andɛ’n Satan nin Klisifuɛ’m be le i. Ɔ maan ɔ sua be wun aya fanunfanun. Aya ng’ɔ fa suali sran wie’m be wun m’ɔ ɲannin be’n, i kunngba’n yɛ ɔ fa sua Klisifuɛ’m be wun wie-ɔ. Izraɛlifuɛ’m be liɛ’n ɔ fali bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n yɛ ɔ fa suali be wun aya-ɔ. Andɛ nin andɛ’n, ɔ te fa like sɔ’n te sua sran’m be wun aya. Like ng’ɔ fa ɲan sran’m be ndɛndɛ kpa’n yɛle bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n.

Andɛ’n sɛ sran kun nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n, sran fi su siman nun. Laa’n sɛ sran kun waan ɔ́ níɛn i sɔ like’n, ɔ fata kɛ ɔ wɔ lika nga be kle i sɔ ninnge’m be lɔ’n. Annzɛ kusu’n, ɔ kwla kɔ lika nga be yo i sɔ ninnge’m be atɛ lɔ’n ko to wie. Sran sunman be tɛmɛn i sɔ lika’m be nun kɔ. Afin sɛ sran wie wun be’n, be kwla wun ɲannzuɛn. Sanngɛ andɛ’n, lika kwlaa nga sran’m be o lɛ’n, be kwla nian bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n. Sɛ be o junman su lɔ-o, sɛ be o loto nun-o, be kwla nian. Nvle wie’m be nun bɔbɔ’n, sran’m be kwla niɛn i sɔ ninnge’m be awlo lɔ.

Sanngɛ nɛ́n i ngba-ɔ. Ajulisu mannzin’m be ti’n, bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n w’a yo pɔpɔ sran’m be sa nun. Sɛ sran kun su nanti kɔ lika-o, sɛ ɔ fu alie wie nun-o, ɔ kwla niɛn i sɔ ninnge mun i pɔtablu annzɛ i tablɛti’n nun.

Andɛ’n, bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n w’a yo pɔpɔ, yɛ sɛ sran kun nian’n, ɔ kwla fia su. Ɔ maan sran kpanngban kpa be kwla niɛn i sɔ ninnge mun tra laa’n. Kɛ be yo sɔ’n be wun i su afɛ’n kusu. Afin bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n saci aja’n, ɔ yo maan sran bumɛn i wun sran yɛ ɔ saci sran akunndan. Ng’ɔ ti tɛ kpa’n yɛle kɛ ɔ yo maan sran kun nin Ɲanmiɛn be afiɛn kwla saci. Asa ekun’n, sran ng’ɔ niɛn i sɔ like’n, ɔ wun i su afɛ kpanngban uflɛ ekun. Wie liɛ’n, ɔ wun i ɲrun cɛ kpa. I kwlaa sɔ’n ti’n, e kwla se kɛ bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n ɔ saci sran sakpa.

E kwla lafi su kɛ Zoova kwla uka e naan y’a tɔman Satan i aya sɔ’n nun. Sanngɛ sɛ e kunndɛ kɛ Zoova sasa e’n, ɔ fata kɛ e ɲin yi i like kwlaa nun. I sɔ yɛ laa’n Izraɛlifuɛ’m b’a yoman-ɔn. (Tul. 19:5) Asa ekun’n, nán e wla fi su kɛ Zoova i ɲin ci bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n. ?Ngue ti yɛ e se sɔ-ɔ?

Mmla nga laa Zoova mannin Izraɛlifuɛ mun nin nvle nga be mantan be lɛ’n be liɛ’n timan kun mlɔnmlɔn. E kwla fa mmla sɔ’n e sunnzun talɛ kun. Sɛ é kwlá sé’n, ɔ ti Izraɛlifuɛ mun nin nvle nga be mantan be lɛ’n be afiɛn awɛ.  Ɔ maan like tɛtɛ nga nvle sɔ’n nunfuɛ’m be yo’n, Izraɛlifuɛ’m be yoman wie. (Mml. 4:6-8) Mmla sɔ’n kle Izraɛlifuɛ’m be weiin kɛ Zoova i ɲin ci bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n.

