1. ¿Chumngelu (chemu) müley taiñ pepikawal?

FEYCHI pun petu ñi lanon Jesus, feypi ñi üdengeal kom tañi pu inanieetew (Juan 17:⁠14). Fantepu mu, pu poyekenofilu ta Jewba amuley ñi kayñetukefiel pu rüfngechi kristiano (2 Tim. 3:⁠12). Ka kimnieiñ, doy fülkülepale ñi afael tachi antü doy weda kayñetungeaiñ (Mat. 24:⁠9).

2, 3. 1) Pellkeleliyiñ, ¿chem rupayafuy? 2) Tüfachi chillkatun mu, ¿chem ngüneduamaiñ?

² Taiñ chaftuafiel ti kayñetun dungu, ¿chumngechi pepikawafuiñ fewla? Rakiduamtukunielayaiñ kom wedake dungu mu taiñ rupayafel. Femngechi femfuliyiñ, rume pellkeleafuiñ, fey poyewelayafuiñ ta Jewba petu taiñ kayñetungenon rume (Prov. 12:⁠25; 17:⁠22). Pellkeleliyiñ, taiñ “kayñe weküfü” allmalltuafuy taiñ welulkayaetew (1 Ped. 5:⁠8, 9). Fey, ¿chumafuiñ taiñ newenküleal?

³ Tüfachi chillkatun mu, ngüneduamaiñ chumngechi doy küme weniyeafuiñ ta Jewba ka chumngelu fente falin-ngey taiñ femngechi femal fewla. Kimürpuaiñ chumngechi taiñ doy newen piwkengeal. Ka ngüneduamaiñ chem femafuiñ kayñetueliyiñmu pu che.

4. 1) Tañi feypilen Ebrew 13:⁠5, 6, ¿chem dungu mu maneluwküleaiñ? 2) ¿Chumngelu falin-ngey femngechi femal?

⁴ Maneluwküleaiñ Jewba mu, kidu müna piwkeyenieeiñmu ka turpu kidukünulayaeiñmu (papeltunge Ebrew 13:⁠5, 6). Fütra kuyfi mu, ti chillka Ti Werken feypi: “Pu che doy küme kimfile ta Chaw Dios, doy maneluway kidu mu kayñetungele”. ¡Feyngey tati! Taiñ küme chaftuafiel ti kayñetun dungu, müley taiñ piwkeyeafiel ta Chaw Jewba ka maneluwal kidu mew kom taiñ piwke mu. Chumkawnorume feypilayaiñ taiñ piwkeyenoetew ta Jewba (Mat. 22:⁠36-38; Sant. 5:⁠11).

5. Taiñ kimtukual Jewba taiñ piwkeyenieetew, ¿chem chumaiñ?

 ⁵ Fill antü papeltuaiñ ta Biblia, fey taiñ doy fülkonpual Jewba mu (Sant. 4:⁠8). Petu papeltuliyiñ ta Biblia, ngüneduamaiñ fente ñi küme piwkengen taiñ Wenu Chaw. Ngüneduamaiñ Jewba ñi piwkeyecheken kom tañi femken mu ka tañi feypin mu (Éx. 34:⁠6). Kiñeke che iney no rume pengelelkelaeyew tañi piwkeyeetew, feymu “Ngünechen piwkeyepeafenew iñche” pikey. Femngechi dungu rakiduamülmi, fill antü wirintukuafuymi chumngechi pengeleymu Jewba tami kutranpiwkeyenieetew (Sal. 78:⁠38, 39; Rom. 8:⁠32). Rakiduamliyiñ taiñ rupan fillke dungu mu ka taiñ papeltukeel Biblia mew, wirintukuafuiñ fillke dungu ñi femün Jewba taiñ kümelkayaetew. Fey doy falintuliyiñ kom ñi femün Chaw Jewba, doy weniyewaiñ kidu mu iñchiñ (Sal. 116:⁠1, 2).

6. Ñi feypilen Salmo 94:⁠17-19, ¿chumngechi kelluaeiñmu ngillatufiliyiñ ta Jewba kom piwke mu?

