KE RI-ISRAEL ro ilo iien ko etto rar pojak in kijoone Reba Jordan im del̦o̦ñe ãneo Anij ear kallim̦ur kake ñan er, jet armej rar lol̦o̦k er. Rein rar lol̦o̦k er kar jet kõrã me rar itok jãn bar juon aelõñ im rar kũrl̦o̦k em̦m̦aan ro ñan juon kwõjkwõj. Men in emaroñ kar ãinwõt juon jeraam̦m̦an ejejuwaan. Emaroñ kar l̦ap aer reel bũrueer ke rar l̦õmn̦ak kõn aer naaj eb, m̦õttãik ro rekããl, im m̦õñã m̦õñã ko renno̦. Meñe l̦õmn̦ak im m̦anit ko an kõrã ro rar oktak jãn men ko ri-Israel ro rar katak jãn Kien eo an Anij, ak jet iaan em̦m̦aan ro jãn Israel remaroñ kar l̦õmn̦ak im ba: ‘Kõm jel̦ã ta eo em̦m̦an im enana. Kõm naaj lukkuun kõjparok.’

 Ak ta eo ear wal̦o̦k? Eokwe bwebwenato in ilo Baibõl̦ ej ba: ‘Armej ro rar jino l̦õñ ippãn kõrã ro nejin Moab.’ Ilo m̦ool, kõrã ro rar kõn̦aan bwe em̦m̦aan rein ren kabuñ ñan anij ko rewaan. Im eñin men eo em̦m̦aan rein rar kõm̦m̦ane! Ealikkar unin an kar ‘bwil illu eo an Jeova n̦ae Israel.’​—Bõn. 25:1-3.

Ri-Israel ro rar rupe Kien Anij ilo wãween kein ruo: Rar badikdik ñan ekjab, im rar l̦õñ ippãn kõrã ro. Kõn aer kar jab pokake, elõñ to̦ujin armej rar mej. (Ex. 20:4, 5, 14; Dut. 13:6-9, UBS) Etke men in rar kõm̦m̦ane el̦apl̦o̦k an kar kabũrom̦õjm̦õj? Kõnke m̦õttan wõt jidik renaaj kar kijoone Reba Jordan im del̦o̦ñe Ãnin Kallim̦ur eo. Innem, el̦aññe em̦m̦aan ro jãn Israel rar jab rupe Kien eo an Anij, armej ro wõj me rar mej renaaj kar maroñ kijoone Reba Jordan im del̦o̦ñe Ãnin Kallim̦ur eo.​—Bõn. 25:5, 9.

Ikijjeen men kein me rar wal̦o̦k, rijjilõk Paul ear je im ba: “Men kein rar wal̦o̦k ñan er rej ãinwõt joñak ñan kõj, im kar jei ñan kakkõl kõj, ro rej mour ilo jem̦l̦o̦kin jukjukun pãd in.” (1 Kor. 10:7-11) Ejjel̦o̦k pere Setan ear lukkuun m̦õn̦õn̦õ ke jet iaan ri-Israel ro rar jerawiwi, im bareinwõt ke rar jab maroñ del̦o̦ñe Ãnin Kallim̦ur eo kõn men in enana rar kõm̦m̦ane. Jej aikuj katak jãn men in ear wal̦o̦k kõnke jejel̦ã bwe Setan enaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ ñe ej lo tõprak ilo an bõbraik kõj jãn ad del̦o̦ñe jukjukun pãd eo ekããl an Anij!

Setan ej kajjioñ aujiidi Kũrjin ro ilo an kõjerbal kõl ak wãween ko me em̦õj an lo tõprak ie ñan kapoik elõñ armej. Ãinwõt kar kwal̦o̦k kake m̦oktal̦o̦k kõn ri-Israel ro, men eo ear kõjerbale ñan aujiidi er ej l̦õñ. Ilo raan kein ad, l̦õñ ej juon aujiid ekauwõtata me ej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im wal̦o̦k. Juon iaan men ko me el̦ap an kõm̦m̦an bwe armej ro ren l̦õñ ej pija ko rettoon.

