1. Er nan i gbe u se wa agoyol sha ci u tôvacana?

HEN tugh mbu kpernan i wua Ter wase Yesu la, a kaa ér mba ve soo u lun mbahenen nav cii a kôr ve ihyom. (Yoh. 17:14) Zan zan nyian kpa mbaahendanev mba tôvon mba ve lu civir Yehova sha mimi la a ican. (2 Tim. 3:12) Er mkur u tar ne a mgbôghom ne, se fa je ser mbaihyomov asev vea hemba hendan a vese cii.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Ka nyi i gbe u se fa sha kwagh u mcieme? (b) Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

² Se wa agoyol hegen sha er se va kôrcio u wan ishima a tôvacan nena? Ityôkyaa ngi i se yem henen sha hanma ican i alaghga se va tagher a mi ken hemen la ga. Aluer se kaa ser se er nahan yô, alaghga a cier se iyol shi ishima ia nyian se kpaa. Kwagh a luun nahan yô, alaghga se cia se de u civir Yehova cii je ve ican shon jim jim ia va haa angahar ye. (Anz. 12:25; 17:22) Mciem ka ityumugh ki vesen ki ‘orihyom wase diabolo’ ka a shi nôngon ér una zôhô se a mi yô. (1 Pet. 5:8, 9) Nahan ka nyi se er hegen sha er se wa agoyol u va wan ishima a atsana?

³ Se lu henen ken ngeren ne er se seer taver ikyar i se ye a Yehova la, man er i hii ve i gbe hange hange u se er kwagh ne hegen yô. Shi se time se fa kwagh u se er ve se seer lun a ishimataver yô. Se been yô, se mase timen fan kwagh u se fatyô u eren zum u ior ve ker se ihyom yô.

4. Mbaheberu 13:5, 6, kaa a vese ér nyi, man gba hange hange u se na mkaanem mara jighjigh sha ci u nyi?

⁴ Fa wer u doo Yehova ishima shi mayange una kende u ga. (Ôr Mbaheberu 13:5, 6.) Iyoukura yange i ôr kwagh ugen ken anyom a karen ken ijime nahan ér: “Or u nan fe Aôndo tsembelee  yô, ka nan hemba suur sha a na ken shighe u nan tagher a ican la cii.” Mkaanem mara ka ma mimi! Cii man se wa ishima a ican yô, saa Yehova una doo se ishima shi se suur sha a na vangertiôr, shi mayange se lu a akperan ser Yehova soo se shin a soo se ga ze.—Mat. 22:36-38; Yak. 5:11.

5. Ka nyi ia wase u u fan wer u doo Yehova ishima?

⁵ Ôron Bibilo ayange ayange shi awashima wou yô, i lu u seer kporom ikyua a Yehova. (Yak. 4:8) Zum u u lu ôron Bibilo yô, ver ishima sha aeren a Yehova a doon tsung la. Kwaghôron na man ieren na i wase u nôngo u kaven er u doo un ishima tsung yô. (Eks. 34:6) Alaghga a taver mbagen u nan jighjigh ér Aôndo soo ve sha ci u i lu je kpa or ngu a tese ve dooshima ga. Aluer kape ka i lu u la yô, nôngo hanma iyange yô, u nger igbenda i Yehova a zungwe u mhôônom shi a er a we kundu kundu yô. (Ps. 78:38, 39; Rom. 8:32) Aluer u ngu henen sha kwagh u mlu wou iyol you shi gbidyen kwar sha kwagh u u er ken Mkaanem ma Aôndo la yô, ka keng u lu a akaa kpishi a ngeren inya, a Yehova a er a we yô. Aluer u ngu a iwuese tsung sha akaa a Yehova a er u la shi iwuese la ngi seer a seer yô, mlu wou vea na una seer taver.—Ps. 116:1, 2.

6. Er i pase ken Pasalmi 94:17-19 nahan, msen u eren a ishima i môm la una wase u nena?

⁶ Eren msen hanma shighe. Tôô ase wer Ter ugen kuve wan na gban gban; kundu wan la iyol kpen kpen, maa ngu lamen a Ter na gbar gbar sha akaa a doon man a vihin a a er un ken iyange la jimin cii yô. We kpa aluer u kporom ikyua a Yehova sha u eren msen hen a na hanma iyange a ishima i môm yô, kape u lu a na kôôsôô je la. (Ôr Pasalmi 94:17-19.) Zum u u lu eren msen hen Yehova yô, “ur ishima you inya er mngerem” nahan, shin ôr un ishima you gbar gbar; pase Ter u u Sha u ú doo un ishima yum la mciem ou kua akaa a nan we ishimanyian cii. (Ukwe. 2:19) Aluer u er nahan yô, ka nyi ia due kere? U zua a kwagh u Bibilo i yer ér “bem u Aôndo u a gande hanma mfe wase cii” la. (Fil. 4:6, 7) Aluer u ngu eren msen nahan yô, u seer lun kôôsôô a Yehova.—Rom. 8:38, 39.

