တၢ်မၤလိ ၂၉
“လဲၤဒုးကဲထီၣ်ပှၤ . . . လၢယပျဲၢ်ယဘီၣ်”
“လဲၤဒုးကဲထီၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်.”—မးသဲ ၂၈:၁၉.
တၢ်သးဝံၣ် ၆၀ အဝဲသ့ၣ် အသးသမူ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁-၂. (က) ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်လၢ အအိၣ်ဖဲ မးသဲ ၂၈:၁၈-၂၀ အသိး ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ အရ့ဒိၣ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
ဖဲတၢ်မၢဖိတဖၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ကစၢၢ်ခိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကသူၣ်ဟူးသးဂဲၤဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံအဝဲ မၢအဝဲသ့ၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်အသးဒီးအီၤ ဖဲန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၆) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်မၤအသးတခါအံၤ ကမ့ၢ်ဖဲ “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ယဲၢ်ကယၤအဘျဲၣ် ထံၣ်ဘၣ်အီၤတစုဃီ” န့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆) ယ့ၣ်ၡူးမၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် လဲၤထံၣ်လိာ်အသးဒီးအီၤဖဲန့ၣ် ဒ်သိးကမၤလိာ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “လဲၤဒုးကဲထီၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး မးသဲ ၂၈:၁၈-၂၀ တက့ၢ်.
၂ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တနီၤ လၢအနၢ်ဟူဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိ လၢတၢ်မၢဖိတဖၣ်အစိၤလီၤ. ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤ အမူဒါလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ် ကမၤအါထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. * ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး အမူဒါအိၣ်ဒ်သိး ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢတၢ်မၢဖိအစိၤ အသိးလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လွံၢ်ဖျၢၣ် လၢအမ့ၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒုးကဲထီၣ် ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်လဲၣ်, တၢ်မၤအံၤ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်, တၢ်မၤအံၤန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်ဖိခဲလၢာ်ဧါ ဒီးဖဲပမၤတၢ်မၤအံၤအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒုးကဲထီၣ် ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်လဲၣ်
၃. ဒ် ယိၤဟၣ် ၁၄:၆ ဒီး ယိၤဟၣ် ၁၇:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၃ ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒုးကဲထီၣ် ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်မး ပကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤအတံၤသကိး ကသ့လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ်န့ၣ် ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အိၣ်မူ ဂ့ၤထီၣ်က့ၤဝဲ ဒီးအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၄:၆; ၁၇:၃ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤပှၤ မူဒါလၢအရ့ဒိၣ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ပတမၤဘၣ်တၢ်မၤအံၤ ထဲပဝဲဒၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး အနီၢ်ကစၢ် ဒီးအသကိးတဖၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ “ပမ့ၢ်ယွၤအပှၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ်” လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၉) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တမ့ၢ်ပှၤလၢ အလၢအပှဲၤဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် မူဒါအံၤအဃိ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လီၤဆီဒိၣ်မးလီၤ.
၄. ပမ့ၢ်ကွၢ် အါဘဲၤ ဒီးမထဲဒၤ အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ပမ့ၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုအါမးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် အါဖၤ ဒီးအမါ မထဲဒၤ လၢအအိၣ်လၢ ခိၣ်လီၣ်ဘံၣ်ယၣ်အဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ဒဲဝံၤ လၢအတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “ယအဲၣ်ဒိး ဆီတလဲယသး ဘၣ်ဆၣ် ယမၤတန့ၢ်ဘၣ်.” ဒဲဝံၤ မ့ၢ်ပှၤသူကသံၣ်မူၤဘှီး, ပှၤအီလုၣ်ကိသံး, ပှၤထိတၢ်ဖိ ဒီးအိၣ်ဒီးအတၢ်အဲၣ်တီမုၣ် အဲရံၤကၤ ဒ်သိးသိးလီၤ. အါဘဲၤ တဲဝဲလၢ “ပစးထီၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒီးအီၤ ဒီးအဝဲအိၣ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအယံၤအဃိ ပဘၣ်လဲၤဒိး လ့ၣ်ယီၢ်လၢကပံာ်ကျါ တဘျုးနၣ်ရံၣ်ညါ. ဖဲအဲရံၤကၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဒဲဝံၤ အတၢ်သကဲာ်ပဝး ဒီးအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတဖၣ် ဆီတလဲအခါ အဝဲစ့ၢ်ကီး မၤလိလံာ်စီဆှံလီၤ.” ဒီးဒဲဝံၤ တသူကသံၣ်မူၤဘှီး, တအီသံး ဒီးထိတၢ်လၢၤဘၣ်. ဒီးအဝဲဖျီအသးဒီး အဲရံၤကၤလီၤ. မထဲဒၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲဒဲဝံၤ ဒီးအဲရံၤကၤ ဒိးဘျၢထံဖဲ ၂၀၁၆ အခါ ပသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် ဒဲဝံၤအတၢ်ကတိၤလၢ အတဲတ့ၢ်ဝဲလၢ ‘ယအဲၣ်ဒိးဆီတလဲယသး ဘၣ်ဆၣ် ယမၤတန့ၢ်ဘၣ်.’ ပသးခုဒိၣ်မး တုၤဒၣ်လဲာ် ပမဲာ်ထံ လီၤဝဲလီၤ.” ဖဲပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢပမၤစၢၤအီၤတဂၤ ကဲထီၣ်ဝဲ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အခါ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မနုၤလဲၣ်
