BENI Israaˈeelati Xoossay etayyo immanawu qaalaa gelido biitti gelanawu Yorddaanoosa SHaafaa pinnana haniyo wode, amarida asati etakko yiidosona. Yiida maccaasati Israaˈeela gidokkona; eti baalaa qumaa maanaadan attumaageeta shoobbidosona. Hegee maalaalissiyaanne dumma injje milatana danddayees. Ooratta laggetuura erettiyoogee, duriyoogeenne loˈˈo qumaa miyoogee daro ufayssiyaaba gidana danddayees. He maccaasatu hanotaynne kanddoy Israaˈeelati Xoossaa Higgiyaappe tamaaridobaappe dummatiyaaba gidikkonne, amarida Israaˈeela attuma asati hagaadan qoppennan waayi aggana: ‘Nuuni etan cimettokko. Nuuni naagettana.’

 Aybi hanidee? Geeshsha ayyaanay kaalettin xaafettida taarikee hagaadan gees: “Asai Moo7aaba biittaa maccaasatuura shaaramuxettaa doommiis.” Israaˈeela attumaasati worddo xoossatussi goynnanaadan he maccaasati koyidosona. Qassi eti hegaadan oottidosona! ‘Yihoowa hanqqoy eta bollan eexxi kiyidoogee’ bessiyaaba.—Qoo. 25:1-3.

He Israaˈeelati Xoossaa Higgiyaa naaˈˈu ogiyan kanttidosona: Eti eeqatussi goynnidosonanne shaaramuxidosona. Azazettennan ixxidoogaa gaasuwan shaˈan qoodettiyaageeti hayqqidosona. (Kes. 20:4, 5, 14; Zaa. 13:6-9) Eti oottidabay keehi azzanttiyaaba gidiyoy aybissee? Hegee wodiyaara gayttidaba. He attuma asati Xoossaa Higgiyaa kanttennaakko, shaˈan qoodettiya Israaˈeelati Yorddaanoosa SHaafaa sohuwaara pinnidi Hidootaa Biittaa gelana shin.—Qoo. 25:5, 9. 

Kiitettida PHawuloosi he taarikiyaa xeelliyaagan hagaadan xaafiis: “Hagee ubbai haratuyyo leemiso gidanau eta bolli gakkiis. Qassi nuna wodiyaa wurssettai gakkana matidoogeeta seeranau xaafettiis.” (1 Qor. 10:7-11) He Israaˈeelatuppe amaridaageeti Yihoowa bolli gita nagaraa oottidoogaaninne hegaa gaasuwan eti Hidootaa Biittaa gelennan attidoogan Seexaanay keehi ufayttidoogee qoncce. Nuuni Xoossay ehiyo ooratta alamiyaa gelennaadan Seexaanay diggikko I keehi ufayttanaagaa nu eriyo gishshawu, eti oottido balaappe nuuni tamaarana koshshees!

Seexaanay ha wodiyan Kiristtaaneta qohanawu koyees; yaatanawu I kase daro asaa cimmido hiillata goˈettees. Seexaanay Israaˈeelatu bolli oottidobaa nuuni tamaaridoogaadan, I pokkobaa goˈettiis. Ha wodiyan, pokkobay keehi iita pire. Pokkoban I nuna oyqqana danddayiyo waanna ogee pornograafiyaa.

Ha wodiyan, issi uri I pornograafiyaa beˈiyoogaa hara asi erennan beˈana danddayees. Daro layttaappe kase, issi uri pornograafiyaa beˈanawu koyikko shori baynna pilimeta bessiyo tiyaatire keetti biyoogaa woy pornograafiyaabaa yootiya maxaafatiyoosaappe shammanawu suuqiyaa biyoogaa koshshana danddayees. Daro asay hara asi banttana beˈiyo wode yeellatiyo gishshawu hegaa mala sohota waayi baana. SHin ha wodiyan, Interneettiyaa goˈettiya asi ooso sohuwan woykko ubba qassi eqqida kaamiyaa giddon uttidi pornograafiyaa beˈana danddayees. Daro biittatun issi asi ba son pornograafiyaa beˈana danddayees.

