Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Khalani Akutsidzikizika ku Misampha ya Sathani

Khalani Akutsidzikizika ku Misampha ya Sathani

MU NDZIDZI ukhakhunganyika Aizraeli toera kuwambuka Nkulo wa Yordani kuti apite n’dziko ikhadaapikira Mulungu, anthu anango abwera kudzaaona. Anthu anewa akhali akazi a dziko inango akuti akhadabwera kudzacemera amuna toera aende nawo kuphwando. Phwando ineyi ikhaoneka ninga yadidi kakamwe, thangwi iwo mbadakhala na axamwali apswa, kubvina na kudya cakudya cadidi kakamwe. Misambo na makhaliro a akazi anewa akhali akusiyana kakamwe na Mwambo udapereka Mulungu kuna Aizraeli. Panango amuna anango Aizraeli akhanyerezera: ‘Ife nkhabe khuyiwa na pyenepi, thangwi tisakwanisa kusiyanisa cadidi na cakuipa. Tinacita mphole-mphole.’

Ninji pidacitika? Bhibhlya isalonga: ‘Anthu atoma kucita ulukwali na akazi a ku Moabhe.’ Mwandimomwene akazi akhafuna kuti amuna anewa Aizraeli alambire alungu authambi. Natenepa iwo alambira! Na thangwi ineyi, ‘Yahova aipirwa kakamwe na Izraeli.’—Num. 25:1-3.

Aizraeli anewa akhonda kubvera Mwambo wa Mulungu munjira ziwiri: Iwo alambira madzimunthu na kucita ulukwali. Anthu azinji afa thangwi yakukhonda kubvera Mulungu. (Eks. 20:4, 5, 14; Deut. 13:6-9) Thangwi yanji pidacita iwo pikhali pyakutsukwalisa kakamwe? Ndi thangwi yakuti iwo akhali dhuzi toera kupita mu Dziko Yakupikirwa. Mbadakhala kuti Aizraeli abvera Mwambo wa Mulungu iwo mbadawambuka nkulu wa Yordani mbatambira nkhombo za Yahova.—Num. 25:5, 9.

Mukulonga thangwi ya pinthu pyenepi pidacitikira Aizraeli, mpostolo Paulu alemba: “Pinthu pyonsene pidaacitikira pyalembwa toera kuticenjeza, toera ife anakhala mu ndzidzi uno wakumalisa, tipfundze kubulukira mu pinthu pyenepi.” (1 Akor. 10:7-11) Mwakukhonda penula, Sathani atsandzaya kakamwe pidacita Aizraeli madawo makulu mbacimwana kupita mu Dziko Yakupikirwa. Ife tisafunika kupfundza kubulukira ku madawo anewa thangwi tisadziwa kuti Sathani anatsandzaya kakamwe angaticimwanisa kupita mu dziko ipswa ya Mulungu.

NSAMPHA WAKUGOPSWA

Sathani asafuna kuti Akristu agwe m’misampha yace. Toera kucita pyenepi iye asaphatisira pinthu pinadziwa iye kuti pyaphata kale basa kuna anthu azinji. Ninga pidapfundza ife, Sathani aphatisira ulukwali toera kupeusa Aizraeli. Lero, ulukwali usapitiriza kukhala nsampha wakugopswa. Njira ibodzi inaphatisira iye toera kuticitisa kugwa mu nsampha waulukwali ndi kuona ucipezipezi.

Lero munthu anakwanisa kuona ucipezipezi anango mbakhonda kupidziwa. Pyaka pizinji nduli, munthu angafuna kuona ucipezipezi akhafunika kuenda ku sinema inapangiza ucipezipezi peno kugula mabukhu anapangiza ucipezipezi. Panango anthu azinji akhali na manyadzo toera kuenda mbuto zenezi thangwi akhagopa kuoniwa. Mbwenye cincino munthu anakwanisa kuona ucipezipezi kubasa peno m’motokala mwace mukuphatisira interneti. M’madziko mazinji, mamuna peno nkazi anakwanisa kuona ucipezipezi panyumba pace.

