BANGSA Israel nẹ̌sasadia lumiu Sal᷊ụ u Yordan. Bọu ene, i sire sarung sumuẹ̌ su ěntana nirianding Mawu gunang i sire. Katewe, sěngkělěndịu piạ sake diměnta, i sire kai manga wawine bọu bangsa wal᷊inẹ. Manga wawine ene němaringang manga esẹ Israel gunang duměnta sarang pesta nikoạ i sire. Kakělaěng ene kai kesempatan sěbạe mapaelẹ̌ kụ tawe ruměnta duang sul᷊ẹ. Manga esẹ ene botonge makaěbạ hapị buhu, mẹ̌sal᷊ai, dingangu kumaěng kaěng matemang. Kěbị ini karingihang sěbạe mapaelẹ̌. Katewe, kebiasan dingangu standar moral manga wawine ene sěbạe nẹ̌tatěntang dingangu hukungu Mawu nitěntiro su tau Israel. Maning kerene, manga esẹ ene aramanung nẹ̌tiněna, ’I kami tawe mapěngaruh. I kami sarung maingatẹ̌.’

 Apa tětal᷊e? Alkitapẹ̌ naul᷊ị, ”I sire někoạ barang amoral dingangu manga wawine Moab.” Sěběnarẹ̌e, timonangu manga wawine ene kai gunang měkoạ manga esẹ Israel maněmbah manga mawung i sire. Kụ ene nariadi. Ual᷊ingu ene, ”Yehuwa sěbạe pědu si sire.”​—Bil. 25:1-3.

Tau Israel limawang hukungu Mawu su darua hal᷊ẹ̌: I sire něněmbah berhala, dingangu někoạ barang amoral. Ual᷊ingu tawe timuhụ su Mawu, hiwune tau Israel nate. (Kel. 20:4, 5, 14; Ul. 13:6-9) Peristiwa ini limembong nakasusah naung ual᷊ingu i sire seng sěbạe marani su Ěntanang Pẹ̌dariandi. Manga tau Israel tawe limawang hukungu Mawu, hiwune tau Israel tawe mate kụ botonge lumiu Sal᷊ụ u Yordan, bọu ene sumuẹ̌ su Ěntanang Pẹ̌dariandi.​—Bil. 25:5, 9.

Samurine, Paulus nẹ̌sěbạ soal u peristiwa ini. I sie němohẹ, ”Kěbị apa nikahombangeng i sire ene nakoạ tatěntiro, kụ niwohẹ gunang makoạ laingatẹ̌ si kitẹ apang měbẹ̌biahẹ̌ su ěllo pěngěngsuenge.” (1 Kor. 10:7-11) Setang tantu sěbạe mal᷊uasẹ̌ ual᷊ingu tau Israel někoạ dosa gěguwạ kụ tawe nakasuẹ̌ su Ěntanang Pẹ̌dariandi. Hakị u ene, i kitẹ harusẹ̌ kahěngang-hěngang měngěndung bọu běke ini, ual᷊ingu i kitẹ masingkạ Setang sěbạe mal᷊uasẹ̌ mạeng i sie nakakoạ i kitẹ tawe makasuẹ̌ su dunia wuhung Mawu.

Setang mapulu tau Kristen masedẹ, kụ i sie něpakẹ cara seng nakasedẹ lawọ taumata. Kere seng nilahẹ kanini, su tempong tamai, Setang něpakẹ kakanoạ amoral. Orasẹ̌ ini, kakanoạ amoral bědang nakoạ sedẹ makasilakạ. Sěmbaụ cara gampang makasedẹ si kitẹ, ene kai pornografi.

Orasẹ̌ ini, taumata botonge měmanda pornografi maning taumata wal᷊inẹ běga. Kangerẹ, taumata apang mapulu měmanda pornografi aramanung harusẹ̌ makoạ sarang bioskop gunang mẹ̌biala film amoral arau makoạ sarang toko gunang měměli bawasang amoral. I sire aramanung madiri měkoạ ene ual᷊ingu mamea kasilong taumata wal᷊inẹ. Katewe orasẹ̌ ini, taumata apang měpẹ̌pakẹ internet botonge měmanda pornografi su tampạ pělahal᷊ẹ̌kang arau su ral᷊ungu oto mapaparkirẹ̌. Kụ su lawọ negeri, esẹ arau wawine tawe harusẹ̌ suměbang bọu wal᷊e gunang měmanda pornografi.

Bọu ene lai, HP dingangu tablet nakakoạ taumata gampang makasilo pornografi. Su tempong kạdal᷊enge arau simake oto arau kereta, taumata botonge měmanda gambarẹ̌ amoral bọu HP arau tablet i sire.

