Skip to content

Skip to table of contents

Buidi Wulenda Nungina Mintambu mi Satana

Buidi Wulenda Nungina Mintambu mi Satana

BASI ISAELI baba kubama muingi kusabuka muila Yolidani. Bawu baba nduka kukota ku ntoto Nzambi kakanikisa kuba vana. Kilumbu kimueka, bawu batambula zinzenza. Baba bakieto ba mimvila minkaka bayiza tumisa babakala basi Yuda kukuenda mu nkungi wumueka wunneni. Bakundi bamona, makinu, bidia bimboti—nkungi awowo wuba buka luaku lunneni kuidi bawu. Bakieto baneni baba bikhulu ayi mayindu maviakana matedi kubundana nyitu na mambu Yave katuba mu Nsiku kavana basi Isaeli. Kheti bobo, ḿba babakala bankaka basi Isaeli bayindula: ‘Befu tuzebi mambu mamboti ayi mambi. Tunkuiza ba keba keba.’

Mambu mbi mayiza monika? Kibibila kintuba: ‘Bo basi Isaeli baba kalanga ku Sitim, dikabu ditona kuvanga kitsuza na bana ba bakieto basi Moabi.’ Vayi bakieto beni baba tomba muingi babakala basi Isaeli babuongimina zinzambi ziawu zi luvunu. Ayi bawu babuongimina! Diawu, ‘Diawu, basi Isaeli batona kubuongimina Bali, ayi Yave wudasukila basi Isaeli.’—Zintalu 25:1-3.

Basi Isaeli babundula Nsiku wu Yave mu ziphila ziwadi: bawu babuongimina bitumba ayi bavanga kitsuza. Mu kibila akioki, bivevi bi batu basi Isaeli bafua. (Esodu 20:4, 5, 14; Deutelonomi 13:6-9) Zebi kibila mbi kinongo akioki ki tutuadisanga beni kiunda? Kibila bawu baba nduka kukota ku Ntoto Yave Kakanikisa. Boti basi Isaeli boso bayiza fua batumamana, khanu bawu basabuka Yolidani ayi kutambula mfutu’awu kuidi Yave.—Zintalu 25:5, 9.

Mu kutubila mambu amomo, mvuala Polo wusonika: “[Mambu amomo] maba buila madi kifuani kuidi [befu]. Mambu beni masonoko mu kutu lubula, [befu] tulembo zingi mu thangu yitsuka.” (1 Kolinto 10:7-11) Bukiedika, Satana wuyangalala beni kumona bankaka mu basi Isaeli kuvola disumu dingolo ayi kubika kota ku Ntoto Yave Kakanikisa. Diambu dinkinza beni kubika bayisa mambu maba monikina. Vasi ko diambu dilenda luta kuangidika Satana kena kutu vanga kuzimbisa luaku lu kuzinga mu nza yimona!

NTAMBU WULENDA TULA LUZINGU LUITU VA KINGELA

Satana wuntomba Baklisto babua mu mintambu miandi. Diawu kansadilanga mintambu kazebi buboti, ayi kama nunga kubuisa batu bawombo. Dedi bo tuma muena, nandi wusadila kitsuza muingi kuvukumuna basi Isaeli. Mu bilumbu bitu, kitsuza widi ntambu wungolo kakhidi sadila. Phila yimueka tulenda bua mu kitsuza yidi mu kumona mambu mammonisa batu bambundana nyitu.

Bubu wosokua mutu kalenda mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu ayi ni mutu wunkaka kalendi zaba ko. Mu mimvu mima vioka, boti mutu wutidi kumona mambu mammonisa batu bambundana nyitu, kafueti kukuenda ku kibuangu bammuenanga zivideo zi bakulutu voti vama bansumbisanga zi levista zimmonisa batu bambundana nyitu. Khumbu ziwombo, mutu waba banga boma bila balenda kummona ayi mawu maba kunsadisanga kubika vanga mawu. Vayi bubu mu nzila internet, mutu kalenda mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu bo badi mu kisalu voti mu dikalu. Ayi mu zitsi ziwombo, babakala ayi bakieto balenda mona biuma mimmonisa batu bambundana nyitu mukhambu basika ku nzo.