Kusiyapo pyenepi. Mitokodzi na mathabhuleti pisacitisa anthu kuona ucipezipezi mwakukhonda nentsa. Pakufamba njira peno m’maxibhombo peno n’komboyo anthu anakwanisa kuona mafoto anapangiza ucipezipezi mukuphatisira ntokodzi wa m’manja.

Nakuti cincino anthu asakwanisa kuona ucipezipezi anango mbakhonda kupidziwa, pyenepi pisabweresa nyatwa zizinji kupiringana kale. Azinji anaona ucipezipezi asafudza mabanja awo, asaluza cilemedzo, pontho asaphekesa cikumbuntima cawo. Pyakutsukwalisa kakamwe ndi pyakuti iwo asafudza uxamwali wawo na Mulungu. Imwe munakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti kuona ucipezipezi kusabweresa nyatwa kuna ale anacita pyenepi. Munjira inango, kuona ucipezipezi kusaphekesa manyerezero a anthu azinji. Maseze anthu anewa asiye kuona ucipezipezi, pinakhala pyakunentsa kuduwala pidaona iwo.

Tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova anatitsidzikiza ku nsampha unoyu wa Sathani. Khala tisafuna kuti Yahova atitsidzikize, nee tisafunika kucita pidacita Aizraeli, mbwenye tisafunika ‘kumbvera mu pinthu pyonsene.’ (Eks. 19:5) Ife tisafunika kudziwa kuti Mulungu asaida ucipezipezi. Thangwi yanji tikulonga tenepo?

TOWEZERANI YAHOVA MUKUIDA UCIPEZIPEZI

Nyerezerani basi: Miyambo idapereka Mulungu kuna dzindza ya Izraeli ikhali yakusiyana kakamwe na miyambo ya anthu anango a mu ndzidzi unoyu. Ninga mpanda, miyambo ineyi ikhatsidzikiza Aizraeli na kuapfundzisa toera akhonde kucita pinthu pyakuipa ninga pikhacita anthu anango. (Deut. 4:6-8) Miyambo ineyi ikhalonga pakweca kuti Yahova asaida ulukwali.

Pakumala kulonga pinthu pyonsene pyakuipa pikhacita anthu a madziko anango, Yahova apanga Aizraeli: ‘Lekani kucita pinthu pinacita anthu a mu dziko ya Kanani kunakuendesani ine.’ Iye athimiza: ‘Dziko yawo ndi yakukhonda cena, pontho ine ndinadzatcunyusa anthu a mu dziko ineyi thangwi ya madawo awo.’ Kuna Mulungu wakucena wa Izraeli, umaso wa Akanani ukhali wakunyanyasa mbucitisa dziko yawo kukhala yakukhonda cena.—Lev. 18:3, 25.

Maseze Yahova atcunyusa Akanani, anthu anango apitiriza kucita ulukwali. Pakupita pyaka 1.500, Paulu alonga kuti Akristu akakhala pabodzi na anthu akuti nee akhakwanisa “kusiyanisa cadidi na cakuipa.” Mwandimomwene, ‘iwo akhaperekeka okha m’macitiro akupasa manyadzo, toera kucita na cifuno cikulu ntundu onsene wa macitiro akunyanyasa.’ (Aef. 4:17-19) Lero, anthu azinji alimbo na makhaliro aulukwali na akudzikuza. Maseze kuona ucipezipezi ndi pinthu pyakukhonda nentsa lero, Akristu andimomwene asafunika kucalira macitiro anewa akunyanyasa.

Kuona ucipezipezi kusapangiza kusowa cilemedzo kuna Mulungu. Iye acita anthu mwakulandana na iye, mbatipasa luso yakudzindikira pyadidi na pyakuipa. Mwandzeru, Mulungu akhazikisa midida ya kupita m’mabonde. Iye akhazikisa n’dida wakuti kupita m’mabonde kusafunika kucitwa basi ene na mamuna na nkazi wakumanga banja. (Gen. 1:26-28; Mis. 5:18, 19) Kodi ale anacita peno kukulumiza anango toera kuona ucipezipezi asanyerezera ninga Yahova? Nkhabe, iwo asapwaza midida ya Mulungu. Mwandimomwene, anthu anakulumiza anango toera kuona ucipezipezi nee asalemedza Yahova. Mulungu anadzatonga ale anapwaza midida yace mukucita peno kukulumiza anango toera kuona ucipezipezi.—Aroma 1:24-27.

