1. Ki kabakalañi haluswanela kuitukiseza kunyandiswa?

FA BUSIHU bwahae bwa mafelelezo pili asika bulaiwa kale, Mulenaa luna Jesu naatalusize kuli batu kaufela bane bakaba balutiwa bahae nebaka toiwa. (Joa. 17:14) Ni kacenu, Lipaki za Jehova babasepahala basweli kunyandiswa ki batu babalwanisa bulapeli bwa niti. (2 Tim. 3:12) Mafelelezo a lifasi le hanzaa atumela, lulibelela kuli lila zaluna lika lulwanisa hahulu nikufita.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Ki kabakalañi halusa swaneli kuba ni sabo? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

² Lukona kuitukiseza cwañi nyandiso ka nako ya cwale? Halutokwi kunahanela cimo lika kaufela zemaswe zekaezahala ku luna. Haiba lueza cwalo, lukakenelwa ki sabo mi lukaikalelwa hahulu. Mi kueza cwalo kukona kutahisa kuli lutuhele kusebeleza Mulimu mane pili lusika talimana kale ni nyandiso. (Liprov. 12:25; 17:22) “Sila [saluna], yena Diabulosi” ubata kuli lukenelwe ki sabo ilikuli aluswase ka bunolo. (1 Pit. 5:8, 9) Kacwalo, luswanela kuezañi ka nako ye ilikuli luitukiseze kutiyela nyandiso?

³ Mwa taba ye, lukanyakisisa molukona kutiiseza silikani saluna ni Jehova ni libaka haluswanela kueza cwalo ka nako ya cwale. Hape, lukanyakisisa zeluswanela kueza kuli lube ni bundume. Mi sa mafelelezo, lukanyakisisa zekona kulutusa kuitiisa halutoiwa ki batu.

4. Ka kuya ka liñolo la Maheberu 13:5, 6, ki buikolwiso mañi boluswanela kuba ni bona, mi ki kabakalañi?

⁴ Mube ni buikolwiso bwa kuli Jehova wamilata mi hanaa kumisiya nikamuta. (Mubale Maheberu 13:5, 6.) Lilimo zeñata  kwamulaho, Tawala ya Mulibeleli yeñwi neibulezi kuli: “Mutu yaziba hande Mulimu uka musepa hahulu ka nako ya nyandiso.” Manzwi ao ki a niti luli! Kuli lukone kutiyela nyandiso, luswanela kulata Jehova ni kumusepa ka kutala, mi haluswaneli kukakanya kuli walulata.—Mat. 22:36-38; Jak. 5:11.

5. Ki lika mañi zeka mitusa kukolwa kuli Jehova wamilata?

⁵ Mubalange Bibele zazi ni zazi ka mulelo wa kutiisa silikani samina ni Jehova. (Jak. 4:8) Hamunze mubala Bibele, mulemuhe tulemeno totunde twanani tona Jehova. Mulike kuutwisisa mwamilatela hamubala litaba zabulezi ni zaezize. (Exo. 34:6) Batu babañwi kubabelanga taata kulumela kuli Mulimu wabalata kabakala kuli hakuna mutu yakile ababonisa lilato. Haiba ni mina ki mona momuikutwela cwalo, zazi ni zazi mulike kuñola mukoloko obonisa mo Jehova aboniselize kuli wamilata. (Samu 78:38, 39; Maro. 8:32) Hamuka nahanisisa zeezahezi mwa bupilo bwamina ni kunahanisisa zemubalile mwa Bibele, mukafumana litaba zeñata zebonisa lika zamiezelize Jehova. Haiba muitebuha lika kaufela zamiezeza Jehova, silikani samina ni yena sikatiya.—Samu 116:1, 2.

6. Ka kuya ka liñolo la Samu 94:17-19, kulapela kuzwelela kwatasaa pilu kuka mitusa cwañi?

⁶ Mulapelange kamita. Luungeñi kuli mwanana wamushimani ukumbatilwe ki bo ndatahe. Mwanana yo uikutwa kulukuluha kuli mane utaluseza bo ndatahe lika zende ni zemaswe zeezahezi ku yena zazi leo. Ni mina mwakona kuikola silikani sesicwalo ni Jehova haiba zazi ni zazi mulapela ku yena kuzwelela kwatasaa pilu. (Mubale Samu 94:17-19.) Hamunze mulapela ku Jehova, ‘musulule pilu yamina sina mezi’ mi mutaluseze Ndataa mina yalilato lika kaufela zemuikalezwi ni zemibilaeza. (Mali. 2:19) Kueza cwalo kuka mitusa cwañi? Mukaba ni “kozo ya Mulimu yefita kutwisiso kaufela.” (Mafil. 4:6, 7) Haiba mulapela ku Jehova kamita, mukaikutwa kuba bukaufi hahulu ni yena.—Maro. 8:38, 39.