Kɛ Zoova kán ninnge tɛtɛ nga nvle nga be mantan Izraɛlifuɛ’m be yo’n i ndɛ’n ɔ seli kɛ: “Like nga be yo i Kanaan mɛn’n nun kan min nin amun su kɔ lɔ’n, nán amun yo wie. [...] I sɔ fiɛn liɛ’n, ɔ sacili be mɛn’n, ɔ maan min nin mɛn sɔ’n i nunfuɛ mun y’a ɲɛn i lele saan ń kán be bo be mɛn sɔ’n nun.” Ɲanmiɛn ɲrun’n, ninnge nga Kanaanfuɛ’m be yo be’n be ti tɛ dan ti’n, mɛn bɔbɔ nga be o nun’n w’a saci.​—Sau. 18:3, 25.

Kannzɛ Zoova tuli Kanaanfuɛ’m be fɔ’n, sanngɛ sran wie’m b’a yaciman bla nin bian kunndɛ sukusuku’n. Kɛ afuɛ 1.500 sinnin’n, Pɔlu kannin nvle nga Klisifuɛ’m be tran nun’n, be nunfuɛ’m be ndɛ seli kɛ: “Be siman ɲannzuɛn kun, ɔ maan be fali be wun wlali ɲin kekle ayeliɛ’m be nun mlɔnmlɔn. I sɔ’n ti’n, sa kainkain mun yɛ be yo be sa tititi-ɔ.” (Efɛ. 4:17-19) Andɛ’n, sran kpanngban kpa be fa be wun be wlɛ i bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku nun yɛ be siman ɲannzuɛn. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be nian be wun su kpa naan b’a faman be wun b’a wlɛmɛn i bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n nun.

Be kwlaa nga be suan bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun i yolɛ’n i bo’n, ɔ nin be nga be nian’n be ɲin yiman Ɲanmiɛn kaan sa. Ɲanmiɛn yili sran kɛ i bɔbɔ. Ɔ maan, sɛ like kun ti kpa annzɛ ɔ timan kpa’n, e kwla wun i wlɛ. Ɲanmiɛn kusu mannin bla nin bian nna’n i su mmla wie mun. I waan be nga b’a ja’n be yɛ be kwla yo i sɔ like’n niɔn. I sɔ’n kusu kwla man be aklunjuɛ dan. (Bob. 1:26-28; Nya. 5:18, 19) Sanngɛ be nga be yi i sɔ ninnge mun, ɔ nin be nga be nian’n, be buman Ɲanmiɛn i mmla’m be like fi. I kpa bɔbɔ’n be yo i finfin. Be kwlaa nga be yo i sɔ like’n, Ɲanmiɛn wá dí be jɔlɛ.​—Rɔm. 1:24-27.

Be nga be ɲinfu be nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n, annzɛ be kɛnngɛn i su fluwa’m be nun’n, be bu i kɛ be su yiyi be ɲin ngbɛn. Sanngɛ nán be ɲin su yiyilɛ ngbɛn-ɔn. Be kusu be nantiman Ɲanmiɛn i mmla’m be su. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be ɲin ci i sɔ ayeliɛ’n. Biblu’n se kɛ: “Amun bɔ an klo Anannganman’n, an kpɔ sa tɛ’n.”​—Jue. 97:10.

Be nga be waan bé mían be ɲin naan b’a nianman bla nin bian nna nga be fa fite nzra  nun’n, be wun i wlɛ kɛ ɔ timan pɔpɔ manman be. E kwlaa e ti sa tɛ yofuɛ. Ɔ maan ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa naan y’a kwla yo sa ng’ɔ ti kpa’n. Kɛ mɔ e klun akunndan’n ti tɛ ti’n ɔ kwla laka e. I ti’n e kwla se e wun kɛ sɛ e nian kan’n i sɔ’n timan tɛ. (Zer. 17:9) Sanngɛ Klisifuɛ wie’m be miannin be ɲin be wlali ayeliɛ tɛ sɔ’n i ase. Kɛ e ti i sɔ ndɛ mun’n, ɔ wla e fanngan naan y’a kwla jran kekle. Maan e kan wafa nga Ɲanmiɛn Ndɛ’n kwla uka e naan y’a tɔman bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ nun’n, i ndɛ.