၅. ဒ်သိး ပဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်ကသ့အဂီၢ် အဆိကတၢၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ လၢပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် အဆိကတၢၢ်ပကဘၣ် “ဃု” ပှၤလၢအသးအိၣ်မၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်တဖၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၁၁, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပကဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အနီၢ်ကီၢ်သ့ ခီဖျိ ပတဲဘၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤတဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်ခီဖျိ ပဒိကနၣ် ခရံာ်အတၢ်မၤလိာ် လၢအမ့ၢ် ပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ.
၆. ဒ်သိး ပှၤကဒိကနၣ် တၢ်လၢပတဲအီၤတဖၣ်အဂီၢ် ပမၤတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၆ ပှၤတနီၤန့ၣ် အသးအိၣ်မၤလိ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ သပှၢ်တၢၢ် ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါဂၤန့ၣ် ဖဲပထံၣ်ဘၣ်အီၤ သီသီအခါ ဖျါလၢအတသးအိၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကအဲၣ်ဒိး မၤလိအါထီၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်သိး ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တချုးလၢ ပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပကဘၣ် အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသး ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ဃုထၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤလၢနကလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤတဖၣ် ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤလၢ နကစးထီၣ်တဲအီၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
၇. နကစးထီၣ်တဲသကိးတၢ်ဒီးပှၤဂၤ ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဒိကနၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲန့ၣ်လဲၣ်.
၇ အဒိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကတဲဘၣ်ဟံၣ်ကစၢ်လၢ “လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမံၤလီၤ. နဆိကမိၣ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အကမၤလီၤမၢ်န့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် အိၣ်ဧါ.” ဝံၤဒီး နတဲသကိး ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄ သ့ဝဲလီၤ. မ့တမ့ၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကတဲဘၣ် ပှၤလၢနခိၣ်နဃၢၤတဖၣ်လၢ “ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပသိၣ်လိဘၣ်အီၤ ကီဒိၣ်မးလီၤ. ဒ်သိးဖိသၣ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအဂ့ၤအဂီၢ် နဆိကမိၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.” ဝံၤဒီး နတဲသကိး ၅ မိၤၡ့ ၆:၆, ၇ သ့ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ဃုထၢလၢ နကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤဂ့ၤမနုၤဂ့ၤ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပှၤလၢအဒိကနၣ်နၤတဖၣ် အဂ့ၢ်တက့ၢ်. ဒီးဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်သ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်လၢလံာ်စီဆှံ သိၣ်လိဝဲနီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးဖဲနတဲတၢ်ဒီးအဝဲသ့ၣ် အဆၢကတီၢ် အရ့ဒိၣ်လၢ နကဒိကနၣ်ဒီးပာ်ကဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထံၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ကအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်အါထီၣ် တၢ်လၢနတဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၈. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး က့ၤကဒါက့ၤဆူ ပှၤအိၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၈ တချုးလၢ ပှၤတဂၤ ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကမၤလိလံာ်စီဆှံဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးဂုာ်ကျဲးစၢး က့ၤကဒါက့ၤ ဆူအဝဲသ့ၣ် အအိၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢဖဲပက့ၤဟးအိၣ်သကိးအီၤ လၢခံတဘျီအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲတအိၣ်လၢဟံၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံဒံးဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဘၣ်က့ၤကဒါက့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ် တဘျုးဘျီညါလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်, တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိလၢ နလူအီၤထံ ထီဘိန့ၣ် ကဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်တဲသကိး ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါဒီး ပှၤလၢအသးအိၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဂၤ ထီဘိန့ၣ် အဝဲအတၢ်အဲၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီးခရံာ်စ့ၢ်ကီး ကဟဲဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.
