1-2. (a) Cinshi tushilingile ukupapila nga batubinda ukupepa Yehova? (b) Finshi twalasambilila muli cino cipande?

MU 2018, bakasabankanya ukucila pali 223,000 baleikala mu fyalo umo ubuteko bwabinda umulimo wesu nelyo umo batulesha ukucita fimo ifya kwa Lesa. Ifya musango uyu nga fyacitika, tacitupapusha. Nga fintu twasambilile mu cipande cafumineko, Abena Kristu ba cine balenekela ukuti bakabacusha. (2 Tim. 3:12) Nampo nga twikala umo bashabinda umulimo nelyo iyo, ubuteko kuti bwatubinda ukupepa Lesa wesu Yehova ukwabula no kwenekela.

² Ubuteko mu calo mwikala nga bwamubinda ukupepa Yehova, nalimo kuti mwalayipusha amepusho pamo nga aya: ‘Bushe ifi baletucusha ninshi Yehova naleka ukututemwa? Bushe tatwakatale atupepapo Yehova na kabili? Bushe mfwile ukukuukila ku calo cimbi uko ningalapepa Lesa ukwabula ubwafya nangu bumo?’ Twalaasuka aya mepusho muli cino cipande. Twalasambilila ne fyo tufwile ukucita e lyo ne fyo tushifwile ukucita pa kuti twingatwalilila ukupepa Yehova nga batubinda.

3. Ukulingana ne fyaba pali 2 Abena Korinti 11:23-27, mafya nshi umutumwa Paulo akwete nangu ali uwa cishinka, kabili finshi tulesambilila ku fyamucitikile?

³ Ubuteko nga bwatubinda ukupepa Yehova, nalimo kuti twalatontonkanya ukuti Lesa naleka ukututemwa. Lelo ifi te fyo caba. Tontonkanyeni pa mutumwa Paulo. Ukwabula no kutwishika Yehova alimutemenwe. Alimupeele umulimo wa kulemba amakalata 14 aya Amalembo ya ciGriki aya Bena Kristu, kabili  ali mutumwa ku bena fyalo. Na lyo line aliculile sana. (Belengeni 2 Abena Korinti 11:23-27.) Ico tusambililako kuli filya fyacitikile umutumwa Paulo ca kuti Yehova alaleka ababomfi bakwe aba cishinka babacusha.

4. Cinshi abantu ba muli ici calo batupatila?

⁴ Yesu alitwebele ico tulingile ukulaenekelela ukutucusha. Atile abantu bali no kutupata pantu tatuli ba muli ici calo. (Yoh. 15:18, 19) Kanshi abantu nga baletucusha tacipilibula ukuti Yehova naleka ukututemwa. Lelo cipilibula fye ukuti tulecita ifyalungama!

5. Bushe abantunse kuti balenga twalekelela fye ukupepa Yehova? Londololeni.

⁵ Abantunse te kuti balenge twalekelela fye ukupepa Lesa wa maka yonse Yehova. Abengi balyesha ukutulesha lelo balifilwa. Tontonkanyeni pa fyacitike ilyo kwali Inkondo ya Calo iya Cibili. Amabuteko mu fyalo ifingi yalecusha sana abantu ba kwa Lesa. Te baNazi fye mu Germany babindile umulimo wa Nte sha kwa Yehova, lelo no buteko bwa mu Australia, ubwa mu Canada na mabuteko ya mu fyalo fimbi nayo yaliubindile. Nomba moneni ifyacitike. Ilyo iyi nkondo yatendeke mu 1939, mwi sonde lyonse mwali bakasabankanya 72,475. Lelo ilyo yapwile mu 1945, bakasabankanya bafikile 156,299 pantu Yehova alipaalile abantu bakwe. Kanshi abaishileba bakasabankanya balifulile sana ukucila abaliko ilyo inkondo yatendeke!

6. Finshi fingacitika nga baletucusha? Landeni ifyacitike.

⁶ Ukutucusha kuti kwalenga twapampamina fye pa kulabombela Yehova ukucila ukulatiina ica kuti twaleka no kumubombela. Ku ca kumwenako, abaupana abakwete umwana umunono, baleikala mu calo umo ubuteko bwabindile ukupepa Yehova. Mu cifulo ca kubwelela inuma no kuleka ukubombesha umulimo wa kwa Yehova, balitendeke bupainiya bwa nshita yonse. Abakashi balilekele ne ncito iyo balefolelapo indalama ishingi pa kuti fye babe bapainiya. Abalume batile filya babindile ukupepa Yehova muli cilya calo fyalengele abantu abengi balafwaya ukwishiba ifingi pa Nte sha kwa Yehova. Ici calengele cibangukile ukutendeka amasambililo ya Baibolo. Kwali na fimbi ifisuma ifyafumine muli filya babindile ukupepa Yehova. Eluda muli ici calo alandile ukuti abengi abalekele ukubombela Yehova balitendeke ukulongana na kabili no kubila imbila nsuma.

7. (a) Finshi tusambilila ku fyaba pa Ubwina Lebi 26:36, 37? (b) Finshi mukacita nga bamubinda ukupepa Yehova?