Mphapo ndiye tani ale analeri peno kuona ucipezipezi mwakufuna? Anango asanyerezera kuti kuona ucipezipezi nee ndi pyakuipa. Mbwenye mwandimomwene iwo asaphedzera ale anapwaza midida ya Yahova. Panango ceneci nee cisakhala cifuno cawo angatoma kuona ucipezipezi. Mbwenye Bhibhlya isalonga pakweca kuti alambiri andimomwene a Mulungu asafunika kuida kakamwe ucipezipezi. Lemba ya Masalmo 97:10 isalonga: ‘Imwe anafuna Yahova, idani pinthu pyakuipa.’

Ngakhale ale anakhonda funa kuona ucipezipezi asanentsekambo toera kucalira kucita pyenepi. Ife ndife akusowa ungwiro, panango tisathimbana na pifuno pyakucita ulukwali. Pontho, nakuti ndife akusowa ungwiro, panango tinanyerezera kuti kuona ucipezipezi nee ndi pyakuipa. (Yer. 17:9) Khala imwe musathimbanambo na pyenepi, dziwani kuti anthu azinji akuti ndi Akristu lero akwanisa kusiya kuona ucipezipezi. Onani kuti Mafala a Mulungu anakuphedzani tani toera mukhonde kugwa mu nsampha wa Sathani wakuona ucipezipezi.

LEKANI KUPITIRIZA KUNYEREZERA PINTHU PYAULUKWALI

Ninga pidaona ife ndima zidamala, Aizraeli atawirisa kuti pifuno pyakuipa pikule muntima mwawo mpaka kucita pinthu pyakuipa. Pyenepi pinakwanisa kucitikambo lero. Tiyago m’bale wace Yezu alonga: “M’bodzi na m’bodzi asayeserwa thangwi yakukwatika mbapeuswa na kusirira kwace. Natenepa, kusirira kungakula, kusabala madawo.” (Tiya. 1:14, 15) Munthu angatawirisa kuti pifuno pyaulukwali pikule muntima mwace, mukupita kwa ndzidzi anakwanisa kucita madawo. Natenepa tisafunika kuwangisira toera kusiya kunyerezera pinthu pyaulukwali.

Mungadzindikira kuti musapitiriza kunyerezera pinthu pyaulukwali citani pinthu mwakucimbiza toera kupibulusa. Yezu alonga: “Khala djanja yako peno mwendo wako usakudawisa, ugwande mbuutaya kutali na iwe. . . . Pontho khala diso yako isakudawisa, ibuluse mbuitaya kutali na iwe.” (Mat. 18:8, 9) Yezu nee akhalonga kuti tisafunika kuceka-cekeka manungo athu. Iye aphatisira citsandzo ceneci toera kutiphedza kubvesesa kuti tisafunika kudzindikira mathangwi anaticitisa kunyerezera pinthu pyakuipa mbatiwangisira toera kucinja. Tinaphatisira tani uphungu unoyu toera kucalira kuona ucipezipezi?

Mungaona ucipezipezi mwasusudeu, nee musafunika kunyerezera: ‘Pyenepi nkhabe kundikhuya.’ Yang’anani kukhundu mwakucimbiza. Fungani televizau yanu mwakucimbiza. Fungani ntcini wanu wa ndzeru peno ntokodzi wanu wa m’manja mwakucimbiza. Cinjani manyerezero mbamunyerezera pinthu pyadidi. Kucita pyenepi, kunakuphedzani toera kutsidzikiza manyerezero anu m’mbuto mwakutawirisa kutsogolerwa na pifuno pyakuipa.

TINACITANJI KHALA TISAPITIRIZA KUNYEREZERA UCIPEZIPEZI UDAONA IFE KALE?

Mphapo ndiye tani khala mwasiya kuona ucipezipezi, mbwenye midzidzi inango musapikumbuka? Pinthu pya ucipezipezi pidaona munthu pinakwanisa kupitiriza m’manyerezero mwace mu ndzidzi uzinji. Pyenepi pinakwanisa kucitika kazinji kene. Mbwenye pingacitika panango pinakucitisani kukhala na cifuno cakucita pinthu pyakuipa ninga kubalangazika na pyakumaso peno masturbarção. Natenepa musafunika kudziwa kuti manyerezero anewa anakwanisa kubwera mwakukhonda dikhira, pontho musafunika kukhala akukhunganyika toera kuakunda.

