NAP’AN ni be fal’eg piyu Israel rogorad ni ngar th’abed fare Lul’ nu Jordan nga ranod nga lan fare nam ni ke micheg Got nra pi’ ngorad, ma aram me yib boch e girdi’ ngorad. Pi cha’nem e aram bogi ppin u boch e nam. Ra bad ra pininged e pi pumoon nu Israel ni ngar uned ngorad ko mur. Re n’ey e gowa ban’en nib manigil ma gathi ban’en nri ma buch. Nge yag boch e fager nib beech, ma yibe churu’, ma yibe abich nib fel’ e ggan ni yibe kay e bod ni ban’en nib manigil. Maku reb e, yugu aram rogon nde puluw e yalen nge ngongol ko pi ppin nem ko Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel, machane sana bay boch e pumoon nu Israel ni lungurad u wan’rad: ‘Dariy ban’en nra buch romad. Gamad ra kol ayuw.’

 Mang e ke buch? Be gaar e Bible: “Me tabab e pumoon nu Israel nguur pared e ppin nu Moab u rom.” Bin riyul’ riy e baadag e pi ppin nem ni nge un e pi pumoon nu Israel ko liyor nga boch e got ni googsur. Ma aram e n’en ni buch! Aram fan ni “ri damumuw Somol ngorad.”​—Num. 25:1-3, BT.

L’agruw e kanawo’ ni th’ab piyu Israel e Motochiyel rok Got riy: Ra ragbuggad nga but’ ngaur ted fan e liyos, mar uned ko ngongol ndarngal. Bokum biyu’ e girdi’ nra m’ad ni bochan e re n’ey. (Ex. 20:4, 5, 14; Deut. 13:6-9) Mang fan nrib gel e kireban’ ko re n’ey? Bochan e ngiyal’ ni buch riy. Faan gomanga de th’ab e pi pumoon nem e Motochiyel rok Got, ma pi girdi’ nu Israel nem ni bokum biyu’ urngirad e yad ra th’ab fare Lul’ nu Jordan nga barba’ ngar thapgad nga lan fare Nam ni Kan Micheg.​—Num. 25:5, 9. 

I yoloy apostal Paul murung’agen e pi n’em ni buch ni gaar: “Urngin e pi n’ey ni yib ngorad ni fan e nge fil e tin ni ka ba’ e girdi’ ban’en riy, ma kan yoloy nga babyor ni nge mang ba ning chilen ngodad. Ya gadad be par u ba ngiyal’ ni ke chugur ni nge taw ko tungun.” (1 Kor. 10:7-11) Dariy e maruwar riy nri felfelan’ Satan u nap’an ni rin’ boch e pi girdi’ nu Israel nem e denen nib ubchiya’, ma aram e daki yag ni ngar uned nga lan fare Nam ni Kan Micheg. Ere ri gad ba gonop ni faan gad ra fol ko re ginang ney ni bochan e gad manang ni n’en nri baadag Satan ni nge rin’ ngodad e aram e nge talegdad ndab da thapgad nga lan e bin nib beech e fayleng!

Baadag Satan ni nge gafgownag e pi Kristiano e ngiyal’ ney. Aram fan ni bay boch ban’en ni i fanay kafram me yib angin ni ir e ku be fanay ni nge bannagrad ngay. Kad weliyed faram nnap’an piyu Israel me fanay e ngongol ndarngal ni nge bannagrad. Ngongol ndarngal e ku aram reb e wup ni be fanay e ngiyal’ ney nib gel e riya’ riy. Reb e kanawo’ nrayog ni ngad awgad riy ko re wup ney e u daken yaan e ngongol ni puwlag.

