TO OJLẸ he mẹ Islaelivi hohowhenu tọn lẹ to awuwle nado dasá Tọ̀sisa Jọdani bo biọ aigba he Jiwheyẹwhe ko dopà etọn na yé lọ ji wẹ mẹdelẹ bajonọ yé. Yọnnu kosi delẹ wẹ, he wá nado basi oylọna sunnu lẹ yì hùnwhẹ de tẹnmẹ. Ehe sọgan ko taidi dotẹnmẹ hundote de he ma pé awe. Nado jihọntọn yọyọ lẹ, dúwe, bosọ dù núdùdù dagbe lẹ sọgan yin nude he dọnmẹ taun. Dile etlẹ yindọ aṣa po nujinọtedo yọnnu enẹlẹ tọn po gbọnvona dehe Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn degbena Islaelivi lẹ nado nọ hodo, delẹ to sunnu Islaelivi lọ lẹ mẹ sọgan ko lẹn to yede mẹ dọ: ‘Mí na to aṣeji. Nude ma na jọ.’

 Ṣigba, etẹwẹ jọ? Kandai gbọdo lọ dọna mí dọ: “Gbẹtọ lọ lẹ jẹ kọndopọ zanhẹmẹ tọn tindo hẹ viyọnnu Moabi tọn lẹ ji.” Na taun tọn, ojlo yọnnu enẹlẹ tọn wẹ yindọ sunnu Islaelivi lọ lẹ ni sẹ̀n yẹwhe lalo lẹ. Podọ yé wàmọ! Abajọ, “homẹ [do] gble Jehovah tlala do Islaeli go.”—Sọh. 25:1-3.

Islaelivi enẹlẹ gbà Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn to aliho awe mẹ: Yé dẹ́ do odò na boṣiọ lẹ, bosọ doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ. Tolivivẹ hẹn okú wá na fọtọ́n susu yetọn lẹ. (Eks. 20:4, 5, 14; Deut. 13:6-9) Etẹwẹ hẹn nugbajẹmẹji ehe blawu dogọ? Ojlẹ he mẹ nulọ jọ te wẹ. Na eyin sunnu lọ lẹ ma gbà Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn dai wẹ, Islaelivi fọtọ́n susu enẹlẹ na ko dasá Jọdani bo biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji to ojlẹ kleun de godo.—Sọh. 25:5, 9.

Apọsteli Paulu wlan gando nujijọ enẹlẹ go dọmọ: “Onú ehelẹ jọ do yé go taidi apajlẹ lẹ, podọ yé yin kinkandai taidi avase de na míwlẹ, mẹhe ji opodo titonu lẹ tọn ko wá.” (1 Kọl. 10:7-11) Ayihaawe ma tin dọ homẹ Satani tọn na ko hùn dọ Islaelivi enẹlẹ jai jẹ ylando sinsinyẹn mẹ, ehe zọ́n bọ yé ma yin dotẹnmẹ na nado yì Aigba Pagbe tọn lọ ji. Lehe e na yin nuyọnẹnnu na mí do sọ nado hẹn avase enẹ do ayiha mẹ, bo yọnẹn dọ nudevo de ma tin he na hẹn homẹ Satani tọn hùn sọ aliginglọnna mí nado biọ aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ!

Satani nọ tọ̀pọwuna Klistiani lẹ, bo nọ yí wlẹnwin he e jẹakọ hẹ ganji lẹ gọna dehe mẹ mẹsusu ko jai jẹ lẹ zan. Dile mí mọ do, fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn wẹ e yizan to whẹho Islaelivi lẹ tọn mẹ. To ojlẹ mítọn mẹ, fẹnnuwiwa gbẹ́ yin omọ̀ ylankan de. Aliho dopo he mẹ e bọawu nado jai jẹ e mẹ te wẹ yẹdide gblewa tọn lẹ pinpọn.

