1-2. (a) Mwĩao ũla Yesũ wanenganie ĩandĩkonĩ ya Mathayo 28:18-20 wonanĩtye kĩeleelo kĩnene kya kĩkundi kya Kĩklĩsto nĩ kĩva? (b) Twĩsũngĩa makũlyo meva ĩsomonĩ yĩĩ?

YESŨ amina kũthayũũkw’a, nĩweekie mũvango amanyĩw’a make makomane nake kĩĩmanĩ kĩmwe kyaĩ Kalilii. Yĩla moombanĩie vau, no nginya atũmwa make methĩwe maĩ na mea maingĩ ma kwĩw’a kĩla ũkwenda kũmatavya. (Mt. 28:16) No kwĩthĩwa ũsu no ũla mũthenya Mbivilia yaĩtye kana “nĩwamaumĩlĩĩile ana-a-asa angĩ mbee wa 500 ĩvinda yĩmwe.” (1 Ako. 15:6) Nĩkĩ Yesũ wamombanĩtye vau? Endaa kũmanenga mwĩao ũũ wa mwanya: “Endai ĩndĩ mũkatw’ĩkĩthye andũ ma mbaĩ syonthe amanyĩw’a.”—Soma Mathayo 28:18-20.

² Amanyĩw’a ala meewie ndeto isu sya Yesũ nĩmo mesie kũtw’ĩka amwe ma kĩkundi kya Kĩklĩsto kya ĩvinda kya atũmwa. Kĩeleelo kĩnene kya kĩkundi kĩu kyaĩ kũtw’ĩkĩthya andũ aingangĩ amanyĩw’a ma Klĩsto. * Ikundi ila syĩ kw’o ĩũlũ wa nthĩ sya Aklĩsto ma w’o nĩ mbingĩ mũno, na kĩeleelo kyasyo kĩyaavĩndũka. Ĩsomonĩ yĩĩ twĩsũngĩa makũlyo aa ana: Nĩkĩ kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ kwa vata mũno? Nĩ maũndũ meva twĩkaa yĩla tũũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a? Kĩla Mũklĩsto e na kĩanda wĩanĩ wa kũtw’ĩkĩthya andũ  amanyĩw’a? Na nĩkĩ no nginya twĩthĩwe na wũmĩĩsyo wĩanĩ ũũ?

3. Kwosana na ĩandĩko ya Yoana 14:6 na 17:3, nĩkĩ kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ kwa vata mũno?

³ Nĩkĩ kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ kwa vata mũno? Nũndũ no amanyĩw’a ma Klĩsto matonya kũtw’ĩka anyanyae ma Ngai. Na ũndũ ũngĩ, ala maatĩĩaa Klĩsto mekalaa nesa ũmũnthĩ na me na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene. (Soma Yoana 14:6; 17:3.) Kĩu kĩonany’a nesa vyũ kana Yesũ atũnengete wĩa wa vata. Ĩndĩ ũseo, tũitethasya wĩa ũsu twĩ ithyoka. Ĩvinda yĩmwe mũtũmwa Vaulo aineena ĩũlũ wake na Aklĩsto angĩ aisye: “Twĩ atethya ma wĩa vamwe na Ngai.” (1 Ako. 3:9) Nĩ ndaĩa nene ta kĩ Yeova na Klĩsto matũnengete ithyĩ andũ ene naĩ!

