DI DEE Isaëli sëmbë bi ta tei seeka u aba di Joodan Lio u go a di köndë di Gadu bi paamusi de, hën wanlö sëmbë ko dou. Wanlö mujëë di an bi dë Isaëli mujëë bi ko kai dee Isaëli womi u de go piizii makandi ku de. Di soni aki bi sa bigi da de, söseei a bi sa foondo de. De bi o sa ko abi njunjun mati, de bi o sa baja, nöö de bi o sa feni suti njanjan u de njan. Hii fa dee sëmbë aki bi ta libi an wan fasi di Gadu bi bai dee sëmbë fëën taa de an musu libi, tökuseei a kan taa so u dee Isaëli womi bi pakisei taa: ’Soni an o du u. Woo köni be soni an miti u.’

 Andi bi ko pasa te u kaba fëën? Di Bëibel ta piki u taa: „De libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni ku dee Moab mujëë.” Dee mujëë aki bi kë taa dee Isaëli womi bi musu dini dee poipoi gadu u de. Nöö soni bi pasa kumafa de bi kë! Fëën mbei „Jehovah hati bi ko boonu ku dee Isaëli sëmbë”.​—Nöb. 25:1-3.

Dee Isaëli sëmbë aki du tu soni di ta lei taa de pasa di Wëti di Gadu bi da de: De go dini pindi gadu, söseei de libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni. U di de pasa Gadu buka, mbei dusudusu Isaëli sëmbë bi lasi libi (Ëki. 20:4, 5, 14; Deto. 13:6-9). Faandi mbei di soni di bi miti de bi dë wan tjali soni? Wë u di de bi ta libi a wan apaiti pisiten. Ee dee Isaëli womi aki an bi pasa Gadu wëti, nöö dee dusudusu Isaëli sëmbë dee lasi de libi bi o sa aba di Joodan lio go a di Paamusi Köndë.​—Nöb. 25:5, 9.

Di soni aki mbei apösutu Paulosu bi taki taa: „Fa i si hii dee soni pasa dë, de pasa kuma wan wasiköi da u dee sëmbë dee ta libi a di kaba ten u di goonliba di u dë aki” (1 Kol. 10:7-11). An dë u taki taa a bi musu u suti da Saatan taa so u dee Isaëli sëmbë aki go du zöndu, nöö Jehovah an bi feni de bunu möön u go a di Paamusi Köndë. A o dë wan bunu soni seei u tei köni a di soni aki, u di u sabi taa Saatan an kë na wan woto soni möönsö. Möiti nöö hën a kë ta mbei faa tapa u sö taa wa go a di njunjun goonliba u Gadu!

Saatan dë nömönömö u ganjan dee Keesitu sëmbë, nöö a ta wooko ku soni di a bi wooko ku de kaa u kisi sömëni sëmbë. A ta wooko ku fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni u ganjan sëmbë, kumafa u si taa a bi du ku dee Isaëli sëmbë. A di ten aki, di fasi u libi aki dë wan soni di Saatan ta kisi sëmbë ku ën jeti. Wan u dee soni di a ta wooko ku ën gaanfa u du di soni aki, da dee fanafiti soni u womi ku mujëë di sëmbë mbei buta a buku, a fëlön, nasö a woto soni.

A di ten aki sëmbë sa ta luku dee soni aki söndö u wotowan sabi. Fosufosu ee wan sëmbë bi kë luku fanafiti soni u womi ku mujëë, nöö a bi musu go a wan fëlön wosu ka gaan sëmbë sa go luku dee lö fëlön dë, nasö a bi musu go a wan kamian ka de ta sei dee lö buku dë da gaan sëmbë. Sömëni sëmbë an bi nango a dee lö kamian aki nasö zuntu ku de, u di de bi ta fëëë taa wotowan bi o sa si de a dee lö kamian dë. Ma a di ten aki, wan sëmbë sa go a Internet go luku fanafiti soni u womi ku mujëë te a dë a wooko nasö nëën wagi dendu. A sömëni köndë, wan womi nasö wan mujëë aan fu kumutu a wosu ufö a sa luku fanafiti soni u womi ku mujëë.

Woto soni dë jeti. Di ko di sëmbë ko abi tëlëfön ku tablet, mbei taa an ko taanga da sëmbë möön u luku fanafiti soni u womi ku mujëë. Te sëmbë ta waka a sitaati, nasö te de dë a wan besi nasö a wan talanwagi dendu, nöö de sa luku dee soni aki a di tëlëfön nasö di tablet u de.