To egbehe, yẹdide gblewa tọn lẹ sọgan yin pinpọn to nuglọ. To owhe susu lẹ die, nado pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn, e sọgan biọ dọ mẹde ni yì nupọntẹn de he nọ do sinima he ma sọgbe lẹ hia kavi e na yì fie yè nọ sà owe he nọ bẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ hẹn te bo yì họ̀ yé. E taidi dọ mẹsusu nọ nọla na onú mọnkọ lẹ, na winyannu wẹ nado yin mimọ to nọtẹn enẹlẹ kavi etlẹ yin fie sẹpọ ofi mọnkọtọn lẹ wutu. Ṣigba to egbehe, mẹdepope he sọgan yì Intẹnẹt ji wẹ gán pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn to azọ́nmẹ, kavi etlẹ yin to mọto he yin ginglin de mẹ. Podọ to otò susu mẹ, sunnu kavi yọnnu de sọgan pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn to owhé etọn titi gbè.

Ṣigba, whẹho lọ ma fó do finẹ. Alokan apòmẹ tọn ko hẹn ẹn bọawu dogọ nado pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn. Dile gbẹtọ lẹ to zọnlinzin to aliji, to yìyì to mọto kavi pinpán mẹ, yé sọgan pọ́n yẹdide gblewa tọn lẹ to nuyizan lẹtliki tọn apòmẹ tọn yetọn lẹ ji.

Na e ko bọawu taun nado nọ pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn bosọ whlá walọyizan mọnkọ wutu, awugble he e nọ hẹnwa to egbehe lẹ ko ylan taun hú dai tọn. Gbẹtọ madosọha he nọ pọ́n yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ nọ hẹn gbakija wá alọwle yetọn lẹ mẹ, nọ hẹn sisi mẹdetiti tọn yetọn bu bosọ nọ hẹn ayihadawhẹnamẹnu yetọn flu. Nuhe sọ ylan hugan wẹ yindọ, yé nọ ze haṣinṣan yetọn hẹ Jiwheyẹwhe do owù mẹ. E sọgbe nado wá tadona kọ̀n dọ yẹdide fẹnnuwiwa tọn nọ hẹn awugble wá na mẹhe nọ pọ́n ẹn lẹ. To whẹho susu lẹ mẹ, e nọ hẹn awugble sinsinyẹn wá to numọtolanmẹ-liho. Awugble enẹlẹ sọgan wá busẹ vudevude, amọ́ kọdetọn lọ lẹ gán gbọṣi aimẹ na ojlẹ dindẹn.

Ṣigba, mí dona yọnẹn dọ Jehovah nọ basi hihọ́na mí sọn omọ̀ Satani tọn enẹ mẹ. Eyin mí na mọ hihọ́-basinamẹ etọn, mí dona wà nuhe sunnu Islaeli hohowhenu tọn lọ lẹ gboawupo nado wà—enẹ wẹ nado ‘setonuna ewọ mlẹnmlẹn.’ (Eks. 19:5) Mí dona mọnukunnujẹemẹ dọ Jiwheyẹwhe tindo wangbẹna sinsinyẹn na yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn. Naegbọn mí do dọ mọ?

Lẹnnupọndo ehe ji: Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na akọta Islaeli tọn lẹ ma gán yin yiyijlẹdo devo depope go to hohowhenu. Osẹ́n enẹlẹ taidi adó de he gbò Islaelivi lẹ po mẹhe lẹdo yé lẹ po gọna walọ gblezọn yetọn lẹ. (Deut. 4:6-8) Osẹ́n lọ lẹ hẹn nugbo titengbe de họnwun: Jehovah gbẹwanna fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn.

To whenue Jehovah slẹ walọ gblezọn akọta he lẹdo Islaelivi lẹ tọn lẹ godo, e dọna yé dọmọ:  “Mì ma dona wà nuhe yé nọ wà to aigba Kenani tọn ji, yèdọ fihe yẹn plan mì jei lọ gba. . . . Aigba lọ ko yin mawé, podọ yẹn na sayana mẹhe nọ nọ̀ aigba lọ ji lẹ na nuṣiwa yetọn wutu.” Aliho gbẹninọ tọn Kenaninu lẹ tọn hiọawu sọmọ bọ Jiwheyẹwhe wiwe Islaeli tọn mọdọ aigba he ji yé nọ nọ̀ lọ ko lẹzun mawé bo yin hinhẹnflu.—Lev. 18:3, 25.

