1. Ndi ngani ri tshi tea u ḓilugisela u tovholwa?

NGA vhusiku ha musi Murena washu Yesu a sa athu vhulawa, o amba uri vhoṱhe vhane vha ḓo khetha u vha vhafunziwa vhawe vha ḓo vhengiwa. (Yoh. 17:14) U swika na ṋamusi, Vhakriste vhane vha fhulufhedzea vha khou tovholwa nga vhathu vha sa shumeli Yehova. (2 Tim. 3:12) Samusi vhufhelo ha ḽino shango vhu tsini, ri lavhelela uri maswina ashu a ri tovhole u fhira naho hu lini.—Mat. 24:9.

2-3. (a) Ndi mini zwine ra fanela u zwi ḓivha nga ha nyofho? (b) Ri ḓo haseledza mini kha ino thero?

² Ri nga ḓilugisela hani u tovholwa hu tshee zwino? A ro ngo fanela u humbula nga ha zwithu zwoṱhe zwi si zwavhuḓi zwine zwa nga itea kha riṋe. Arali ra ita zwenezwo, ri nga dzhenwa nga nyofho nahone ra vhilaela nga ho kalulaho. Arali ra humbula nga ha zwithu zwi si zwavhuḓi zwine zwa nga itea kha riṋe, ri nga ofha lune ra nga litsha u shumela Yehova naho ri sa athu ṱangana na thaidzo. (Mir. 12:25; 17:22) Nyofho ndi tshihali tshi re na maanḓa tshine ‘swina ḽashu Diabolo’ ḽa lingedza u tshi shumisa kha riṋe. (1 Pet. 5:8, 9) Ndi mini zwine ra nga zwi ita zwino u itela u ḓilugisela u tovholwa?

³ Kha ino thero, ri ḓo haseledza nḓila ine ra nga khwaṱhisa ngayo vhushaka hashu na Yehova na uri ndi ngani zwi zwa ndeme u ita nga u ralo zwino. Ri ḓo dovha ra haseledza zwine ra nga zwi ita uri ri kone u vha na tshivhindi tsho engedzeaho. Nahone mafheleloni ri ḓo haseledza zwine ra nga zwi ita musi ri tshi vhengiwa.

4. U ya nga Vhaheberu 13:5, 6, ri fanela u vha na vhungoho ha mini nahone ndi ngani?

⁴ Ivhani na vhungoho ha uri Yehova u a ni funa na uri a nga si  vhuye a ni laṱa. (Vhalani Vhaheberu 13:5, 6.) Miṅwaha minzhi yo fhiraho, Tshiingamo tsho amba zwi tevhelaho: “Muthu ane a ḓivha Mudzimu zwavhuḓi u a mu fhulufhela musi o sedzana na vhuimo vhu konḓaho.” A hu na ngoho i fhiraho yeneyo! U itela uri ri konḓelele u tovholwa, ri tea u funa na u fhulufhela Yehova nga ho fhelelaho nahone ri songo vhuya ra timatima uri u a ri funa.—Mat. 22:36-38; Yak. 5:11.

5. Ndi mini zwine zwa ḓo ni thusa u vhona uri Yehova u a ni funa?

⁵ Vhalani Bivhili ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe ni na tshipikwa tsha u sendela tsini tsini na Yehova. (Yak. 4:8) Livhisani ṱhogomelo kha nḓila ine Yehova a vha ngayo musi ni tshi i vhala. Lingedzani u pfesesa nḓila ine a ni funa ngayo musi ni tshi vhala nga ha zwithu zwe a zwi amba na u zwi ita. (Ek. 34:6) Vhaṅwe vha nga kundelwa u tenda uri Mudzimu u a vha funa ngauri a vha athu vhuya vha sumbedzwa lufuno. Arali ni tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila, lingedzani u ṅwala mutevhe wa nḓila dzine Yehova a ni khathutshela na u ni sumbedza vhuthu ngadzo ḓuvha na ḓuvha. (Ps. 78:38, 39; Vharoma 8:32) U humbula nga ha zwithu zwe na vhuya na sedzana nazwo na u elekanya nga ha zwithu zwe na zwi vhala Ipfini ḽa Mudzimu, zwi nga ni thusa uri ni humbule zwithu zwinzhi zwe Yehova a ni itela zwone. Musi ni tshi dzhiela nṱha zwine Yehova a zwi ita nga ho engedzeaho, vhushaka haṋu nae vhu ḓo khwaṱha vhukuma.—Ps. 116:1, 2.