Ayi masi ko to mawu. Zi telefoni ayi zi tablete zinsadisa beni batu kufika mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu. Kuba kuandi kudiata kandiata, mu dikalu kadi, mutu kalenda mona zifoto zi kitsuza.

Bubu kifu ki kumonanga biuma bimmonisa batu bambundana nyitu kidi mu kubivisa beni batu, kibila mutu kalenda mona biawu bankaka mukhambu zaba. Bawombo bammonanga biawu bambivisanga dikuela diawu, babanga ko lukinzu mu bawu veka ayi bambivisa kilunzi kiawu. Ayi bilutidi bubi, bawu bantulanga kikundi kiawu na Nzambi va kingela. Disi ko diambu dimbi kutuba ti kumona biuma abiobi kumvanganga bubi mutu wummona biawu. Kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu kumbivisanga bilunzi bi batu mu mimvu miwombo.

Yave kalenda kutu kieba mu ntambu awowo wu Satana. Vayi boti tutidi nandi katu kieba, tufueti vanga mambu basi Isaeli bakhambu vanga—kutumukina Yave mu bukiedika. (Esodu 19:5) Tufueti visa ti kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu didi diambu Nzambi kammonanga khenene. Kibila mbi kamuenanga mawu khenene?

LANDAKANA KIFUANI KI YAVE​—MONA KHENENE MAMBU MAMMONISA BATU BAMBUNDANA NYITU

Yindula mu diambu adidi: minsiku Nzambi kavana basi Isaeli miba disuasana na mimvila minkaka mu thangu yinani. Miawu miba buka kibaka kinneni kiaba kiebanga basi Isaeli mu mambu mambi mimvila minkaka baba vanganga. (Deutelonomi 4:6-8) Mu minsiku amiomi, diambu dimueka diluta ba nkinza: Yave wummonanga khenene mambu ma kitsuza.

Bo kamana kutuba mambu mambi mimvila minkaka bamvanganga, Yave wukamba basi Isaeli: ‘Bikanu kuvanga mambu basi Kanani bamvanganga, ntoto minu yidi kumunata.’ Kuidi Yave, Nzambi yinlongo yi basi Isaeli, phila basi Kanani baba natinanga luzingu yiba beni yimbi ayi waba tadilanga kibuangu baba zingilanga buka ti kisi ko kinlongo voti kisama.—Levitiku 18:3, 25.

Yave wufundisa basi Kanani, vayi mimvila minkaka miaba tatamana kuvanga kitsuza. Bo vavioka 1.500 di mimvu, mvuala Polo wutuba ti Baklisto baba zingilanga va kimueka na mimvila ‘bazimbisa mambu moso ma kimutu’. Bawu bakivana mu “vanganga mambu ma tsoni [muingi] bavanga mambu moso masumuka ma phila mu phila.” (Efeso 4:17-19) Bubu, batu basi ko disuasana. Bawombo bannatanga luzingu lu kitsuza, badi beni lungundayi ayi basi ko zitsoni kuvanga mawu. Vayi befu tuidi Baklisto bakiedika, tufueti bika kuvanga mambu amomo mambi.

Kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu yisi ko mbonosono yi lukinzu kuidi Nzambi. Nandi wuvanga batu mu kifuani kiandi ayi wutu vana kilunzi kimboti muingi kusuasisa mamboti ayi mambi. Mu nduenga, Nzambi wuvana minsiku mu matedi kubundana nyitu. Nandi wutuba ti kubundana nyitu kufueti tuadisa nyenze kuidi nnuni ayi nkazi. (Ngenesi 1:26-28; Zingana 5:18, 19) Bukiedika ti batu bamvanganga zivideo zi kubundana nyitu banyindudilanga dedi bo Yave kanyindudilanga? Ndamba, bawu bambayisanga zithumu zi Nzambi. Bawu bamonisanga ko lukinzu kuidi Yave. Ayi nandi wala fundisa batu boso bantuadisanga voti bamvanganga zivideo zitedi kubundana nyitu.—Loma 1:24-27.