U di an ko taanga u feni fanafiti soni u womi ku mujëë u luku, söseei u di wan sëmbë sa du di soni aki tjubitjubi, mbei sömëni sëmbë ta ko abi di guwenti u de ta du di soni aki. Soni an ta waka bunu a di tööu libi u dee sëmbë dee ta luku dee soni aki, de an ta abi lesipeki da deseei möön, söseei háti u de an ta fon de möön. Di möön hogi soni di di soni aki ta du ku de, hën da a ta mbei de ku Jehovah an dë mati möön. Wë i sa dë seiki taa di luku di sëmbë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë, ta tja hogi ko da de. Gaansë pasi, di soni aki ta tja sömëni bookohedi ko da sëmbë. So juu sëmbë sa ta tja dee fuka aki u wan pisiten, ma so juu a sa pasa taa wan sëmbë musu ta libi hii hën libi longi ku dee fuka aki.

Ma a bunu fuu sabi taa Jehovah sa tjubi u u Saatan a feni u ganjan ku di soni aki. Ee u kë u Jehovah heepi u, nöö u musu ta piki hën buka ku hii u hati, ma wa musu du di soni di dee Isaëli womi bi du (Ëki. 19:5). U musu hoi a pakisei taa Gadu buuse di luku di sëmbë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë. Faandi mbei u taki sö?

Buta pakisei a di soni aki: Dee wëti di Gadu bi da dee Isaëli sëmbë, bi dë wanlö apaiti wëti. Na wan woto köndë bi abi dee lö wëti dë. Dee wëti dë bi dë kuma wan peni di ta tjubi dee Isaëli sëmbë, u dee woto köndë sëmbë an ko poi de ku di fasi fa de bi  ta libi (Deto. 4:6-8). Dee wëti dë ta lei u gbelingbelin taa Jehovah buuse di libi di sëmbë ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni.

Jehovah bi taki soni u dee fanafiti libi di dee woto köndë sëmbë bi ta libi. Baka di dë, hën a bi piki dee Isaëli sëmbë taa: „Wan musu ta libi kumafa dee sëmbë u di köndë Kaana ta libi, ka mi o tja unu go. . . . Hii di köndë poi. Mi o sitaafu de u di hogi di de du.” Dee Kaana sëmbë bi ta libi hogi tee taa Gadu bi ko ta si di köndë u de kuma wan köndë di poi.​—Leif. 18:3, 25.

Hii fa Jehovah bi sitaafu dee Kaana sëmbë, tökuseei so u dee woto köndë sëmbë bi ta libi fanafiti a di së u manu ku mujëë soni jeti. Baka söwan 1500 jaa baka di dë, hën Paulosu bi taki taa dee woto sëmbë dee an bi ta dini Gadu, di bi ta libi ka dee Keesitu sëmbë bi ta libi, bi dë sëmbë di „an ta fii sen da na wan soni möön”. Boo taa dee sëmbë dë bi „ta waka a dee taku giii u de hati baka ta du fanafiti soni tee a ko de sinkii kaa. Nöö soni an dë möön di sa hogi da de te de an sa du ën” (Ef. 4:17-19). Wë a di ten aki seei sömëni sëmbë ta du gaan fanafiti soni, nöö de an ta pena sen seei. Dee tuutuu dinima u Gadu musu mbei hii möiti u de an luku dee fanafiti soni di dee sëmbë u di goonliba aki ta luku.

Di luku di sëmbë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë, da wan gaan zöndu a Gadu wojo. Gadu mbei libisëmbë kumafa hënseei dë. A mbei u a sö wan fasi taa u sa sabi andi da bunu ku andi da hogi. A buta wëti da u di nama ku manu ku mujëë libi. A bi kë taa wan womi ku wan mujëë di tööu nöö, bi musu ta duumi ku deseei (Ken. 1:26-28; Nöng. 5:18, 19). Ma andi dee sëmbë dee ta mbei dee fëlön, nasö woto soni ka i ta si fanafiti soni u womi ku mujëë, ta du? Andi dee sëmbë dee ta da wotowan taanga u luku dee soni aki, ta du? Wë de an ta lesipeki dee wëti u Gadu seepiseepi. Dee sëmbë dee ta du dee soni aki an ta lesipeki Jehovah. Gadu o kuutu hii dee sëmbë dee ta du dee soni aki.​—Lom. 1:24-27.