6. U ya nga Psalme ya 94:17-19, u rabela zwi tshi bva mbiluni zwi nga ni thusa hani?

⁶ Rabelani tshifhinga tshoṱhe. Vhonani nga maṱo a muhumbulo mutukana o kuvhatedzwaho nga khotsi awe vhane vha mu funa. Onoyo mutukana u ḓipfa o tsireledzea lune a amba na khotsi awe o vhofholowa nga ha zwithu zwavhuḓi na zwi si zwavhuḓi zwe a ṱangana nazwo ḽeneḽo ḓuvha. Na iṅwi ni nga vha na vhushaka vhu fanaho na Yehova arali na sendela tsini nae nga u rabela zwi tshi bva mbiluni ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. (Vhalani Psalme ya 94:17-19.) Musi ni tshi rabela kha Yehova, ni mu ‘shululele zwi re mbiluni yaṋu vhunga maḓi’ na u vhudza Khotsi aṋu ane a ni funa nga ha zwithu zwoṱhe zwine na zwi ofha na zwine zwa ni vhilaedzisa. (Zwililo 2:19) Ndi ngani? Ndi ngauri ni ḓo vha na zwine Bivhili ya zwi vhidza “mulalo wa Mudzimu une wa fhira u ṱalukanya hoṱhe.” (Vhafil. 4:6, 7) U dzula ni tshi rabela nga yeneyi nḓila zwi ḓo ita uri ni ḓipfe ni tsini tsini na Yehova.—Vharoma 8:38, 39.

7. Ndi ngani ni tshi fanela u vha na vhungoho ha uri zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa nga ha Muvhuso wawe zwi ḓo itea?

⁷ Ivhani na vhungoho ha uri zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa nga ha Muvhuso wawe zwi ḓo itea. (Num. 23:19) Arali ni tshi timatima uri zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa zwi ḓo itea, zwi ḓo lelutshela Sathane na vhashumeli vhawe u ni shushedza. (Mir. 24:10; Vhaheb. 2:15) Ni nga vha hani na lutendo lwo khwaṱhaho kha Muvhuso wa Mudzimu zwino? Ḓiṋeeni tshifhinga tsha u guda na u ita ṱhoḓisiso nga ha zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa nga ha Muvhuso  wawe na uri ndi ngani ni tshi tenda uri zwi ḓo itea. Zwenezwo zwi ḓo ni thusa hani? Ṱhogomelani tsumbo ya Stanley Jones we a valelwa dzhele lwa miṅwaha ya sumbe nga nṱhani ha lutendo lwawe. * Ndi mini zwo mu thusaho uri a dzule a tshi konḓelela? O ri: “U vha na nḓivho yo engedzeaho nga ha Muvhuso wa Mudzimu, u vha na vhungoho nawo na u sa u timatima, zwo ita uri lutendo lwanga lu khwaṱhe.” Arali ni na lutendo lwo khwaṱhaho kha mafhulufhedziso a Mudzimu, ni ḓo sendela tsini tsini na Yehova nahone ni nga si tendele nyofho dzi tshi ita uri ni litshe u mu shumela.—Mir. 3:25, 26.