Vayi mbi tulenda tubila matedi batu bammonanga voti bantanganga biuma bimmonisa batu bambundana nyitu? Bankaka banyindulanga ti disi ko diambu dimbi kumona voti kutanga biawu. Vayi batu abobo, badi mu kubuela mioko batu bakhambu kinzikanga zithumu zi Yave. Ḿba masi ko mawu makani babaka bo batona kumona biawu. Vayi Kibibila kimmonisa ti batu bambuonginanga Nzambi yikiedika bafueti mona khenene biuma bimmonisa batu bambundana nyitu. Minkunga 97:10 yitu vana dilongi adidi: “Babo beti zola Yave, balenda [mambi].”

Dilenda ba diambu diphasi kubika mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu, kheti kuidi batu bammanga kumona biawu. Befu tuidi basumuka ayi ḿba tumvanga mangolo mawombo muingi tununga zinzinunu zimbi. Ayi ntim’itu widi wusumuka, wulenda tuvukumuna kuyindula ti disi ko diambu dimbi kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu. (Yelemia 17:9) Boti widi mu kuviokila mu mawu, zaba ti bawombo bayiza ba bisadi di Yave banunga mvita awowo. Mona buidi Diambu di Nzambi dilenda kusadisila kubika bua mu ntambu awowo wu Satana.

BIKA YINDULANGA MU ZINZINUNU ZIMBI

Dedi bo tuma muena, bawombo mu basi Isaeli babika muingi zinzinunu zimbi ziyonzuka mu mintima miawu. Mawu mvandi malenda monika bubu. Yakobi, khomba Yesu mu ngudi, wusudikisa mawu mu phila ayiyi: ‘Vayi kadika mutu weti vukumunu ayi kuvunuka kuidi zitsatu ziandi zimbi. Bosi tsatu bo yiyedidi, yimbutanga masumu.’ (Yakobi 1:14, 15) Bo mutu kambika zinzinunu zimbi kukonzuka mu ntim’andi, nandi kalenda vola disumu. Diawu, befu kuba mayindu ma kitsuza, tufueti kubula mawu ayi kubika tatamana kuyindula mu mawu.

Boti wuntona kuyindula mu mambu ma kitsuza, vanga dioso diambu. Yesu wutuba: ‘Boti koko kuaku voti kulu kuaku kuidi mu kubuisa mu masumu, buna zenga ayi loza kuawu thama. . . . Boti dieso diaku dikubuisa mu masumu, dovula diawu ayi loza diawu ku thama.’ (Matai 18:8, 9) Yesu kasa tuba ko ti mutu kafueti zenga nyitu’andi. Nandi wuvana kifuani akioki muingi kumonisa ti mutu kafueti tatuka mu kiuma ki kumvanga kusumuka—kutatuka mu thinu ayi kubika kifu beni. Buidi tulenda sadila dilongi adiodi mu matedi kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu?

Ngie kudengana na biuma bimmonisa batu bambundana nyitu, bika yindula: Bisi mbivisa ko mayindu mami.’ Mu thinu viokisa thalu kunkaka. Vingisa muna thangu biuma widi mu kumona mu televisão. Zimisa mu thinu computador voti telefoni. Tsikika mayindu mu mambu mamboti. Kuvanga mawu, kuala kusadisa kuyadila mabanza maku, mu khambu bika zinzinunu zimbi ku kuyadila.

MBI TUFUETI VANGA BOTI TUKHIDI YINDULANGA MU MAMBU MAMBI TUMONA KUMBUSA?

Ḿba ngie wununga kubika bue mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu. Vayi, khumbu zinkaka biuma wumona kumbusa bilenda kukuizila va kilunzi. Mbi wufueti vanga? Zifikula ayi mayindu ma kitsuza malenda tatamana mu kilunzi mu mua mimvu miwombo. Ayi mu kinzimbukila zifikula beni zilenda kukuizila va kilunzi. Bo mawu mammonika, ḿba ngie wulenda tomba kuvanga diambu dimbi, dedi kusakinina kibutulu kiaku—voti kuvanga diambu dinkaka dilutidi bubi. Diawu, ngie wufueti zaba ti mambu amomo malenda kukuizila mu kilunzi yosokua thangu ayi wufueti banga wukubama muingi kununga mayindu amomo.