⁶ Rumel ngillatuleaiñ. Rakiduamaiñ tüfachi dungu mu: kiñe pichi wentru pangkonieeyew tañi chaw piwkeyeetew mu. Fente tüngkülen mu, nütramkafi tañi chaw kom kümeke dungu ka wedake dungu ñi rupan feychi antü. Ka femngechi femafuiñ iñchiñ taiñ Chaw Jewba mu ngillatufiliyiñ kom piwke mu fill antü. Biblia feypi: “Kellunofelimew Jewba, pichiñma mu layafun. ‘Trayafkülen’ pin mu iñche, awem Jewba, eymi newentukukeen tami nor piwkeyefiel mu. Rume fentrelu iñche mew tañi fill rakiduamkülen, eymi newentuen ka yafüduamelen” (Salmo 94:⁠17-19). Ngillatufiliyiñ ta Jewba, nülanentuaiñ taiñ piwke ka nütramkayafiyiñ kom feychi dungu taiñ rakiduamtukunieel (Lam. 2:⁠19). Femngechi femliyiñ, Ngünechen eluaeiñmu “kisu tañi küme tüngün”. Biblia feypi “tüfachi fütra küme tüngün ta doy kümey che ta pepil-layafuy ñi nieael ta küme tüngün” (Filip. 4:⁠6, 7). Kom piwke mu ngillatufiliyiñ ta Jewba, doy fülkonaiñ kidu mu (Rom. 8:⁠38, 39).

7. ¿Chumngelu rüf feyentuleaiñ ñi femtripayal kom ñi feypikünuel Jewba?

⁷ Rüf feyentuleaiñ ñi femtripayal kom ñi feypikünuel Jewba (Núm. 23:⁠19). ¿Chumngelu? Newe feyentunoliyiñ kom taiñ feypikünuetew Jewba, Weküfü ka tañi pu inanieetew llükalkayafeiñmew (Prov. 24:⁠10; Eb. 2:⁠15). Welu rüf feyentuliyiñ Jewba tañi feypikünuel mu, doy fülkonaiñ kidu mu, ka llükalefuliyiñ rume fentekünulayaiñ taiñ serfiafiel (Prov. 3:⁠25, 26). Famülke mu, ¿chem chumafuiñ taiñ doy küme maneluwal Ngünechen ñi Ngünenien mu? Chillkatuaiñ chem feypikünuy Jewba ñi femal tañi Ngünenien ka chumngelu rüf maneluwafuiñ ñi femtripayal. ¿Chumngechi kelluaeiñmu tüfa? Ngüneduamaiñ ñi rupan taiñ peñi Stanley Jones, kidu püresulelu 7 tripantu tañi feyentukeel mu. * ¿Chem kellueyew ñi newenküleal? Kidu feypi: “Iñche küme kimniefun chem ñi femürpual Chaw Dios tañi Ngünenien, feymu rüf feyentukefun ka epu rume rakiduamlan pichin mu no rume. Chem no rume püntünentulaenew Jewba mu”.

8. Tunte taiñ falintukefiel taiñ trawün, ¿chem kimfalkünuay? ¿Chumngelu?

 ⁸ Fentekünulayaiñ taiñ trawüluwal. Taiñ trawün kellukeeiñmu taiñ doy fülkonal Jewba mu. Tunte taiñ falintukefiel taiñ trawün, kimfalkünuay taiñ newenküleal kayñetungeliyiñ rume kam taiñ femnoal (Eb. 10:⁠24, 25). ¿Chumngelu? Rakiduamaiñ: chem dungu mu rume amunoliyiñ trawün mew, ¿amupelayafuiñ may katrütueliyiñmu pu awtoridad? Welu eluwküleliyiñ taiñ rumel amual trawün mu, taiñ pu kayñe katrütulayaeiñmu taiñ trawüluwal. Feymu famülke mu müley taiñ falintuafiel taiñ trawün. Femngechi femliyiñ, pu awtoridad küpa katrütueliyiñmu rume taiñ trawüluwal, iñchiñ doy allkütuafiyiñ ta Ngünechen ta che mew (Hecho 5:⁠29).