တၢ်မၤလၢအမ့ၢ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်ဖိခဲလၢာ်ဧါ
ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်မၤလၢပှၤဟးဃုပှၤလၢ အသူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၉-၁၀) *
၉-၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဟးဃု ပှၤလၢအသူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ် အကျါန့ၣ်လဲၣ်.
၉ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤလၢအဟးဃု ပှၤလၢအသူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ် အကျါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤတခါအံၤ ပထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး ပှၤဟးဃု ဖိသၣ်လၢ အလီၤမၢ်တဂၤ သ့ဝဲလီၤ. ပထိၣ်သတြီၤအီၤသ့လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပှၤဖိသၣ်လၢ အသးအိၣ်သၢနံၣ်တဂၤ လီၤမၢ်ဝဲန့ၣ်တက့ၢ်. ပှၤအဂၤ ၅၀၀ ဘျဲၣ်ဟးဃုအီၤလီၤ. ဒီးဖဲဖိသၣ်လီၤမၢ်ဝံၤ ကအိၣ်အနၣ်ရံၣ် ၂၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် လၢပှၤဟးဃုတၢ်အကျါတဂၤ က့ၤထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ ဘုခ့ကျိးအပူၤလီၤ. ဒီးပှၤတဂၤအံၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကစံးပတြၢၤအီၤ ခီဖျိလၢ အထံၣ်န့ၢ်က့ၤဝဲ ဖိသၣ်အံၤအဃိန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “မ့ၢ်လၢပဝဲခဲလၢာ် ပဟးဃုသကိးဖိသၣ်အံၤအဃိ ပက့ၤထံၣ်န့ၢ်က့ၤအီၤလီၤ.”
၁၀ ပှၤအါဂၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ဖိသၣ်လၢ အလီၤမၢ်တဂၤအံၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကမၤစၢၤအီၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၂:၁၂) ဒီးပှၤဃိးကကွဲၢ်ဘျဲၣ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဟးဃုအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးသိးလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နတထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးနၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢလီၢ်ကဝီၤတပူၤဃီဒီးနၤန့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤလိ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်လီၤ. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤဂၤ ထံၣ်န့ၢ်ပှၤလၢအကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အခါ ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ အပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဟးဃုတၢ်အကျါန့ၣ် သးခုဝဲလီၤ.
၁၁. နပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်သနာ်က့ နပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် အတၢ်မၤပူၤ လၢကျဲလၢအဂၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ခဲအံၤနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်သနာ်က့ နပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် အတၢ်မၤပူၤ လၢကျဲလၢအဂၤ သ့ဝဲလီၤ. အဒိ ဖဲနထံၣ်ဘၣ် ပှၤအသီတဂၤ ဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ နတူၢ်လိာ်မုာ်အီၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤ သ့ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်လၢ ကျဲဒ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်နမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅) ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ နမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်စံးဆၢ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိသနာ်က့ လီၤဂာ်ဒ် နသိၣ်လိပှၤအသီတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်နာ် လၢတၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. ဒီးနဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိအသီ ဒီးနမၤစၢၤအီၤဒ်သိး ကသူလံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤအဂီၢ်သ့လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်နသိၣ်လိအီၤ ဒ်သိးအကကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ.—လူၤကၣ် ၁၀:၂၅-၂၈.