Khalani dzololo toera kunyerezera na kucita pinthu mwakubverana na pinafuna Mulungu. Khalani ninga mpostolo Paulu, wakuti akhali dzololo toera ‘kusandika manungo ace mbaatsogolera ninga bitcu.’ (1 Akor. 9:27) Lekani kutawiriswa kutsogolerwa na pifuno pyakuipa. “Cinjani manyerezero anu toera mukwanise kudziwa mwadidi pinafuna Mulungu, pyakuti ndi pyadidi, pyakuthema na pyakutawirika kwa iye.” (Aroma 12:2) Kunyerezera na kucita pinthu mwakubverana na pinafuna Mulungu ndi pyakutsandzayisa kakamwe kupiringana kubvera pifuno pyaulukwali.

Kunyerezera na kucita pinthu mwakubverana na pinafuna Mulungu ndi pyakutsandzayisa kakamwe kupiringana kubvera pifuno pyaulukwali

Yeserani kukoya m’manyerezero malemba mangasi a m’Bhibhlya. Natenepa mungatoma kunyerezera pinthu pyakuipa, wangisirani kumbukani malemba anewa. Mwacitsandzo: Masalmo 119:37; Izaiya 52:11; Mateu 5:28; Aefesi 5:3; Akolose 3:5 na 1 Atesalonika 4:4-8 anakuphedzani toera kucalira kuona ucipezipezi, mbamucita pinthu pinakomerwa na Yahova.

Musafunika kucitanji khala musapibva kuti nee musakwanisa kucalira kuona peno kunyerezera pinthu pyaulukwali? Towezerani citsandzo ca Yezu. (1 Ped. 2:21) Pidamala Yezu kubatizwa, Sathani amuyesera kazinji kene. Kodi Yezu acitanji? Iye apitiriza kukhonda. Mukuphatisira malemba mazinji, iye akhonda mayesero a Sathani. Iye alonga: “Coka Sathani!” Natenepa Sathani ansiya. Nakuti Yezu akwanisa kukhonda mayesero a Dyabo, imwe munakwanisambo kuakhonda. (Mat. 4:1-11) Sathani na dziko yace anapitiriza kuyesera kudzadza manyerezero athu na pinthu pyaulukwali, mbwenye lekani kubwerera nduli. Imwe munakwanisa kucalira nsampha wakuona ucipezipezi. Na ciphedzo ca Yahova, imwe munakwanisa kukunda nyamalwa wanu.

PHEMBERANI KUNA YAHOVA, PONTHO MBVERENI

Nyindirani Yahova mukucita phembero. Paulu alonga: “Dziwisani Mulungu maphembo anu kubulukira mu kucita phembero, kudembetera na kupereka takhuta; natenepa, ntendere wa Mulungu wakuti usapiringana kubvesesa konsene, unadzatsidzikiza mitima yanu na manyerezero anu kubulukira mwa Kristu Yezu.” (Afil. 4:6, 7) Mulungu anakupasani ntendere wa manyerezero toera mukwanise kucalira kucita pinthu pyakuipa. Mungafendedzera cifupi Yahova, “iye anakufendedzeranimbo.”—Tiya. 4:8.

Ife tinakwanisa kutsidzikizika ku misampha ya Sathani tingapitiriza kuwangisa uxamwali wathu na Ntongi Wankulu wakudzulu na pantsi. Yezu alonga: “Ntongi wa dziko ino ali kubwera. Iye nkhabe mphambvu kuna ine.” (Juw. 14:30) Thangwi yanji Yezu akhali na cinyindiro ceneci? Iye alonga: “Ule adandituma ali na ine; iye nee andisiya ndekhene, thangwi ndzidzi onsene ndisacita pinthu pinakomerwa na iye.” (Juw. 8:29) Mungacita pinthu pinatsandzayisa Yahova, iye cipo anadzakusiyani. Calirani nsampha wakuona ucipezipezi, pontho Sathani nee anadzakwanisa kukumangani na nsampha unoyu.