1. Nĩkĩ nĩ tũrabatara kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa kũnyarirũo?

ŨTUKŨ wa mũico mbere ya gĩkuũ gĩake, Jesu Mwathani witũ ooigire atĩ arĩa othe mangĩathuurire gũtuĩka arutwo ake nĩ mangĩamenirũo. (Joh. 17:14) Kuuma hĩndĩ ĩyo nginya ũmũthĩ, Aira ehokeku a Jehova makoretwo makĩnyarirũo nĩ arĩa makararagia ũthathaiya wa ma. (2 Tim. 3:12) O ũrĩa mũthia wa mũtabarĩre ũyũ ũrathiĩ ũkuhĩrĩirie, noguo tũrerĩgĩrĩra gũkarario nĩ thũ citũ o na makĩria.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Nĩkĩ gũkorũo na guoya nĩ ũgwati? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

² Nĩ atĩa tũngĩka ihinda-inĩ rĩrĩ twĩhaarĩrie nĩ ũndũ wa kũnyarirũo? Tũtirabatara gwĩcirĩria maũndũ mothe moru marĩa mangĩtũkora. Tũngĩka ũguo no tũtoorio nĩ guoya na mĩtangĩko. O na no twĩkore tũtooretio nĩ guoya wa maũndũ marĩa tũrecirĩria o na magerio matarĩ maratũkora. (Thim. 12:25; 17:22) Guoya nĩ ũndũ ũmwe mũnene ‘Mũcukani thũ itũ’ ahũthagĩra gũtũũkĩrĩra. (1 Pet. 5:8, 9) Nĩ atĩa tũngĩka ihinda-inĩ rĩrĩ nĩguo tũgĩe na hinya?

³ Thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ, tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩkĩra hinya ũrata witũ hamwe na Jehova, na nĩkĩ nĩ harĩ bata gwĩka ũguo rĩu. Ningĩ nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩka nĩguo twĩkĩre ũmĩrĩru witũ hinya. Na thutha-inĩ nĩ tũkwarĩrĩria ũrĩa tũngĩhiũrania na rũmena kuuma kũrĩ akararia.

4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo gũkorũo na ma naguo kũringana na Ahibirania 13:5, 6, na nĩkĩ?

⁴ Koragwo na ma atĩ Jehova nĩ akwendete na ndarĩ hingo agaagũtiga. (Thoma Ahibirania 13:5, 6.) Mĩaka mĩingĩ mĩhĩtũku, ngathĩti ya Mũrangĩri yoigĩte ũũ: “Mũndũ ũrĩa ũĩ Ngai  wega nĩ arĩmwĩhokaga makĩria hĩndĩ ya magerio.” Na githĩ ũcio ti ũhoro wa ma! Nĩguo tũhote kũũmĩrĩria rĩrĩa tũranyarirũo, twagĩrĩirũo kwenda Jehova na kũmwĩhoka biũ na tũtikanagĩe na nganja atĩ nĩ atwendete.—Mat. 22:36-38; Jak. 5:11.

5. Nĩ maũndũ marĩkũ marĩgũteithagia kũmenya atĩ Jehova nĩ akwendete?

⁵ Thomaga Bibilia o mũthenya ũrĩ na muoroto wa gũkuhĩrĩria Jehova makĩria. (Jak. 4:8) Rĩrĩa ũrathoma, geragia kũrora ngumo cia Jehova. Wĩrutanagĩrie gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa akwendete kũgerera maũndũ marĩa oigaga na ageka. (Tham. 34:6) Andũ amwe no mone ũrĩ ũndũ mũritũ gwĩtĩkia atĩ Ngai nĩ amendete tondũ matirĩ monio wendo. Angĩkorũo nĩ ũiguaga ũguo, geragia o mũthenya kwandĩka maũndũ matiganĩte maronania ũrĩa Jehova akuonetie tha na ũtugi. (Thab. 78:38, 39; Rom. 8:32) Ũngĩĩcũranagia igũrũ rĩgiĩ maũndũ marĩa wĩyoneire o hamwe na marĩa ũrathoma Kiugo-inĩ kĩa Ngai, nĩ ũrĩonaga maũndũ maingĩ marĩa Jehova agwĩkĩire. O ũrĩa ũronania ngatho harĩ Jehova nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa agwĩkĩire, noguo ũrĩkoragwo na ũrata wa hakuhĩ hamwe nake.—Thab. 116:1, 2.