၁၂. ဒ်သိးပကသိၣ်လိပှၤဂၤ လၢကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ အလီၤဆီန့ၣ်ဧါ, တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၁၂ ဒ်သိး ပကသိၣ်လိပှၤဂၤ လၢကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် ပတကြၢးဆိကမိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ် လီၤလီၤဆီဆီန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖီၣ်စတံနၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ဘိၣ်လ့ဘံယါန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲအဝဲ စးထီၣ်ထံၣ်လိာ်အသးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအခါ အဝဲဖးလံာ်တဘၣ်ဘၣ်. လၢခံ အဝဲဖးလံာ်သ့ထီၣ် တစဲးလီၤ. ခဲအံၤ အဝဲဒိးဘျၢထံဝံၤလံ. ဒီးအဝဲသးအိၣ် သိၣ်လိပှၤဂၤလၢ လံာ်စီဆှံလီၤ. ကိးနွံဒဲးန့ၣ် ညီနုၢ်အဝဲမၤဝဲ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ယဲၢ်ခါလီၤ. ဖီၣ်စတံနၤ ဖးလံာ်တဘၣ်ထဲသိးဒီး အပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ် သနာ်က့ အဝဲမၤစၢၤဘၣ် ပှၤဃုဂၤ ဒ်သိးကဒိးဘျၢထံအဂီၢ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၁၀:၂၁.
၁၃. ပတၢ်မၤမ့ၢ်အါသနာ်က့ ပမ့ၢ်ဟးဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၃ ခရံာ်ဖိအါဂၤန့ၣ် ဘၣ်မၤတၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်အိၣ်ဝဲအါမးအဃိ အဝဲသ့ၣ် တချုးအါအါဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လၢကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုအါမးလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မဲလနံၤ အဒိအတဲာ်တက့ၢ်. အဝဲအိၣ်လၢ အလၤ(စ်)ကၤ ဒီးအဝဲမ့ၢ်မိၢ်လၢ အဘၣ်ကွၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိ ထဲတဂၤဧိၤလီၤ. အဝဲအိၣ်ဒီး အဖိမုၣ်လၢ အသးအိၣ်ဃိးနံၣ်တဂၤလီၤ. ဒီးအဘၣ်မၤတၢ်မၤ လၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ ဒီးဘၣ်ကွၢ်ထွဲ အပၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်လၢအယံၤတဖျၢၣ် ဒီးလၢအဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤကဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အိၣ်ထဲအဝဲတဂၤလီၤ. ဒီးမ့ၢ်လၢ အဝဲအဲၣ်ဒိးဃုထံၣ်ဝဲ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံအဃိ တၢ်မ့ၢ်ဂိၢ်သနာ်က့ ညီနုၢ်န့ၢ် အဝဲဃ့ထုကဖၣ်လၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ကလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးလၢခံအဝဲထံၣ်လိာ်အသးဒီး စါရၤလီၤ. စါရၤန့ၣ် ဖဲအသ့ၣ်ညါထီၣ် ကစၢ်ယွၤအမံၤအခါ အဝဲအသးခုဒိၣ်မးလီၤ. လၢခံန့ၣ် အဝဲမၤလိလံာ်စီဆှံလီၤ. မဲလနံၤ တဲဝဲလၢ ‘ဖဲမုၢ်ယဲၢ်နံၤဟါခီန့ၣ် ယလီၤဘှံးဒိၣ်မး. ဘၣ်ဆၣ် ယဖိမုၣ်ဒီးယၤန့ၣ် ပလဲၤမၤလိ စဲရၤလံာ်စီဆှံအဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးခံဂၤလၢာ်လီၤ. ပဃုန့ၢ် စါရၤအတၢ်သံကွၢ်တဖၣ် အတၢ်စံးဆၢ မုာ်ဒိၣ်မး ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတံၤသကိးအဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.’ စါရၤ လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤ, ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ဒီးဒိးဘျၢထံလီၤ.
ဒ်သိးပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလဲၣ်
၁၄. (က) တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး တၢ်မၤအီၣ်ညၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤဖဲ ၂ တံၤမသ့း ၄:၁, ၂ အပူၤန့ၣ် ကဲဘျုးလၢနဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.
၁၄ နမ့ၢ်တထံၣ်ဘၣ် ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်သနာ်က့ ဆဲးဃုအီၤတက့ၢ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအဒုးကဲထီၣ် ပှၤဂၤလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ပှၤမၤအီၣ်ညၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ. ပှၤမၤအီၣ်ညၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် ဖီၣ်န့ၢ်ညၣ်ဒံးဘၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤတၢ်လၢ အနၣ်ရံၣ်တဖၣ်လီၤ. အါဘျီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤတၢ်တုၤ မုၢ်နၤယိာ် မ့တမ့ၢ် ဘၣ်မၤတၢ်လၢဂီၤခီဂီၤဂီၤ ဒီးတဘျီတခီၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်လဲၤတၢ် ဖးယံၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၅:၅) ဒ်န့ၣ်အသိး ခရံာ်ဖိတနီၤန့ၣ် ကဘၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်လီၢ်အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ကအိၣ်အါထီၣ်လၢ ကထံၣ်လိာ်အသးဒီးပှၤဂၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤခီဖျိ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤလၢအသးအိၣ် ဒိကနၣ် ပတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်နကဂုာ်ကျဲးစၢး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နထံၣ်န့ၢ်ပှၤဂၤ သ့န့ၣ်ဧါ.—ဖး ၂ တံၤမသ့း ၄:၁, ၂ တက့ၢ်.
