1. Naegbọn e do biọ dọ mí ni wleawudai nado pehẹ homẹkẹn?

TO OZÁN he jẹnukọnna okú Oklunọ mítọn Jesu tọn mẹ, ewọ dọ dọ mẹhe basi dide nado yin devi emitọn lẹpo na yin wangbẹna. (Joh. 17:14) Kakajẹ din, Klistiani Kunnudetọ Jehovah tọn nugbonọ lẹ gbẹ́ nọ yin homẹkẹndo gbọn mẹhe nọ diọnukunsọ sinsẹ̀n-bibasi nugbo lẹ dali. (2 Tim. 3:12) Dile opodo titonu ehe tọn to dindọnsẹpọ, mí nọ donukun dọ kẹntọ mítọn lẹ nasọ diọnukunsọ mí humọ.—Mat. 24:9.

2, 3. (a) Etẹwẹ mí dona yọnẹn gando obu go? (b) Etẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

² Nawẹ mí sọgan wleawudaina míde todin nado pehẹ homẹkẹn gbọn? Mí ma to dandannu glọ nado lẹnnupọndo nuhe sọgan jọ do mí go lẹpo ji. Eyin e ma yinmọ, obu po ayimajai po sọgan hù mí do apò. Nuylankan he ji mí to nulẹnpọn do lẹ sọgan ko hẹn mí vọgán whẹpo whlepọn jọ whlepọn depope ni tlẹ do wá. (Howh. 12:25; 17:22) Obu yin adánwanu huhlọnnọ de he ‘kẹntọ mítọn Lẹgba,’ nọ tẹnpọn nado yizan sọta mí. (1 Pita 5:8, 9) Etẹwẹ mí sọgan wà todin nado hẹn míde lodo?

³ To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna lehe mí sọgan hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah lodo do, podọ nuhewutu e do yin dandan nado wàmọ todin. Mí nasọ gbadopọnna lehe mí sọgan yidogọna adọgbigbo mítọn do. Podọ to godo mẹ, mí na dọhodo lehe mí sọgan pehẹ wangbẹnamẹ nukundiọsọmẹtọ lẹ tọn do ji.

4. Sọgbe hẹ Heblu lẹ 13:5, 6, nujikudo tẹwẹ mí dona tindo, podọ etẹwutu?

⁴ Nọ kudeji dọ Jehovah yiwanna we, podọ ewọ ma na jo we do gbede. (Hia Heblu lẹ 13:5, 6.) To owhe susu lẹ die, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn dọmọ: “Mẹhe yọ́n Jiwheyẹwhe ganji na nọ dejidego hugan to whlepọn lẹ whenu.” Nugbo taun wẹ enẹ! Eyin mí na  pehẹ homẹkẹn bọ e na pà mí, mí dona yiwanna Jehovah bosọ nọ dejido ewọ go mlẹnmlẹn, bo ma na nọ tindo ayihaawe gbede dọ ewọ yiwanna mí.—Mat. 22:36-38; Jak. 5:11.

5. Etẹwẹ na gọalọna we nado mọdọ Jehovah yiwanna we?

⁵ Nọ hia Biblu egbesọegbesọ po yanwle lọ po nado dọnsẹpọ Jehovah dogọ. (Jak. 4:8) Dile a to Biblu hia, nọ na ayidonugo jẹhẹnu dagbedagbe Jehovah tọn lẹ. Nọ doayi owanyi po mẹtọnhopọn etọn po go to nuhe e dọ po nuhe e wà lẹ po mẹ. (Eks. 34:6) E sọgan nọ vẹawuna mẹdelẹ nado yise dọ Jiwheyẹwhe yiwanna yé, na mẹde ma ko do owanyi hia yé pọ́n wutu. Eyin a to pipehẹ avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọ, tẹnpọn nado nọ basi kandai aliho he mẹ Jehovah nọ do lẹblanu po homẹdagbe po hia we egbesọegbesọ te lẹ tọn. (Salm. 78:38, 39; Lom. 8:32) Dile a to nulẹnpọn do numimọ mẹdetiti tọn towe lẹ ji bosọ to ayihamẹlẹnpọn do nuhe a hia to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ ji, e yọnbasi dọ a na doayi nususu he Jehovah ko wà na we lẹ go. Lehe a to pinpẹn nuhe Jehovah wà na we lẹ tọn yọnẹn sọ, mọ wẹ haṣinṣan towe hẹ ewọ na lodo dogọ do niyẹn.—Salm. 116:1, 2.

6. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 94:17-19, nawẹ odẹ̀ ahundopo tọn sọgan gọalọna we gbọn?

⁶ Nọ hodẹ̀ whẹwhẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ jọja sunnu de tọn to whenue otọ́ etọn gbò e fán po owanyi po. Jọja lọ tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn sọmọ bọ e dọhona otọ́ etọn po awuvivo po gando nudagbe po nuylankan po he jọ dego to azán lọ ji lẹ go. A sọgan duvivi haṣinṣan mọnkọtọn de tọn eyin a nọ dọnsẹpọ Jehovah gbọn odẹ̀ ahundopo tọn hihò egbesọegbesọ dali. (Hia Salmu lẹ 94:17-19.) Dile a to dẹ̀ho hlan Jehovah, nọ “kọ̀n ahun towe jẹgbonu taidi osin,” bo nọ dọ nuhe nọ hẹn obu po ayimajai po wá na we lẹ na Otọ́ owanyinọ towe. (Avi. 2:19) Etẹwẹ na yin kọdetọn lọ? A na duvivi nuhe Biblu ylọdọ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn he yiaga hugan nukunnumọjẹnumẹ lẹpo” tọn. (Flp. 4:6, 7) Lehe a to dẹ̀ho hlan Jehovah to aliho enẹ mẹ sọ, mọ wẹ a na mọdọ emi dọnsẹpọ ewọ dogọ do niyẹn.—Lom. 8:38, 39.

7. Naegbọn a sọgan kudeji dọ opagbe he Jiwheyẹwhe do gando Ahọluduta etọn go lẹ na mọ hẹndi?

⁷ Nọ tindo nujikudo dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na hẹn dona lẹ wá nugbonugbo. (Sọh. 23:19) Eyin yise towe to opagbe enẹlẹ mẹ ma lodo, Satani po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po na penugo nado gbàhundona we po awubibọ po. (Howh. 24:10; Heb. 2:15) Nawẹ a sọgan hẹn jidide towe to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ lodo todin gbọn? Basi tito nado nọ plọnnu do opagbe Jiwheyẹwhe tọn he gando Ahọluduta etọn go lẹ ji, gọna nuhewutu a sọgan kudeji dọ yé na mọ hẹndi nugbonugbo. Nawẹ enẹ na gọalọna we gbọn? Lẹnnupọndo apajlẹ Stanley Jones tọn ji, mẹhe yin súsú do gànpamẹ na owhe ṣinawe na yise etọn wutu. * Etẹwẹ gọalọna ẹn nado doakọnnanu po nugbonọ-yinyin po? E dọmọ: “Na oyọnẹn he n’tindo gando  Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go hẹn mi lodo, bọ n’dejidego mlẹnmlẹn bo ma tindo ayihaawe depope gandego wutu, mẹdepope ma penugo nado diọlinlẹnna mi.” Eyin hiẹ lọsu tindo yise dolido to opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ, a na dọnsẹpọ Jehovah dogọ bo ma na joawuna obu.—Howh. 3:25, 26.

8. Etẹwẹ nuyiwa mítọn gando opli lẹ yìyì go nọ dohia? Basi zẹẹmẹ.

⁸ Nọ yì opli agun tọn lẹ to gbesisọ mẹ. Opli lẹ nọ gọalọna mí nado dọnsẹpọ Jehovah dogọ. Lehe mí nọ yinuwa gando opli lẹ yìyì go do nọ do obá he mẹ mí na penugo to sọgodo nado duto homẹkẹn lẹ ji jẹ hia. (Heb. 10:24, 25) Gbọnna? Eyin mí nọ na dotẹnmẹ nuhahun flinflin lẹ nado glọnalina mí ma nado nọ yì opli lẹ todin, etẹwẹ na jọ to sọgodo eyin e wá biọ dọ mí ni ze ogbẹ̀ mítọn do owù mẹ nado sọgan pli hẹ yisenọ hatọ mítọn lẹ? To alọ devo mẹ, eyin mí magbe po nujikudo po ma nado nọ gọ̀n opli lẹ, mí ma na jogbe to whenue nukundiọsọmẹtọ lẹ na tẹnpọn nado glọnalina mí nado nọ pli dopọ. Din wẹ ojlẹ lọ nado yiwanna opli mítọn lẹ. Eyin mí yiwanna opli lẹ yìyì, nukundiọsọmẹ kavi etlẹ yin alọhẹndotenamẹ aṣẹpatọ lẹ tọn depope ma na glọnalina mí nado setonuna Jiwheyẹwhe hú gbẹtọ lẹ.—Owalọ 5:29.