6. Kũringana na Thaburi 94:17-19, mahoya ma kuuma ngoro mangĩgũteithia atĩa?

⁶ Hoyaga kaingĩ. Ta wĩcirie ũhoro wa kahĩĩ kahĩmbĩirio nĩ ithe. Kahĩĩ kau kaiguaga karĩ na ũgitĩri nginya gakambĩrĩria gũitũrũrĩra ithe ũhoro wĩgiĩ maũndũ mega na moru marĩa mekĩkire harĩ ko mũthenya ũcio. O nawe no ũkenere ũrata ta ũcio hamwe na Jehova ũngĩmũkuhĩrĩria na njĩra ya kũhoyaga mahoya ma kuuma ngoro o mũthenya. (Thoma Thaburi 94:17-19.) Rĩrĩa ũraria na Jehova Ithe witũ ũrĩ wendo, “itũrũra ngoro yaku ta maĩ” na ũmũmenyithie guoya na mĩtangĩko ĩrĩa ũrĩ nayo. (Maca. 2:19) Moimĩrĩro marĩkoragwo marĩ marĩkũ? O ta ũrĩa Bibilia yugaga, nĩ ũrĩgĩaga na “thayũ wa Ngai ũrĩa ũkĩrĩte ũtaũku wothe.” (Afil. 4:6, 7) O ũrĩa ũrathiĩ na mbere kũhoya na njĩra ĩyo, noguo ũrĩkuhagĩrĩria Jehova makĩria.—Rom. 8:38, 39.

7. Nĩkĩ nĩ wagĩrĩirũo gũkorũo na ma atĩ ciĩranĩro iria Ngai atwĩrĩire ciĩgiĩ Ũthamaki wake nĩ ikaahinga?

⁷ Koragwo na ma atĩ irathimo cia Ũthamaki wa Ngai nĩ ikaahinga. (Ndar. 23:19) Wĩtĩkio waku harĩ ciĩranĩro icio ũngĩkorũo ũtarĩ na hinya, nĩ ũrĩkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ harĩ Shaitani na arĩa marĩ rungu rwake gũgwĩkĩra guoya. (Thim. 24:10; Ahib. 2:15) Ũngĩkĩra atĩa hinya wĩtĩkio waku harĩ Ũthamaki wa Ngai rĩu? Wĩigĩre muoroto wa gũthuthuria ciĩranĩro cia Ngai ciĩgiĩ Ũthamaki wake na itũmi iria ingĩtũma ũkorũo na ma atĩ ciĩranĩro icio nĩ ikaahinga. Gwĩka ũguo kũngĩkũguna atĩa? Ta wĩcirie ũhoro wa Stanley Jones, ũrĩa woohetwo mĩaka mũgwanja nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wake. * Nĩ kĩĩ kĩamũteithirie  gũkirĩrĩria arĩ na wĩhokeku? Ooigire ũũ: “Wĩtĩkio wakwa warĩ na hinya nĩ ũndũ wa kũmenya ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai, maũndũ marĩa ũkaahingia, na ndiarĩ na nganja na ũndũ ũcio. Kwoguo gũtirĩ mũndũ ũngĩatũmire ndige Jehova.” Ũngĩkoragwo na wĩtĩkio mũrũmu harĩ ciĩranĩro cia Ngai, nĩ ũrĩkuhagĩrĩria Jehova makĩria na ndũrĩ hĩndĩ ũgaatoorio nĩ guoya.—Thim. 3:25, 26.

8. Mwerekera witũ wĩgiĩ gũthiĩ mĩcemanio ũngĩtũteithia kũmenya ũndũ ũrĩkũ? Taarĩria.

⁸ Thiaga mĩcemanio ya Gĩkristiano ũtegũtĩrĩria. Mĩcemanio nĩ ĩtũteithagia gũkuhĩrĩria Jehova makĩria. Mwerekera witũ wĩgiĩ gũthiĩ mĩcemanio no ũtũteithie gwĩthima kana nĩ tũkaahota gũkirĩrĩria kũnyarirũo ihinda rĩrĩa rĩroka. (Ahib. 10:24, 25) Na njĩra ĩrĩkũ? Tũngĩtĩkĩria tũmaũndũ tũnini tũgirie tũthiĩ mĩcemanio ihinda-inĩ rĩrĩ, gũgaathiĩ atĩa ihinda rĩroka tũngĩkabatara kũingĩria mĩoyo itũ ũgwati-inĩ nĩguo tũcemanie hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ? Tũngĩtua itua irũmu rĩa gũthiaga mĩcemanio, tũtingĩtiga gũthiĩ mĩcemanio rĩrĩa akararia mageria gũtũgiria gũcemania hamwe. Rĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa gũkũria wendo harĩ mĩcemanio itũ. Tũngĩkorũo nĩ twendete gũthiĩ mĩcemanio, gũtirĩ ũkararia o na kana watho wa thirikari ũngĩtũma tũtige gwathĩkĩra Ngai handũ ha andũ.—Atũm. 5:29.

