Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Momwe Imwepo Mungabzikhotcererere ku Msampha wa Sathani

Momwe Imwepo Mungabzikhotcererere ku Msampha wa Sathani

POMWE Ajirayeri akhadasala pang’ono kuti ayambuke mkulo wa Joridano acipita m’dziko lomwe Mulungu akhadawapicira, iwo adafikiridwa na alendo. Alendowo akhali akazi wa ku Moabe, ndipo iwo adacemera amuna wacijirayeri kuti ayende nawo ku madyo. Mcemoyu udawoneka ninga mwayi ukulu kwene-kwene, omwe ungadawapasa mpata wakukhala na axamwali apsa, kubzina, na kudya cakudya cabwino. Napo kuti mwambo na makhalidwe ya akazi amwewa bzikhabverana lini na Cakutonga comwe Mulungu akhadapasa Ajirayeri, tsono amuna winango wacijirayeri pinango adakumbuka kuti: ‘Tin’katokonyedwa lini na misambo yakuipa. Ifepano tin’kasamala.’

Tsono n’ciyani comwe cidacitika? Bibliya limbalewa kuti: ‘Wanthu adayamba kucita upombo na atsikana wa ku Moabe.’ Kulewa cadidi, atsikana wale akhafuna kuti amuna wacijirayeri anamate mirungu yakunama. Ndipo ndibzo bzomwe bzidacitika! Ndipo mpsakubveka kuti ‘Yahova adakalipa kwene-kwene na Ajirayeri.’—Mirewengo 25:1-3.

Ajirayeri wale adaswa Cakutonga ca Mulungu mu njira ziwiri: Adanamata bzifanikiso, ndipo adacita upombo. Ndipopa wanthu bzulu na bzulu adafa thangwe ra kusaya kwawo kubvera. (Kufuluka 20:4, 5, 14; Bzakutonga 13:6-9) Tsono cakupasiratu nsisi kwa Ajirayeriwa n’cakuti iwo akhadasala pang’ono kufika komwe akhayenda. Bzingadakhala kuti alibe kuswa Cakutonga ca Mulungu, iwo angadayambuka mkulo wa Joridano, acipita m’Dziko Lakupiciridwa.—Mirewengo 25:5, 9.

Pakukumbukira bza cakucitikaci mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Bzinthu bzimwebzi bzidawacitikira ninga ciratizo, ndipo bzidanembedwa kuti bzicenjeze ifepano omwe nthawe zakumalizira za mkonzedwe uno wa bzinthu zatifikira.’ (1 Wakolinto 10:7-11) Mpsakupenukisa lini kuti Sathani adakomedwa kwene-kwene thangwe ra kuti Ajirayeri winango adacita pikado, acitazira kupita m’Dziko lakupiciridwa. Ndipopa tingacite bwino nthawe zense kumbakumbukira cakucitikaci. Palibe cinthu cinango comwe cingakondwese Sathani, kuposa kutitazisa kupita m’Dziko lipsa!

MSAMPHA WAKUGOPSWA KWENE-KWENE

Sathani ambafuna kupumpsa Akristau, ndipo iye ambaphatisa basa misampha yomwe ambadziwa kuti imbaphata basa kwa wanthu azinji. Ninga momwe tawonera kale, iye adaphatisira basa upombo kuti apumpse Ajirayeri. Nsiku zinombo, upombo ukali msampha wakugopswa kwene-kwene. Ndipo njira ibodzi yomwe iye ambaphatisa basa kuti atigwesere mu upombo ni bzinthu bza maika.

Nsiku zino, munthu angawone bzinthu bza maika ndipo winango ne kudziwa. M’magole ya m’mbuyomu, munthu akafuna kuwona bzinthu bza maika akhacita kuyenda ku masinema yomwe yakhambawonesa bzinthu bzimwebzi, ayai kucita kukabzigula m’maloja. Tsono wanthu winango thangwe ra manyazi ya kuwonedwa ali m’mbuto zimwezi, akhandosiya kuwona bzinthu bza maikabzo. Koma nsiku zino, omwe ana interneti angawone bzinthu bza maika pomwe ali ku basa ayai ali pa mbuto zakuimisira kanderendere. Ndipo m’madziko mazinji, amuna ayai akazi angafunikire lini kucita kucoka pamui kuti awone bzinthu bza maika.

Kuthumizira bzimwebzi, thangwe ra mitedwe ya m’manja na matablet, bzakhala bzakupusa kumbawona bzinthu bza maika. Pomwe wanthu ankufamba mu njira ayai kanderendere, mpsakukwanisika kuwona bzinthu bzamaika mwa kuphatisa basa mitciniyi.