Kɛ nga e fa kɛnnin i ndɛ i bo bolɛ nun’n sa’n, Izraɛlifuɛ’m be konvi’n ti’n, be tɔli sa tɛ yolɛ’n nun. Andɛ kusu’n, sa kunngba’n kwla ju e su wie. Zezi i niaan bian Zaki seli kɛ: “Sran kun bɔbɔ i konvi’n yɛ ɔ lɛkɛ i-ɔ. [...] Sɛ konvi’n ti sran’n, nn é sé kɛ ɔ wunnzɛ kpɛkun ɔ wu sa tɛ’n.” (Zak. 1:14, 15) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ sran kun i konvi sɔ tɛ naan w’a kpalomɛn i ndɛndɛ’n, ɔ kwla yo i nuan like. I sɔ’n ti’n, sɛ bian nin bla kunndɛlɛ sukusuku i akunndan ba e ti nun’n, maan e mian e ɲin e kpalo i.

Sɛ akunndan tɛtɛ ba e ti nun’n, maan e fɛ i wun ajalɛ ndɛndɛ. Zezi seli kɛ: “Sɛ ɔ sa’n annzɛ ɔ ja’n yo maan a yo sa tɛ’n, kpɛ naan to yi i blo mmua lɔ. [...] Kusu sɛ ɔ ɲinma’n yo maan a yo sa tɛ’n, tu naan to yi i blo mmua lɔ.” (Mat. 18:8, 9) Zezi i ndɛ sɔ’n kleman kɛ ɔ fata kɛ e kpɛ e wunnɛn’n i lika wie e yi. Sanngɛ ɔ su se kɛ sɛ like wie ti e ja kwla kpla’n maan e kpalo i sɔ like liɛ’n ndɛndɛ kpa. ?Yɛ sɛ e konvi sɔ bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ nin? ?Wafa sɛ yɛ e kwla nanti afɔtuɛ sɔ’n su blɛ sɔ’n nun-ɔn?

Sɛ e ɲinma tɔ bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i su’n, nán e se e wun kɛ ‘ɔ su yoman e like fi.’ Kɛ e ɲinma gua su cɛ’n, maan e to e ɲin blo ndɛndɛ kpa. Sɛ ɔ fite televiziɔn nun-o annzɛ e ɔrdinatɛli nun-o annzɛ kusu e pɔɔtablu nun-o, maan e nuɛn i ndɛndɛ. Kpɛkun e fa e ɲin e sie i like kpa wie su. Sɛ e yo sɔ’n akunndan tɛ su tranman e klun.

Kɛ sran kun nian bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n, i wla finman ninnge ng’ɔ  wunnin be’n be su ndɛndɛ. Ɔ ju wie’n, i wla kwla kpɛn ninnge sɔ’m be su. I sɔ’n ti’n, kannzɛ sran kun miɛnnin i ɲin yacili bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n i nianlɛ’n, sanngɛ ninnge ng’ɔ wunnin be’n, be kwla bɛ i ti nun tikatika. Kusu kɛ bé bá’n, be kaleman. Sɛ i sɔ sa’n ju sran kun su’n, naan w’a kpalomɛn i ndɛndɛ’n i konvi kwla sɔ i yasua lika’n annzɛ i bla lika’n i nun ngowa kanlɛ annzɛ ɔ kwla yo like tɛ uflɛ. Kɛ mɔ e si sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e siesie e wun e sie naan sɛ akunndan tɛ sɔ’n ba e ti nun’n, y’a kwla kpalo i ndɛndɛ.