Rainin, ekkã an armej maroñ alwõje pija ko rettoon ilo an ro jet jab jel̦ã kake. Ilo elõñ iiõ ko remootl̦o̦k, ñe juon ear kõn̦aan lale ak alwõj pija ko rettoon, emaroñ kar aikuj etal ñan m̦õn tieta ko me rej kwal̦o̦k pijain alwõj ko rettoon ak im̦õn wia bok ko me rej wiakake bokin keelwaan. Elõñ armej remaroñ kar jab etal ñan jikin kein kõnke rejook ñe ro jet renaaj loe er. Bõtab kiiõ, juon eo ej online, emaroñ alwõj pija ko rettoon ilo jikin jerbal eo an ak ilowaan wa eo waan ñe ejjab kattõr. Ilo elõñ aelõñ ko, em̦m̦aan ak kõrã ro remaroñ alwõj pija ko rettoon ilo m̦õko wõt im̦weer.

Ak ejjab jem̦l̦o̦k ijin. Elõñ kiiõ jeel̦boon, tablet, im men ko ãierl̦o̦k wõt me rej kõm̦m̦an bwe en pidodol̦o̦k an armej alwõje pija ko rettoon. Armej remaroñ alwõje pija ko rettoon ilo men kein nejier ke rej etetal ilo ial̦ ko ak uwe ilo bus ak tããkji ko.

El̦ak pidodol̦o̦k an armej alwõje pija ko rettoon im n̦ooje aer alwõj, el̦apl̦o̦k kiiõ an pija kein bõktok jorrããn im apañ ilo raan kein jãn kar m̦okta. Kõn an lõñ armej rej alwõj pija rot kein, men in ear ko̦kkure pãd eo aer ippãn eo pãleer, kõm̦m̦an aer l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãer, im ko̦kkure bõklõkõt ko aer. Men eo el̦apl̦o̦k an nana, ej bwe rej kõm̦m̦an bwe jem̦jerã eo aer ippãn Anij en pãd ilo kauwõtata. Ejim̦we ñan am̦ kile im lo bwe pija ko rettoon rej ko̦kkure armej ro me rej alwõji. Ekkã an lukkuun nana wãween an pija ko rettoon jelõt l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ko an armej. Emaroñ lukkuun to an jem̦l̦o̦k an pija kein jelõt armej ro, im jet iien emaroñ pen ñan kõm̦m̦an bwe ren lukkuun jako.

Bõtab, eaorõk ñan jel̦ã bwe Jeova ekõn̦aan kõjparok kõj jãn aujiid in an Setan. El̦aññe jekõn̦aan bwe Jeova en kõjparok kõj, jej aikuj kõm̦m̦ane men eo me em̦m̦aan ro jãn Israel rar likjab in kõm̦m̦ane—ej “pokake” Jeova. (Ex. 19:5, UBS) Jej aikuj kile bwe Anij elukkuun dike pija ko rettoon. Etke jej ba men in?

Kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ m̦õk kõn men in: Kien ko an Anij ñan aelõñin Israel rar lukkuun oktak jãn kien ko an aelõñ ko jet ilo kar tõre ko. Kien kein an Anij rar ãinwõt juon wõrwõr me ear kõjparok ri-Israel ro jãn armej ro ipel̦aakier im m̦anit ko aer rettoon. (Dut. 4:6-8, UBS) Kien kein rar kaalikkar juon men em̦ool, eñin bwe Jeova edike l̦õñ.

Ke Jeova ear kwal̦o̦k m̦anit ko rettoon an aelõñ ko iturier, ear ba ñan ri-Israel ro: “Kom̦win jab  l̦oor . . . m̦anit ko an ri-Kenan, ro kom̦ naaj jokwe ibwiljier. . . . Kõm̦m̦an ko aer rar kõm̦m̦an bwe ãneo en ettoon, kõn men in [inaaj] kaje ãneo.” Joñan an nana im kajjõjõ wãween mour ko an kar ri-Kenan ro, ãneo rar jokwe ie ear ettoon im̦aan mejãn Anij eo eokkwõjarjar an Israel.​—Liv. 18:3, 25, UBS.