8. Nḓila ine ra dzhia ngayo miṱangano i sumbedza mini? Ṱalutshedzani.

⁸ Dzulani ni tshi ya miṱanganoni ya Vhukriste. Miṱangano i ri thusa uri ri sendele tsini tsini na Yehova. Nḓila ine ra dzhia ngayo u ya miṱanganoni i sumbedza nḓila ine ra ḓo sedzana ngayo na u tovholwa tshifhingani tshi ḓaho. (Vhaheb. 10:24, 25) Ndi ngani ri tshi ralo? Arali ri tshi tendela zwithu zwiṱuku zwi tshi ri thivhela u ya miṱanganoni zwino, hu pfi mini nga tshifhingani tshi ḓaho musi ri tshi ḓo tea u vhea vhutshilo hashu khomboni u itela u ṱangana na vhahashu? Fhedzi arali ra ḓiimisela u ya miṱanganoni, ri nga si litshe u ya musi vhatovholi vha tshi ri thivhela uri ri sa ṱangane na vhahashu. Zwino ndi tshifhinga tsha u ṱahulela u funa miṱangano yashu. Musi ri tshi funa u ya miṱanganoni, u tovholwa kana u thivhelwa ha mushumo washu nga muvhuso zwi nga si ite uri ri thetshelese vhathu nṱhani ha u thetshelesa Mudzimu.—Mish. 5:29.

9. Ndi ngani u rwela maṅwalo ngomani hu nḓila yavhuḓi ya u ḓilugisela u tovholwa?

⁹ Rwelani ngomani maṅwalo ane na a funesa. (Mat. 13:52) Ni nga vha ni tshi ṱavhanya u hangwa, fhedzi Yehova a nga ni thusa uri ni humbule eneo maṅwalo a tshi shumisa muya wawe mukhethwa. (Yoh. 14:26) Ṱhogomelani zwe muṅwe wahashu we a valelwa dzhele nahone a vhewa seleni e eṱhe ngei Vhubvaḓuvha ha Dzheremane a amba, o ri: “U vha na maṅwalo manzhi e nda vha ndo a rwela ngomani zwo nthusa! Naho ndo vha ndi ndoṱhe, ndo vha ndi tshi dzula ndi tshi khou humbula nga ha thero nnzhi dza Bivhili.” Eneo maṅwalo o thusa wahashu uri a dzule e tsini na Yehova na uri a dzule a tshi konḓelela na u fhulufhedzea.

10. Ndi ngani zwi zwa ndeme u rwela nyimbo ngomani?

¹⁰ Rwelani ngomani nyimbo dzi rendisaho Yehova na u dzi imba. Musi Paulo na Silasi vho valelwa  dzhele ngei Filipi, vho imba nyimbo dze vha vha vho dzi rwela ngomani u itela u renda Yehova. (Mish. 16:25) Nga hu fanaho, musi vhahashu vho thubiwa ngei Siberia, vho khwaṱhisa hani lutendo lwavho? Wahashu Mariya Fedun o ri: “Ro vha ri tshi imba nyimbo dzoṱhe dzine ra dzi ḓivha dzi re kha bugu yashu ya luimbo.” O amba uri dzenedzo nyimbo dzo vha ṱuṱuwedza na u vha thusa uri vha ḓipfe vhe tsini tsini na Yehova. Naa u imba nyimbo dza u renda Yehova dzine na dzi funesa zwi a ni khwaṱhisa? Arali zwo ralo, dzi rweleni ngomani zwino!—Sedzani bogisi “ Mphe Tshivhindi.”

11-12. (a) U ya nga 1 Samuele 17:37, 45-47, ndi ngani Davida o vha e na tshivhindi? (b) Ndi ifhio ngudo ya ndeme ine ra i guda kha tsumbo ya Davida?

¹¹ U itela u sedzana na u tovholwa, ni tea u vha na tshivhindi. Ni nga ita mini arali ni tshi ḓipfa ni si na tshivhindi? Ni songo hangwa uri u vha na tshivhindi zwa vhukuma a zwi ḓitiki nga vhuhulwane haṋu, maanḓa kana vhukoni. Ṱhogomelani tsumbo ya Davida a tshi lwa na Goliata musi a tshee mutukana. Musi a tshi vhambedzwa na onoyo munna wa muswonḓa, o vha e muṱuku, a si na maanḓa nahone a si na zwihali. Davida o vha a si na na banga ḽazwo. Fhedzi o vha e na tshivhindi vhukuma. O sumbedza tshivhindi nga u gidimela u lwa na onoyo munna wa muswonḓa wa u ḓihudza.