9. Nĩkĩ kũiga maandĩko meciria-inĩ nĩ ũndũ mwega wa kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa kũnyarirũo?

⁹ Igaga maandĩko marĩa wendete meciria-inĩ. (Mat. 13:52) No wage kũririkana maũndũ na njĩra nginyanĩru, ĩndĩ Jehova no ahũthĩre roho wake mũtheru ũrĩa ũrĩ hinya gũgũteithia ũririkane maandĩko marĩa ũigĩte meciria-inĩ. (Joh. 14:26) Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe woohetwo East Germany ooigire ũũ: “Gũkinyĩria hĩndĩ ĩyo nĩ ndaigĩte meciria-inĩ maandĩko magana maigana ũna na kĩu kĩarĩ kĩrathimo kĩnene! O na gũtuĩka nĩ ndaakoragwo na ihooru, ndaigaga meciria makwa marahũkĩte na njĩra ya gwĩcũrania maũndũ matiganĩte ma Bibilia.” Maandĩko macio nĩ maateithirie mũrũ wa Ithe witũ gũikara hakuhĩ na Jehova na gũkirĩrĩria arĩ na wĩhokeku.

10. Twagĩrĩirũo kwĩruta nyĩmbo nĩkĩ?

¹⁰ Wĩrutage na ũkaina nyĩmbo cia kũgooca Jehova. Rĩrĩa Paulo na Sila moohetwo Filipi, maainire nyĩmbo iria maaigĩte meciria-inĩ. (Atũm. 16:25) Rĩrĩa ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa Soviet Union maatwarirũo ithamĩrio Siberia-rĩ, meeĩkagĩra hinya atĩa? Mwarĩ wa Ithe witũ Mariya Fedun ooigire ũũ: “Twainaga nyĩmbo iria ciothe tuoĩ kuuma ibuku-inĩ rĩa nyĩmbo.”  Ooigire atĩ nyĩmbo icio nĩ ciamomĩrĩirie othe na ikĩmateithia kũigua marĩ hakuhĩ na Jehova. Hihi nĩ ũiguaga wagĩa hinya rĩrĩa waina nyĩmbo iria wendete? Angĩkorũo nĩguo, wĩrute nyĩmbo icio rĩu!—Rora gathandũkũ “ He Ũmĩrĩru.”

11-12. (a) Kũringana na 1 Samueli 17:37, 45-47, Daudi aarĩ na ũcamba nĩkĩ? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata tũreruta kuumana na kĩonereria kĩa Daudi?

¹¹ Nĩguo tũhote gwĩtiiria kũnyarirũo, nĩ tũrabatara ũmĩrĩru. Ũngĩigua atĩ ndũrĩ na ũmĩrĩru-rĩ, nĩ atĩa ũngĩka? Ririkana atĩ ũmĩrĩru wa ma ndwĩhocetie harĩ kĩũga gĩaku, hinya, kana ũhoti waku. Ta wĩcirie ũrĩa Daudi arĩ kamwana aang’ethanĩire na Goliathu. Daudi akĩringithanio na irimũ rĩu, aarĩ mũnini, ndaarĩ na hinya, na ndaarĩ na matharaita mega. Daudi o na ndaarĩ na rũhiũ rwa njora. O na kũrĩ ũguo, aarĩ na ũmĩrĩru mũnene. Daudi aateng’erire arĩ na ũcamba agĩthiĩ kũrũa na irimũ rĩu rĩarĩ na mwĩtĩo.