Ual᷊ingu pornografi gampang kasilong dingangu taumata botonge měmanda ene maning taumata wal᷊inẹ běga, orasẹ̌ ini limembong lawọ taumata nakapěndang tětal᷊u hal᷊ẹ̌ ene sul᷊ungu kangerẹ. Taumata apang měmẹ̌manda pornografi nakarusa pẹ̌kakawing, martabat, dingangu hati nurani. Kụ limembong dal᷊akị ute pẹ̌dal᷊ahapị i sire dingangu Mawu narusa. Nal᷊ahẹ, taumata apang měmẹ̌manda pornografi nakahombang lawọ silakạ. Kasauange, tětal᷊u pornografi ene sěbạe nakarusa, kụ ene marěngụ mapia. Pẹ̌sěngsul᷊ẹ, tau ene tawe kahěngang-hěngang mapia.

Katewe, Yehuwa mapulu měndiagạ si kitẹ bọu sedẹu Setang ini. Mạeng i kitẹ mapulu Yehuwa makariagạ si kitẹ, i kitẹ harusẹ̌ ”kahěngang-hěngang tumuhụ” si Sie, bal᷊inẹ kere manga esẹu Israel kangerẹ. (Kel. 19:5) I kitẹ harusẹ̌ mẹ̌tahěndung Yehuwa mawěngsing su pornografi. Kawe nụe i kitẹ mangimang i Sie mawěngsing su pornografi?

Kěnang pẹ̌tiněna: Hukung nighělị i Yehuwa su bangsa Israel sěbạe nẹ̌tatěntang dingangu hukung manga wangsa wal᷊inẹ su tempo ene. Kere těndạ, manga hukung ene nakariagạ bangsa Israel bọu manga wangsa maraning i sire dingangu bọu kakanoạ makạdarěnting kẹ̌koatengu manga wangsa ene. (Ul. 4:6-8) Kěbị hukung ene něnodẹ katěngadẹ̌ penting ini: Yehuwa mawěngsing su kakanoạ amoral.

 Su tempong nẹ̌sěbạ manga hal᷊ẹ̌ makạdarěnting kẹ̌koatengu manga wangsa maraning Israel, Yehuwa naul᷊ị su bangsa Israel, ”Abe pẹ̌koạ apa kẹ̌koatengu taumata su Kanaan, tampạ Iạ mẹ̌bawa si kamene. . . .  Banuang i sire najis, kụ Iạ sarung měhukung taumata sene ual᷊ingu i sire nẹ̌sal᷊a.” Su Mawung Israel masusi, kakanoạu tau Kanaan sěbạe makạdarěnting sarang Mawu němanda banua ene kai najis dingangu sěbạe kotorẹ̌.​—Im. 18:3, 25.

Maning Yehuwa něhukung tau Kanaan, taumata wal᷊inẹ turusẹ̌ měkẹ̌koạ barang amoral. Nal᷊iu wọu 1.500 su taunge bọu ene, Paulus němohẹ tau Kristen měbẹ̌biahẹ̌ su tal᷊oarang taumata ”tawẹ apa batase soal u moral”. ”Kakanoạ i sire tawe mamamea” kụ ”i sire tawe masasahe měkoạ barang kotorẹ̌”. (Ef. 4:17-19) Orasẹ̌ ini lai, lawọ taumata měkẹ̌koạ barang sěbạe amoral, kụ i sire tawe mamamea měkoạ ene. I kitẹ ělang i Yehuwa harusẹ̌ mẹ̌tawakal᷊i tawe měmanda manga gambarẹ̌ amoral su haghing tampạ.

Pornografi kai lahinakang su Mawu. Mawu něndiadi taumata piạ sul᷊unge dingang’E. I Sie nakakoạ si kitẹ botonge makasingkạ sude nihino dingangu nẹ̌sal᷊a. Ual᷊ingu mapelesa, Mawu něgělị batasẹ̌ masuẹ̌ su akal᷊ẹ̌ soal u seks. Mawu mapulu hubungan seks botonge koatengu sěngkawingang. (Kej. 1:26-28; Amsal 5:18, 19) Katewe, apa nikoạ u taumata apang měkẹ̌koạ dingangu mempromosikan pornografi? I sire kahěngang-hěngang tawe měngẹ̌garěga standar moral nighělị u Mawu. I sire ene tawe měngẹ̌ngadatẹ̌ si Yehuwa. Mawu sarung měminasa taumata apang lụlawang standar’E kụ měkẹ̌koạ dingangu mempromosikan manga hal᷊ẹ̌ amoral.​—Rm. 1:24-27.