Ma unfa a dë ku dee sëmbë dee ta lesi soni, nasö dee ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë? So sëmbë sa ta si kuma ee de ta du dee soni dë, nöö na hogi de ta du. Ma soni an dë kumafa de ta si ën dë, biga te de ta lesi fanafiti soni nasö te de ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë, nöö de ta lei taa de dë a di së u dee sëmbë dee ta pasa Gadu wëti. Kandë di dee sëmbë aki bigi luku fanafiti soni u womi ku mujëë, nöö na pasa de bi kë pasa Gadu wëti sö. Ma di Bëibel ta lei u gbelingbelin taa dee sëmbë dee ta dini di tuutuu Gadu musu buuse di luku di sëmbë ta luku  fanafiti soni u womi ku mujëë. Di Bëibel ta taki taa: „Un dee sëmbë dee lobi Jehovah, wan musu lobi hogidu e.”​—Ps. 97:10.

Dee sëmbë dee an kë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë seei di soni aki sa ta taanga da. U di u da zöndu libisëmbë, mbei u musu ta mbei taanga möiti fu wa du soni di na fiti. Boiti di dë, hati fuu sa ta piki u taa an hogi ee u ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë (Jel. 17:9). Ma sömëni sëmbë di ko toon Keesitu sëmbë bi ko disa di luku di de bi ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë. Di soni aki sa heepi i fii si taa iseei sa duwengi iseei fu ja luku fanafiti soni u womi ku mujëë. Luku unfa di Wöutu u Gadu sa heepi i sö taa Saatan an ganjan i fii go luku fanafiti soni u womi ku mujëë.

Kumafa u bi taki kaa, sömëni Isaëli sëmbë bi mbei hati u de ganjan de u de go du soni di tja hogi ko da de. Di soni aki sa miti u tu. Wan baaa u Jesosi de kai Jakobosi bi taki taa: „Ma te i si wan soni ta manda i fii du hogi, nöö i musu sabi taa dee taku hangi dee dë leti a i hati dë, de wë ta hai i fii du di hogi e. Nöö di taku hangi dë, te a göö ko bigi kaa nöö a ko toon hogi du” (Jak. 1:14, 15). Ee wan sëmbë da pasi u fanafiti soni ta dë nëën pakisei nöömö, nöö a sa pasa möön gaanfa taa di sëmbë dë go du wan zöndu. Fëën mbei u musu ta duwengi useei fu wa ta pakisei fanafiti soni.

Ee i ko si taa i ta pakisei wan soni di an fiti, nöö mbei möiti fii puu i pakisei nëën wantewante. Jesosi bi taki taa: „Ee i kë du wan soni ku i maun di o mbei i kumutu a di pasi u Gadu, nöö a möön bunu i koti di maun fii kolon puu a i sinkii tuwë wante. . . . Ee ku di wojo fii dë i kë luku wan soni di o puu i a Gadu pasi, nöö a möön bunu i diki ën puu tuwë” (Mat. 18:8, 9). Na koti Jesosi bi ta taki taa u musu koti u maun puu tuutuu, nasö taa u musu diki u wojo puu, ma a bi konda wan woto u lei u taa u musu ko sabi andi ta mbei u ta pakisei soni di an bunu, nöö u musu tooka soni wantewante. Unfa u sa wooko ku di soni di Jesosi taki aki te a nama ku di luku di sëmbë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë?

Ee kandë i ko si wan fanafiti soni wan daka, nöö na pakisei taa: ’Soni an o du mi ee mi luku ën go dou.’ Wantewante i musu puu wojo. Tapa di teefei wantewante. Tapa di computer, nasö tapa di tëlëfön fii wantewante. Buta pakisei fii a soni di fiti. Te i du dee soni aki, nöö de o heepi i fii sa duwengi iseei, sö taa ja du wan soni di an fiti.

Unfa a dë ee ja ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë möön, ma ja sa fëëkëtë dee soni dee i bi si? Wë a sa taanga da wan sëmbë faa fëëkëtë dee soni dee a bi si di a bi ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë. Dee soni dee i bi si sa toona ko a i pakisei hiniwan ten. Ee di soni aki pasa, nöö a sa mbei taa i ko abi di hangi u du wan soni di an fiti. Kandë a mbei i go ta pëë ku di sen kamian fii. Fëën mbei i musu dë ku di mëni taa dee lö pakisei aki sa ko a i, ma i musu dë kabakaba u du wan soni sö taa ja go du wan soni di an fiti.