7. Ki kabakalañi hamuswanela kuba ni buikolwiso bwa kuli lisepiso za Mubuso wa Mulimu likatalelezwa?

⁷ Mube ni buikolwiso bwa kuli lisepiso za Mubuso wa Mulimu likatalelezwa. (Num. 23:19) Haiba hamusika ikolwisisa kuli lisepiso zeo likatalelezwa, kukabela bunolo Satani ni basebelisana ni bona kumisabisa. (Liprov. 24:10; Maheb. 2:15) Muswanela kuezañi cwale kuli muikolwisise kuli lisepiso za Mubuso wa Mulimu likatalelezwa? Mueze lipatisiso ka za lisepiso za Mubuso wa Mulimu ni libaka hamukona kukolwa kuli lisepiso zeo likatalelezwa. Kueza cwalo kuka mitusa cwañi? Halunyakisiseñi mutala wa Muzwale Stanley Jones, yanaatamezwi tumelo yahae ka lilimo ze 7. * Ki lika mañi zenee mutusize kuitiisa ka nako yeo kaufela? Muzwale yo utalusa kuli: “Nenizwezipili kuba ni tumelo yetiile kabakala kuli neniziba seuka eza  Mubuso wa Mulimu mi nenikozwi kuli lisepiso zaona likatalelezwa.” Haiba muba ni tumelo yetiile ya kuli lisepiso za Mulimu likatalelezwa, mukaikutwa kuba bukaufi hahulu ni Jehova mi hakuna nto yeka mipaleliswa kuzwelapili kumusebeleza.—Liprov. 3:25, 26.

8. Moluungela mikopano yaluna kacenu kubonisañi? Mutaluse.

⁸ Mufumanehange kwa mikopano ya puteho kamita. Mikopano ilutusa kusutelela hahulu ku Jehova. Moluungela mikopano yaluna kacenu kubonisa haiba kwapili lukakona kutiyela nyandiso kamba kutokwa. (Maheb. 10:24, 25) Ki kabakalañi halubulela cwalo? Haiba lupalelwa kufumaneha kwa mikopano ka nako ya cwale bakeñisa butata bobunyinyani bolukopani ni bona, kana kwapili lukakona kubeya bupilo bwaluna mwa lubeta ilikuli lukone kukopana hamoho ni mizwale babañwi? Kono haiba ka nako ya cwale lufumanehanga kwa mikopano kamita, haluna kutuhela kukopana ni mizwale babañwi balwanisi habaka lika kulupaleliswa kueza cwalo kwapili. Kacwalo, ye ki yona nako ya kubonisa kuli luunga mikopano yaluna kuba ya butokwa. Haiba lulata kufumanehanga kwa mikopano ya puteho, lukazwelapili kuutwa Mulimu kufita batu niha lukalwaniswa kamba kuhaniswa kukopana ki ba muuso.—Lik. 5:29.

9. Ki kabakalañi kupeta mañolo haili nzila yende ya kuitukiseza ka yona nyandiso?

⁹ Mupete mañolo emutabela hahulu. (Mat. 13:52) Mwendi hamuna hande buikoneli bwa kuhupula lika, kono Jehova wakona kumifa moya wahae okenile kuli umituse kuhupula mañolo emupetile. (Joa. 14:26) Muzwale yomuñwi yanaatamilwe ni kubeiwa anosi mwa sitokisi kwa East Germany naabulezi kuli: “Nenitabile hahulu kuli ka nako yeo nese nipetile kale mañolo amañata! Nihaike kuli nenili ninosi, neniipatehisize ka kunahanisisa litaba zeshutana-shutana za mwa Bibele.” Mañolo anaapetile muzwale waluna naamutusize kuikutwa kuba bukaufi ni Jehova ni kuzwelapili kuitiisa ka busepahali.