9. Naegbọn wefọ lẹ pinplọn do tamẹ do yin aliho dagbe de nado wleawudai nado pehẹ homẹkẹn?

⁹ Nọ plọn wefọ he a yiwanna lẹ do tamẹ. (Mat. 13:52) Nugbo wẹ dọ mí ma nọ flinnu to aliho pipé mẹ, ṣigba Jehovah sọgan yí huhlọn gbigbọ wiwe etọn tọn zan nado hẹn wefọ enẹlẹ gọwá ayiha mítọn mẹ. (Joh. 14:26) Doayi nuhe mẹmẹsunnu de he yin súsú do gànpa ṣokẹdẹninọ tọn mẹ to Whèzẹtẹn-Waji Allemagne tọn dọ go, dọmọ: “Dona daho de wẹ e yin na mi dọ to ojlẹ lọ mẹ, n’ko plọn wefọ kanweko susu lẹ do tamẹ! N’yí ojlẹ he mẹ n’nọ dee ṣo te enẹlẹ zan nado lẹnayihamẹpọn do hosọ Biblu tọn voovo lẹ ji.” Wefọ enẹlẹ gọalọna mẹmẹsunnu mítọn nado hẹn haṣinṣan dagbe de go hẹ Jehovah, podọ nado doakọnnanu po nugbonọ-yinyin po.

10. Naegbọn mí dona nọ plọn ohàn lẹ do tamẹ?

¹⁰ Nọ plọn ohàn he nọ pà Jehovah lẹ do tamẹ bosọ nọ ji yé. Whenue Paulu po Sila po yin súsú do gànpamẹ to Filipi, yé ji ohàn pipà tọn he yé ko plọn do tamẹ lẹ. (Owalọ 16:25) Mọdopolọ, whenue mẹmẹsunnu mítọn lẹ yin bibẹ yì Sibérie to Union Soviétique hohowhenu tọn, nawẹ yé hẹn yede lodo gbọn? Mẹmẹyọnnu Mariya Fedun flin dọmọ: “Mí ji ohàn he mí yọnẹn lẹpo, yèdọ ohàn he tin to ohanwe mítọn mẹ lẹ.” E dọ dọ ohàn enẹlẹ na tuli yemẹpo bo  gọalọna yé nado dọnsẹpọ Jehovah dogọ. Be hiẹ lọsu nọ mọ huhlọn yí to whenue a ji ohàn pipà tọn he a yiwanna hugan lẹ ya? Eyin mọ wẹ, nọ plọn ohàn enẹlẹ do tamẹ todin!—Pọ́n apotin lọ “ Na Mi Adọgbigbo.”

11, 12. (a) Sọgbe hẹ 1 Samuẹli 17:37, 45-47, naegbọn Davidi do gboadọ? (b) Onú titengbe tẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Davidi tọn mẹ?

¹¹ Nado pehẹ homẹkẹn, a dona wleawuna adọgbigbo. Eyin a mọdọ emi do hudo jẹhẹnu enẹ tọn, etẹwẹ a sọgan wà? Flindọ e ma yin tedidi, huhlọn kavi nugopipe mẹde tọn wẹ nọ dohia dọ e tindo adọgbigbo nujọnu tọn gba. Lẹnnupọndo apajlẹ Davidi tọn ji, whenue e to jọja bo pé avùn hẹ Goliati. Tedidi, huhlọn po adánwanu Davidi tọn lẹ po ma jẹ apá na asuka enẹ tọn lẹ. Davidi ma tlẹ hẹn ohí de. Etomọṣo, ewọ do adọgbigbo nujọnu tọn hia. Po jintli po, Davidi họ̀nwezun nado yì hoavùn hẹ asuka goyitọ enẹ.