9. Longkontukunieliyiñ fentren texto, ¿chumngelu kellukeeiñmu taiñ pepikawküleal mülele kayñetun?

⁹ Longkontukunieaiñ taiñ doy ayükeelchi texto (Mat. 13:⁠52). Weda longko ngeliyiñ, akordalayafuiñ kiñeke texto, welu Jewba tañi newen mu kelluafeiñmu taiñ akordayafiel feychi texto (Juan 14:⁠26). Nütramkayaiñ ñi rupan kiñe peñi. Kidu karseltukungelu Alemania oriental mapu mew, elungelay ñi nütramkayal iney engün no rume. Fey feypi: “Rume ayüwün tañi longkontukuel doy epu pataka texto. Tüfa kelluenew ñi longkontukual Biblia ñi dungu kidulefulu rume”. Feychi texto tañi longkontukuel taiñ peñi, kellueyew ñi püntütripanoal Jewba mu.

10. ¿Chumngelu longkontukuaiñ feyti ül püramyekefilu ta Jewba?

¹⁰ Longkontukuaiñ ka ülkantuaiñ feyti ül mülelu taiñ ülkantun lifru ka jw.org mu. Pablo Silas engu püresulefulu Filipo waria mu, ülkantulelfi ta Jewba fillke ül tañi longkontukunieel engu (Hecho 16:⁠25). Ka femngechi femingün kiñeke taiñ pu peñi ka lamngen ñi doy newenküleal. Kidu engün mülekefuy Rusia mapu mu ka yengey ta Siberia mapu mew. Taiñ lamngen Mariya Fedun feypi: “Ülkantuiñ kom ti ül taiñ longkontukunieel taiñ ülkantun lifru mu”. Ka feypi feychi ülkantun ñi yafültukuetew kom engün ka kellueyew ñi doy fülmawküleal Chaw Jewba mu. ¿Iñchiñ kay? ¿Ka yafültukukeeiñmu ülkantual taiñ doy ayükeelchi ül? Feymu, ¡eluwaiñ taiñ longkontukunieal famülke mu! (Inaduamnge ti wichulechi dungu “ Fütra piwkekünuen”).

11, 12. 1) Tañi feypilen 1 Samuel 17:⁠37, 45-47, ¿chumngelu newen piwkengefuy David? 2) ¿Chem kimeltukeeiñmu David ñi nütram?

¹¹ Taiñ chaftuafiel ti kayñetun dungu, müley taiñ newen piwkengeal. Welu kimtukuliyiñ kay taiñ müte newen piwkengenon, ¿chumafuiñ? Longkontukuaiñ, tunte alüfuliyiñ rume, tunte  newen-ngefuliyiñ, tunte kimün niefuliyiñ rume, kom iñchiñ newen piwkengeafuiñ. Ngüneduamaiñ David tañi nütram. Wechengelu kidu, chaftufi tati alüpürachi wentru Goliat pingelu. Welu Goliat doy fütra wentrungefuy ka doy newen-ngefuy ta David mu. Kafey, David pepikawkülelafuy tañi weychayal ka yenielafuy kiñe fütra kuchillu no rume. Welu David newen piwkengefuy, fey lefkülen kewamefi feychi alüpürachi wentru rume mallmangelu.

¹² ¿Chumngelu fente newen piwkengey ta David? Kidu rüf maneluwkefuy Jewba mu tañi kellunieetew. Biblia feypi: “David ka feypi: ‘Jewba montulenew tañi langümnoaetew ti trapial ka ti oso, kidu ka montulaenew ñi langümnoaetew tüfachi filisteo’. Allkülu tüfa, Saul feypieyew ta David: ‘Amunge, pewmangen may Jewba kelluaeymu’. Fey, David feypifi tati filisteo: ‘Eymi küpalnieymi iñche mew kiñe fütra kuchillu, kiñe fütra lanza ka kiñe pichiñma, welu iñche chaftuaeyu Jewba ñi üy mew ñidolkülelu pu weychafe mu. Taiñ Ngünechen wünekonkülelu Israel tañi pu weychafe mew, eymi tami ayentumekeel. Fachantü Jewba kelluaenew, feymu wewaeyu, fey iñche langümaeyu katrünentuñmayaeyu tami longko. Fachantü pu filisteo layayngün, fey eluafiñ ñi kuerpu tati pu üñüm müpüyawkelu ka pu awka kulliñ mülelu mapu mu. Fey kom pu che wall Mapu mu kimay Chaw Ngünechen ñi kellukefiel pu israelche. Ka kom pu trawülelu faw kimayngün Jewba duamnielay fütra kuchillu ka lanza no rume tañi montulcheal, Jewba weway ta weychan, fey kidu eluaeiñmu taiñ wewal’” (1 Samuel 17:⁠37, 45-47). David rakiduamlay fente ñi fütra wentrungen ta Goliat, doy may David longkontukuy Goliat ñi angka puwnon ta Jewba mu. ¿Chem kimeltukeeiñmu tüfachi nütram? Müley taiñ maneluwal Jewba mu taiñ kellukeetew ka longkontukuaiñ taiñ pu kayñe ñi angka puwnon taiñ Fütra Chaw Ngünechen mu. Femngechi femliyiñ, newen piwkengeaiñ llemay (2 Crón. 20:⁠15; Sal. 16:⁠8). Fey petu taiñ kayñetungenon, ¿chumngechi doy newen piwkengeafuiñ?