Mbei möiti fii ko ta möön si soni kumafa Gadu kë, söseei mbei möiti fii sa ko ta möön pakisei soni kumafa Gadu kë. I musu mbei möiti fii ko dë kuma apösutu Paulosu. A bi ta ’duwengi hënseei a hii fasi’ (1 Kol. 9:27). Na disa di hati fii faa mbei i du andi a kë. „I musu da Gadu pasi faa tooka di pakisei fii, be i ko abi wan hii oto pakisei. Nöö joo sabi u wegi soni luku fii sabi andi Gadu kë. Biga di soni Gadu kë, a dë wan gaan bumbuu soni e. A dë wan gbelingbelin soni da i fii tei ku piizii” (Lom. 12:2). Hoi a pakisei taa ja o ta dë waiwai ee i go du soni di an fiti, ma joo ta dë waiwai te i ta pakisei kumafa Gadu kë fii pakisei, söseei te i ta du soni kumafa Gadu kë.

Mbei möiti fii hoi so Bëibel tëkisi a hedi. Nöö te fanafiti soni bigi ko a i pakisei, nöö mbei möiti fii pakisei dee tëkisi dë. I sa lesi Psalöm 119:37, Jesaaja 52:11, Mateosi 5:28, Efeise 5:3, Kolosën 3:5, ku 1 Tesalonika 4:4-8. Dee tëkisi aki o heepi i fii ko fusutan unfa Jehovah ta si di luku di sëmbë ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë, söseei de sa heepi i fii sabi andi Jehovah kë fii du.

Andi i sa du ee i ta fii taa ja sa hoi iseei fu ja luku fanafiti soni, nasö fii pakisei fanafiti soni? Djeesi Jesosi a di fasi fa a bi ta du soni (1 Pet. 2:21). Baka di Jesosi tei dopu, hën Saatan bi ko poobëën. Andi Jesosi bi du? A bi finga futu dëën. Jesosi bi kai peipei Bëibel tëkisi di a bi ta finga futu da Saatan. A bi taki taa: „Hetji pasa kumutu a mi fesi aki, ju didibi Saatan!” Hën di a taki sö, hën Saatan go. Wë leti kumafa Jesosi an bi disa Saatan faa feni ën ganjan, sö nöö iseei ja musu da Saatan pasi faa feni i ganjan (Mat. 4:1-11). Saatan ku di goonliba fëën o ta pooba u mbei i pakisei fanafiti soni, ma ja musu da de pasi u de feni i ganjan. I sa koti pasi da fanafiti soni u womi ku mujëë. Jehovah sa heepi i fii wini di felantima fii.

Begi Jehovah nöömö, nöö hakisi ën faa heepi i. Paulosu bi taki taa: „I musu ta tja hii dee fuka fii nango ta konda dëën, nöö a o da i kötöhati. Nöö di kötöhati di a o da i dë o bigi pasa hii sëmbë fusutan, nöö a [o] hoi hii pakisei fii ku i hati tuu a Jesosi Keesitu liba” (Fil. 4:6, 7). Gadu sa da i kötöhati, nöö a o heepi i fu ja go du soni di an bunu. Ee i ta mbei möiti fii ko dë möön gaan mati u Jehovah, ’nöö hënseei o pusa ko a i tu’.​—Jak. 4:8.

Di möön bunu fasi fa u sa finga futu da dee soni dee Saatan ta tei u ganjan sëmbë, hën da te u ta mbei möiti fuu ku di Tiima u hii di mundu ko dë möön gaan mati. Jesosi bi taki taa: „Di hedima u di goonliba aki ta ko kaa, faa ko du ku mi. Ma fa i si a ta ko dë seei, ma an o feni na wan wojo soni a mi faa musu a’ leti a mi liba” (Joh. 14:30). Faandi mbei Jesosi bi sa taki di soni aki? Wë a bi taki taa: „Fa [Gadu] manda mi ko aki, nöö a ta dë ku mi tu e. An ta disa mi wanwan möönsö, biga hiniwan juu mi ta du dee sondi dee ta kai ku ën” (Joh. 8:29). Ee i ta mbei möiti fii ta du soni di ta kai ku Jehovah hii juu, nöö i sa dë seiki taa an o go disa i nöiti tu. Mbei möiti fu ja luku fanafiti soni u womi ku mujëë, nöö Saatan an o sa feni i ganjan.