1. Sambu na nki beto fwete kudibongisa sambu na mbangika?

NA MPIMPA yina yitaka lufwa ya Mfumu Yezu, yandi tubaka nde bo ta menga balongoki na yandi yonso. (Yoa. 17:14) Tii bubu yai, bambeni ya lusambu ya kieleka ke landaka kubangika Bambangi ya Yehowa. (2 Tim. 3:12) Mutindu nsuka ya nsi-ntoto yai me finama, beto fwete zaba nde bambeni ta menga beto diaka mingi.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Inki mambu beto fwete zaba sambu na boma? (b) Inki beto ta longuka na disolo yai?

² Inki mutindu beto lenda kudibongisa bubu yai sambu na kununga mbangika? Beto fwete yindula ve na ntwala mambu yonso ya mbi yina ta kumina beto. Kana beto yindula yo, beto ta wa boma ya mingi mpi ta kuma ti basusi. Beto ta pesa nzila nde mambu yina ya mbi ya beto ke yindula kulembisa beto na ntwala nde mambu yango kusalama. (Bing. 12:25; 17:22) Boma kele kinwaninu ya ngolo yina “mbeni na [beto], Diabulu,” ke sadilaka sambu na kunwanisa beto. (1 Pie. 5:8, 9) Inki beto lenda sala bubu yai sambu na kuvanda kikesa?

³ Na disolo yai, beto ta longuka mutindu beto lenda kumisa ngolo kinduku na beto ti Yehowa mpi sambu na nki yo kele mfunu na kusala yo ntangu yai. Beto ta longuka mpi mambu yina beto fwete sala sambu na kuvanda kikesa. Na nsuka, beto ta longuka mambu yina beto lenda sala kana bambeni ke menga beto.

4. Na kuwakana ti Baebreo 13:5, 6, nki mambu beto fwete ndima mpi sambu na nki?

⁴ Ndima nde Yehowa ke zolaka nge mpi nde yandi ta yambula  nge ve ata fioti. (Tanga Baebreo 13:5, 6.) Bamvula mingi me luta, Nzozulu ya Nkengi tubaka nde: “Muntu yina ke zabaka Nzambi mbote ta tudila yandi ntima ya mvimba ata na ntangu ya mpasi.” Yo kele kieleka kibeni! Sambu na kununga mbangika, beto fwete zola Yehowa, kutudila yandi ntima ya mvimba mpi kundima nde yandi ke zolaka beto.—Mat. 22:36-38; Yak. 5:11.

5. Inki ta sadisa nge na kubakisa nde Yehowa ke zolaka nge?

⁵ Tanga Biblia konso kilumbu ti lukanu ya kukwenda pene-pene na Yehowa. (Yak. 4:8) Ntangu nge ke tanga, tula dikebi na bikalulu ya mbote ya Yehowa. Sala ngolo na kubakisa nde yandi ke zolaka nge na mambu yina yandi ke tubaka mpi ke salaka. (Kub. 34:6) Yo lenda vanda mpasi sambu bantu ya nkaka kundima nde Nzambi ke zolaka bo sambu bantu me monisilaka bo ntete ve zola. Kana nge ke kudiwa mutindu yai, meka kuyindula mutindu Yehowa me wilaka nge mawa mpi ke monisilaka nge ntima ya mbote konso kilumbu. (Nk. 78:38, 39; Bar. 8:32) Ntangu nge ke tadila mambu yina nge me kutanaka ti yo mpi ke yindula mingi mambu ya nge me tanga na Ndinga ya Nzambi, ntembe kele ve nde nge ta mona mambu mingi ya mbote yina Yehowa me salaka sambu na nge. Kana nge ke monisa ntonda na mambu yina Yehowa ke sadilaka nge, nge ta kumisa ngolo kinduku na nge ti yandi.—Nk. 116:1, 2.