4. Ngewa ya Ivan na Matilde yĩtũmanyĩsya kyaũ?

⁴ Wĩa wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a no ũtũetee ũtanu mwingĩ. Kwasũanĩa ngelekany’o ya Ivan na mũka, Matilde, ala mekalaa Colombia. Mũthenya ũmwe nĩmatavisye mwanake wĩtawa Davier ũvoo mũseo. Ĩndĩ ameie: “Nyie nĩngwenda kũvĩndũka, ĩndĩ nditonya.” Davier athaũkaa mathaũ ma ngundi (boxing), nĩwatũmĩaa ndawa sya kũmila, nĩwanyusaa mũno, na ekalanasya na mwĩĩtu me ndũũ wĩtawa Erika. Ivan easya: “O na kau ekalaa kĩsionĩ kĩ vaasa, nĩtwaambĩĩe kũthi kũmwona. Yaĩ no nginya tũthi na isululu sitũ masaa maingĩ twĩsĩlĩte nzĩanĩ syĩ ndaka. Yĩla Erika woonie Davier nĩwambĩĩa kwĩthĩwa na mwĩkalĩle mũseango na mawoni maseango, o nake nĩwambĩĩie kwĩmanyĩsya Mbivilia.” Davier nĩwesie kũekana na ndawa sya kũmila, ũkĩ, na ala mathaũ ma ngundi. O na nĩwatwaie Erika ũndũ vaĩle. Matilde easya: “Yĩla Davier na Erika mavatisiwe mwaka wa 2016, twalilikanile kana Davier atindĩaa kwasya, ‘Nyie nĩngwenda kũvĩndũka, ĩndĩ nditonya.’ Mwa o na tweewie tũtomĩĩsya methoi.” Vate nzika, nĩtũtanaa mũno vyũ yĩla twatetheesya mũndũ atw’ĩka mũmanyĩw’a wa Klĩsto.

5. Ĩtambya yĩla ya mbee twosaa tũitw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ yĩva?

⁵ Ĩtambya ya mbee yĩla twosaa tũitw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a nĩ ‘kũmantha’ ala mekwenda kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova. (Mt. 10:11) Kũneena na onthe ala twakomana namo na kũatĩĩa mwĩao ũla Klĩsto watũnengie wa kũtavany’a, kũĩkĩĩthasya kana twĩ Ngũsĩ sya Yeova na twĩ Aklĩsto ma w’o.

6. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya tũkwate mosyao maseo ũtavany’anĩ?

⁶ Andũ amwe nĩmendete kwĩmanyĩsya ũw’o ũla wĩ Mbivilianĩ, ĩndĩ aingĩ monekaa ta matakwetye ũu yĩla twakomana namo ya mbee. No kwĩthĩwa andũ ta asu mayenda o kwĩkĩwa vinya nĩ kana methĩwe na wendi ũsu. Tũyĩsa kũkwata mosyao maseo ũtavany’anĩ twathi tũteyũmbanĩtye. Kwoou nyuva kũneenea maũndũ wĩsĩ nĩmatonya kwendeesya ala ũũkomana namo. Na ĩndĩ ũisũanĩa ũndũ ũkwambĩĩsya ũneenany’a.

7. Ũtonya kwambĩĩsya ũneenany’a na mũndũ ata? Wĩona nĩkĩ nĩ ũseo mũno kwĩthukĩĩsya angĩ na kũmanenga ndaĩa?

⁷ Kwa ngelekany’o, no ũkũlye mwene nyũmba atĩĩ: “Nĩ sawa ngaũkũlya mawoni maku ĩũlũ wa ũndũ mũna? Mathĩna maingĩ twĩ namo me kĩla vandũ ĩũlũ wa nthĩ. We wĩona ata? Tũkasumbĩkwa nĩ silikalĩ ĩmwe nthĩ yonthe mathĩna maitũ no mathele?” Na ĩndĩ no mũneenee  ĩvuku ya Ndanieli 2:44. Kana no ũtw’e kũneena na mũtũi, na ũimũkũlya: “Tũtonya kũea syana ata syĩane syĩ na mwĩkalĩle mũseo? No nende kwĩw’a woni waku.” Na ĩndĩ mũineenea Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:6, 7. O na wĩthĩwe wĩtw’a kũneenea kyaũ, sũanĩa ala ũũtavya. Sũanĩa ũndũ meũtetheka mamanya kĩla Mbivilia ĩmanyĩasya. Yĩla ũũneena namo, nũseo ũmethukĩĩsye na ũimanenga ndaĩa. Weeka ũu, ũkamaelewa nesanga, na nĩvatonyeka makenda kũkwĩthukĩĩsya.