¹² Ndi ngani Davida o vha e na tshivhindi nga u tou ralo? O vha a sa timatimi uri Yehova u khou mu tikedza. (Vhalani 1 Samuele 17:37, 45-47.) Davida ho ngo livhisa ṱhogomelo kha nḓila ye Goliata a vha a tshi mu fhira ngayo. Nṱhani hazwo, o livhisa ṱhogomelo kha nḓila ye Yehova a vha a tshi fhira ngayo Goliata. Ri guda mini kha enea mafhungo? Ri ḓo vha na tshivhindi arali ra vha na vhungoho ha uri Yehova u na riṋe na uri Mudzimu Ramaanḓaoṱhe u fhira vhatovholi vhashu. (2 Koron. 20:15; Ps. 16:8) Ri nga khwaṱhisa hani tshivhindi tshashu zwino, ri sa athu tovholwa?

13. Ri nga khwaṱhisa hani tshivhindi? Ṱalutshedzani.

¹³ Ri nga khwaṱhisa tshivhindi zwino nga u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso kha vhaṅwe. Ndi ngani? Ngauri u huwelela zwi ri gudisa u fhulufhela Yehova na u sa ofha vhathu. (Mir. 29:25) Samusi ri tshi vha na maanḓa musi ri tshi ita nḓowe nḓowe, na tshivhindi tshashu tshi a khwaṱha musi ri tshi huwelela nnḓu nga nnḓu, fhethu ha vhomuthumunzhi, lu songo dzudzanywaho na hune ha itwa zwa mabindu. Arali ra ṱahulela tshivhindi tsha u huwelela  zwino, ri ḓo lugela u bvela phanḓa na u huwelela naho mushumo washu wa thivhelwa.—1 Vhathes. 2:1, 2.

14-15. Ndi mini zwine ra zwi guda kha Nancy Yuen na Valentina Garnovskaya?

¹⁴ Ri nga guda zwithu zwinzhi vhukuma kha vhahashu vhavhili vha tshifumakadzini vha fhulufhedzeaho vhe vha sumbedza tshivhindi. Nancy Yuen o vha o lapfa mithara dzi ṱoḓaho u vha nthihi na hafu, fhedzi o vha e si goswi. * Ho ngo tenda u litshiswa u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. Nga nṱhani ha zwenezwo, o valelwa dzhele lwa miṅwaha i fhiraho 20 ngei China. Mapholisa e a mu sengisa o amba uri “ndi muthu omisaho ṱhoho” u fhira vhathu vhoṱhe shangoni ḽavho.

¹⁵ Nga hu fanaho, Valentina Garnovskaya o valelwa dzhele Soviet Union ya kale kha zwiitea zwiraru nahone zwi tshi ṱangana zwo vha miṅwaha i ṱoḓaho u vha 21. * Ndi ngani? O vha o ḓiimisela vhukuma u dzula a tshi huwelela lwe mapholisa a mu vhidza “tshigevhenga tsha khombo vhukuma.” Ndi mini zwo itaho uri vhenevha vhafumakadzi vha fhulufhedzeaho vha sumbedze tshivhindi? Vho vha vhe na vhungoho ha uri Yehova u khou vha tikedza.

16. Ri fanela u ita mini uri ri vhe na tshivhindi tsha vhukuma?

¹⁶ Samusi ro zwi haseledza, u itela u khwaṱhisa tshivhindi a ro ngo fanela u ḓitika nga maanḓa ashu na vhukoni hashu. Nṱhani hazwo, ri fanela u tenda uri Yehova u khou ri tikedza na uri ndi ene ane a khou ri lwela. (Doit. 1:29, 30; Sak. 4:6) Ndi hone ri tshi ḓo kona u vha na tshivhindi tsha vhukuma.

17-18. Kha Yohane 15:18-21, Yesu o ri ṋea tsevho ifhio? Ṱalutshedzani.