Mahopọnna dọ Jehovah sayana Kenaninu lẹ, akọta devo lẹ zindonukọn nado nọ doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ. To owhe 1 500 linlán godo, Paulu basi zẹẹmẹ akọta he ṣẹnṣẹn Klistiani lẹ to gbẹnọ te lẹ tọn bo dọ dọ yé taidi mẹhe “jẹgló” lẹ. Na nugbo tọn, yé “jo yede na walọ gblezọn tasinsinyẹn tọn nado yí nukunkẹn do hẹn mawé wunmẹ lẹpo zun aṣa.” (Efe. 4:17-19) To egbehe lọsu, mẹsusu wẹ peve to walọ gblezọn fẹnnuwiwa tọn lẹ mẹ. Jẹ obá he mẹ e yọnbasi jẹ, sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ dona dapana nuyiwa mawé mẹhe tin to aihọn ehe mẹ lẹ tọn pinpọn.

Yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn yin sẹ́nhẹngba daho de sọta Jiwheyẹwhe. Ewọ dá gbẹtọvi lẹ to apajlẹ ede tọn mẹ bo na mí nugopipe lọ nado yọ́n dagbe dovo na oylan. Jiwheyẹwhe gbọn nuyọnẹn dali ze dogbó he sọgbe lẹ dai gando zanhẹmẹ go. Ojlo etọn wẹ yindọ zanhẹmẹ ni nọ wà dagbe na alọwlemẹ lẹ to agbasa-liho bosọ hẹn awuvivi wá na yé. (Jen. 1:26-28; Howh. 5:18, 19) Ṣigba, etẹwẹ mẹhe nọ wleawuna yẹdide fẹnnuwiwa tọn kavi nọ do e hia di nudagbe lẹ to wiwà? Yé to kọgbẹ́ nujinọtedo walọ dagbe tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ go mlẹnmlẹn. Na nugbo tọn, yé ma nọ gbògbéna Jehovah. Jiwheyẹwhe na dawhẹna mẹhe nọ dovọ́na nujinọtedo etọn lẹ bo nọ wleawuna yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ kavi nọ do yé hia di nudagbe lẹ.—Lom. 1:24-27.

Etẹwẹ lo na nuhe dù mẹhe nọ desọn ojlo mẹ nado hia kavi nado pọ́n owe he nọ bẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn hẹn lẹ? Mẹdelẹ sọgan nọ lẹndọ ayidedai enẹ ma nọ hẹn awugble wá. Na nugbo tọn, mẹhe ma tindo sisi na nujinọtedo Jehovah tọn lẹ wẹ yé to godonọna. Yé sọgan nọma ko tindo linlẹn mọnkọ tlolo he yé jẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn pọ́n ji. Etomọṣo, e họnwun dọ sinsẹ̀n-basitọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn lẹ dona tindo wangbẹna sinsinyẹn na yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn. Biblu dotuhomẹna mí dọmọ: “Mì mẹhe yiwanna Jehovah lẹ emi, mì gbẹwanna oylan.”—Salm. 97:10.

Mẹhe tlẹ nọ jlo na dapana yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn lẹ lọsu sọgan nọ mọdọ e vẹawu nado  wàmọ. Gbẹtọ mapenọ wẹ mí yin, podọ e sọgan biọ dọ mí ni hoavùn sinsinyẹn nado nọavùnte sọta ojlo zanhẹmẹ tọn mawé lẹ. Humọ, ahun mapenọ mítọn sọgan nọ tẹnpọn nado mọ aliho lẹ nado gbà osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn. (Jel. 17:9) Ṣigba, susu mẹhe ko lẹzun Klistiani lẹ tọn wẹ ko duto avùnhiho ehe ji. Ehe yinyọnẹn sọgan yin tulinamẹnu eyin hiẹ lọsu to ahidi hẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn. Doayi lehe Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna we nado dapana omọ̀ Satani tọn he yin yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn do go.