Hegaa xalla gidenna. Zammaana silkkiyaa malabati pornograafiyaa metootennan beˈanaadan oottidosona. Asay ogiyan hemettiiddi woykko kaamiyan woy baaburiyan biiddi ba kushiyan oyqqido moobayle malabatun pokkobaa bessiya misileta beˈana danddayees.

Issi uri pornograafiyaa metootennan beˈiyo gishshawunne hegaa genttana danddayiyo gishshawu, pornograafee ha wodiyan kaseegaappe aaruwan qohuwaa gattees. Pornograafiyaa beˈiya coratti bantta aqo deˈuwaa, bantta bonchchuwaanne bantta kahaa mooroosona. Hegaappe iitabay qassi, eti Xoossaara dabbotido dabbotettaa mooroosona. Pornograafee A beˈiyaageeta qohiyoogaa neeni ammanettana danddayaasa. Daro hanotatun keehi seelettidi qohettanaadan oottees. He seelay loddan loddan aggikkonne, adussa wodiyawu takkiya qohuwaa gattana danddayees.

Gidoppe attin, ha Seexaanaa piriyaappe Yihooway naagiyoogaa nuuni akeekana koshshees. Nuuni Yihooway nuna naaganaadan koyikko, ayyo wozanappe azazettana bessees; hegee Israaˈeelati oottibeennaba. (Kes. 19:5) Xoossay pornograafiyaa ixxiyoogaa nuuni erana koshshees. Nu hegaadan giyoy aybissee?

Xoossay Israaˈeelatussi immido higgeti he wode deˈiya hara deretu higgetuppe dummatiyoogaa qoppa. Eta yuushuwan deˈiya hara deretuppenne eta iita oosuwaappe Israaˈeelati naagettanaadan he higgeti godaadan shaakkidosona. (Zaa. 4:6-8) He higgeti issi keehi koshshiya tumaa, hegeekka shaaramuxiyoogaa Yihooway ixxiyoogaa qonccissidosona.

 Yihooway eta yuushuwan deˈiya dereti oottiyo pokkobaa yootidi Israaˈeelatussi hagaadan giis: “Ha77i taani inttena efiyo Kanaane biittaa asai oottiyoogaadankka oottoppite. . . . Harai atto eta biittaikka tunido gishshau, a nagaraassi taani a qaxxayaas.” Geeshsha Israaˈeela Xoossaa sinttan Kanaanetu deˈoy darin sheneyiyaabanne pokkiyaaba gidiyo gishshawu, eti deˈiyo biittay tuniis woy hambbalaashettiis.—Wog. 18:3, 25.

Yihooway Kanaaneta qaxxayikkonne, hara dereti shaaramuxiyoogaa aggibookkona. PHawuloosi, 1,500 layttappe simmin, Kiristtaaneti ‘yeella giyoobi baynna’ deretu giddon deˈiyoogaa qonccissiis. Tumukka, “eti shaaramuxettiyo qaaqqau bantta huuphiyaa aatti immoosona; qassi tunabaa ubbaa paci bainnan oottoosona.” (Efi. 4:17-19) Ha wodiyankka, daroti pokkobaa oottiyoogan yeellatokkona. Banttawu danddayettida keenan, tumu Kiristtaaneti ha alamiyan deˈiyaageeti oottiyo pokkobaa beˈennaadan naagettana bessees.

Pornograafee Xoossaa kariyoogaa bessiyaaba. I asaa ba leemisuwaaninne bana milatissidi medhdhiis. Nuuni issibay likke woy bala gidiyoogaa shaakki eranaadan oottidi nuna medhdhiis. Xoossay ba aadhdhida eran mattumaa gaytettaa xeelliyaagan higgeta immiis. Aqo laggeti mattumaa gaytettan issippe ufayttanaadan I halchchiis. (Doo. 1:26-28; Lee. 5:18, 19) SHin, pornograafiyaa giigissiyaageeti woy harati beˈanaadan minttettiyaageeti ay oottiiddi deˈiyoonaa? Eti Xoossay kessido kandduwaa maaraa keehi xaasayi xeelloosona. Ee, pornograafiyaa beˈanaadan minttettiya asati Yihoowa karoosona. Pokkobaa giigissiyoogan woy harati beˈanaadan minttettiyoogan I kessido kandduwaa maaraa xaasayi xeelliyaageetu bolli Xoossay pirddana.—Roo. 1:24-27.