8. Nĩkĩ twaĩlĩte kwĩthĩwa na kĩthetheesyo kya kũsyokea andũ?

⁸ Nũtonya kũtũmĩa ĩvinda yingĩ na kwĩkĩa kĩthito kingĩ ũisyoka ĩngĩ na ĩngĩ kwa mũndũ ayĩsa kũtw’a kwĩmanyĩsya Mbivilia. Nĩkĩ? Nũndũ nĩtũtonya kũsyoka kwoo na tũimakosa. O na ĩngĩ, no kwĩthĩwa waĩlĩte kũsyoka mavinda kauta mwene nyũmba ayĩsa kũtw’ĩka nĩwenda kwĩmanyĩsya Mbivilia. Lilikana kana mũtĩ ũtonya kũmea nesa o wanyithw’a kĩatĩanĩsyo. No ta ũu na andũ. Mũndũ no amwende Yeova na Klĩsto mũnango tweethĩwa na kĩthito kya kwĩmanyĩsya nake Ndeto ya Ngai tũteũtĩĩa.

9-10. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana kĩla Mũklĩsto ethĩawa na kĩanda wĩanĩ wa kũmantha ala me na ngoo nzeo?

⁹ Kĩla Mũklĩsto e na kĩanda wĩanĩ ũũ wa kũmantha ala me na ngoo nzeo. No tũelekany’e kĩu na kĩla kĩkĩkaa yĩla mwana waa. Ata? Kwasũanĩa kĩla kyeekĩkie ĩvinda kamwana ka myaka ĩtatũ kaumaalile nyũmba na kaa. Andũ ta 500 nĩmoombaniw’e makamanthe. Ĩtina wa masaa ta 20, nĩw’o mũndũũme ũmwe wakethĩie mũũndanĩ wavandĩtwe mbemba. Mũndũ ũsu nĩwaleile kũkathwa nũndũ wa kũkona. Aisye:  “Kamwana kau kamanthiwe nĩ andũ maana maingĩ.”

¹⁰ Andũ aingĩ nĩmaĩte o ũndũ kana kau kaaĩte. Mai na wĩkwatyo, ĩndĩ nĩmekwĩw’a mayenda kũtetheew’a. (Aev. 2:12) Ala twĩyumĩtye tũmanthe andũ asu mekwendeew’a twĩ mbee wa milioni nyanya. No kwĩthĩwa ũteĩsa kũkwata mũndũ ũkwenda ũmũmanyĩsye Mbivilia. Ĩndĩ ala angĩ mũũtavany’a ĩmwe kĩsionĩ nĩmatonya kwona mũndũ ũkwenda kwĩmanyĩsya ũw’o ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai. Mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa atetheesya mũndũ atw’ĩke mũmanyĩw’a wa Klĩsto, kĩla mũndũ waĩ na kĩanda wĩanĩ wa kũmũmantha ethĩawa aĩle kũtana.

11. O na ethĩwa ndwĩ na mũndũ ũũmanyĩsya Mbivilia, nĩ maũndũ angĩ meva ũtonya kwĩka ũtetheesye kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a?

¹¹ O na ethĩwa ndwĩ na mũndũ ũũmanyĩsya Mbivilia yu tũĩ, ve maũndũ angĩ ũtonya kwĩka ũtetheesye wĩanĩ wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a. Kwa ngelekany’o, yĩla andũ eũ mooka Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ, no ũmathokye na ũimatetheesya. Kwĩka ũu no kũtume mona nesa kana twĩ Aklĩsto ma w’o nũndũ wa wendo ũla twĩ naw’o. (Yoa. 13:34, 35) O na kumya maelesyo maũmbanonĩ, o na ethĩwa nĩ makuvĩ, no kũmanyĩsye ala eũ ũndũ matonya kũelesya mũĩkĩĩo woo nesa kuma ngoonĩ. Ũndũ ũngĩ ũtonya kwĩka nĩ kũtavany’a na mũtavany’a mweũ, na ũimũtetheesya amanye kũtũmĩa Maandĩko nesa yĩla ũkũmanyĩsya angĩ. Weeka maũndũ asu ũkeethĩawa ũimũtetheesya amanye kũatĩĩa Klĩsto.—Luka 10:25-28.

