EKOLO Aneyisaele bakubamanga mu sauka o Nkoko a Yodani yo kota muna nsi ina Nzambi kabasila o nsilu, buka kimosi kia wantu bayiza kubakingula. Wantu awaya i akento anzenza ana bayiza bokela wan’amakala kimana benda kuna nkinzi. Dilenda moneka vo lau diampwena bavewa. E ngindu za vanga yikundi yampa, kina yo dia nanga zayangidika akaka muna Aneyisaele. Kana una vo e fu ye mavangu ma akento awaya ke makala ngwizani ko yo Nsiku una Nzambi kavana kwa nkangu a Isaele, akaka muna Aneyisaele nanga bayindula vo: ‘Tuzeye edi diambote y’edi diambi. Tutoma kuyikeba.’

 Adieyi diabwa? Nkand’a Nzambi uvovanga vo: ‘O nkangu uyantikidi tá zumba yo wan’amakento a Moabe.’ O wan’amakento a Moabe bazola vo Aneyisaele bayantika sambila e nzambi zaluvunu. I diau mpe diavangama! Muna kuma kiaki, ‘Yave wafungila kikilu Aneyisaele makasi.’—Nta. 25:1-3.

Aneyisaele awana bakulula Nsiku a Nzambi mu mambu mole: Bafukamena teke yo tá e zumba. Mafunda ye mafunda ma wantu bafwa mu kuma kia ukolami wau. (Luv. 20:4, 5, 14; Nsi. 13:6-9) Ekuma e diambu diadi diakadila diankenda kikilu? I mu kuma kia ntangwa diavangama. Kele vo Aneyisaele awaya ke bakulula Nsiku a Nzambi ko, e ndonga yayi ya Aneyisaele yadi sauka o Nkoko a Yodani yo kota muna Nsi a Nsilu.—Nta. 25:5, 9.

Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Mambu mama mababwila se mbandu, masonekwa muna kutulukisa, oyeto tulwakilu kwa nsuka za tandu.” (1 Kor. 10:7-11) Ka lukatikisu ko vo Satana wayangalala kikilu wau vo ayingi muna Aneyisaele babwa muna sumu diadi diampwena yo lembi yambulwa vo bakota muna Nsi a Nsilu. Muna kuma kiaki, diangangu kwa yeto twalembi bwa mu ntambu wau. Tuzeye wo vo Satana kiese kiayingi kemona avo olendele kutuvukumuna twalembi kota muna Nz’ampa ya Nzambi.

E kani dia Satana i baka Akristu muna ntambu. Muna kuma kiaki, osadilanga ndekwa zayingi zina kazeye vo zilenda vukumuna wantu ayingi. Kuna kwa Aneyisaele, Satana wasadila o ntambu wa zumba. Mu lumbu yeto, e zumba i ntambu ketoma sadilanga o Satana. Dimosi muna nekwa kesadilanga muna vava kutubaka mu ntambu wau i vangu dia pornografia yovo tala mavangu ma zumba.

Mu lumbu yeto, wantu balenda tala mavangu ma zumba lembi zayakana kwa wantu ankaka. Muna mvu miavioka, avo muntu ozolele tala mavangu ma zumba kafwete kwenda ku fulu kiasongelwanga filme zansoni yovo mu nzo zatekelwanga nkanda mia mavangu mansoni. Wantu ayingi ke bayendanga mu fulu yayi ko muna lembi moneka kwa wantu ankaka. Kansi o unu, o muntu osadilanga internete olenda tala mavangu ma zumba kuna salu yovo muna kalu dina dianingama. Muna nsi zayingi, akala ye akento balenda tala mavangu ma zumba muna kati kwa nzo zau.

Ke diau kaka ko. E telefone ye tablet zikitulanga dio se diasazu mu tala mavangu ma zumba. Vava o wantu bekangalanga muna nzila yovo muna makalu, balenda tala mafoto mansoni muna telefone yovo tablet.

Wau vo diakituka se diasazu mu tala e mavangu ma zumba yo lembi zayakana kwa wantu ankaka, e vangu diadi vonza yayingi ditwasilanga o wantu lutila nkutu e mvu miavioka. Ayingi muna awana betalanga mavangu ma zumba befwasanga longo lwau, bekululanga o zitu wau yo yivisa e ntona zau. Edi disundidi e vonza, balenda fwasa e ngwizani au yo Nzambi. Ozevo, olungidi kwaku avo ovovele vo o tala mavangu ma zumba mfwilu kikilu ditwasanga kw’awana bevanganga wo. Nkumbu miayingi, e vangu diadi dina nze muntu olwele. E mputa zilenda sasuka malembe-malembe, kansi zilenda sisa e fu muna nitu.

Diakiese mu zaya vo Yave olenda kututanina muna ntambu wau wa Satana. Avo tuzolele vo Yave katutanina, tufwete vanga dina Aneyisaele ke bavanga ko kuna nz’ankulu, i sia vo, tufwete kunlemvokela. (Luv. 19:5) Tufwete sungamena vo Yave omenganga kikilu e fu kia tala mavangu ma zumba. Ekuma tuvovele wo?