Vanga mangolo muingi kuyindudila mu phila Nzambi kanyindudilanga. Landakana kifuani ki mvuala Polo, wuba wukubama muingi ‘kunuanisa nyitu’andi ayi kukiyala.’ (1 Kolinto 9:27) Kawubikila zinzinunu zimbi zi kukitula mvika. Landakana dilongi di Kibibila dintuba: ‘Bika lukituka bamona mu kubalula mayindu minu, muingi luvisa benu veka mambu mamboti, mafuana ayi luzolo lusonga lu Nzambi.’ (Loma 12:2) Tebuka moyo ti wulendi baka ko mayangi ngie kuvanga mambu ma kitsuza, vayi wala baka to mayangi ngie kuyindula ayi kuvanga mambu mankuangidika Nzambi.

Kuyindula ayi kuvanga luzolo lu Nzambi kunluta tuadisanga mayangi kena kubika zinzinunu zimbi zi kuyala

Vanga mangolo ma kulunda mua matangu ma Kibibila. Bosi, boti mayindu mambi mantomba kukuizila mu kilunzi, yindula mu matangu ma Kibibila. Dedi: Minkunga 119:37; Yesaya 52:11; Matai 5:28; Efeso 5:3; Kolosai 3:5; ayi 1 Tesalonika 4:4-8. Matangu amomo, malenda kusadisa kutadila biuma bimmonisa batu bambundana nyitu dedi bo Yave kantadilanga ayi kuvisa mbi Yave kantomba ngie wuvanga.

Mbi ngie wulenda vanga boti wisinnunga ko kubika mona voti kuyindula mu biuma bimmonisa batu bambundana nyitu? Landakana buboti kifuani kimboti ki Yesu. (1 Petelo 2:21) Bo kamana kubotama, Satana wuthota Yesu khumbu ziwombo. Mbi Yesu kavanga? Nandi wutatamana wukuikama. Mu kusadila masonoko manlongo, nandi wumanga kuvukumuka mu zithotolo zi Nkadi’ampemba. Yesu wutuba: “Botuka, Satana!” ayi Satana wumbika. Yesu kasa bika ko kunuana mu zithotolo zi Satana. Ngie mvaku wulendi bika ko. (Matai 4:1-11) Satana ayi nza kanyadila bela tatamana ku kuthota mu kuvanga kuyindula mambu ma kitsuza vayi bika vonga kunuana. Ngie wulenda nunga mvita wu kubika mona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu. Mu lusalusu lu Yave, ngie wulenda nunga mbeni ayoyi.

SAMBILA AYI TUMAMANA YAVE

Tatamana kusambila ayi kudinda lusalusu lu Yave. Polo wutuba: ‘Bika luzabikisa zitsatu zinu kuidi Nzambi mu lusambulu, ayi ndembama yi Nzambi, yoyi yiviokidi diela dioso, yela kieba mintima minu ayi mayindu minu mu nzila Yesu Klisto.’ (Filipi 4:6, 7) Nzambi kalenda kuvana ndembama yi ntima muingi yi kusadisa kubika vanga mambu mambi. Ngie kufikama Yave, ‘nandi wela kufikama.’—Yakobi 4:8.

Tuala nunga mintambu mi Satana befu tatamana kukindisa kikundi kitu na Mfumu Yilutidi Zangama, Yave. Yesu wutuba: ‘Mfumu yi nza [Satana] widi mu kukuiza, ayi nandi kasi ko ni lulendu mu minu.’ (Yoane 14:30) Buidi Yesu kazabila mawu? Nandi wusudikisa: ‘Ayi mutu wuthuma widi yama; nandi kasa kumbika ko miveka, kibila yimvanganga mambu ma kunkuangidika.’ (Yoane 8:29) Ngie kuvanga mangolo muingi kuvanga mambu mankuangidika Yave, nandi kalasa kubika ko ngieveka. Diawu, bika bua mu ntambu wu Satana wu kumona biuma bimmonisa batu bambundana nyitu ayi nandi kalasa ba ko lulendu mu ngiewu.