SHin pornograafiyaabaa yootiya xuufiyaa eriiddi nabbabiya woy pornograafiyaa eriiddi beˈiya asaa shin? Issoti issoti hegee aynne qohenna allaxxiyooba giidi qoppana danddayoosona. Gidoppe attin, eti Yihooway kessido kandduwaa maarata kariyaageeta maaddiiddi deˈoosona. Hegee eti pornograafiyaa beˈiyoogaa doommiyo wode qoppidoba waayi gidana. SHin, tumu Xoossawu goynniyaageeti pornograafiyaa ixxana koshshiyoogaa Geeshsha Maxaafay qoncciyan yootees. Geeshsha Maxaafay nuna hagaadan zorees: “Iitabaa ixxite. Lo77obaa dosite.”—Amo. 5:15.

Haray atto pornograafiyaa beˈiyoogaa agganawu koyiyaageetussikka hegee metiyaaba gidana danddayees.  Nuuni nagaranchcha gidiyo gishshawu, pokkobaa amottiyoogaa agganawu baaxetiyoogee koshshana danddayees. Qassi, nuuni nagaranchcha gidiyo gishshawu, pornograafiyaa beˈiyoogee bala gidenna giidi nu wozanan qoppana danddayoos. (Erm. 17:9) Gidikkokka, daroti hegaa mala baaxiyan xoonidi Kiristtaane gididosona. Hegaa eriyoogee neenikka pornograafiyaa eqettana danddayiyoogaa ammanettanaadan oottana danddayees. Seexaanaa pire gidida pornograafiyaappe neeni naagettanaadan Xoossaa Qaalay waati maaddana danddayiyaakko akeeka.

Nuuni qommoora beˈidoogaadan, cora Israaˈeelati bala amuwan qohettidosona. Ha wodiyankka hegaa malabay hanana danddayees. Yesuusa ishay Yaaqoobi he daafaa hagaadan qonccissiis: “Asi huuphiyan huuphiyan ba huuphe iita amuwan gooshettiyo wodenne cimettiyo wode paacettees. Hegaappe guyyiyan, amoi shahaaridi, nagaraa yelees.” (Yaaq. 1:14, 15) Issi ura wozanan iita amoy dicciichchikko, he uri guyyeppe nagaraa oottana danddayees. Yaatiyo gishshawu, nuuni pokkobaa qoppiyoogaa agganawu nuna wolqqanttana koshshees.

Pokkobaa neeni aggennan qoppiyoogaa akeekikko, sohuwaara issibaa ootta. Yesuusi, “Ne kushee woi ne tohoi nena balettikko, neeppe qanxxa ola; . . . Qassi ne aifee nena balettikko, neeppe wooca ola” yaagiis. (Maa. 18:8, 9) Yesuusi yootidobay nuuni nu bollaa qohana koshshees giyoogaa gidenna. I nuuni balabaa qoppanaadan oottiya gaasuwaa akeekanaadan nuna maaddanawu leemisuwaa goˈettiis. Pornograafiyaara gayttidaagan he zoriyaa waati oosuwan peeshshana danddayiyoo?

Pornograafee nenaara gayttiyo wode, ‘Hegee tana metennaba’ gaada qoppoppa. Eesuwaara wora xeella. Eesuwan televizhiiniyaa gordda. Komppiyuteriyaa woy moobayliyaa eesuwan gordda. Geeshshabaa xeella. Hagaadan oottiyoogee neeni iitabaa amottennaadan ne qofaa naagana mala maaddana danddayees.

Neeni pornograafiyaa beˈiyoogaa aggidaba gidikkonne, kase beˈidobaa neeni issi issitoo hassayikko shin? Pornograafiyan beˈido misileta issi uri daro wodiyawu aggennan hassayana woy  hegaabaa aggennan daro wodiyawu qoppana danddayees. Hegee awudekka hanana danddayees. Hegaadan hanikko, neeni geeshsha gidennabaa, hegeekka mastterbeeshiniyaa oottanaadan nena denttettana danddayees. Hegaa gishshawu, neeni hegaa mala qofaa akeekennan qoppana danddayiyoogaa era, qassi hegaa eqettanawu giigetta utta.