¹² Daudi aarĩ na ũcamba mũnene ũguo nĩkĩ? Eetĩkĩtie biũ atĩ Jehova aarĩ hamwe nake. (Thoma 1 Samueli 17:37, 45-47.) Daudi ndaaigire meciria harĩ ũrĩa Goliathu aarĩ mũnene akĩringithanio nake. Handũ ha ũguo, aaigire meciria harĩ ũrĩa Goliathu aarĩ kĩndũ hatarĩ akĩringithanio na Jehova. Tũreruta atĩa kuumana na ũhoro ũcio? Nĩ tũrĩkoragwo na ũmĩrĩru twakorũo na ma atĩ Jehova arĩ hamwe na ithuĩ, na twakorũo tũtarĩ na nganja atĩ akararia aitũ nĩ kĩndũ hatarĩ makĩringithanio na Ngai Mwene-Hinya-Wothe. (2 Maũ. 20:15; Thab. 16:8) Tũngĩhota atĩa gũkũria ũmĩrĩru ihinda-inĩ rĩrĩ mĩnyamaro ĩtanambĩrĩria?

13. Tũngĩkũria ũmĩrĩru atĩa? Taarĩria.

¹³ No tũkũrie ũmĩrĩru ihinda-inĩ rĩrĩ na njĩra ya kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Nĩkĩ? Tondũ kũhunjia nĩ gũtũteithagia kwĩhoka Jehova na kũniina guoya ũrĩa tũngĩkorũo naguo kwerekera andũ. (Thim. 29:25) O ta ũrĩa mwĩrĩ witũ ũgĩaga na hinya rĩrĩa twemenyeria, ũmĩrĩru witũ nĩ ũgĩaga na hinya rĩrĩa tũrahunjia nyũmba kwa nyũmba, kũndũ kwa mũingĩ, kũndũ kwa biacara, na rĩrĩa tũrĩ mĩhang’o-inĩ itũ. Tũngĩkũria ũmĩrĩru wa kũhunjia rĩu, nĩ tũrĩkoragwo twĩhaarĩirie wega gũthiĩ na mbere kũhunjia o na wĩra witũ ũngĩhũũrũo marubuku.—1 Thes. 2:1, 2.

14-15. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta kuuma harĩ Nancy Yuen na Valentina Garnovskaya?

¹⁴ No twĩrute maũndũ maingĩ na kĩonereria kĩa aarĩ a Ithe witũ erĩ ehokeku moonanirie  ũmĩrĩru mũnene. O na gũtuĩka mwarĩ wa Ithe witũ Nancy Yuen aarĩ wa fiti ithano tu, aarĩ na ũmĩrĩru mũnene. * Ndaatigire kũhunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, akĩohwo makĩria ma mĩaka 20 bũrũri-inĩ wa China. Thigari iria ciamũhũngaga mahũri cioigire atĩ nĩwe warĩ “mũndũ ũrĩa warehaga gĩtango kĩnene” thĩinĩ wa bũrũri wao.

¹⁵ Nake mwarĩ wa Ithe witũ Valentina Garnovskaya oohirũo thĩinĩ wa Soviet Union maita matatũ ngũrani kwa ihinda ta rĩa mĩaka 21. * Nĩkĩ? Aatuĩte itua rĩa gũthiĩ na mbere kũhunjia nginya thigari ikĩmwĩta “mwĩki-naĩ mũũru mũno.” Aarĩ a Ithe witũ acio erĩ maahotire atĩa kuonania ũmĩrĩru ta ũcio? Maarĩ na ma atĩ Jehova aarĩ hamwe nao.

16. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩtũteithia tũkorũo na ũmĩrĩru wa ma?

¹⁶ O ta ũrĩa tweruta, nĩguo tũkorũo na ũmĩrĩru, tũtiagĩrĩirũo kwĩhoka hinya kana ũhoti witũ ithuĩ ene. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo gwĩtĩkia atĩ Jehova arĩ hamwe na ithuĩ na atĩ nĩwe ũratũrũĩrĩra. (Gũcok. 1:29, 30; Zek. 4:6) Ũndũ ũcio nĩguo ũngĩtũteithia tũkorũo na ũmĩrĩru wa ma.

17-18. Nĩ mũkaana ũrĩkũ Jesu aatũheire ta ũrĩa Johana 15:18-21 yonanĩtie? Taarĩria.

¹⁷ Nĩ tũkenaga hĩndĩ ĩrĩa andũ matuonia gĩtĩo, no tũtiagĩrĩirũo kwĩigua ta tũtagĩrĩire andũ mangĩtũmena. Jesu ooigire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ inyuĩ rĩrĩa rĩothe andũ maamũthũũra, na rĩrĩa meyamũrania na inyuĩ na maamũnyũrũria na maamũthũkĩria rĩĩtwa nĩ ũndũ wa Mũrũ wa mũndũ.” (Luk. 6:22) Jesu eendaga kuuga atĩa?