Pakuti tsapano bzakhala bzakupusa kwa wanthu kuwona bzinthu bza maika winango ne kudziwa, msampha umweyu unkubweresa mabvuto makulu kwene-kwene kuposa kale. Wanthu omwe ambawona bzinthubzi ambadzonga mabanja yawo, ambabzibva kukhala wakusaya kulemekezeka na wacikumbu-mtima cakupswipa. Ndipo kuposa bzense, ambaikha pa ngozi uxamwali bwawo na Yahova. Tenepo tingalewe kuti bzinthu bza maika bzimbadzonga munthu omwe ambabziwonayo. Bzimbabweresa mabvuto m’makumbikidwe mwace yomwe yambakhala kwa nthawe itali ninga bzironda bzakunesa kupola. Ndipo napo mabvutoyo yambadzamala na kupita kwa nthawe, iyo yambasiya bzipsazi bzomwe bzimbanesa kupfudzika.

Yahova angatikhotcerere ku msampha wa Sathaniyu. Tsono kuti iye acite bzimwebzi, ifepano tin’funika kucita bzomwe Ajirayeri adatazira kucita, bzomwe ni kukhala wakutsimikiza ‘kubvera fala’ lace. (Kufuluka 19:5) Ndipo tin’funika kuzindikira kuti Yahova ambawenga kwene-kwene bzinthu bza maika. Thangwe ranyi?

MBAWENGANI BZINTHU BZA MAIKA NINGA MOMWE YAHOVA AMBACITIRA

Ndokumbukira ibzi: Malamulo yomwe Mulungu akhadapasa Ajirayeri, palibe mtundu unango wa wanthu omwe ukhanayombo. Malamuloyo yakhali ninga litsito lomwe likhakhotcerera Ajirayeri ku bzinthu bzakunyansa bzomwe bzikhacitidwa na mitundu inango ire. (Bzakutonga 4:6-8) Ndipo malamuloyo yakhabvekeseratu padeca kuti Yahova ambawenga upombo.

Pambuyo pa Yahova kulewa bzicito bzense bzakuipa bzomwe bzikhacitidwa na wanthu winango wale, iye adauza Ajirayeri kuti: ‘Lekani kukacita bzinthu bzomwe wanthu wa ku dziko la Kanani ambacita, komwe ndinkukuyendesani. . . . Dzikolo dzikolo ndakupswipa, ndipo ndin’dzalibweresera cirango thangwe ra kuphonya kwawo. Kwa Yahova omwe ni Mulungu wakucena wa Ajirayeri, bzicito bza wanthu wale bzikhali bzakunyansa kwene-kwene, mwakuti bzikhadapswipizambo dziko lawolo.—Mwambo 18:3, 25.

Napo Yahova adalanga Akanani, koma wanthu winango adapitiriza kumbacita bzinthu bza unzazi. Pambuyo pa magole 1.500, mpostolo Paulo adanemba kuti Akristau wakuyambirira akhakhala pakati pa wanthu omwe ‘akhatazira kuzindikira makhalidwe yabwino.’ Ndipo iwo ‘akhadabzipereka wokha ku makhalidwe yakutairira, kuti acite bzakunyansa bza mtundu uli-wense mwadyera.’ (Wayefezo 4:17-19) Mpsibodzi-bodzimbo nsiku zino. Wanthu ambacita bzinthu bza unzazi ndipo ambacita lini nabzo manyazi. Ifepano ninga Akristau, tin’funika kumbatcenkha kumbawona bzinthu bza maika bza wanthu waunzaziwa.

Bzinthu bzamaika bzimbalemekezesa lini Yahova. Iye adatilenga m’cifanikiso cace, nakuti timbakwanise kuzindikira bzinthu bzomwe mpsabwino na bzakuipa. Ndipo mwa nzeru zace, Mulungu adakhazikisa malamulo pa nkhani yakugonana. Iye ambafuna kuti kugonana kumbacitike pakati pa mwamuna na mkazi wakulowolana, nakuti kumbawabweresere cikondweso. (Ciyambo 1:26-28; Mimwani 5:18, 19) Tsono tani pakulewa bza wale omwe ambakonza bzinthu bza maika na omwe ambalimbisa winango kuti ambabziwone? Tingalewe kuti iwo ana makumbukidwe ninga ya Yahova? Mwakusaya kupenukira, iwo ambalemekeza lini Yahova. Ndipopa iye an’dzapfunza ali-wense omwe ambakonza ayai kulimbisa bzinthu bza maika.—Waroma 1:24-27.