Meñe Jeova ear kaje ri-Kenan ro, ak ear wõr armej ro rar wõnm̦aanl̦o̦k wõt im mourin l̦õñ. Elõñl̦o̦k jãn 1,500 iiõ ko remootl̦o̦k, ke Paul ear kõnono kõn aelõñ ko me Kũrjin ro rar jokwe ie, ear ba bwe ‘ejako aer kile men ko rem̦m̦an.’ Joñan, ‘rar kõtl̦o̦k bwe er make ren peran in kõm̦m̦ani men ko renana im jabdewõt men ko rettoon, im rar jab kõn̦aan bõjrak ñan jidik.’ (Ep. 4:17-19) Bareinwõt rainin, elõñ armej rej kõm̦m̦ani m̦anit ko rettoon im rejjab jook in kõm̦m̦ani men kein ñan jidik. Kũrjin ro rem̦ool rej aikuj kõmaat joñan aer maroñ ñan kõjparok bwe ren jab lale ak reilo̦k ñan jabdewõt men ko rej kwal̦o̦ke an armej ro keelwaan.

Pija ko rettoon rejjab bõktok kautiej ñan Anij ñan jidik. Ear kõm̦anm̦an kõj armej ilo wãween wõt e im ear kõmaroñ kõj bwe jen jel̦ã ak eñjake ñe juon men ejim̦we ak bõd. Anij ear kwal̦o̦k an mãlõtlõt ke ear letok kien ko kõn an ruo armej babu ak pãd ippãn doon. Kar kõn̦aan eo an in bwe rippãlele ro me em̦õj aer m̦are ren pãd ippãn doon. (Jen. 1:26-28; JK. 5:18, 19) Ak ta kõn ro rej kõm̦m̦an ak kowõnm̦aanl̦o̦k pija ko rettoon? Rej kwal̦o̦k aer lukkuun kõjekdo̦o̦n kien ko an Anij kõn mour erreo. Innem ealikkar, ro rej kowõnm̦aanl̦o̦k pija ko rettoon rejjab kwal̦o̦k aer kautiej Jeova. Anij enaaj ekajete ro rej kõjekdo̦o̦n kien ko an kõn aer kõm̦m̦an ak kowõnm̦aanl̦o̦k pija ko rettoon.​—Rom 1:24-27.

Ak ta kõn armej ro me rej kããlõt ñan riit ak lale pija ko rettoon? Jet remaroñ l̦õmn̦ak bwe kain kam̦õn̦õn̦õ rot in ejjel̦o̦k jorrããn ie. Ak ilo m̦ool, rej kwal̦o̦k aer rejetake ro rej kõjekdo̦o̦n kien ko an Jeova. Bõlen ejjab eñin men eo rar l̦õmn̦ak in kõm̦m̦ane ilo jinoin ke rar jino alwõje pija kein. Jekdo̦o̦n ak em̦õj an Baibõl̦ kaalikkar bwe ri-karejar ro an Anij eo em̦ool rej aikuj lukkuun dike pija ko rettoon. Baibõl̦ ej rõjañ kõj im ba: “O kom̦ ri-yokwe Jeova, kom̦win kũtõtõkake nana.”​—Sam 97:10.

Meñe ro jet rekõn̦aan kõjparok er jãn aer  alwõje pija ko rettoon, bõtab remaroñ lo bwe elukkuun pen ñan kõm̦m̦ane men in. Kõj aolep jejjab weeppãn, im jemaroñ aikuj lukkuun kate kõj ñan tarin̦aeik m̦õm̦ ko rettoon. Bareinwõt, kõn ad jab weeppãn, bũruod emaroñ m̦on̦e kõj ñan l̦õmn̦ak bwe ejjab nana ñan alwõje pija ko rettoon. (Jer. 17:9) Bõtab elõñ ro im rar erom Kũrjin rar lo tõprak ilo aer tarin̦aeik men in. Am̦ jel̦ã men in kõn rein emaroñ jipañ eok ñan tõmak bwe kwe bareinwõt kwõmaroñ kõjparok eok jãn pija ko rettoon. Lale wãween an Naanin Anij maroñ jipañ eok ñan kõjparok jãn aujiid eo an Setan kõn pija ko rettoon.