7. Er nan i gbe keng u u lu a vangertiôr wer averen a Aôndo a tôndozwa u va nan se ken Tartor na la aa bunde ga?

⁷ Lu a vangertiôr wer averen a Tartor u Aôndo la aa bunde ga. (Num. 23:19) Aluer u na uityendezwa mba Aôndo la jighjigh taveraa ga yô, a lu Satan vea ior nav ican ga u tan we mciem iyol. (Anz. 24:10; Heb. 2:15) Kpa u er nena hegen ve u seer taver jighjigh u u ne wer Tartor u Aôndo ua va a averen laa? Tôô shighe time sha akaa a Aôndo a tôndozwa u va nan se ken Tartor na la, kua atôakyaa a a ne ve we kpa u fatyô u lun a vangertiôr wer kwagh la una er, a bunde ga yô. Kwagh la una wase u nena? Nenge ase ikyav ne: Yange i wuhe anmgbian Stanley Jones ken purusu sha ci u jighjigh na, kuma anyom ataankarahar. * Lu nyi i wase un u wan ishima tilen sha mimi here? A kaa ér: “Lu sha ci  u m fa kwagh u Tartor u Aôndo kumam, shi m fa kwagh u ua va er la kpaa, shi m lu a akperan sha kwagh ne ken ishima cuku ga. Nahan lu u or môm nana fatyô u paven mo a Yehova ga.” Aluer u na uityendezwa mba Tartor u Aôndo la jighjigh taveraa yô, u seer kporom ikyua a Yehova, shi mayange u de wer mciem ma yange u u civir un ga.—Anz. 3:25, 26.

8. Ieren yase sha kwagh u mbamkombo mba zan la, ia fatyô u tesen nyi? Ta iwanger.

⁸ Zaan mbamkombo nduuluu. Ka sea za mbamkombo yô, se seer kporom ikyua a Yehova. Ka ieren i se lu a mi hegen sha kwagh u mbamkombo la ia tese gbenda u se va nengen mbamkombo asev shighe u a lu tôvon se a ican la ye. (Heb. 10:24, 25) Er nan se ôr nahana? Aluer se de akaa a kiriki nga yangen se mbamkombo hegen ne yô, shighe u a va lu tôvon se a ican, u a gba u se kohol a anmgbianev asev sha ican tsung la je yô, se er nena? Kpa aluer hegen je, se kange ishima ser se zaan mbamkombo asev hanma shighe yô, zum u mbaahendanev vea nôngo ér vea yange se u kohol imôngo la kpa vea kanshio. Ka shighe u i doo u mbamkombo asev vea maan se iyol je ne. Aluer mbamkombo mba zan doo se ishima yô, ahendan shin atabam u gomoti môm kpa una fatyô u nan se hemban ungwan imo i ior a imo i Aôndo ga.—Aer. 5:29.

9. Er nan ve u kôron avur a Bibilo ken ityou la i lu gbenda u injaa u wan agoyol sha ci u shighe u a va lu tôvon se a ican laa?

⁹ Kôr avur a Bibilo a a hembe doon we la ken ityou. (Mat. 13:52) Alaghga u fetyô u umbur kwagh yum ga. Kpa Yehova una er tom a icighan jijingi na u umbur we avur a Bibilo a a doo u la. (Yoh. 14:26) Nenge ase kwagh u anmgbian ugen u yange i wuhe un ken tar u Jamani lu ken purusu tswen yô, a ôr ne. A kaa ér: “Yange saan mo iyol kpishi, sha ci u shighe la m hen avur a Bibilo uderi imôngo! Yange m er tom a shighe u m lu tswen la u timen shi gbidyen kwar sha akaa kpishi a ken Bibilo.” Avur la yange wase anmgbian wase ne za hemen u lun kôôsôô a Yehova, shi tile sha mimi kpaa.

10. Er nena i doo u se hen atsam se kôr ken ityou?

¹⁰ Hen fa u wan atsam a wuese Yehova la ken ityou. Shighe u i wuhe Paulu man Shila ken gar u Filipi la, ve gber atsam a wuese Yehova, a ve vande fan u gberen la. (Aer. 16:25) Anmgbianev asev mba ken ityar i ngise i zom i yilan ér Soviet Union la kpa kape kwagh ve yange lu je la. Shighe u i yem a ve uikyangen ken Siberia la, lu nyi i wase ve u taver ishima? Anmgbian u kwase u i yer iti na ér Mariya Fedun yô, umbur kwagh u yange za hemen yô, a kaa ér: “Yange se gber atsam a se fe ken takerada u atsam la cica cii.” A kaa ér, atsam la yange a taver hanmô  ve ishima, shi a na ve hemba lun ikyua a Yehova cii. Ka wea gberen atsam a wuese Yehova a a hembe doon we la nahan ishima i taver we kpa? Nahan yô, hen a kôr ken ityou hegen!—Nenge ngeren u kiriki u a lu a itinekwagh ér “ Taver Mo Ishima” la.