Tsono tani pakulewa bza wale omwe ambawona ayai ambawerenga utowa bzinthu bza maika? Wanthu winango ambakumbuka kuti bzinthu bza maika bziribe kuipa napang’onopo. Wanthu omwe ana makumbukidwe yamweya ambakhala ankuthandizira wale omwe ambalemekeza lini malamulo ya Yahova. Pinango cakulinga cawo cimbakhala lini cimweco pomwe ambayamba kuwona bzinthu bza maikabzi. Tsono anamati wa Mulungu wacadidi, an’funika kutcenkha bzinthu bzense bza maika. Bibliya limbaticenjeza kuti: ‘Imwe omwe mumbafuna Yahova, wengani cakuipa.’—Psalymo 97:10.

Kuthawa bzinthu bza maika kungakhalembo kwakunesa, napo kwa wale omwe ambafuna lini kuwona bzinthu bzimwebzi. Pakuti ndife wanthu wakuperewera, timbafunikira kulimbana na bzikhumbo bzakugonana bzakuipa. Tsono mtima wathu ungaticitise kukumbuka kuti kuwona bzinthu bza maika kulibe kuipiratu. (Jeremiya 17:9) Penu imwepo munkucita nyongo kuti musiye kuwona bzinthu bza maika, dziwani kuti wanthu azinji omwe tsapano mbakristau, adakwanisa kukunda nkhondo imweyi. Onani momwe Fala la Mulungu lingakuthandizireni kuleka kugwera mu msampha wa Sathaniyu.

TCENKHANI KUMBAKUMBUKIRA BZINTHU BZA UNZAZI

Ninga momwe tawonera kale, Ajirayeri azinji adatengeka na bzikhumbo bzakuipa, ndipo bzidawabweresera infa. Bzimwebzi bzingaticitikirembo lero-lino. Tiyago omwe akhali m’bale wace wa Jezu adafotokoza momwe bzingacitikire. Iye adati: ‘Koma Munthu ali-wense . . . ambapumpsidwa na cikhumbo cace. Ndipo cikhumboco cikakula, cimbabala pikado.’ (Tiyago 1:14, 15) Munthu akambalekerera bzikhumbo bzakuipa kukula mu mtima mwace, angamalizire kucita pikado. Ndipopa tin’funika kumbabzicoseratu mu mtima mwathu, m’mbuto mwa kumbabzikumbukira.

Penu bzinkhumbo bzakuipa bzinkunesa kucoka mu mtima mwanu, citani ciri-cense kuti mubzicose. Jezu adalewa kuti: ‘Tsono, penu boko lako ayai mwendo wako umbakuphonyesa, umugwate, ucimuthusira kutali. . . . Ndipo, penu diso lako limbakuphonyesa, likolowole, ucilithusira kutali nawe.’ (Mateu 18:8, 9) Jezu akhafuna lini kulewa kuti wanthu an’funika kubzigwatadi boko ayai kubzikolowoladi diso. Iye adalewa bzimwebzi pakufuna kutsindika nfundo yakuti munthu an’funika kucoseratu makumbukidwe yense yomwe yangadzonge uxamwali bwace na Mulungu. Kodi tingaphatise tani basa malangoya pa nkhani ya kuwona bzinthu bza maika?

Mukawona bzinthunzi-thunzi bza maika mwadzidzidzi, tcenkhani kukumbuka kuti: ‘Ndingatokonyedwe lini nabzo.’ Koma pudzukani nthawe imweyoletu. Thimisani TV yanu mwakamkulumize. Ndipo thimisani komputadori ayai mtedwe wa m’manja nthawe imweyoletu. Sankhulani cinthu cakucena. Kucita bzimwebzi kun’dzakuthandizani kuti mukwanise kunyang’anira makumbukidwe yanu, m’mbuto mwakulekerera kuti bzikhumbo bzakuipa bzikutsogolerereni.

BZOMWE MUNGACITE MUKAMBAYAMBA KUKUMBUKIRA BZINTHU BZA MAIKA BZOMWE MUDAWONA KALE-KALE

Pinango imwepo mudakwanisa kusiya kumbawona bzinthu bza maika. Tsono nthawe zinango, bzinthu bza maikabzo bzingambabwere m’makumbukidwe mwanu. Kodi mungacite tani? Mpsakupasa nsisi kuti bzinthu bzimwebzi bzingakhale nthawe itali m’makumbukidwe mwa munthu. Ndipo bzingabwere m’makumbukidwe mwanu pa nthawe yomwe munkubzidikhirira lini, bzicicitisa kuti mufune kusenzekesa cidzo. Pakuti bzimwebzi bzingacitike nthawe iri-yense, imwepo mun’funika kukhala wakukonzeka kulimbana nabzo.