Kerea dingangu taumata sangaja mẹ̌basa arau měmanda pornografi? Aramanung i sire nẹ̌pěndang ene hiburan tawe makawahaya. Katewe, sěběnarěe i sire setuju dingangu taumata apang tawe tụtol᷊e atorang i Yehuwa. Aramanung, humotong bal᷊inẹ ene timonang i sire su tempong němanda pornografi. Katewe, Alkitapẹ̌ mal᷊ahẹ něnodẹ měnaněmbah Mawu tutune harusẹ̌ kahěngang-hěngang mawěngsing su pornografi. Alkitapẹ̌ naul᷊ị, ”I kamene apang makěndagẹ̌ si Yehuwa, kawěngsingko apang dal᷊akị.”​—Mz. 97:10.

I kitẹ aramanung madiri měmanda pornografi, katewe i kitẹ nẹ̌pěndang ene masigěsạ. I kitẹ tawe  nasukụ, kụ ěndịu harusẹ̌ lumawang kapulu seksual nẹ̌sal᷊a. Bọu ene lai, naung i kitẹ tawe nasukụ aramanung mědẹ̌deạ alasang gunang lumawang hukungu Mawu. (Yer. 17:9) Katewe, lawọ taumata nakoạ měnaněmbah si Yehuwa seng nakauntung limawang kapulu nẹ̌sal᷊a ene. Hakị u ene, i kau botonge mangimang i kau botonge lumawang pornografi. Mahi měmanda kerea Hengetangu Mawu makatul᷊ung si kau mẹ̌těngkarau bọu sedẹu Setang.

Kere seng nilahẹ su bageang humotong, lawọ tau Israel němala kapulu nẹ̌sal᷊a nakasilakạ si sire. Hal᷊ẹ̌ mẹ̌sul᷊ung lai botonge mariadi orasẹ̌ ini. Yakobus, tuari tiring i Yesus, němohẹ soal u bahaya ini, ”Taumata . . . niwol᷊eng dingangu wẹ̌wintaugangu kapulune hala. Bọu ene su apang kapulu ene natoghasẹ̌, i sie sarung měkoạ dosa.” (Yak. 1:14, 15) Mạeng kapulu nẹ̌sal᷊a su naungu taumata turusẹ̌ tumuwo kụ makoạ matoghasẹ̌, tau ene sarung měkoạ dosa. Hakị u ene, i kitẹ harusẹ̌ měnděmẹ kěbị tiněna amoral, bal᷊inẹ turusẹ̌ mẹ̌tiněna hal᷊ẹ̌ ene.

Mạeng tiněna kotorẹ̌ turusẹ̌ ene su naung i kitẹ, pakasahawụ měnděmẹ ene. Yesus naul᷊ị, ”Mạeng limanu arau laedu nakakoạ si kau masangkong, potọ ene kụ děmẹ. . . . Bọu ene, mạeng matanu makakoạ si kau masangkong, loẹ ene kụ děmẹ.” (Mat. 18:8, 9) Yesus tawe něngoro si kitẹ gunang kahěngang-hěngang pěmotọ badang i kitẹ. Katewe, Yesus něnodẹ i kitẹ harusẹ̌ lighạ měngal᷊ạ tindakan tegas gunang měnděmẹ kěbị apang makasangkong si kitẹ. Kerea i kitẹ tumol᷊e sasasa ini su soal u pornografi?

Mạeng i kau tawe sangaja nakasilo pornografi, abe mẹ̌tiněna, ’Iạ tawe mapěngaruh.’ Pakasahawụ mẹ̌bihu wal᷊inẹ. Pakasahawụ měmate televisi, komputer arau HP. Pẹ̌tiněna barang burěsi. Mạeng měkoạ ene, i kau limembong gampang měngatorẹ̌ tiněnanu, kụ tawe měmala tiněna nẹ̌sal᷊a měngatorẹ̌ si kau.

Kerea mạeng i kau seng marěngụ něngědo němanda pornografi, katewe ene bědang kẹ̌katahěndungang? Taumata sarung turusẹ̌  makatahěndung gambarẹ̌ arau tiněna amoral. Ene botonge mariadi su haghing tempo. Mạeng ene nariadi, i kau aramanung sarung měkoạ barang kotorẹ̌, kere masturbasi. Hakị u ene, pakaingatẹ̌, barang amoral botonge tumimbul᷊ẹ̌ su tiněna su haghing tempo, kụ i kitẹ harusẹ̌ sadia lumawang ene.