Ngiyal’ ney e rayog ni nge yaliy be’ yaan e ngongol ni puwlag ndariy be’ nra nang. Kafram e faanra baadag be’ ni nge yaliy yaan e ngongol ni puwlag, ma thingari yan nga tafen e kachido ni yima pag boch e kachido nib kireb riy ara nge yan nga boch e kantin ni yima pi’ yu ken e babyor riy ni yaan e ngongol ni puwlag ni nge chuw’iy boch e babyor ni yaan e tiney e ngongol. Yugu aram rogon ma boor e girdi’ nsana da u ranod ko yungi n’ey ni bochan e yad be tamra’ nri chey me guyrad be’. Machane chiney e faanra rayog rok be’ ni nge yan ko Internet, ma aram e rayog ni nge yaliy yaan e ngongol ni puwlag u tabon e maruwel ara u lan e karrow rok. Ku boor e nam nrayog ni nge par reb e pumoon ara ppin riy u tafen mi i yaliy yaan e ngongol ni puwlag.

Gathi kemus aray. Bochan ni ke yoor e cellphone nge tablet ni yibe ngongliy, ma kari mom ni ngaun yaliy yaan e ngongol ni puwlag. Ra nap’an ni be yan e girdi’ u kanawo’, ara yad be un u bus ara train, ma rayog ni ngar yaliyed yaan e ngongol ni puwlag ko cellphone ara tablet rorad.

Bochan ni kari mom ni ngaun yaliy yaan e ngongol ni puwlag ma kki mom ni nge mithag be’ e biney e ngongol ni be rin’, ma aram fan ni ke yoor boch e girdi’ ni be magawonnagrad e biney e ngongol ni ke thil ko kafram. Boor e piin ni ke mecham ngorad ni ngaur yaliyed yaan e ngongol ni puwlag ni ke kireb e mabgol rorad, ma dakuriy farad u wan’rad, ma kki magawon e nangan’ rorad. Bin th’abi gel e kireb riy e rayog ni nge kireb e tha’ u thilrad Got. Yaan e ngongol ni puwlag e rayog ni nge kirebnag rogon e lem ni ma tay be’ nge rogon fithik’ i laniyan’. Re n’ey e rayog ni ngan taarebrogonnag nga bang u dow be’ ni ke maad’ad. Ra gol nib sagaal me par e fath riy nib n’uw nap’an.

Ba t’uf ni ngad nanged nrayog ni nge ayuwegdad Jehovah ko re wup rok Satan ney. Machane faanra nge ayuwegdad Jehovah, ma aram e thingar da rin’ed e n’en nde yag rok fapi pumoon nu Israel ni ngar rin’ed. Re n’ey e aram e ngar da ‘folgad’ rok. (Ex. 19:5) Ba t’uf ni ngad nanged nri ma fanenikan Got yaan e ngongol ni puwlag. Mang fan ni ka dogned e re n’ey?

Am lemnag e re n’ey: Pi motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel kakrom e ba thil ko pi motochiyel ni i ngongliy e pi nam e ngiyal’ nem. Pi motochiyel nem e bod bangi rungrung ni be tay piyu Israel ni yad ba dar ko girdi’ ko pi nam nib liyegrad nge ngongol nib kireb ni yad ma rin’. (Deut. 4:6-8) Pi motochiyel nem e be tamilangnag ban’en nib riyul’ ni aram e: Ma fanenikan Jehovah e ngongol ndarngal.

 Nap’an ni be weliy Jehovah murung’agen urngin mit e ngongol nib kireb ni be rin’ e pi nam u tooben piyu Israel, ma aram me gaar ngorad: “Thingar dab mu uned ko . . . tin ni ma rin’ e girdi’ nu Kanaan ni fare nam ni gu be fekmed i yan ngay. . . . Pi ngongol rorad nem e taaynag fare nam, ma aram me gechignag Somol fare nam.” Rib gel e kireb ko ngongol rok piyu Kanaan u wan’ e Got rok piyu Israel ni ir ba Got nib thothup. Aram fan ni tay e re nam nem ni ke taay.​—Lev. 18:3, 25, BT.