Ãinwõt kar kwal̦o̦k kake, elõñ ri-Israel ro rar kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan ko renana ren tõl er ñan jorrããn. Men in emaroñ bar wal̦o̦k ilo raan kein. Jemes, l̦eo jatin Jesus, ear kwal̦o̦k kõn joñan an kauwõtata kõn̦aan ko renana ke ear ba: “Kajjojo armej ej iioon mãlejjoñ ko itok wõt jãn an kõn̦aan ko an make kaale im kapoe. Innem ñe kõn̦aan eo etta, ej keotak jerawiwi.” (Jer. 1:14, 15) El̦aññe juon kõn̦aan enana ej eddekl̦o̦k ilo bũruon juon armej, ekkã an men in kõm̦m̦an bwe armej eo en oktak im jerawiwi. Kõn men in, jej aikuj jol̦o̦k l̦õmn̦ak ko rettoon im bõjrak jãn ad l̦õmn̦ak kõn men kein.

El̦aññe eitok wõt bwe kwõn wõnm̦aanl̦o̦k im l̦õmn̦ak kõn men ko rettoon, kwõn m̦õkaj im pukot kilen ñan jol̦o̦k l̦õmn̦ak rot kein. Jesus ear ba: “El̦aññe peim̦ ak neem̦ ej kõm̦m̦an bwe kwõn jerawiwi, kwõn m̦wijiti im jol̦o̦ke. . . . Bareinwõt, ñe mejam̦ ej kõm̦m̦an bwe kwõn jerawiwi, kwõn itũki im jol̦o̦ke.” (Matu 18:8, 9) Ejjab mel̦el̦e eo an Jesus in bwe jen ko̦kkure ak kõjorrããn ãnbwinnid. Ijoke ear kõm̦m̦an juon waanjoñak ñan kaalikkar aorõkin ad aikuj m̦õkaj im jol̦o̦k men eo ej kõm̦m̦an ad bõk l̦õmn̦ak ko rettoon. Ewi wãween ad maroñ jerbale naanin kakapilõk in ñe ej itok ñan pija ko rettoon?

El̦aññe ewal̦o̦k pija ko rettoon, jab l̦õmn̦ak im ba, ‘Em̦m̦an wõt, eban jelõt eõ.’ M̦õkaj im bõk mejam̦ jãne. Kajju kune tipi eo. Kune kampiutõr, tablet, ak jeel̦boon eo nejũm̦ ilo m̦õkaj. Im kajjioñ l̦õmn̦ak kõn juon men erreo. Am̦ kõm̦m̦ane men in enaaj jipañ eok ñan irooj ioon l̦õmn̦ak ko  am̦ ijello̦kun am̦ kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan ko renana ren irooj ioom̦.

Ta el̦aññe kwaar maroñ bõjrak jãn am̦ alwõji pija ko rettoon, bõtab jãn iien ñan iien ejiktok am̦ keememeji pija kein? L̦õmn̦ak ak pija ko rettoon emaroñ lukkuun to aer pãd ilo l̦õmn̦ak eo an juon armej. Ilo jidimkij armej eo emaroñ keememeji pija kein. Ñe ewal̦o̦k men in, emaroñ jiktok kõn̦aan eo ñan kõm̦m̦ane juon men ettoon, ãinwõt iukkure kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnũm̦. Kõn men in, eaorõk bwe kwõn jel̦ã bwe l̦õmn̦ak rot kein remaroñ make kajju wal̦o̦k, innem kwõn pojakin tarin̦aeik l̦õmn̦ak kein rettoon.

En l̦apl̦o̦k am̦ kate eok ñan kõm̦m̦an bwe l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ko am̦ ren ekkar ñan ankilaan Anij. Kwõn ãinwõt rijjilõk Paul, eo ear m̦õn̦õn̦õ in ‘lukkuun deñl̦o̦ke ãnbwinnin im kõm̦m̦an ñane ãinwõt juon ri-kõm̦akoko.’ (1 Kor. 9:27) Jab kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan ko rettoon ren kõm̦akokoik eok. ‘Kwõn kõm̦m̦an oktak ilo am̦ ukot l̦õmn̦ak ko am̦, bwe kwõn kam̦ool ñan eok make kõn ta ankilaan Anij, eo em̦m̦an im ekkar im eweeppãn.’ (Rom 12:2) Keememej: Am̦ l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ekkar ñan ankilaan Anij enaaj l̦apl̦o̦k an bõktok m̦õn̦õn̦õ jãn ñe kwõj l̦oor kõn̦aan ko am̦ renana.