¹⁷ Ri a takala musi vhathu vha tshi ri ṱhonifha, fhedzi a ro ngo fanela u kulea nungo musi vha sa ri takaleli. Yesu o ri: “Ni takale musi vhathu vha tshi ni vhenga, vha tshi ni pandela, na u ni sema, vha tshi ni nyadza nga nṱhani ha Murwa-muthu.” (Luka 6:22) Yesu o vha a tshi khou amba mini a tshi ralo?

 ¹⁸ Yesu o vha a sa khou amba uri Vhakriste vha ḓo takalela u vhengiwa. Fhedzi o vha a tshi khou ri sevha nga ha zwine ra ḓo ṱangana nazwo. A ri tshipiḓa tsha shango. Ri tshila u tendelana na zwe Yesu a zwi funza nahone ri huwelela mulaedza we a u huwelela. Nga nṱhani ha zwenezwo, shango ḽi a ri vhenga. (Vhalani Yohane 15:18-21.) Ri ṱoḓa u takadza Yehova. Arali vhathu vha tshi ri vhenga nga nṱhani ha uri ri funa Khotsi ashu, ndi thaidzo yavho.

19. Ri nga edzisa hani tsumbo ya vhaapostola?

¹⁹ Ni songo tendela zwithu zwine vhathu vha zwi amba kana u zwi ita zwi tshi ita uri ni shone u vha muṅwe wa Ṱhanzi Dza Yehova. (Mixa 4:5) Ri nga guda u sedzana na u ofha vhathu nga u guda nga ha tsumbo dze ra vhetshelwa dzone nga vhaapostola ngei Yerusalema musi Yesu o no fa. Vho vha vha tshi zwi ḓivha uri vharangaphanḓa vha vhurereli ha Tshiyuda vha a vha vhenga vhukuma. (Mish. 5:17, 18, 27, 28) Fhedzi vho bvela phanḓa na u ya thembeleni ḓuvha na ḓuvha na u sumbedza uri vha vhatevheli vha Kristo nga u huwelela. (Mish. 5:42) A vho ngo tenda u thivhelwa nga nyofho. Na riṋe ri nga kona u kunda u ofha vhathu nga u ita uri vhathu vha ḓivhe uri ri Ṱhanzi Dza Yehova musi ri mushumoni, tshikoloni na hune ra dzula hone.—Mish. 4:29; Vharoma 1:16.

20. Ndi ngani vhaapostola vho vha vho takala naho vha khou vhengiwa?

²⁰ Ndi ngani vhaapostola vho vha vho takala? Vho vha vha tshi zwi ḓivha uri ndi ngani vha tshi vhengwa nahone vho zwi dzhia hu ndugelo u vhengelwa u ita zwine Mudzimu a zwi funa. (Luka 6:23; Mish. 5:41) Nga murahu muapostola Petro o ṅwala uri: “Naho ni tshi nga tambula nga nṱhani ha zwivhuya, ni a takala.” (1 Pet. 2:19-21; 3:14) Musi ri tshi ḓivha uri ri khou vhengelwa u ita zwo lugaho, ri nga si tendele vengo ḽi tshi ita uri ri ofhe.

21-22. (a) No ḓiimisela u ita mini u itela u ḓilugiselela u tovholwa? (b) Ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho?

²¹ A ri ḓivhi uri vhathu vha ḓo thoma lini u ri tovhola kana uri ri ḓo thivhelwa lini u gwadamela Yehova. Fhedzi ri a zwi ḓivha uri ri nga ḓilugiselela zwino nga u khwaṱhisa vhushaka hashu na Yehova, u khwaṱhisa tshivhindi tshashu na nga u guda u sedzana na u vhengwa. U ḓilugiselela zwino zwi ḓo ri thusa uri ri ime ro khwaṱha tshifhingani tshi ḓaho.

²² Fhedzi hu pfi mini arali ra thivhelwa uri ri si tsha gwadamela Yehova? Kha thero i tevhelaho, ri ḓo haseledza nḓila dzi bvaho Bivhilini dzine dza ḓo ri thusa uri ri bvele phanḓa na u shumela Yehova musi ro thivhelwa.