Yugu aram rogon ni gechignag Jehovah piyu Kanaan, miki ulul boch e girdi’ ni ngaur uned ko ngongol ndarngal. Ba pag 1,500 e duw nga tomuren, me yog Paul ni girdien e pi nam ni be par e piin Kristiano riy e “dakurir tamra’gad.” Bin riyul’ riy e, “kar paged yad nga pa’ e kireb, ma yad be ngongliy urngin mit e puwlag ndakir yog ni ngar taleged yad riy.” (Efe. 4:17-19) Ku arrogon e ngiyal’ ney ni boor e girdi’ ni kari kireb e ngongol rorad ma dakurur tamra’gad ngay. Ere tin riyul’ e tapigpig rok Got e thingar ra athamgilgad u rogon nrayog rorad ni ngar siyeged ndab ur yaliyed yaan e ngongol nib kireb ni be rin’ e girdi’ ko re fayleng ney.

Yaan e ngongol ni puwlag e aram reb e ngongol ni ma darifannag Got. Ke sunmiy Got e girdi’ ni yad bod yaan ma bay rarogon rorad, me tayrad nrayog ni ngar nanged ko ba fel’ ban’en ara ba kireb. Ere ba gonop Got ni ke pi’ e motochiyel u murung’agen e par ko pumoon nge ppin. Ke tay ni par ko pumoon nge ppin e kemus ni fan ko felfelan’ u thilin e piin mabgol. (Gen. 1:26-28; Prov. 5:18, 19) Machane, mang e be rin’ e piin ni yad ma ngongliy boch ban’en ni yaan e ngongol ni puwlag ara yad be garereg yaan e mit ney e ngongol? Pi girdi’ ney e yad be darifannag e motochiyel rok Got u murung’agen rogon e ngongol ni ngaun rin’. Arrogon, piin ni yad ma garereg yaan e ngongol ni puwlag e yad be darifannag Jehovah. Ra pufthinnag Got e piin ndarur folgad ko pi motochiyel rok yad be ngongliy boch ban’en ni yaan e ngongol ni puwlag ara yad be garereg boch ban’en ni yaan e mit ney e ngongol.​—Rom. 1:24-27.

Machane, uw rogon e piin ni yad ma beeg murung’agen ara yad ma yaliy yaan e ngongol ni puwlag ni lem rorad? Sana bay boch i yad ni ma lemnag nrayog ni ngaur chuweged e chalban rorad ko pi n’ey ya dariy ban’en nra rin’ ngorad. Machane bin riyul’ riy e, yad be ayuweg e piin ni yad ma darifannag e pi motochiyel rok Jehovah. Sana gathi ireray e n’en ni ur lemnaged u nap’an nra tababgad i yaliy yaan e ngongol ni puwlag. Machane, be tamilangnag e Bible ni piin ni yad ma pigpig ko bin riyul’ e Got e susun e ngar fanenikayed yaan e ngongol ni puwlag. Be  gaar: “Mu fanenikayed e tin nib kireb, me t’uf romed e tin nib fel’.”​—Am 5:15.

Mus ko piin ni yad baadag ni ngar siyeged yaan e ngongol ni puwlag e ku rayog ni nge mo’maw’ e re n’ey ngorad. Gad gubin ndawor da flontgad, ere rayog nib t’uf ni ngad chamgad ko pi ar’ar nib kireb ni bay rodad ni fan ko ngongol ndarngal. Maku reb e, bochan ndawor da flontgad ma rayog ni nga i yog lanin’dad ngodad nde kireb ni ngaud yaliyed yaan e ngongol ni puwlag. (Jer. 17:9) Machane, boor e piin ni kar manged boch e Kristiano ni ke yag rorad ni ngar gelgad ko re n’ey. Faanra ireray e magawon rom, ma ga ra nang e re n’ey ma rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’um. Mu tay fanam i yan u rogon nrayog ni nge ayuwegem e Thin rok Got ni ngam siyeg i yaliy yaan e ngongol ni puwlag nreb e wup ni ma fanay Satan.