Kajjioñ kakkilõklõke jet iaan eoon ko ilo Baibõl̦. Innem ñe ejiktok juon l̦õmn̦ak ettoon, kate eok ñan l̦õmn̦ak kõn eoon kein. Eoon ko ãinwõt Sam 119:37; Aiseia 52:11; Matu 5:28; Epesõs 5:3; Kolosse 3:5; im 1 Tessalonika 4:4-8 renaaj jipañ eok ñan kajim̦we l̦õmn̦ak eo am̦ bwe en ekkar ñan wãween an Jeova l̦õmn̦ak kõn pija ko rettoon im ta eo ej kõtmãne bwe kwõn kõm̦m̦ane.

Bõtab ta el̦aññe jet iien kwõjjab maroñ tarin̦aeik kõn̦aan eo ñan alwõji pija ko rettoon ak ñan wõnm̦aanl̦o̦k im l̦õmn̦ak kõn men ko rettoon? Kanooj anõke jenkwan ne ko neen Jesus, eo ear likũt juon joñak elukkuun em̦m̦an. (1 Pit. 2:21) Ãlikin an kar Jesus peptaij, elõñ alen an kar Setan kajjioñ in kapoiki. Ta eo Jesus ear kõm̦m̦ane? Ear kate wõt e ñan jum̦aiki. Elõñ eoon ko ear kwal̦o̦ki ke ear jum̦ae menin kapo ko Setan ear bũkm̦aantak. Jesus ear ba: “Kwõn ilo̦k Setan!” im Setan ear ilo̦k jãne. Ãinwõt an kar Jesus kate wõt e ñan jum̦ae Tepil̦ eo, ãindeinl̦o̦k wõt kwõn jab ebbweer ak bõjrak jãn am̦ kate wõt eok. (Matu 4:1-11) Setan im lal̦ in renaaj wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kajjioñ koobrak l̦õmn̦ak ko am̦ kõn men ko rettoon, ak jab bõjrak jãn am̦ kate wõt eok. Kwõmaroñ lo tõprak ilo am̦ kõjparok eok jãn pija ko rettoon. Ikijjeen jipañ eo jãn Jeova, kwõmaroñ anjo̦ ioon ri-kõjdat in am̦.

Wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jar ñan Jeova im kajjitõk ippãn bwe en jipañ eok. Paul ear ba: “Kom̦win kwal̦o̦k aolep kajjitõk ko ami ñan Anij, im aenõm̦m̦an eo jãn Anij, eo el̦ap jãn jel̦ã otemjej enaaj kõjparok bũruomi im l̦õmn̦ak ko ami ikijjeen Christ Jesus.” (Pil. 4:6, 7) Aenõm̦m̦an eo jãn Anij enaaj jipañ eok ñan kõjparok bwe kwõn jab kõm̦m̦ane men eo enana. El̦aññe kwõj epaakel̦o̦k Jeova, “enaaj epaake waj [eok].”​—Jem. 4:8.

Wãween eo em̦m̦antata ñan kõjparok eok n̦ae jabdewõt men me ekauwõtata ej ikijjeen am̦ epaake eo ej Irooj Bõtata ioon aolepen lañ im lal̦. Jesus ear ba: “Ri-tõl eo an lal̦ in [Setan] ej itok wõt, im ejjel̦o̦k an maroñ ioõ.” (Jon 14:30) Etke Jesus ear jel̦ã men in? Juon iien ear kõmel̦el̦e im ba: “Eo ear jilkintok eõ ej pãd ippa, im ear jab etal jãn ña bwe in make iaõ kõnke aolep iien ij kõm̦m̦ani men ko ebuñbũruon kaki.” (Jon 8:29) Ilo am̦ kõm̦m̦ani men ko rej kabuñbũruon Jeova, kwõmaroñ bar lõke bwe ejãmin el̦l̦o̦k jãn eok. Kõjparok eok jãn aujiid eo kõn pija ko rettoon, im enaaj ejjel̦o̦k an Setan maroñ ioom̦.