Dile mí ko dọ do wayi, Islaelivi susu dike bọ ojlo he ma sọgbe lẹ hẹn nugbajẹmẹji wá yé ji. Nudopolọ sọgan jọ to egbehe. Jakọbu, yèdọ nọvisunnu-daa Jesu tọn basi zẹẹmẹ owù lọ tọn dọmọ: “Mẹdopodopo nọ . . . yin dindọn yì bo yin omọ̀ do na gbọn ojlo edetiti tọn dali. Enẹgodo, ojlo lọ, to whenuena e ko mọhò, e nọ ji ylando.” (Jak. 1:14, 15) To whenue ojlo he ma sọgbe de ko whẹ́n jẹ obá de mẹ to ahun mẹde tọn mẹ, e yọnbasi taun dọ mẹlọ ni waylando. Enẹwutu, mí dona nọ de linlẹn fẹnnuwiwa tọn lẹ sẹ̀ sọn ayiha mítọn mẹ kakati nado nọ ze ayiha do yé ji.

Eyin a mọdọ emi nọ to nulẹnpọn do linlẹn fẹnnuwiwa tọn lẹ ji mapote, bo yinuwa madọngbàn. Jesu dọmọ: “To whelọnu lo, eyin alọ towe kavi afọ towe hẹn we dahli, sán ẹn sẹ̀ bo ze e dlan sọn dewe go. . . . Podọ ga, eyin nukun towe hẹn we dahli, sún in sẹ̀ bo ze e dlan sọn dewe go.” (Mat. 18:8, 9) Nuhe dọ Jesu te ma yindọ mí ni gbleawuna míde gba. Apajlẹ na wẹ e te nado dohia dọ nujọnu wẹ e yin nado họ̀nadọna ahlidanu de to afọdopolọji podọ po nujikudo po. Nawẹ mí sọgan yí ayinamẹ enẹ zan gando yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn go gbọn?

Eyin nukun towe lẹ wá jẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn ji, ma lẹn to dewe mẹ dọ, ‘Nude ma na jọ’ blo. De nukun towe sẹ̀ to afọdopolọji. Ṣí televiziọn lọ to tẹndo dopolọ mẹ. Ṣí ọdinatẹẹ kavi alokan apòmẹ tọn lọ hadopo. Ze ayiha do nuhe wé de ji. Mọwiwà sọgan gọalọna we nado dava linlẹn towe lẹ kakati nado na dotẹnmẹ ojlo ylankan lẹ nado duto ji we.

Eyin a ko penugo nado doalọtena yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ pinpọn ṣigba bo gbẹ́ nọ flin yé sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ lo? Linlẹn kavi yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ sọgan gbọṣi ayiha mẹde tọn mẹ na ojlẹ  dindẹn. Yé sọgan nọ lẹkọwa ayiha towe mẹ to whenue a ma donukun. Eyin enẹ jọ, a sọgan nọ tindo ojlo nado doalọ to nuyiwa mawé de mẹ, taidi vijinu mẹdetiti tọn yíyí do daihun. Enẹwutu, yọnẹn dọ linlẹn mọnkọtọn lẹ sọgan nọ fọ́n to ajiji mẹ, bosọ wleawufo nado nọavùnte sọta yé.

Magbe sinsinyẹn nado nọ lẹnnupọn podọ nado nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn. Hodo apajlẹ apọsteli Paulu tọn, mẹhe wleawufo nado “nọ to nutun agbasa [ede tọn] bo nọ hẹn ẹn di afanumẹ de.” (1 Kọl. 9:27) A dike ojlo mawé lẹ hẹn we zun afanumẹ blo. “Yin adàdiọna gbọn ayiha [towe] didiọ dali, na [a] nido sọgan mọdona ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, bo yin alọkẹyi bosọ yin pipé lọ.” (Lom. 12:2) Nọ flin ehe: Nulẹnpọn podọ nuyiwa to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn na hẹn ayajẹ daho wá na we hugan awujijona ojlo ylankan towe lẹ.