ဒ်သိးနပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတဖၣ် ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ် မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၆) *
၁၅. ဖဲပမၤလိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလဲၣ်.
၁၅ ဖဲပသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလဲၣ်. ဖဲပသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်အခါ တမ့ၢ်ထဲလၢ ပကဘၣ်မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ် ဒီးကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိတဖၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤစၢၤစ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါ ဒီးကအဲၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢအဒုးအိၣ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် တမ့ၢ်ထဲ ပကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် မၤဝဲန့ၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲဝဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲ ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အခါ ပကဘၣ်မၤစၢၤအီၤ လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤလီၤ. ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိတနီၤန့ၣ် ဆီတလဲ အတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး အတၢ်သကဲာ်ပဝးတဖၣ် န့ၢ်ဝဲလၢ စှၤလါအတီၢ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်အါမးလီၤ.
၁၆. ပန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိမနုၤလၢ ရၤအူအတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ်လဲၣ်.
၁၆ မံးၡ့ၣ်နရ့ၣ်တဂၤလၢ ကီၢ်ဖရူန့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ရၤအူန့ၣ် လံာ်လၢာ်ခံဘ့ၣ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်တဖၣ်ဒံး. အဝဲ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ တမုာ်တခုၣ်ဘၣ်, အဝဲသူတၢ်ကတိၤ ဘၣ်အၢဘၣ်သီ ဒီးခီဖျိလၢ အတၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤတဖၣ်အံၤအဃိ အဖိတဖၣ် တပာ်ကဲအီၤဘၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ထီဘိ အဃိ ယဆဲးလဲၤအိၣ်သကိးအီၤ ဒီးမၤစၢၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. ဖဲယထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤ အိၣ်သၢနံၣ်ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘး လၢကဒိးဘျၢထံလီၤ.”
၁၇. တၢ်မၤလိ လၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ယ့ၣ်ၡူးတဲပှၤလၢ “လဲၤဒုးကဲထီၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ်ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်.” ဒ်သိးပကမၤလၢပှဲၤ မူဒါအံၤအဂီၢ် ညီနုၢ်န့ၣ် ပကဘၣ်တဲတၢ်ဒီး ပှၤလၢအတၢ်နာ် လီၤဆီလိာ်သးဒီးပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤလၢ အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတအိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် တနာ်ကစၢ်ယွၤဘၣ်. လၢတၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိသကိးဘၣ်ဃးဒီး ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤဒ်န့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်သးခုကစီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၆၈ ဖှံလီၤဘီမုၢ်တၢ်ချံ
^ လံာ်အဆၢ. 5 ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကမၤစၢၤပှၤဂၤ လၢကကဲထီၣ် ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကမၤလၢပှဲၤ ပမူဒါအံၤအဂီၢ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 တၢ်ကတိၤအခီပညီ– ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤလိဝဲ တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိဝဲတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤထွဲဝဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. တသ့ဖဲအသ့ အဝဲသ့ၣ် ယီၢ်ယ့ၣ်ၡူးအခီၣ်လီၢ် မ့တမ့ၢ် မၤထွဲဝဲယ့ၣ်ၡူး အဒိအတဲာ်လီၤ.—၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁.
^ လံာ်အဆၢ. 52 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ပှၤပိာ်ခွါတဂၤလၢ အဟးကသုၣ်ကသီန့ၣ် တူၢ်လိာ်လံာ်လဲၢ်လၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖဲ ကဘီယူၤသန့ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံ ဖဲအဝဲ ဟးကသုၣ်ကသီအခါ အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအဂၤတဖၣ် မၤဝဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကမျၢၢ်အမဲာ်ညါ. ဖဲအဝဲဟဲက့ၤလၢ အဟံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤလၢအဟံၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 54 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– အဝဲမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးလၢခံဒိးဘျၢထံလီၤ.