¹² Naegbọn Davidi do gboadọ sọmọ? Na ewọ kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah tin po emi po wutu wẹ. (Hia 1 Samuẹli 17:37, 45-47.) Davidi ma ze ayiha do lehe Goliati dohuhlọn hú i do ji gba. Kakatimọ, e ze ayiha do lehe Goliati whè taun sọ yijlẹdo Jehovah go ji. Etẹwẹ mí plọn sọn kandai ehe mẹ? Mí na tindo adọgbigbo eyin mí deji dọ Jehovah tin po mí po, podọ eyin mí kudeji dọ nukundiọsọmẹtọ mítọn lẹ whè taun yijlẹdo Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ go. (2 Otàn. 20:15; Salm. 16:8) Nawẹ mí sọgan yidogọna adọgbigbo mítọn todin—whẹpo homẹkẹn nido wá gbọn?

13. Nawẹ mí sọgan hẹn adọgbigbo mítọn jideji gbọn? Basi zẹẹmẹ.

¹³ Mí sọgan yidogọna adọgbigbo mítọn todin eyin mí nọ dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to gbangba. Gbọnna? Na yẹwhehodidọ nọ plọn mí nado dejido Jehovah go podọ nado duto obu gbẹtọ tọn ji. (Howh. 29:25) Kẹdẹdile agbasakàn mítọn lẹ nọ lodo dogọ eyin mí yí yé zan do, mọ wẹ adọgbigbo mítọn nọ jideji do niyẹn to whenue mí dọyẹwheho sọn whédegbè jẹ whédegbè, to nọtẹn gbangba tọn lẹ, to aliho mayin aṣa tọn mẹ, podọ to aigba-denamẹ ajọwiwa tọn lẹ ji. Eyin mí wleawuna adọgbigbo lọ nado nọ dọyẹwheho todin, mí na wleawufo nado zindonukọn to yẹwhehodidọ mẹ eyin azọ́n mítọn tlẹ yin alọhẹndotena.—1 Tẹs. 2:1, 2.

14, 15. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn Nancy Yuen po Valentina Garnovskaya po dè?

¹⁴ Mí sọgan plọn nususu sọn mẹmẹyọnnu  nugbonọ awe he do adọgbigbo ayidego tọn hia delẹ dè. Nancy Yuen ma dite hú mẹtlu 1 daa, ṣogan ewọ nọ gboadọ taun. * E gbẹ́ nado doalọtena wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lilá. Taidi kọdetọn de, e yin súsú do gànpamẹ na owhe 20 linlán to Chine. Ahọluzọnwatọ he kanhose e lẹ dọ dọ ewọ wẹ “mẹhe yin tasinyẹntọ hugan” to otò yetọn mẹ!

¹⁵ Mọdopolọ Valentina Garnovskaya yin súsú do gànpamẹ whla atọ̀n to Union Soviétique hohowhenu tọn, bo nọ gànmẹ na nudi owhe 21. * Etẹwutu? Ewọ magbe nado zindonukọn to yẹwhehodidọ mẹ sọmọ bọ ahọluzọnwatọ lẹ nọ ylọ ẹ dọ “sẹ́nhẹngbatọ akonka de.” Etẹwẹ gọalọna yọnnu nugbonọ awe ehelẹ nado gboadọ sọmọ? Yé kudeji dọ Jehovah tin po emi po.

16. Etẹwẹ yin aṣli lọ nado tindo adọgbigbo nujọnu tọn?

¹⁶ Dile mí ko dọ do, nado hẹn adọgbigbo mítọn jideji, mí ma dona nọ ganjẹ huhlọn po nugopipe mítọn lẹ po go. Kakatimọ, mí dona nọ kudeji dọ Jehovah tin po mí po, podọ ewọ to avùnho do ota mítọn mẹ. (Deut. 1:29, 30; Zek. 4:6) Enẹ wẹ aṣli lọ nado tindo adọgbigbo nujọnu tọn.

17, 18. Dile e yin kinkandai to Johanu 15:18-21 mẹ do, avase tẹwẹ Jesu na mí? Basi zẹẹmẹ.

¹⁷ Homẹ mítọn nọ hùn eyin mẹdevo lẹ na mí sisi, ṣigba mí ma dona gbọn nuṣiwa dali lẹndọ nukun he mẹlẹ nọ yí do pọ́n mí wẹ nọ dohia eyin mí họakuẹ kavi lala. Jesu dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mìwlẹ to whedepopenu he gbẹtọ lẹ gbẹwanna mì, podọ whenue yé de mì sọn ogbẹ́ yetọn mẹ bo vlẹ mì kò bosọ kọnmasin do oyín mìtọn go taidi mẹylankan, na Visunnu gbẹtọ tọn wutu.” (Luku 6:22) Etẹ na dọ wẹ Jesu te?