6. Mutindu Nkunga 94:17-19 ke monisa yo, nki mutindu kisambu ya masonga lenda sadisa nge?

⁶ Samba mbala na mbala. Yindula mwana mosi ya fioti na maboko ya tata na yandi. Mwana kele na lutaninu mpi ke tela tata na yandi mambu yonso yina salamaka na kilumbu yina kukonda boma. Nge mpi lenda sala kinduku ya mutindu yai ti Yehowa kana nge ke samba yandi na masonga yonso konso kilumbu. (Tanga Nkunga 94:17-19.) Ntangu nge ke samba Yehowa, “basisa mambu yina kele na ntima na nge bonso masa” mpi tela Tata na nge ya zola mambu yina ke pesa nge boma mpi ke yangisa nge. (Bid. 2:19) Inki mambote nge ta baka? Nge ta ndima kieleka yai ya Biblia, “ngemba ya Nzambi . . . me luta mayele yonso ya kubakisa mambu.” (Bafil. 4:6, 7) Kana nge ke samba mutindu yai, nge ta kuma kibeni nduku ya Yehowa.—Bar. 8:38, 39.

7. Sambu na nki nge fwete kwikila kibeni nde balusilu ya Nzambi ya me tala Kimfumu na yandi ta lungana?

⁷ Ndima nde balusakumunu ya Kimfumu ya Nzambi ta lungana. (Kut. 23:19) Kana nge ke kwikila ve nde balusilu ya Nzambi ta lungana, Satana ti bantu na yandi lenda pesa nge boma kukonda mpasi. (Bing. 24:10; Baeb. 2:15) Inki mutindu nge lenda tula ntima na Kimfumu ya Nzambi ntangu yai? Baka ntangu ya kulonguka balusilu ya Nzambi ya me tala Kimfumu na yandi mpi bikuma yina ke ndimisa nge nde balusilu yango ta lungana. Inki mutindu yo ta sadisa nge? Beto tadila mbandu ya Stanley Jones yina bo tulaka na boloko  bamvula nsambwadi sambu na lukwikilu na yandi. * Inki sadisaka yandi na kubikala ya kwikama? Yandi ke tuba nde: “Lukwikilu na mono vandaka ngolo sambu mono zabaka mambu ya kimfumu ya Nzambi, mono kwikilaka na yo, mono vandaka ve ti baketi-keti, yo yina ata kima mosi ve lendaka kulembisa lukwikilu na mono.” Kana nge ke kwikila kibeni na balusilu ya Nzambi, nge ta kwenda pene-pene na yandi mpi nge ta wa ve boma ya kusadila yandi.—Bing. 3:25, 26.

8. Kikalulu na beto ya kukwenda balukutakanu kele kidimbu ya mbote ya ke monisa nki? Tendula.

⁸ Kwenda mbala na mbala na balukutakanu. Balukutakanu ke sadisaka beto na kukwenda pene-pene na Yehowa. Kana beto ke kwenda na balukutakanu bubu yai, yo ta sadisa beto na ntangu ya mbangika. (Baeb. 10:24, 25) Sambu na nki? Kana beto ke bika nde mambu ya fioti-fioti kukanga beto nzila ya kukwenda na balukutakanu bubu, keti beto ta kuka kuvukana ti bampangi ntangu luzingu na beto ta vanda na kigonsa? Kana beto kele ti kikalulu ya kukwenda na balukutakanu beto ta yambula ve ata bambeni kubuyisa beto. Beto fwete vanda ti kikalulu ya kukwendaka na balukutakanu yantika bubu. Kana beto ke kwendaka na balukutakanu, yo vanda bambeni to baluyalu ta kanga beto ve nzila ya kulemfukila Nzambi na kisika ya kulemfukila bantu.—Bis. 5:29.

9. Sambu na nki kukanga baverse na ntu kele mutindu ya mbote ya kudibongisa sambu na mbangika?

⁹ Kanga baverse yina nge ke zolaka na ntu. (Mat. 13:52) Beto lenda vila baverse sambu mabanza na beto kele ve ya kukuka kansi Yehowa lenda sadila mpeve santu na yandi sambu na kuyibusa beto baverse yango. (Yoa. 14:26) Mpangi-bakala mosi yina bo tulaka na boloko na Allemagne ya Esti tubaka mambu yai: “Mono vandaka na kiese sambu mono kangaka baverse mingi na ntu. Yo sadisaka mono na kuyindula mingi masolo ya Biblia ntangu mono vandaka mono mosi.” Baverse yai sadisaka mpangi yai na kukwenda pene-pene na Yehowa mpi kubikala ya kwikama.