13. ¿Chumaiñ taiñ doy newen piwkengeal? ¿Chumngelu?

¹³ Rakiduamaiñ tüfachi dungu mu: deportetuliyiñ, doy newen-ngeketuiñ. Ka femngechi feleafuiñ, amuldunguliyiñ fill ruka püle, chew ñi rupaken alünke che, chew rume taiñ miyawken ka negosio mu, doy newen piwkekeeiñmu. Feymew llükanon mu amuldunguafiyiñ pu che, femngechi pepikawküleaiñ taiñ amuldungual katrütungeliyiñ rume (1 Tes. 2:⁠1, 2). Feymu taiñ doy newen piwkengeal, müley taiñ amuldungual ti kümeke dungu küpalu Chaw Ngünechen ñi Ngünenien mu. ¿Chumngelu? Femün mu tüfa,  doy maneluwkeiñ Jewba mu ka llükawekelafiyiñ pu che (Prov. 29:⁠25).

14, 15. Ñi rupan taiñ lamngen Nancy Yuen ka Valentina Garnovskaya, ¿chem kimeltukeeiñmu?

¹⁴ Ngüneduamaiñ ñi femün epu lamngen newen piwkengelu. Ñi rupan engu kimeltukeeiñmu falinke dungu. Kiñe tüfachi lamngen Nancy Yuen pingey. Tüfachi lamngen kiñe ka rangiñ metro fentefuy ñi alüngen müten, welu llükan chengelafuy. * Kidu amuley ñi amuldungukeel ti kümeke dungu feypingelu rume tañi femwenoal, feymu püresuntukungey doy 20 tripantu China mapu mew. Kiñeke soltaw ramtukafingün taiñ lamngen, fey “ti doy adümfalnochi domo” ñi mülen China mu pifingün.

¹⁵ Ka ngüneduamaiñ ñi rupan taiñ lamngen Valentina Garnovskaya. Kidu küla rupa püresuntukungey Rusia mapu mu, fey mülerpuy 21 tripantu karsel mew. * ¿Chumngelu? Kidu katrütungelu rume, turpu fentekünulay tañi amuldungual, feymu “rume llükafalchi domo” pieyew pu soltaw. ¿Chumngelu taiñ lamngen Nancy ka Valentina llükan chengelafuy? Kidu engu rüf maneluwkefuy Jewba tañi kellukeetew.

16. Taiñ rüf newen piwkengeal, ¿chem müley taiñ femal?

¹⁶ Chumngechi taiñ ngüneduampeel, ngelay taiñ maneluwal taiñ newen mu ka taiñ adümuwün mew, fey taiñ newen piwkengeal. Doy may müley taiñ maneluwal Jewba mu taiñ kellukeetew ka taiñ ingkañpekeetew (Deut. 1:⁠29, 30; Zac. 4:⁠6). Femngechi müten rüf newen piwkengeaiñ.

17, 18. 1) Ñi feypilen Juan 15:⁠18-21, ¿chem pengelkünuy Jesus taiñ rupayafel? 2) ¿Chumngelu femngechi trokikeeiñmu pu che?