Maan e mian e ɲin e yo like kwlaa nga Zoova se e kɛ yo’n. Akoto Pɔlu seli kɛ: “N nian min wun su kpa, yɛ n sie min wunnɛn’n kɛ min kanga sa.” (1 Kor. 9:27) Maan e yo kɛ i sa. Nán e kaci e konvi tɛ’n i kanga. Sanngɛ e ‘kaci e akunndan bulɛ wafa’n naan e kaci mlɔnmlɔn. I liɛ’n, e bɔbɔ é wún Ɲanmiɛn i klun sa m’ɔ ti kpa’n, m’ɔ jɔ i klun’n, mɔ fiɛn kaan sa nunmɛn i sin’n, i wlɛ.” (Rɔm. 12:2) Asa ekun’n, nán e wla fi su kɛ sɛ e yo sa tɛ’n e klun su jɔman le. Sanngɛ sɛ e yo ninnge nga Ɲanmiɛn klo be’n, é dí aklunjuɛ titi.

Maan e fa Biblu’n nun ndɛ mma wie mun e sie e klun. Kpɛkun kɛ akunndan tɛtɛ’m be ba e ti nun, maan e bu be akunndan. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be wie’m be yɛle Jue Mun 119:37 nin Ezai 52:11 nin Matie 5:28; Efɛzifuɛ Mun 5:3 nin Kolɔsufuɛ Mun 3:5 yɛ 1 Tesalonikifuɛ Mun 4:4-8. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be kwla uka e naan y’a bu akunndan kunngba nga Zoova bu i bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun su’n wie. Kpɛkun é sí like ng’ɔ klo kɛ e yo’n.

?Sɛ blɛ wie nun’n e konvi sɔ bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n i dan’n, ngue yɛ e kwla yo-ɔ? Maan e nian Zezi i ajalɛ’n su. (1 Piɛ. 2:21) Kɛ be yoli i batɛmun’n, Satan sɛli i niannin. Blɛ sɔ’n nun’n, Zezi jrannin kekle. Kɛ Satan kan ndɛ kun’n, Zezi fa Ɲanmiɛn ndɛ’n fa sie i ɲrun. I sin’n, ɔ seli kɛ: “Satan, jaso lɛ!” yɛ Satan yacili i yalɛ klelɛ-ɔ. Zezi w’a lomɛn i wun w’a manman Satan. E kusu nán e lo e wun e mɛn i. (Mat. 4:1-11) E si kɛ Satan nin i mɛn nunfuɛ’m bé fá bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n bé síe e ɲrun titi. Sanngɛ nán e lo e wun e man be. Sɛ e kplin su kɛ Zoova uka e’n, e kwla jran bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n i ɲrun kekle.

Maan e srɛ Zoova tankaan kpa kɛ ɔ uka e. Pɔlu seli kɛ: “An tu amun klun kpɛtɛ i, yɛ amun lɛ i ase. Yɛ Ɲanmiɛn yó maan amun wun jɔ́ amun fɔuun. Aunjuɛ sɔ’n sran fi kwlá simɛn i bo. Ɔ maan Klisi Zezi fanngan nun’n, Ɲanmiɛn nían amun su maan amun wla guá ase, yɛ amun akunndan’n su sannganman.” (Fp. 4:6, 7) Sɛ e yo sɔ’n, Zoova maan e wla gúa ase. Ɔ maan é kwlá jrán sa tɛ’n i ɲrun kekle. Zoova bɔbɔ seli kɛ sɛ e fa e wun e mɛntɛn i’n, i kusu ‘ɔ́ fɛ́ i wun mántan e.’​—Zak. 4:8.

Sɛ e nin Zoova e afiɛn mantan kpa’n, ɔ́ sásá e. Ɔ maan e su tɔman Satan i aya’m be nun. Zezi seli kɛ: “Mɛn’n i siefuɛ’n su ba. Sanngɛ ɔ kwlá yoman min like fi.” (Zan 14:30) ?Ngue ti yɛ Zezi seli sɔ-ɔ? I bɔbɔ yiyili nun seli kɛ: “Sran ng’ɔ sunmannin min’n wo min sin. W’a yaciman min. Afin ninnge ng’ɔ klo be’n, n yo be titi.” (Zan 8:29) Ndɛ sɔ’n kle kɛ sɛ e mian e ɲin e yo ninnge ng’ɔ jɔ Zoova klun’n, e kwla lafi su kɛ ɔ su yiman e ase le. Asa ekun’n, ɔ́ úka e naan y’a kpalo bian nin bla nna nga be fa fite nzra nun’n.