¹⁸ Jesu ndeendaga kuuga atĩ Akristiano nĩ mangĩgakenera rĩrĩa maramenwo. Ithenya rĩa ũguo aarutire mũkaana wĩgiĩ ũndũ ũngĩhaanĩka harĩ ithuĩ. Ithuĩ tũtirĩ gĩcunjĩ gĩa thĩ ĩno. Tũtũũraga kũringana na morutani ma Jesu na tũkahunjia ndũmĩrĩri ĩrĩa aahunjagia.  Na nĩ ũndũ ũcio thĩ nĩ ĩtũthũire. (Thoma Johana 15:18-21.) Twendaga gũkenia Jehova. Andũ mangĩtũthũũra nĩ ũndũ wa kwenda Ithe witũ, ũcio nĩ thĩna wao.

19. Tũngĩĩgerekania atĩa na kĩonereria gĩa atũmwo?

¹⁹ Ndũkanareke ũndũ o na ũmwe andũ mangiuga kana meke ũtũme ũigue thoni nĩ ũndũ wa gũkorũo ũrĩ Mũira wa Jehova. (Mik. 4:5) No twĩrute gũtooria guoya ũrĩa ũrehagwo nĩ andũ tũngĩĩcũrania ũhoro wa kĩonereria kĩrĩa atũmwo maaigire thĩinĩ wa Jerusalemu thutha wa gĩkuũ kĩa Jesu. Nĩ maamenyaga atĩ atongoria a ndini ya Kĩyahudi nĩ maamathũire mũno. (Atũm. 5:17, 18, 27, 28) Ĩndĩ matiatigire gũthiĩ o mũthenya hekarũ-inĩ na kwĩmenyithania mũingĩ-inĩ atĩ o nĩ arutwo a Jesu. (Atũm. 5:42) Matiarekire guoya ũmatoorie. O na ithuĩ no tũtoorie guoya tũngĩĩmenyithanagia kaingĩ atĩ tũrĩ Aira a Jehova rĩrĩa tũrĩ wĩra-inĩ, cukuru, kana kũrĩa tũikaraga.—Atũm. 4:29; Rom. 1:16.

20. Atũmwo maarĩ na gĩkeno nĩkĩ o na gũtuĩka nĩ maathũirũo?

²⁰ Atũmwo maarĩ na gĩkeno nĩkĩ? Nĩ maamenyaga kĩrĩa gĩatũmaga mathũũrũo, na moonaga kĩrĩ gĩtĩo kũnyarirũo nĩ ũndũ wa gwĩka wendi wa Jehova. (Luk. 6:23; Atũm. 5:41) Thutha ũcio mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ: “O na mũngĩnyamarĩka nĩ ũndũ wa ũthingu-rĩ, nĩ mũrĩkenaga.” (1 Pet. 2:19-21; 3:14) Tũngĩtaũkĩrũo atĩ tũmenagwo nĩ ũndũ wa gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire, tũtirĩ hĩndĩ tũgetĩkĩria rũmena rũrĩa andũ matũmenete naruo rũtũme tũtoorio nĩ guoya.

21-22. (a) Ũtuĩte itua rĩa gwĩka atĩa nĩguo wĩhaarĩrie nĩ ũndũ wa kũnyarirũo? (b) Tũkaarĩrĩria maũndũ marĩkũ gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire?

²¹ Tũtiũĩ rĩrĩa andũ mangĩambĩrĩria gũtũnyarira o na kana rĩrĩa ũthathaiya witũ harĩ Jehova ũngĩhũũrũo marubuku. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũĩ atĩ no twĩhaarĩrie rĩu na njĩra ya gwĩkĩra hinya ũrata witũ hamwe na Jehova, gũkũria ũmĩrĩru, na kwĩruta kũhiũrania na rũmena rũrĩa andũ makoragwo naruo gũtwerekera. Kwĩhaarĩria rĩu nĩ gũgaatũteithia kwĩhanda wega ihinda-inĩ rĩrĩa rĩroka.

²² No rĩrĩ, ĩ ũthathaiya witũ ũngĩhũũrũo marubuku? Gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire nĩ tũkaarĩrĩria morutani ma Bibilia mangĩtũteithia gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova o na tũngĩhũũrũo marubuku.