Tenepo khalani wakutsimikiza kumbakumbuka ninga Mulungu, mucimbacita bzomwe iye an’funa. Tewezerani mpostolo Paulo omwe ‘akhambalimenya thupi lace, na kulitsogolera ninga kapolo.’ (1 Wakolinto 9:27) Lekani kubvuma kukhala kapolo wa bzikhumbo bzakuipa. Bverani malango ya m’Bibliya yomwe yambati: ‘Sandulikani mwa kucinja makumbukidwe yanu, kuti muzindikire bzomwe Mulungu an’funa, bzomwe mpsabwino, bzakubvumizika na bzakulungamiratu.’ (Waroma 12:2) Kumbukirani ibzi: Kumbakumbuka ninga Mulungu pabodzi na kucita kufuna kwace bzimbabweresa cikondweso cikulu kuposa kumbatewera bzikhumbo bzakuipa.

Kumbakumbuka ninga Mulungu pabodzi na kucita kufuna kwace bzimbabweresa cikondweso cikulu kuposa kumbatewera bzikhumbo bzakuipa

Yezerani kukoya mu msolo mwanu bzinembo bzinango bza m’Bibliya. Ndipo makumbukidwe yakuipa yakakubwererani, citani nyongo ya kumbakumbukira bzinembobzo. Mwaciratizo bzinembo ninga: Psalymo 119:37; Zaiya 52:11; Mateu 5:28; Wayefezo 5:3; Wakoloso 3:5; na 1 Watesalonika 4:4-8, bzingakuthandizeni kuwenga bzinthu bza maika ninga momwe Yahova ambacitira, mucizindikirambo bzomwe iye ankudikhirira kuti imwepo mucite.

Tsono tani penu imwepo muna bzikhumbo bzamphanvu bzakumbawona bzinthu bza maika ayai kumbakumbukira bzinthu bza unzazi? Kodi mungacite tani? Tewezerani mwapafupi Ciratizo ca Jezu, mbuya wathu. (1 Pedru 2:21) Pambuyo pa kubatizidwa, iye adayezedwa na Sathani kazinji kense. Kodi n’ciyani comwe Jezu adacita? Iye adapitiriza kukhala wakulimba. Ndipo mwakuphatisa basa bzinembo, iye adalamba kupumpsidwa na Sathani. Jezu adati: ‘Coka Sathani!’ ndipo Sathani adamusiyadi. Jezu alibe kubvuma kupumpsidwa na Sathani. Tenepo imwepo lekanimbo kubvuma kupumpsidwa naye. (Mateu 4:1-11) Sathani pabodzi na dziko lace, an’pitiriza kufuna kudzaza m’makumbikidwe mwanu bzinthu bza unzazi, tsono imwepo pitirizani kulimbana nabzo. Imwepo mungakunde nkhondo ya kumbawona bzinthu bza maika. Na thandizo la Yahova imwepo mungakunde nyamadulanthakayu.

MBAPEMBANI KWA YAHOVA NDIPO MBAMUBVERANI

Mun’funika lini kusiya kupemba kwa Yahova, mucimbamukumbira kuti akuthandizeni. Mpostolo Paulo adati: ‘Bzakukumbira bzanu bzidziwike kuna Mulungu; ndipo mtendere wa Mulungu, omwe umbaposa makumbukidwe yense un’dzakoya mitima yanu pabodzi na luso lanu lakukumbuka mwa Kristu Jezu.’ (Wafiripo 4:6, 7) Mulungu angakupaseni mtendere kuti mupitirize kulimbana na bzikhumbo bzakucita bzinthu bzakuipa. Imwepo mukamufenderera Mulungu ‘iye an’dzakufendereranimbo.’—Tiyago 4:8.

Yahova yekha ndiye angatikhotcerere ku mapumpso ya Sathani. Jezu adati: ‘Ankubwera mtongi wa dziko [Sathani]. Ndipo iye alibe mphanvu yakundicita cinthu.’ (Juwau 14:30) Thangwe ranyi Jezu adalewa mwakutsimikiza tenepa? Jezu adati: ‘Omwe adandituma ule ali pabodzi na inepano; iye alibe kundisiya ndekha thangwe inepano nthawe zense ndimbacita bzinthu bzomwe bzimbamudekera.’ (Juwau 8:29) Imwepo mukacitambo nyongo ya kucita bzomwe Yahova ambafuna, iye cipo acidzakusiyani. Ndipopa khalani kutali na msampha wa bzinthu bza maika, ndipo Sathani cipo acidzakwanisa kukupumpsani.