¹⁷ Ayükeiñ taiñ yamnieaetew pu che, welu üdengeliyiñ, falinolu trokiwlayaiñ. Jesus feypi: “Sakinngeymün üdeelmünmew ta kom pu che, ka wemünentungelmün, ka lukatungelmün ka illamtuñmangelmün tamün üy kiñe wesa üytun che reke, tati Wentrukünuwpalu ñi duam” (Luka 6:⁠22). ¿Chem pin ta tüfa?

¹⁸ Jesus feypilay pu kristiano ñi ayünieel ñi üdeaetew pu che. Doy may kidu pengelkünuy chem taiñ rupayafel. Iñchiñ koneltulelaiñ tüfachi  Mapu tuwün pu che mew. Welu may inakeiñ Jesus ñi kimeltun taiñ mongen mu ka amuldungukeiñ kidu ñi werkün dungu. Feymu üdekeeiñmu pu che (papeltunge Juan 15:⁠18-21). Doyümnieiñ taiñ ayüwülafiel ta Jewba. Feymu üdeeliyiñmu pu che taiñ piwkeyefiel mu taiñ Chaw Ngünechen, iñchiñ rume weñangkükelaiñ.

19. ¿Chumngechi inayentuafuiñ ñi femün pu apostol?

¹⁹ Chem feypile ka chem femle rume tati pu che, yewentukuwlayaiñ taiñ poyekefiel ta Jewba (Miq. 4:⁠5). Ngüneduamaiñ ñi femün pu apostol Jerusalen mu pichi rupalu ñi langümngen ta Jesus. Pu apostol kimniefuy fente ñi üdeetew pu judiu longkolechi religioso (Hecho 5:⁠17, 18, 27, 28). Welu fill antü amukefuyngün ti ngillatuwe ruka mu ka amuldungulelkefuy engün pu che, femngechi kimfalkünukefuyngün ñi inaniefiel ta Jesus (Hecho 5:⁠42). Kidu engün turpu llükaluwlay. Ka femngechi iñchiñ feypiafiyiñ kom pu che taiñ poyekefiel ta Jewba küdaw mu, chillkatuwe ruka mu ka taiñ lof mu. Femngechi femliyiñ, llükaluwlayaiñ (Hecho 4:⁠29; Rom. 1:⁠16).

20. ¿Chumngelu ayüwkülefuy pu apostol üdengelu rume?

²⁰ Pu apostol ayüwkülefuyngün üdengelu rume, ¿chumngelu? Kidu engün kimniefuy ñi üdengeel tañi poyekefiel mu ta Jewba ka rume falintukefuyngün tüfa (Luka 6:⁠23; Hecho 5:⁠41). Rupalu ta antü, Pedro wirintukuy: “Tamün femelchi nor dungu mew ta kutrankangelmün, ¡ayüwün nieymün ta eymün!” (1 Ped. 2:⁠19-21; 3:⁠14). Ka femngechi iñchiñ üdengekeiñ taiñ femken Jewba tañi ayükeel. Kimtukuliyiñ tüfa, fentekünulayaiñ taiñ serfiafiel ta Jewba üdengeliyiñ rume.

21, 22. 1) ¿Chumngechi pepikawaymi tami chaftuafiel kayñetun dungu? 2) ¿Chem ngüneduamaiñ küpalechi chillkatun mu?

²¹ Kimlaiñ chumül taiñ kayñetungeal ka chumül pu gobierno küpa katrütuaeiñmu taiñ küdaw. Welu kimnieiñ ñi falin-ngen taiñ pepikawal famülke mu. ¿Chumngechi pepikawafuiñ? Doy küme weniyeafiyiñ ta Jewba, eluwaiñ taiñ doy newen piwkengeal ka longkontukunieaiñ chem chumal üdeeliyiñmu pu che. Femngechi femliyiñ famülke mu, amuleay taiñ poyekefiel ta Jewba küpalechi antü mew.

²² Welu pu awtoridad katrütueliyiñmu kay taiñ küdaw, ¿chumafuiñ? Küpalechi chillkatun mu ngüneduamaiñ kiñeke ngülam Biblia mu mülelu, tüfa kelluaeiñmu taiñ poyeafiel ta Jewba katrütungele rume taiñ küdaw.