10. Ki kabakalañi haluswanela kupeta lipina?

¹⁰ Mupete lipina zelumbeka Jehova mi muliopelange. Paulusi ni Silasi hane batamilwe mwa Filipi, nebaopezi lipina zelumbeka Mulimu zene bapetile. (Lik. 16:25) Ka mukwa oswana, mizwale baluna bane bapila mwa linaha zenebusiwanga ki puso ya Soviet ni bona nebatiisizwe ka kuopela lipina hane baisizwe mwa buhapiwa kwa naha ya Siberia. Kaizeli Mariya  Fedun hahupula taba yeo, utalusa kuli: “Neluopezi lipina kaufela zene luziba mwa buka yaluna ya lipina.” Mi naatalusize kuli lipina zeo nelisusuelize mañi ni mañi wabona mi neli batusize kuikutwa kuba bukaufi hahulu ni Jehova. Kana ni mina muikutwanga kutiiswa hamuopela lipina zemutabela hahulu mwa buka ya lipina kamba fa webusaiti yaluna? Haiba ki cwalo, mupete lipina zeo ka nako ya cwale!—Mubone mbokisi yeli, “ Unife Bundume.”

11-12. (a) Ka kuya ka 1 Samuele 17:37, 45-47, ki lika mañi zenetusize Davida kuba ni bundume? (b) Ki tuto mañi ya butokwa yeluituta kwa mutala wa Davida?

¹¹ Kuli lukone kuitiisa halunyandiswa, lutokwa kuba ni bundume. Ki lika mañi zemuswanela kueza haiba muikutwa kuli hamuna bundume? Muhupule kuli bundume habusika itinga fa siyemo sa mutu, maata anani ona kamba buikoneli bwahae. Halunyakisiseñi mutala wa Davida hanaayo lwana ni Goliati. Davida neli yomunyinyani hahulu habapanywa ku Goliati yanaali singangalume, mi naasina lilwaniso za ndwa zeswanela. Mane naasina nihaiba mukwale. Kono Davida naanani bundume. Amata kuli ayo lwana ni singangalume seo sene siikutwisisa.

¹² Ki lika mañi zenetusize Davida kuba ni bundume bobutuna cwalo? Naanani tumelo yetuna ya kuli Jehova naali ni yena. (Mubale 1 Samuele 17:37, 45-47.) Davida naasika isa pilu kwa butuna bwa Goliati haibapanya ku yena. Kono naaisize pilu kwa butuna bwa Jehova hamubapanya ku Goliati. Taba ye ilulutañi? Lukaba ni bundume haiba luba ni tumelo ya kuli Jehova uinzi ni luna ni kukolwa kuli Mulimu waluna Yamaata Kaufela ki yomutuna hahulu kufita baba lulwanisa. (2 Makol. 20:15; Samu 16:8) Ki lika mañi zeluswanela kueza kuli lube ni bundume bobutuna cwale pili nako ya nyandiso isika fita kale?

13. Ki lika mañi zekona kulutusa kuba ni bundume bobutuna? Mutaluse.

¹³ Kukutaza taba yende ya Mubuso wa Mulimu kulutusa kuba ni bundume bobutuna. Kabakalañi? Kabakala kuli halukutaza, lubonisa kuli lusepile Jehova mi lufelisize sabo ya kusaba batu. (Liprov. 29:25) Sina feela mibili yaluna haitiiswangwa halueza lipapali za kutiisa mubili, bundume bwaluna ni bona bwaekezehanga halukutaza fa ndu ni ndu, mwa libaka za nyangela, halukutaza ka kutandalelwa, ni halukutaza mwa libaka mokuezezwa lipisinisi. Haiba luikataza kuba ni bundume bwa kukutaza  ka nako ya cwale, lukakona kukutaza nihaiba ka nako yeuka kwalelwa musebezi waluna.—1 Mates. 2:1, 2.

14-15. Luitutañi kwa mutala wa bo Nancy Yuen ni bo Valentina Garnovskaya?

¹⁴ Lwakona kuituta tuto ya butokwa kwa mitala ya likaizeli bababeli babasepahala bane babonisize bundume bobutuna. Bo Nancy Yuen neli batu babakuswani; nebaeza feela mita iliñwi ni licika, kono nebasa sabiswi ki sesiñwi. * Nebahanile kutuhela kukutaza taba yende ya Mubuso wa Mulimu. Kabakaleo, batamiwa ka lilimo zefitelela 20 mwa naha ya China. Makwambuyu ba muuso bane babatosangisa nebabulezi kuli mwa naha yabona kaufela “hakuna mutu yanani hahulu sinundwe inge bona!”