Pakatoghasẹ̌ kapulunu gunang mẹ̌tiněna lai měkoạ sěmbaụ hal᷊ẹ̌ tuhụ kapulung Mawu. Pẹ̌těno si Rasul Paulus. I sie sadia ’měngoka wadange kụ měkoạ ene ělang’. (1 Kor. 9:27) Abe wala kapulu nẹ̌sal᷊a mẹ̌tahuělang si kau. ”Pẹ̌bal᷊uịe, carane ute bal᷊ui tiněnang i kamene, tadeạu i kamene makatodẹ su watangeng, kapulung Mawu kai mapia, nasukụ, dingangu makal᷊uasẹ̌ si Sie.” (Rm. 12:2) Pẹ̌tahěndung: Mạeng tumol᷊e kapulu nẹ̌sal᷊a, i kau tawe mal᷊uasẹ̌. Katewe, mạeng mẹ̌tiněna arau měkoạ hal᷊ẹ̌ nẹ̌tatahino dingangu kapulung Mawu, i kau sarung mal᷊uasẹ̌.

Kěnang pẹ̌tahěndung piram baụ ayatẹ̌. Bọu ene, su tempong tiněna nẹ̌sal᷊a timimbul᷊ẹ̌ su tiněnanu, paksa watangengu mẹ̌tiněna manga ayatẹ̌ ene. Ayatẹ̌ kere Mazmur 119:37; Yesaya 52:11; Matius 5:28; Efesus 5:3; Kolose 3:5; dingangu 1 Tesalonika 4:4-8 makatul᷊ung si kau tumol᷊e pěndang i Yehuwa dingangu mawěngsing su pornografi. Manga ayatẹ̌ ene lai makatul᷊ung si kau makaěna apa lẹ̌harapeng i Yehuwa si kau.

Kerea mạeng i kau nẹ̌pěndang tawe makamampo měnděmẹ kapulu gunang měmanda arau mẹ̌tiněna barang amoral? Pẹ̌těnọ si Yesus, pẹ̌tatěnoěng kahumotongange. (1 Ptr. 2:21) Su apang i Yesus bọu nibaptisẹ̌, Setang turusẹ̌ měnẹ̌nal᷊ukạ si sie. Apa nikoạ i Yesus? I sie madiri. Yesus něpakẹ haghing ayatẹ̌ gunang lumawang kěbị sasal᷊ukạ u Setang. I sie naul᷊ị, ”Dakọe tamai, Setang!” kụ Setang něněntang si sie. I Yesus tawe něngědo limawang Iblis. I kau lai tawe wotonge měngědo. (Mat. 4:1-11) Setang dingangu duniane sarung turusẹ̌ měkoạ si kau mẹ̌tiněna barang amoral, katewe abe pěngědo lumawang. I kau botonge makauntung lumawang pornografi. Kụ, dingangu tul᷊umang i Yehuwa, i kau botonge makawatạ sědụu.

Turusẹ̌ pẹ̌doa si Yehuwa, dingangu pẹ̌dorong i Sie mẹ̌tul᷊ung si kau. Paulus naul᷊ị, ”Paulịko dorong i kamene su Mawu . . . kụ karal᷊unsemahẹ̌ bọu Mawu botonge makawatạ haghing tiněna, sarung měndiagạ naung dingangu tiněnang i kamene lumiung Kristus Yesus.” (Flp. 4:6, 7) Mawu sarung měgělị karal᷊unsemahẹ̌ arau dame su naung tadeạu i kau makal᷊awang kapulu nẹ̌sal᷊a. Mạeng i kau mẹ̌těngkarani si Yehuwa, ”i Sie sarung mẹ̌těngkarani si kau”.​—Yak. 4:8.

I kitẹ botonge mal᷊indung bọu kěbị sedẹu Setang mạeng i kitẹ turusẹ̌ marani dingangu Měngangawasa karangetange su alam semesta. Yesus naul᷊ị, ”Měngangawasa dunia ini [Setang] sarung duměnta, katewe i sie tawẹ kawasane su watangengku.” (Yoh. 14:30) Kawe nụe Yesus mangimang hal᷊ẹ̌ ene? Yesus bọu nělahẹ, ”I Sie seng něndolohẹ̌ si siạ rụděndingang si siạ. I Sie tawe měněntang si siạ sẹ̌saku, ual᷊ingu iạ sěntiniạ měkẹ̌koạ hal᷊ẹ̌ makal᷊uasẹ̌ si Sie.” (Yoh. 8:29) Mạeng i kau mẹ̌tawakal᷊i měkoạ barang makal᷊uasẹ̌ naung i Yehuwa, pangimangke i Sie lai tawe měněntang si kau. Pẹ̌těngkarau bọu sedẹ pornografi, kụ Setang tawe makasedẹ si kau.