10. Sambu na nki beto fwete kanga bankunga na ntu?

¹⁰ Kanga bankunga na ntu mpi yimba sambu na kukumisa Yehowa. Ntangu Polo ti Silasi vandaka na boloko na Filipi, bo yimbaka bankunga ya Kimfumu yina bo kangaka na ntu. (Bis. 16:25) Mutindu mosi, ntangu bo nataka bampangi  ya Union soviétique na Sibérie, nki mutindu bo pesanaka kikesa? Mpangi-nkento Mariya Fedun tubaka nde: “Beto vandaka kuyimba bankunga yonso yina beto zabaka na mukanda na beto ya bankunga.” Yandi tubaka diaka nde bankunga yina pesaka bo kikesa mpi sadisaka bo na kudiwa pene-pene na Yehowa. Keti nge ke waka kiese ntangu nge ke yimbaka bankunga ya Kimfumu yina nge ke zolaka? Ntangu yai, kanga bankunga yango na ntu! Tala lupangu “ Pesa Mu Kikesa.”

11-12. (a) Mutindu 1 Samuele 17:37, 45-47 ke monisa yo, sambu na nki Davidi vandaka kikesa? (b) Mbandu ya Davidi ke longa beto nki?

¹¹ Sambu na kununga mbangika, nge fwete vanda kikesa. Inki nge ta sala kana nge me konda kikesa? Yibuka nde sambu na kuvanda kikesa yo ke lombaka ve kuvanda nda, ngolo mpi mayele. Yindula ntangu Davidi nwanaka ti Goliati. Kana beto fwanisa Davidi ti Goliati, Davidi vandaka nkufi, ngolo ve, yandi vandaka ve ti binwaninu mpi vandaka ve ti mbele. Kansi yandi vandaka kikesa mingi. Na kikesa yonso, Davidi nwanaka ti muntu yina ya nda ya vandaka lulendo.

¹² Sambu na nki Davidi vandaka kikesa? Yandi kwikilaka kibeni nde Yehowa vandaka ti yandi. (Tanga 1 Samuele 17:37, 45-47.) Davidi tulaka ve dikebi na nene ya Goliati sambu yandi zabaka nde Goliati vandaka kima ya mpamba na meso ya Yehowa. Disolo yai ke longa beto nki? Beto ta vanda kikesa kana beto ke tula ntima nde Yehowa kele ti beto mpi ke ndima nde bambeni na beto kele bima ya mpamba na meso ya Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso. (2 Bans. 20:15; Nk. 16:8) Inki mutindu beto lenda vanda kikesa bubu yai na ntwala nde mbangika kukwisa?

13. Inki mutindu beto lenda kuma kikesa? Tendula.

¹³ Beto lenda kuma kikesa bubu yai kana beto ke samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Sambu na nki? Sambu kisalu ya kusamuna ke sadisaka beto na kutudila Yehowa ntima mpi na kununga boma. (Bing. 29:25) Mutindu nitu ke kumaka ngolo kana beto ke sala bangalasisi, beto ke kumaka kikesa kana beto ke samuna nzo na nzo, na kisika ya bantu mingi, na dibaku ya mbote mpi na bisika ya mumbongo. Kana beto ke samuna ti kikesa bubu yai, beto ta vanda ya kuyilama na kulanda kusamuna ntangu bo ta buyisa kisalu na beto.—1 Bate. 2:1, 2.

14-15. Mbandu ya Nancy Yuen ti Valentina Garnovskaya ke longa beto nki?

 ¹⁴ Mbandu ya bampangi-bankento yai zole ya kwikama yina monisaka mpenza kikesa ke longa beto malongi mingi. Nancy Yuen vandaka nkufi (nda na yandi lutaka ve 1,5 m) kansi yandi vandaka kuwa boma ve. * Yandi yambulaka ve kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. Yo yina, bo tulaka yandi na boloko na Chine kiteso ya bamvula 20. Bamfumu yina vandaka kuyula yandi bangiufula tubaka nde Nancy vandaka “ntu-ngolo” na insi ya mvimba!

¹⁵ Bo tulaka mpi Valentina Garnovskaya na boloko na Union soviétique bambala tatu mpi yandi salaka bamvula kiteso ya 21. * Sambu na nki? Yandi bakaka lukanu ya kulanda kusamuna, yo yina bamfumu bingaka yandi “muntu ya mbi kibeni.” Inki pesaka bampangi-bankento yai zole ya kwikama kikesa? Bo vandaka kundima nde Yehowa vandaka ti bo.