Yindula e diambu edi: E nsiku mina Nzambi kavana kwa nkangu a Isaele miaswaswana miakala ye nsiku mia zula yayingi muna tandu kiakina. Nze yaka kia nzo, e nsiku miami miataninanga Aneyisaele mu lembi sambukila e fu yambi ya esi zula yankaka. (Nsi. 4:6-8) E nsiku miami  miasonganga e ziku vo Yave omenganga mavangu ma zumba.

Vava Yave kayika mambu mambi mana bavanganga e zula yakala lukufi ye Isaele, wavovesa Aneyisaele vo: ‘Ke nuvangi mo ko o mavangu ma Kenani ina ikunutwasa. . . . E nsi ifunzukidi, tumba itumba yo mu kuma kia bi wandi.’ Kuna kwa Yave wa Nzambi avauka ya Isaele, e mpil’a zingu kia esi Kenani kiambi kikilu kiakala, kadi wabadikila e nsi au vo yafunzuka, yazala ye mavangu mambi.—Fuka 18:3, 25.

Kana una vo Yave watumba esi Kenani, e zula yankaka yakwamanana kuyivana muna mavangu ma zumba. Vava vavioka tezo kia 1.500 za mvu, Paulu wavova mu kuma kia esi zula ina Akristu bazingilanga vo: ‘E ntona zau zayiva kikilu.’ Kieleka, o wantu awaya ‘bakivananga muna mavangu mansoni, bavanganga usafu wawonso kuna loko.’ (Ef. 4:17-19) Diau dimosi mpe o unu, wantu ayingi bekuyivananga muna mavangu mansoni. Muna kuma kiaki, Akristu akieleka bafwete vanganga mawonso muna lembi talanga mavangu ma usafu mana o wantu a nza yayi bevanganga.

Awana betalanga mavangu ma zumba ke bezitisanga Nzambi ko. Nzambi wavangila o wantu muna mpwa ye fwaniswa kiandi yo kutuvana e ngangu za swaswanesa o wete yo bi. Muna ngangu zandi, Nzambi wasia e nkendelo muna diambu ditadidi vukana. Nzambi wakana vo awana kaka bakazala i bafwete vukana e nitu. (Etu. 1:26-28; Nga. 5:18, 19) Kansi, adieyi tuvova mu kuma kia awana bevaikisanga e filme za mavangu ma zumba yo kasakesa akaka muna tala e filme zazi? Wantu awaya nsiku mia Nzambi bevezanga. Kieleka, awana benungununanga mavangu ma zumba ke bezitisanga Yave ko. Nzambi osinga tumba awana bevezanga e nsiku miandi yo nungununa e fu kia tala mavangu mansoni.—Roma 1:24-27.

Adieyi tuvova mu kuma kia awana betanganga yovo tala mavangu ma zumba? Akaka beyindulanga vo ke diambi kwandi ko. Kansi, e ziku kia diambu i kiaki: Ana betalanga mavangu ma zumba ku sambu dia awana bekululanga e nsiku mia Nzambi bena. Dilenda kala vo ke bayantika tala mavangu mama ku lukanu ko. Kana una vo i wau, awana besambilanga Nzambi akieleka bafwete  menganga e fu kia tala mavangu ma zumba. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “E yeno nuzolanga Yave, numenga bi.”—Nku. 97:10.

Dilenda kala diampasi kw’awana bazolele yambula tala mavangu ma zumba mu vanga wo. Wau vo tu wantu alembi lunga, divavanga vo twavanganga e ngolo muna lembi sundwa kwa zolela yambi. Vana ntandu, o ntim’eto watekama ulenda kutufila mu yindula vo ke diambi kwandi ko mu tala mavangu ma zumba. (Yer. 17:9) Kansi, ayingi muna awana bakituka Akristu basunda e mvita yayi. O zaya wo, dilenda kuvana o nkuma wa sunda e fu kia tala mavangu ma zumba. Tala una Diambu dia Nzambi dilenda kusadisila mu venga ntambu wa Satana wa tala mavangu ma zumba.

Nze una tuvovele kuna lubantiku, ayingi muna Aneyisaele bayambula vo e zolela yambi yabayala yo vanga diambu diabatwasila mfwilu miayingi. E diambu diadi dilenda mpe vangama o unu. Yakobo wa mbunzi a Yesu wayika e vonza kilenda kutubwila: “Konso muntu otontwanga wau ketuntwanga yo vukumunwa kwa zolela ya yandi kibeni. E zolela avo iwokele, iwutidi e sumu.” (Yak. 1:14, 15) Avo muntu oyambwidi vo e zolela yambi yawokela muna ntim’andi, diasazu dikala muna sumuka. Muna kuma kiaki, tufwete vanganga e ngolo za vengomona e ngindu zambi muna ntima mieto.