Tẹnpọn nado plọn wefọ Biblu tọn delẹ do tamẹ. Podọ eyin linlẹn ylankan lẹ wá ayiha mẹ na we, dovivẹnu nado lẹnnupọndo wefọ enẹlẹ ji. Wefọ delẹ taidi Salmu lẹ 119:37; Isaia 52:11; Matiu 5:28; Efesunu lẹ 5:3; Kolosinu lẹ 3:5; gọna 1 Tẹsalonikanu lẹ 4:4-8 na gọalọna we nado hẹn linlẹn towe lẹ sọgbe hẹ pọndohlan Jehovah tọn gando yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn po nuhe ewọ nọ donukun sọn asi we lẹ po go.

Etẹwẹ a sọgan wà, eyin to whedelẹnu e nọ vẹawu na we taun nado duto dewe ji ma nado pọ́n kavi lẹnnupọndo onú mawé lẹ ji? Hodo afọdòmẹ Apajlẹnọ mítọn Jesu tọn lẹ pẹkipẹki. (1 Pita 2:21) To whenue Jesu yí baptẹm godo, whlasusu wẹ Satani whlé e pọ́n. Nawẹ Jesu yinuwa gbọn? Ewọ zindonukọn nado nọavùnte sọta ẹ. E yí wefọ lẹ zan debọdo-dego nado gbẹ́ mẹtẹnpọn he Satani zedonukọnna ẹn lẹ dai. E dọmọ: “Tọ́n sọn fi, Satani!” podọ Satani sọ jo e do. Kẹdẹdile Jesu ma jogbe gbede to ahididi etọn sọta Lẹgba mẹ do, hiẹ lọsu ma dona wàmọ gbede. (Mat. 4:1-11) Satani po aihọn etọn po na gbẹ́ to tintẹnpọn zọnmii nado hẹn linlẹn mawé lẹ gọ́ ayiha towe mẹ, ṣigba a jogbe to avùnhiho lọ mẹ blo. E yọnbasi nado duto yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn ji. Po alọgọ Jehovah tọn po, a sọgan gbawhàn kẹntọ towe tọn.

Nọ ganjẹ Jehovah go mlẹnmlẹn to odẹ̀ mẹ. Paulu dọmọ: Mì nọ “hẹn obiọ mìtọn lẹ zun yinyọnẹn na Jiwheyẹwhe; jijọho Jiwheyẹwhe tọn he yiaga hugan nukunnumọjẹnumẹ lẹpo nasọ họ́ ahun mìtọn po nugopipe apọ̀nmẹ tọn mìtọn po gbọn Klisti Jesu gblamẹ.” (Flp. 4:6, 7) Jijọho Jiwheyẹwhe tọn nọ gọalọna mí nado nọavùnte sọta ylando. Eyin a dọnsẹpọ Jehovah, “ewọ nasọ dọnsẹpọ [we].”—Jak. 4:8.

Haṣinṣan pẹkipẹki de tintindo hẹ Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn wẹ yin hihọ́-basinamẹnu dagbe hugan lọ sọta awugblenamẹnu depope. Jesu dọmọ: “Ogán aihọn tọn lọ [Satani] ja, ewọ masọ tindo huhlọn do yẹn ji.” (Joh. 14:30) Naegbọn Jesu do tindo jidide mọnkọ? E dọ to gbèdopo dọmọ: “Mẹhe do mi hlan tin po yẹn po; e ma jo yẹn dopo do gba, na yẹn nọ wà nuhe nọ hẹn homẹhun in lẹ to whepoponu.” (Joh. 8:29) Dile a to nuhe nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn lẹ wà, ewọ ma na jo hiẹ lọsu do gbede. Dapana omọ̀ lọ he yin yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn, podọ Satani ma na penugo nado ṣinyọ́nalọ ji we gbede.