12. Nĩ lasima twĩthĩwe na ũtũĩka wa mwanya nĩ kana tũtw’ĩkĩthye andũ amanyĩw’a? Elesya.

¹² Ndũkese kwona ta ũtesa kũmanyĩsya andũ matw’ĩke amanyĩw’a ma Yesũ atĩ nũndũ ndwĩ na ũtũĩka wa mwanya. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Kwasũanĩa ĩũlũ wa mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Faustina wĩkalaa Bolivia. Yĩla wambĩĩie kwĩmanyĩsya na Ngũsĩ sya Yeova, ndeesĩ kũsoma. Ĩndĩ kuma ĩvinda yĩu, nũmanyĩte kũsoma o vanini. Yu tũĩ nĩ mũvatise na nĩwendete kũmanyĩsya angĩ Mbivilia. Kaingĩ amanyĩasya andũ atano kĩla kyumwa. O na kau aingĩ ma amanyĩw’a make masomaa nesa kwĩ we, atetheetye andũ thanthatũ makavatiswa.—Luka 10:21.

13. O na ethĩwa nĩtũkwatene, nĩ moathimo meva tũtonya kũkwata twatethya wĩa wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a?

¹³ Aklĩsto aingĩ methĩawa makwatanĩtw’e mũno nĩ mawĩa ma vata maĩle kwĩanĩsya. Ĩndĩ o na vailye ũu, nĩmamanthaa ĩvinda ya kũmanyĩsya andũ Mbivilia, na kĩu nĩkĩmaeteae ũtanu mwingĩ mũno. Kwaeka twone ngewa ya Melanie, ũla wĩkalaa kĩsionĩ kĩ vaasa nthĩ ya Alaska. Melanie  aĩ na kelĩtu ka myaka nyanya, kala waeaa e weka. Athũkũmaa masaa maingĩ, na nĩwasũvĩaa ĩthe nũndũ aĩ na kanza. Eka ũu, no we waĩ Ngũsĩ kĩsionĩ kyoo. Nũndũ Alaska nĩ kũthithu mũno, mavinda maingĩ nĩwavoyaa akwate vinya wa kumaala mbevonĩ nĩ kana akatavany’e. Eekaa ũu nũndũ nĩwendaa mũno kũkwata mũndũ ũtonya kũmanyĩsya Mbivilia. Nĩwesie kũkomana na Sara, ũla watanie mũno kũmanya kaĩ Ngai e ĩsyĩtwa. Ĩtina wa kavinda, Sara nĩweetĩkĩlile kũmanyĩw’a Mbivilia. Melanie aisye: “Mawakatano wĩoo neew’aa nĩnoete, ĩndĩ nĩ na kelĩtu kakwa nĩtwaendaa kwĩmanyĩsya nake. Kĩu kyatũtethasya mũno. Nĩtwatanĩaa kwĩka ũkunĩkĩli wa makũlyo ma Sara, na nĩtweewie mũyo mũno atw’ĩka mũnyanyae wa Yeova.” O na kau Sara nĩwavĩngawa, nĩwaũngamie na ũkũmbaũ, atia ĩkanisa yake, na avatiswa.

14. (a) Nĩkĩ kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a kũelekanĩtw’e na kũtea makũyũ? (b) Wĩona ndeto sya Vaulo ila syĩ ĩandĩkonĩ ya 2 Timotheo 4:1, 2 iikũtethya ata?