Xoossay koyiyoogaadan qoppanawunne oottanawu neeni kaseegaappe aaruwan murtta. ‘Ba bollaa yimppidi haarissanawu’ eeno giida kiitettida PHawuloosa mala gida. (1 Qor. 9:27) Iitabaa amottiyoogee nena haaroppo. ‘Xoossay koyiyoobi, loˈˈobi, A ufayssiyaabinne qassi kumettabi aybakko eranawu ne qofaa muumeera dummayada laamma.’ (Roo. 12:2) Neeni Xoossay koyiyoogaadan qoppikkonne oottikko ufayttanaagaa, shin pokkobaa oottikko ufayttennaagaa hassaya.

Geeshsha Maxaafaappe amarida xiqiseta hassayanawu baaxeta. Guyyeppe bala qofay neeyyo hassayettiyo wode, he xiqisetubaa qoppanawu nena wolqqantta. Mazamure 119:37; Isiyaasa 52:11; Maatiyoosa 5:28; Efisoona 5:3; Qolasiyaasa 3:5; 1 Tasalonqqe 4:4-8 mala xiqiseti neeni pornograafiyaa Yihoowaagaadan xeellanaadaaninne I neeni ay oottanaadan koyiyaakko akeekanaadan maaddana.

Pokkobaa beˈiyoogaa woy qoppiyoogaa neeni eqettana danddayennabadan neeyyo siyettikko neeni waatana koshshii? Nuuyyo leemiso gidiya Yesuusa akeekan kaalla. (1 PHe. 2:21) Yesuusi xammaqetti simmin, Seexaanay A aggennan paacciis. Yesuusi waatidee? I aggennan eqettiis. Yesuusi Seexaanay ehiido paaciyaa eqettido wode, dumma dumma xiqiseta goˈettiis. I “Laa ha Seexaanau haakka” yaagin, Seexaanay A achchappe biis. Yesuusi Dabloosa eqettiyoogaa mule aggibeennaagaadan, neenikka eqettiyoogaa aggana koshshenna. (Maa. 4:1-11) Seexaanaynne A alamee neeni pokkobaa qoppanaadan oottanawu aggennan baaxetikkonne, eqettiyoogaa mule aggoppa. Neeni pornograafiyaa eqettada xoonana danddayaasa. Yihooway maaddin, neeni ne morkkiyaa xoonana danddayaasa.

Aggennan Yihoowa woossa, qassi I nena maaddanaadan A oychcha. PHawuloosi hagaadan giis: “Xoossaa intte woossiyo woosa ubban a keehi [galatite], . . . Qassi asa eratettaa ubbaappe aadhdhiya Xoossaa sarotettai intte wozanaanne intte qofaa Godaa Yesuus Kiristtoosa baggaara naagana.” (Pili. 4:6, 7) Neeni balabaa eqettanaadan maaddanawu neeyyo Xoossay woppaa immana. Neeni Yihoowakko shiiqikko, ‘ikka neekko shiiqana.’—Yaaq. 4:8.

Nuuni Ubbaa Haariyaagaara dabbotido dabbotaa minttikko, Seexaanaa piretuppe naagettana. Yesuusi, “Ha sa7aa haariyaagee [Seexaanay] yiyo gishshau, . . . Tana i ainne oottanau danddayenna” yaagiis. (Yoh. 14:30) Yesuusi hagaa waati eridee? I issi wode hagaadan giis: “Tana kiittidaagee tanaara de7ees; taani ubba wode a ufaissiyaagaa oottiyo gishshau, i ta xalaalaa aggibeenna.” (Yoh. 8:29) Neeni oottiyo ubbaban Yihoowa ufayssanawu baaxetikko, I nena aggennaagaa ammanettana danddayaasa. Pornograafiyaa piriyaappe neeni naagettikko, Seexaanay nena he piriyan oyqqana danddayenna.