16. Inki ta sadisa beto na kuvanda kikesa?

¹⁶ Mutindu beto tubilaka yo, sambu na kuvanda kikesa beto fwete tula ve ntima na ngolo mpi na mayele na beto. Kansi, beto fwete ndima nde Yehowa kele ti beto mpi nde yandi ta nwanina beto. (Kul. 1:29, 30; Zek. 4:6) Yo ta sadisa beto na kuvanda kikesa.

17-18. Na kuwakana ti Yoane 15:18-21, nki lukebisu Yezu pesaka beto? Tendula.

¹⁷ Beto ke zolaka nde bantu kuzitisa beto kansi kana bantu kumenga beto, beto fwete kudimona ve mpamba. Yezu tubaka nde: “Kiese na beno kana bantu ke menga beno, mpi kana bo ke kula beno, bo ke finga beno, mpi bo ke buya zina na beno nde yo kele ya mbi sambu na Mwana ya muntu.” (Luka 6:22) Inki Yezu zolaka kutuba?

¹⁸ Yezu zolaka kutuba ve nde Bakristu ke zolaka nde bantu kumenga bo. Kansi, yandi kebisaka  beto sambu na mambu yina ta kumina beto. Sambu beto kele ve bantu ya nsi-ntoto, beto ke zingaka na kuwakana ti malongi ya Yezu mpi ke samunaka nsangu yina yandi samunaka. Yo yina, nsi-ntoto ke mengaka beto. (Tanga Yoane 15:18-21.) Beto ke sepedisaka Yehowa mpi kana bantu ke menga beto sambu beto ke zolaka Tata na beto, yo me tala bo.

19. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya bantumwa?

¹⁹ Kubika ve nde mambu yina bantu ke tuba to ke sala kupusa nge na kuwa nsoni sambu nge kele Bambangi ya Yehowa. (Mika 4:5) Beto ta wa ve boma ya bantu kana beto ke landa mbandu ya bantumwa na Yeruzalemi kaka na nima ya lufwa ya Yezu. Bo zabaka nde bantwadisi ya mabundu ya Bayuda vandaka kumenga bo. (Bis. 5:17, 18, 27, 28) Ata mpidina, konso kilumbu bo vandaka kulonga na tempelo mpi na bisika ya bantu mingi sambu na kumonisa nde bo kele balongoki ya Yezu. (Bis. 5:42) Bo tekitaka ve. Beto mpi fwete wa ve boma na kusonga bantu nde beto kele Bambangi ya Yehowa, na kisalu, na nzo-nkanda mpi na kisika ya beto ke zingaka.—Bis. 4:29; Bar. 1:16.

20. Sambu na nki bantumwa vandaka na kiese ata bantu vandaka kumenga bo?

²⁰ Sambu na nki bantumwa vandaka na kiese? Bo zabaka kikuma yina bantu vandaka kumenga bo mpi sambu na bo kumona mpasi vandaka lukumu sambu bo vandaka kusala luzolo ya Yehowa. (Luka 6:23; Bis. 5:41) Ntumwa Piere sonikaka na nima nde: “Ata beno ke mona mpasi sambu na lunungu, beno kele na kiese.” (1 Pie. 2:19-21; 3:14) Kana beto ke bakisa nde bantu ke mengaka beto sambu beto ke salaka mambu ya mbote, beto ta pesa ve nzila nde kimbeni yina kulembisa beto.

21-22. (a) Inki mutindu nge lenda kudibongisa sambu na mbangika? (b) Inki beto ta longuka na disolo yina ke landa?

²¹ Beto ke zaba ve nki ntangu bantu ta bangika beto to bamfumu ta buyisa kisalu na beto. Kansi beto lenda kudibongisa ntangu yai kana beto ke kumisa ngolo kinduku na beto ti Yehowa, beto kele kikesa mpi ke sala ngolo na kununga kimbeni. Kana beto ke kudibongisa bubu yai, yo ta sadisa beto na kulanda kusadila Yehowa.

²² Inki beto ta sala kana bamfumu me buyisa kisalu na beto? Disolo yina ke landa ta tubila minsiku yina ta sadisa beto na kulanda kusadila Yehowa ata bo me buyisa kisalu na beto.