Avo ngindu zambi zikotele muna ntim’aku, vanga diambu vana vau. Yesu wavova vo: “Avo koko kwaku yovo kulu kwaku kutesese sakuba, zenga ko, waveta ko. . . . Avo disu diaku mpe ditesese sakuba, dunguna dio, waveta dio.” (Mat. 18:8, 9) Yesu kazola vova ko vo twayilwekanga. Nona kasadila muna kutusadisa twabakula dina dikutufilanga mu yindula mambu mambi yo baka nzengo vana vau. Aweyi tulenda sadila luludiku lwalu muna diambu ditadidi tala mavangu ma zumba?

Avo kuna kinsalukisa omwene mafoto mansoni, kuvovi ko vo: ‘Ke vena diambu dia vonza ko.’ Vengomona e meso vana vau. Kanga e televizau vana vau. Kanga e komputadore yovo telefone vana vau. Yindula mambu mena vo mambote. O vanga wo dilenda kusadisa mu sunda e zolela  yambi vana fulu kia yambula vo e zolela yambi yasunda.

Adieyi tuvova kele vo wayambula emvimba tala mavangu ma zumba, kansi ezak’e ntangwa osungamenanga mana wamona kala? O muntu olenda kwamanana yindula e mambu mansoni kana nkutu vo se mvu miayingi miviokele kala tuka katadila mo. Ediadi dilenda vangama konso ntangwa. Avo e ngindu zazi zilwakidi, zilenda kufila mu vanga diambu dia usafu, nze kuyifisa e kiyakala yovo kikento. Muna kuma kiaki, sungamenanga vo e ngindu zazi zilenda kulwakila kuna kinsalukisa. Avo ediadi dibwididi, vanga e ngolo za vengomona e ngindu zazi.

Baka e nzengo owau za zingila e ngwizani yo luzolo lwa Nzambi. Tanginina e mbandu a Paulu wa ntumwa ona ‘wawandanga e nitu andi yo bunduna yo.’ (1 Kor. 9:27) Kuyambula ko vo e zolela yambi yabunduna. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Nuvanguluka muna soba nyindu mieno, kimana nwazaya owu wina luzolo lwa Nzambi, lwambote, lwatondakana ye lwalunga.” (Roma 12:2) Sungamena vo o yindula yo vanga mana meyangidikanga Nzambi kiese kiayingi ditwasanga, ke mu landa zolela yambi ko.

Sia yaka sono ya Nkand’a Nzambi muna ntu. Avo ngindu zambi zilwakidi, vanga e ngolo za yindula e sono yayi. E sono nze Nkunga 119:37; Yesaya 52:11; Matai 5:28; Efeso 5:3; Kolosai 3:5 ye 1 Tesalonika 4:4-8 ilenda kusadisa mu badikila e fu kia tala mavangu ma zumba nze una Yave kebadikilanga kio yo zaya dina kazolele vo wavanga.

Adieyi olenda vanga avo omwene vo luzolo lwa tala mavangu ma zumba luwokele muna ntim’aku? Muna kolo kiaki, tanginina Yesu una vo i Mbandu eto. (1 Pet. 2:21) Vava kavubwa, Satana wakwamanana kuntonta. Adieyi Yesu kavanga? Kayambula ko vo Satana kamvukumuna. Wasadila e sono ya Nkand’a Nzambi muna venga e ntonta za Satana. Wavova vo: “Katuka, e Satana!” I bosi, Satana wanyambula. Yesu wakwamanana telamena Nkadi ampemba, ongeye mpe i diau ofwete vanga. (Mat. 4:1-11) Satana ye nza keyalanga okwamanana vanga mawonso mu vava zadisa ngindu zaku ye zolela yambi. Kwamanana nuana, kuyoyi ko. Olenda kwaku sunda e fu kia tala mavangu ma zumba. Muna lusadisu lwa Yave, olenda sunda mbeni aku.

Kwamanana samba kwa Yave yo kunlomba lusadisu. Paulu wavova vo: “Yambula ndomba zeno zazayiswa kwa Nzambi; o luvuvamu lwa Nzambi luna luviokele umbakuzi wawonso luyingila ntima mieno ye makani meno muna Kristu Yesu.” (Fili. 4:6, 7) Nzambi okuvana luvuvamu lwa ntima kimana wazizidila e ntonta za vanga edi diambi. Avo ofinamene Yave, ‘oyandi mpe okufinama.’—Yak. 4:8.

Muna lembi bakama muna ntambu mia Satana, tufwete kwamanana siamisa e kikundi kieto yo Yave wa Mfumu a nsema wawonso. Yesu wavova vo: “O nyadi a nza [Satana] mu kwiza kena, kena ye wisa ko omu mono.” (Yoa. 14:30) Ekuma Yesu kakadila ye vuvu kiaki? Lumbu kimosi, Yesu wavova vo: “Ndiona wantuma wina yame; kangiambwidi mono mosi ko, e kuma kadi, lumbu yawonso mvanganga oma mekunyangidikanga.” (Yoa. 8:29) Avo okwamanene vanga oma meyangidikanga Yave, ke kuyambula ko. Venga o ntambu wa tala mavangu ma zumba. Muna mpila yayi, Satana ke kubaka mu ntambu ko.