¹⁴ Ethĩwa kũvika yu ndwaakwata mũndũ ũkwenda kũtw’ĩka mũmanyĩw’a, ndũkaeke kũmantha. Lilikana kana Yesũ aelekanilye wĩa ũũ na wĩa wa kũtea makũyũ. Atei ma makũyũ no makue masaa maingĩ mayĩsa kũtw’ĩka nĩmakwatya kĩndũ. Mavinda maingĩ malikaa wĩanĩ woo kwĩ kũtuku mũno kana kwakya tene. O na mavinda angĩ maendaa vaasa mũno. (Luka 5:5) O ta ũu, Aklĩsto amwe matũmĩaa masaa maingĩ mũno maitea kwa nzĩa ya ngelekany’o. Maumaalaa mavinda me kĩvathũkany’o, na maithi kũndũ kwĩ kĩvathũkany’o. Nĩkĩ mekaa ũu na wũmĩĩsyo? Nĩ kana makomane  na andũ aingangĩ. Ala me kĩthito ta kĩu kaingĩ nĩmakomanaa na andũ mekwendeew’a. Wĩona ata ũkathi kũtavany’a masaa ala wĩsĩ nĩ laisi kũkomana na andũ, kana ũkathi kũtavany’a vandũ wĩsĩ nĩ laisi kwĩthĩa andũ?—Soma 2 Timotheo 4:1, 2.

15. Nĩkĩ no nginya twĩthĩwe na wũmĩĩsyo yĩla tũũmanyĩsya andũ Mbivilia?

¹⁵ Nĩkĩ no nginya twĩthĩwe na wũmĩĩsyo yĩla tũũmanyĩsya andũ Mbivilia? Kĩtumi kĩmwe nũndũ kũtetheesya mũmanyĩw’a aelewe na ayenda momanyĩsyo ma Mbivilia kũitoetye. Nĩtwaĩlĩte kũmũtetheesya amanye Mũandĩkĩthya wa Mbivilia, Yeova, na aimwenda. Na ti ũu w’oka. Nĩtwaĩle kũmũmanyĩsya maũndũ ala Yesũ wendaa amanyĩw’a make meke, na tũisyoka tũmũtetheesye amanye ũndũ ũtonya kũmaatĩĩa. Na nũndũ aendeee kũng’ang’ana emanyĩsye kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia, no nginya twĩthĩwe na wũmĩĩsyo nĩ kana tũmũtetheesye. Amanyĩw’a amwe mavĩndũaa mosũanĩo moo na mĩkalĩle yoo ĩtina wa myei mĩvũthũ, ĩndĩ angĩ makuaa ĩvinda yĩasa.

16. Ngewa ya Raúl yĩũmanyĩsya kyaũ?

¹⁶ Mwana-a-asa ũmwe misonalĩ nĩweeyoneie ũseo wa kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo e Peru. Mwana-a-asa ũsu aisye: “Naĩ na mũmanyĩw’a weetawa Raúl namũmanyĩĩtye mavuku elĩ. Ĩndĩ aĩ na mathĩna maingĩ mũno. Mũtwaano wake waĩ wa thĩna mũthei, aneenaa naĩ, na syana syake nĩsyamũvũthĩtye nũndũ wa mwĩkalĩle wake. Ĩndĩ nĩwookaa maũmbanonĩ ateũtĩĩa, na nũndũ wa ũu nĩnaendeeie kũmũthokea nĩ kana nĩmũtetheesye vamwe na mũsyĩ wake. Esie kũvatiswa myaka ĩtatũ kuma mũthenya ũla twakomanie.”

17. Nĩ kyaũ kĩneeneetwe ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?

¹⁷ Yesũ atwĩie atĩĩ: “Endai . . . mũkatw’ĩkĩthye andũ ma mbaĩ syonthe amanyĩw’a.” Nĩ kana twĩanĩsye mwĩao wake, mavinda maingĩ wĩthĩaa no tũneenaa na andũ me na mosũanĩo me kĩvathũkany’o vyũ na maitũ. Andũ amwe ta asu mai ndĩninĩ na angĩ maiĩkĩĩaa kana kwĩ Ngai. Ĩsomo yĩla yĩatĩĩe yĩtũeleetye ũndũ tũtonya kũtavya andũ ta asu ũvoo mũseo.