11-12. (a) Er i pase ken 1 Samuel 17:37, 45-47 nahan, er nan ve Davidi lu a imba ishimataver laa? (b) Ka kwagh u injaa u nyi se hen ken kwagh u Davidi laa?

¹¹ Cii man u tile dông shighe u i lu tôvon we a ican yô, gba u u taver ishima. Kpa aluer ka u inja er u ngu a ishimataver ga yô, u er nena? Umbur wer, ishimataver har sha undu u or shin agee a nan shin sha mfe u nan lu a mi la ga. Nenge ase ikyav sha kwagh u gumor Davidi shighe u tagher ishigh a Goliati la. U tôô Davidi u kar sha ikyôror la yô, Davidi yange hemba ndahar, shi lu agbende agbende er or la ga; ikyav mbi uityaav mbi Davidi kpa lu mbi ôron kwagh a mi ga. Sanker tsô kpa Davidi lu a mi ga. Nahan cii kpa ishima na gema lu vande. Davidi yange sa kwan inya u za nôngon kwagh a ikyôror la je; cuku kpa cier un iyol ga.

¹² Er nan ve Davidi lu a imba ishimataver nee? Yange na jighjigh taveraa nahan ér Yehova ngu a na. (Ôr 1 Samuel 17:37, 45-47.) Davidi yange hemba veren ishima na sha mluyol u Goliati; ér Goliati hemba kehen a na ga. Kpa a hemba veren ishima sha mndahar u Goliati sha ishigh ki Yehova la. Kwagh ne tese se nyi? Aluer se mba a jighjigh u nan taveraa ser Yehova ngu a vese shi se mba a vangertiôr ser mba ve hendan a vese la ve ndahar kpishi hen ishigh ki Aôndo u Hembanagee la yô, se kpa se lu a ishimataver. (2 Kron. 20:15; Ps. 16:8) Kpa se er nan ve se seer lun a ishimataver hegen, cii man shighe u a lu va tôvon se a ican laa?

13. Se seer ishimataver yase nena? Ta iwanger.

¹³ Se fatyô u seer lun a ishimataver hegen ne sha u pasen loho u dedoo u Tartor u Aôndo la ken igbar. Er nena i gbe u se eren kwagh nee? Ityôkyaa yô, kwaghpasen ka a na se fa u suur sha Yehova, shi a dugh mciem ma cian or la ken a vese kera. (Anz. 29:25) Ka sea pasen kwagh ken igbar man sha uya uya kua sha ityembekasua man shighe u ian i dugh yô, se lu a ishimataver di vough er ka sea eren anumbe ve iyol yase i taver nahan. Aluer se seer taver ishima u pasen kwagh hegen yô, shighe u gomoti a we atabam sha tom wase je kpa se hide ijime ga.—1 Tes. 2:1, 2.

14-15. Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh u Nancy Yuen man Valentina Garnovskaya?

¹⁴ Se fatyô u henen kwagh u injaa kpen kpen  ken ikyav i anmgbianev mba kasev mba uhar mba yange ve er kwagh sha ishimataver kpishi mban. Hiihii yô ka, Nancy Yuen. Nancy yange tav di er angahar ataan nahan tseegh, kpa cian kwagh ga. * Yange kange ishima ér mayange un ngu den u pasen kwagh u Tartor u Aôndo ga. Kwagh ne na yô, i wuhe un ken purusu ken tar u China hemba anyom 20. Dasenda mba yange ve lu tôvon un la kaa ér a “hemba ityough ki taver” ken tar la cii!

¹⁵ Anmgbian u kwase Valentina Garnovskaya kpa kape kwagh na lu je la. Yange i wuhe u ken purusu ken tar u Russia acin kposo kposo kuma atar, kohol cii yô, a tsa ken purusu kuma anyom 21. * Lu sha ci u nyi? Yange kange ishima ér una za hemen u pasen kwagh je yô, dasenda ii un iti ér, “ifer kwase u bo u bo.” Lu nyi i na ve kasev mba jighjigh mba uhar mban taver ishima yum nahana? Yange ve fa dedoo ér Yehova ngu a ve.