Kad weliyed faram ni boor piyu Israel nra paged e ar’ar nib kireb ni immoy rorad ni nge waliyrad i yan ko kireb. Ku rayog ni nge buch e re n’ey e ngiyal’ ney. James ni walagen Jesus e weliy murung’agen e re n’ey ni bay e riya’ riy ni gaar: “Pi n’en ni ma waliy e girdi’ nge denen e ma yib ngak e en ni pag ir ko n’en nib kireb ni be ar’arnag . . . ma aram me diyen e tin nib kireb ni be ar’arnag nge gargeleg e denen.” (Jas. 1:14, 15) Nap’an nra gel e ar’ar u gum’irchaen be’ nge pag rogon, ma ra munmun ma aram e rayog ni nge denen facha’. Ere thingar da chuweged u lanin’dad e ar’ar ni fan ko tin nib puwlag ban’en, ma gathi ngaud pared ni gad be lemnag.

Faanra kam guy ni gubin ngiyal’ ni ga ma lemnag e ngongol ni puwlag, mag rin’ ban’en ngay ni ka chingiyal’ nem. I gaar Jesus: “Faanra waliyem baraba’ i paam fa baraba’ i em ngam pi’ keruum ngak Got, ma ga th’ab ngam n’ag! . . . Ma faanra waliyem baraba’ i lan owchem ngam pi’ keruum ngak Got, ma ga luf ngam n’ag!” (Matt. 18:8, 9) Der yog Jesus ni ngad th’abed bang u dowdad ngad n’aged. Re n’ey e ba fanathin ni fanay ni nge ayuwegdad ngad nanged nib t’uf ni ngad nanged fan ni gad be lemnag boch ban’en nib kireb, ma gad thilyeg e pi n’em u rarogodad. Ere faanra yib nga yaan e ngongol ni puwlag, ma uw rogon ni ngad folgad ko re fonow ney?

Faanra ke m’ug yaan e ngongol ni puwlag ngom, ma dabi lungum u wan’um, ‘Dariy ban’en nra buch rog.’ Ka chingiyal’ nem e ngam fek owchem riy. Mu taleg e TV, ara computer, ara cellphone, ara tablet rom ni ka chingiyal’ nem, mag sulweg lanin’um ko tin nib beech ban’en. Faan ga ra rin’ ni aray rogon,  ma aram e rayog ni ngam gagiyegnag rogon e lem rom ko bin ni ngam pag e tin nib kireb ni ga be ar’arnag ni nge mang ir e gagiyegnigem.

Ere uw rogon ni faanra kam tal ndakumur yaliy yaan e ngongol ni puwlag, machane ka bay yu ngiyal’ ni ka ma yib yaan e pi n’em ngan’um? Yaan e ngongol ni puwlag ni i yaliy be’ e rayog ni nge par u laniyan’ nib n’uw nap’an. Pi n’em e rayog ni nga i yib nga laniyan’ nib tomgin. Faanra buch e re n’ey rom, ma sana ga ra adag ni ngam rin’ boch e ngongol nib golong ni bod rogon ni ngam rin’ boch e ngongol nib kireb ngom. Ngam nang ni pi n’ey ni um yaliy yaan kafram e rayog ni nga i yib ngan’um nib tomgin. Ere thingar mu fal’eg rogom ni ngam cham ko tiney e lem.

Ngarim dugliy u wan’um ni ngam lem mag ngongol u rogon nib m’agan’ Got ngay. Mu folwok rok apostal Paul nib m’agan’ ngay ni nge ‘gelnag dow ko tug ni be aw ngay ke yan i par ni be fol rok.’ (1 Kor. 9:27) Dab mu pag e ar’ar nib kireb ni bay rom ni nge mang ir e i gagiyegnigem. ‘Mpiem ngak Got nge piliyegem, ni aram e kari piliyeg lanin’um ni polo’. Ma aram e rayog ni ngam nang e tin nib m’agan’ Got ngay​—ni tin nib fel’, nib fel’ u wan’ Got ma rib yal’uw.’ (Rom. 12:2) Dab mu pagtalin ni faan ga ra un ko ngongol ni puwlag ma dab mu pirieg e felfelan’, ma faan ga ra lem mag ngongol u rogon nib m’agan’ Got ngay, ma aram e ga ra felfelan’.