¹⁸ Jesu ma to didọ dọ homẹ Klistiani lẹ tọn na hùn to whenue yè gbẹwanna yé gba. Kakatimọ, avase na wẹ e te gando nuhe na jọ do mí go lẹ go. Mí ma yin apadewhe aihọn tọn. Mí nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ bo nọ lá owẹ̀n dopolọ he ewọ lá. Enẹ zọ́n bọ aihọn nọ  gbẹwanna mí. (Hia Johanu 15:18-21.) Mí nọ jlo na hẹn homẹ Jehovah tọn hùn. Eyin gbẹtọ lẹ gbẹwanna mí na mí yiwanna Otọ́ mítọn wutu, be nuhahun yetọn wẹ.

19. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ apọsteli lẹ tọn gbọn?

¹⁹ A dike gbede na nudepope he gbẹtọvi tata lẹ dọ kavi wà ni zọ́n bọ winyan ni hù we dọ a yin Kunnudetọ Jehovah tọn de blo. (Mika 4:5) Mí sọgan plọn nado nọ duto obu gbẹtọ tọn ji, eyin mí gbadopọnna apajlẹ he apọsteli lẹ zedai to Jelusalẹm, tlolo to okú Jesu tọn godo. Yé yọnẹn dọ sinsẹ̀ngán Ju lẹ gbẹwanna emi taun. (Owalọ 5:17, 18, 27, 28) Etomọṣo, egbesọegbesọ yé zindonukọn nado nọ yì tẹmpli mẹ bo nọ do yede hia to gbangba taidi devi Jesu tọn lẹ. (Owalọ 5:42) Yé gbẹ́ nado dike obu ni hẹn yé jogbe. Mílọsu sọgan duto obu gbẹtọ tọn ji eyin mí nọ do míde hia whẹwhẹ podọ to gbangba taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ, yèdọ to azọ́nmẹ, to wehọmẹ, podọ to okọ́ mítọn mẹ.—Owalọ 4:29; Lom. 1:16.

20. Naegbọn apọsteli lẹ do jaya etlẹ yin to whenue yé yin homẹkẹndo?

²⁰ Naegbọn apọsteli lẹ do yin ayajẹnọ? Yé yọ́n nuhewutu gbẹtọ lẹ do gbẹwanna yé, podọ yé nọ mọdọ gbégbò de wẹ e yin nado yin yasana, na yé to ojlo Jehovah tọn wà wutu. (Luku 6:23; Owalọ 5:41) Apọsteli Pita wlan to godo mẹ dọmọ: “Eyin etlẹ biọ dọ mì ni jiya na dodowiwa wutu, ayajẹnọ wẹ mì.” (1 Pita 2:19-21; 3:14) Eyin mí mọnukunnujẹemẹ dọ nuhe sọgbe wiwà wẹ zọ́n bọ gbẹtọ lẹ do gbẹwanna mí, mí ma na dike gbede na wangbẹna yetọn ni gbàhundona mí bọ mí na jogbe.

21, 22. (a) Etẹwẹ a magbe bo na wà nado wleawudaina homẹkẹn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

²¹ Mí ma yọ́n whenue homẹkẹn sinsinyẹn na fọ́n kavi etlẹ yin whenue sinsẹ̀n-bibasi mítọn hlan Jehovah na yin alọhẹndotena mlẹnmlẹn. Ṣigba nuhe họnwun na mí wẹ yindọ, mí sọgan wleawudai todin eyin mí hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah lodo, nọ hẹn adọgbigbo mítọn jideji, bosọ plọn nado nọ duto obu gbẹtọ tọn ji. Eyin mí wleawudai todin, enẹ na gọalọna mí nado nọtegligli to nukọn mẹ.

²² Ṣigba, eyin e wá jọ bọ sinsẹ̀n-bibasi mítọn yin alọhẹndotena lo? To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nunọwhinnusẹ́n delẹ he sọgan gọalọna mí nado zindonukọn to Jehovah sinsẹ̀n mẹ etlẹ yin to alọhẹndotenamẹ glọ.