16. Ka nyi ia wase se u lun a ishimataver i mimi?

¹⁶ Er se tim se nenge nahan, gba hange hange u se suur sha tahav shin mfe wase ga ve, se kôrcio u lun a ishimataver ye. Gba u se lu a vangertiôr ser Yehova ngu a vese shi se fa kpaa ser ka un a lu nôngon kwagh sha ci wase ye. (Dut. 1:29, 30; Sek. 4:6) Ka kwagh u una wase se u lun a ishimataver i mimi je la.

17-18. Er i pase ken Yohane 15:18-21 nahan, ka nyi Yesu yange ôr i i gbe u se hungur ga? Ta iwanger.

¹⁷ Ior ka vea naan se icivir nahan i doo se kpen kpen; kpa u ngu wer saa ior vea naan se icivir ve se fa ser se gba kwagh ga. Yesu yange kaa ér: “Saan ne iyol zum u ior ka vea kôr ne ihyom, man vea dughun ne kera, vea hee ne kpaa, man shi vea teren iti yen dang, sha ci u Wan u or yô.” (Luka 6:22) Yesu yange ôr mkaanem mara nahan, a ver ishigh ér nyi?

¹⁸ Yesu lu kaan ér a saan Mbakristu iyol shin a doo ve sha ci u i kôr ve ihyom yum ga. Kpa lu ôron kwagh u a lu u mimi yô. Se mba ior i tar ne ga. Se mba dondon atesen a Yesu ken uma  wase shi ka loho u Yesu yange pase la, se kpa se pasen ye. Sha nahan yô, tar kôr se ihyom. (Ôr Yohane 15:18-21.) Se soo ser se na i saan Yehova iyol. Nahan aluer ior kôr se ihyom sha ci u Ter wase doo se ishima yum yô, ngula ka kwagh ve.

19. Se fatyô u dondon ikyav i mbaapostoli la nena?

¹⁹ Mayange de lumun wer ma kwaghôron u uumace shin ieren ve i na kunya u kôr u ér u ngu Orshiada u Yehova yum ga. (Mika 4:5) Aluer se gbidye kwar sha kwagh u mbaapostoli er ken Yerusalem zum u i wua Yesu ica lu a gba ga la yô, kwagh la una na se cia ior ga. Yange ve fa dedoo er mbahemenev mba kwaghaôndo u Mbayuda kôr ve ihyom tsung yô. (Aer. 5:17, 18, 27, 28) Nahan kpa hanma iyange yô, ve zaan ken tempel shi ve pasen ken igbar ér mba mbahenen mba Yesu. (Aer. 5:42) Yange ve lumun ér mciem ma yange ve ga. Se kpa se fatyô u hemban mciem ma se lu a mi la sha u pasen ken igbar hanma shighe ser se mba Mbashiada mba Yehova, aluer ka sha ijiirtom shin ken makeranta shin hen ijiir yase ape se lu la kpaa.—Aer. 4:29; Rom. 1:16.

20. Er i kôr mbaapostoli ihyom nahan kpa, yange saan ve iyol sha ci u nyi?

²⁰ Yange saan mbaapostoli mban iyol sha ci u nyi? Lu sha ci u ve fa ityôkyaa i i na ve ior kôr ve ihyom la, shi ve nenge kwagh u tôvon ve a ican sha ci u mba eren ishima i Yehova la ér ka ian i icivirigh. (Luka 6:23; Aer. 5:41) Shighe karen yô, Apostoli Peteru nger mkaanem man ér: “Aluer nea yan ican sha ci u kwagh u perapera kpaa, á saan ne iyol je.” (1 Pet. 2:19-21; 3:14) Zum u se kav ser ior kôr se ihyom sha ci u se mba eren kwagh u dedoo yô, mayange je se lumun ser mbaihyomov mbara ve na mciem ma gba se iyol je se de u civir Yehova ga.

21-22. (a) Ka nyi u soo wer u hii u eren sha u wan iyol sha shighe u a lu va tôvon se a ican laa?(b) Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren u a dondo nee?

²¹ Se fa shighe u ior a mough u tôvon se a ican shin mbahemenev mba gomoti vea cir tom wase la jighilii ga. Nahan kpa kwagh u se fe yô, se fatyô u wan agoyol hegen sha u taver ikyar i se ye a Yehova la. Se er kwagh ne sha u seer taver ishima shi wan ishima a ihyom i ior ve kôr se la. Aluer se wa agoyol hegen yô, kwagh la una wase se u va tilen dông.

²² Kpa aluer gomoti va cir tom wase di ye? Ken ngeren u a dondo ne, se lu timen sha akaawan a Bibilo a a wase se, se za hemen u civir Yehova hen shighe u i cir tom wase yô.