Mu guy rogon ni ngam fil boch e thin nu Bible nge mit ngom. Ma nap’an nra yib boch e lem nib kireb nga lanin’um, mag athamgil u rogon nrayog rom ni ngam lemnag e pi thin nu Bible ney. Fapi thin nu Bible ni bay ko Psalm 119:37; Isaiah 52:11; Matthew 5:28; Efesus 5:3; Kolose 3:5; nge 1 Thessalonika 4:4-8 e ra ayuwegem ni ngam puluwnag e lem rom nga rogon ni ma lemnag Jehovah murung’agen yaan e ngongol ni puwlag nge n’en ni baadag ni ngam rin’.

Machane, uw rogon ni faanra bay yu ngiyal’ ni ga be lemnag ndabiyog ni ngam talegnem ko ar’ar ni ke yib ngom ni ngam yaliy ara ngam lemnag e tin nib puwlag ban’en? Mu folwok rok Jesus ni ir e En ni ke dag e kanawo’ ni ngad folwokgad riy. (1 Pet. 2:21) Tomuren ni un Jesus ko taufe, ma aram me par Satan ni be guy rogon ni nge waliy nge denen. Ere mang e rin’ Jesus? I par ni be siyeg e pi n’em. Boor e thin nu Bible ni fanay ni nge siyeg e n’en ni be waliy Satan ngay. I gaar: “Satan, mman ngam chuw,” ma aram me chuw Satan. De tal Jesus ko cham ni i tay ngak Moonyan’, maku arrogom nsusun e dab mu tal. (Matt. 4:1-11) Dabi tal Satan nge re fayleng rok ney i guy rogon ni ngar suguyed lanin’um ko tin nib puwlag ban’en. Ere dab mu tal ko cham ni ga be tay ngorad. Rayog ni ngam gel ko ar’ar ni be yib ngom ni ngam yaliy yaan e ngongol ni puwlag. Faan ga ra pag Jehovah ni nge ayuwegem, ma aram e rayog ni ngam gel ko biney e toogor rom.

Ngarim taga’ ngak Jehovah u daken e meybil. I gaar Paul: “Gubin ngiyal’ ni nguum ninged ngak ni gimed be pining e magar ngak u lanin’med. Ma gapas rok Got ndabi chuchugur ni nge nang e girdi’ fan e ra yororiy gum’ircha’med nge tafinay romed ngi i par rok Kristus Jesus.” (Fil. 4:6, 7) Ra pi’ Got e gapas nga lanin’um ya nge yag nim siyeg e tin nib kireb ban’en. Faan ga ra chugurnagem ngak Jehovah maku ra ‘chugur ngom.’​—Jas. 4:8.

Rayog ni ngad ayuweged gadad ko pi wup rok Satan ni faanra par e tha’ u thildad e En Th’abi Tolang u ga’ngin e palpalth’ib nib fel’. I gaar Jesus: “En ni be gagiyegnag e girdi’ nu roy u fayleng [ni aram Satan] e be yib. Dariy gelngin ni nge gagiyegnigeg.” (John 14:30) Mang fan nib pagan’ Jesus ko re n’ey? Bay bayay ni yog ni gaar: “En ni ke l’ugeg ku gub e ba’ rog; ya dawori pageg nggu par ni goo gag, ya gubin ngiyal’ ma gu be rin’ e tin nib m’agan’ ngay.” (John 8:29) Faan ga ra rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay, ma dariy ba ngiyal’ nra pagem ngam par ni goo gur. Mu siyeg yaan e ngongol ni puwlag ni aram reb e wup ni ma fanay Satan. Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e dabiyog ni nge bannagem Satan ngam aw ko wup rok.