¹⁵ Bo Valentina Garnovskaya nebatamilwe halaalu mwa naha ya Russia, mi nebapikile lilimo ze 21 ka nako yeo kaufela. * Ki kabakalañi hane batamilwe? Nebaikatulezi kuzwelapili kukutaza kuli mane nebaatuzwi kuli ki “likebenga zesabisa.” Ki lika mañi zenetusize likaizeli babasepahala bababeli bao kuba ni bundume? Nebanani buikolwiso bwa kuli Jehova naali ni bona.

16. Ki lika mañi zekona kulutusa kuba ni bundume luli?

¹⁶ Sina feela mose lunyakisiselize, kuli lube ni bundume haluswaneli kuitinga fa maata kamba buikoneli bwaluna. Kono luswanela kuba ni buikolwiso bwa kuli Jehova uinzi ni luna mi ki yena yalulwanela. (Deut. 1:29, 30; Zak. 4:6) Buikolwiso bo ki bona bobu lutusa kuba ni bundume luli.

17-18. Ka kuya ka liñolo la Joani 15:18-21, Jesu naalufile temuso mañi? Mutaluse.

¹⁷ Kaufelaa luna luikutwanga hande batu babañwi haba lukuteka, kono haluswaneli kuikutwa kuli haluna tuso haiba batu babañwi balutoya. Jesu naabulezi kuli: “Tabo ki yamina, batu haba mitoya, haba mileleka, kumishubula, ni kumisinya libizo kuli mu babamaswe kabakala Mwanaa mutu.” (Luka 6:22) Jesu naatalusañi hanaabulezi manzwi ao?

 ¹⁸ Jesu naasatalusi kuli Bakreste nebaka tabela kutoiwa. Kono naalulemusa feela lika zeneka ezahala ku luna. Halu ba lifasi. Lusebelisa lituto zanaalutile Jesu mwa bupilo bwaluna mi lukutaza lushango lwanaakutalize. Kabakaleo, lifasi lilutoile. (Mubale Joani 15:18-21.) Lubata kutabisa Jehova. Haiba batu balutoile kabakala kuli lulata Ndataa luna, uzibe bo haki butata bwaluna.

19. Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa baapositola?

¹⁹ Musike mwatuhelela nto ifi kamba ifi yebakona kubulela batu kamba kueza kutahisa kuli muswabele kuba yomuñwi wa Lipaki za Jehova. (Mika 4:5) Kunyakisisa zene baezize baapositola bane bapila mwa Jerusalema hamulaho wa lifu la Jesu, kuka lutusa kusasaba batu. Baapositola bao nebaziba kuli babahulu ba bulapeli bwa Sijuda neba batoile. (Lik. 5:17, 18, 27, 28) Kono zazi ni zazi nebayanga kwa tempele ni kuizibahaza kuli neli balutiwa ba Jesu ka kukutaza fa nyangela. (Lik. 5:42) Nebasika saba batu. Ni luna lwakona kufelisa sabo ya kusaba batu ka kuitibahazanga ku babañwi kuli lu Lipaki za Jehova, ibe kwa mubeleko, kwa sikolo, kamba mwa silalanda selupila ku sona.—Lik. 4:29; Maro. 1:16.

20. Ki kabakalañi baapositola hane banani tabo niha nebatoilwe?

²⁰ Ki kabakalañi baapositola hane banani tabo niha nebatoilwe? Nebaziba libaka hane batoilwe, mi nebatabile kakuli nebanyandiswa kabakala kueza tato ya Jehova. (Luka 6:23; Lik. 5:41) Hasamulaho, muapositola Pitrosi naañozi kuli: “Niha munyanda kabakala kuluka, munani tabo.” (1 Pit. 2:19-21; 3:14) Ni luna haiba luutwisisa kuli batu balutoile bakeñisa kuli lueza zelukile, haluna kuba ni sabo ni kutuhela kusebeleza Jehova.

21-22. (a) Muikatulezi kuezañi ilikuli muitukiseze nyandiso? (b) Lukanyakisisañi mwa taba yetatama?

²¹ Haluzibi nako luli foika kalela nyandiso kamba fouka kwalelwa musebezi waluna ki ba muuso. Kono lwaziba kuli ye ki yona nako ya kuitukiseza cimo nyandiso ka kutiisa silikani saluna ni Jehova, kuba ni bundume ni kuitiisa halutoiwa ki batu. Haiba luitukiseza cimo ka nako ya cwale, lukakona kuzwelapili kusebeleza Jehova kwapili.

²² Kono kucwañi haiba bulapeli bwaluna bukwalelwa? Mwa taba yetatama, lukanyakisisa likuka zeka lutusa kuzwelapili kusebeleza Jehova bulapeli bwaluna niha bukakwalelwa.