 ⁷ Abalwani besu nga batubinda ukupepa Yehova, ico bafwaya kututiinya pa kuti tuleke ukumubombela. Na fimbi ifyo bengacita kulasabankanya amalyashi ya bufi pali ifwe, kulatuma abalashi ku kupikita mu mayanda yesu, kututwala ku filye, nelyo fye ukutukaka mu fifungo. Bamona kwati nga bakakapo bamunyinefwe bamo twalafwa icitutu. Nga twalabatiina sana, nalimo kuti twabwelela inuma twaleka no kubombela Yehova. Tatwingafwaya twaba nga bantu abo balandapo pa Ubwina Lebi 26:36, 37. (Belengeni.) Tatufwile ukutiina abantu ica kuti twabwelela ne numa nelyo twaleka ukubombela Yehova. Tufwile ukucetekela sana Yehova kabili tatulingile ukulatiina. (Esa. 28:16) Tulepepa ukuti Yehova aletutungulula. Twalishiba ukuti Yehova nga ali na ifwe, nangu fye buteko ubwa maka sana te kuti bulenge twaleka ukupepa Lesa wesu ne cishinka.—Heb. 13:6.

8-9. (a) Cinshi Umwina Kristu onse alingile ukuisalila nelyo ukusalilako ulupwa lwakwe? (b) Finshi umuntu alingile ukucita ilyo ashilasalapo nampo nga afwile ukukuukila ku calo cimbi nelyo iyo?

⁸ Nga ca kuti ubuteko mu calo mwikala bwamubinda ukupepa Yehova, nalimo kuti mwafwaya ukukuukila ku calo cimbi uko mwingalapepa Yehova ukwabula ubwafya nangu bumo. Kwena mwe bene ni mwe mulingile ukusalapo nga kukuukila ku calo cimbi nelyo iyo. Bamo nalimo kuti batontonkanya sana pa fyo Abena Kristu mu nshita ya batumwa bacitile ilyo balebacusha. Ilyo abalwani bapoolele Stefani amabwe afwa no kufwa, abasambi mu Yerusalemu basalanganine mu Yudea, mu Samaria kabili bafikile na ku Foinike, ku Kupro na ku Antioke. (Mat. 10:23; Imil. 8:1; 11:19) Bambi nabo kuti batontonkanya pa fyo umutumwa Paulo acitile ilyo Abena Kristu mu nshita ya batumwa balebacusha. Tafumine ku ncende uko abantu bashalefwaya Abena Kristu balebila imbila nsuma. Aliibikile mu kapoosa mweo pa kuti alebila imbila nsuma kabili alekoselesha aba bwananyina abali mu misumba umo abantu balecusha sana Abena Kristu.—Imil. 14:19-23.

⁹ Finshi tulesambilila kuli aya malyashi? Umutwe wa lupwa alingile ukusalapo nampo nga kukuukila ku calo cimbi nelyo iyo. Ilyo ashilasalapo ifya kucita, alingile ukupepelapo no kutontonkanya sana pa lupwa lwakwe e lyo na pa fyo lukaba nga bakuukila ku calo cimbi. Pa fintu fya musango uyu, Umwina Kristu onse alingile “ukuisendela icipe cakwe umwine.” (Gal. 6:5) Kanshi tatulingile ukusuusha aba bwananyina pa fyo basalapo ukucita.

10. Finshi aba ku musambo na baeluda bakacita nga bamubinda ukupepa?

¹⁰ Nga bamubinda ukupepa Yehova, finshi mufwile ukucita pa kuti mukatwalilile ukupepa? Aba ku musambo bakeba baeluda ba mu cilonganino cenu ifya kucita pa kuti mukalepokelela ifya kulya fya ku mupashi, mukalelongana, kabili mukalebila imbila nsuma. Nga ca kuti aba ku musambo te kuti balanshanye na baeluda, baeluda bene bakeba bonse aba mu cilonganino ifya kucita pa kuti mukatwalilile ukupepa Yehova. Bakamweba ifya kukonka ukulingana ne fyaba mu Baibolo na mu mpapulo shesu.—Mat. 28:19, 20; Imil. 5:29; Heb. 10:24, 25.

11. Cinshi cingalenga mwashininkisha ukuti mukatwalilila ukukwata ifya kulya fya ku mupashi, kabili finshi mufwile ukucita pa kuti mucingilile Baibolo yenu ne mpapulo shimbi ishilanda pali Baibolo?

¹¹ Yehova alilaya ukuti ababomfi bakwe bakalakwata fyonse ifyo bakabila pa kuti bakatwalilile  ukuba ne citetekelo cakosa. (Esa. 65:13, 14; Luka 12:42-44) Kanshi kuti mwashininkisha ukuti icilonganino cakwe cikesha na maka yonse pa kuti mukalekwata fyonse ifyo mukalakabila pa kuti mukatwalilile ukuba abakosa mu fya kwa Lesa. Nomba finshi imwe mufwile ukucita? Nga bamubinda, mufwile ukusanga apasuma apo mwingafisa Baibolo yenu ne mpapulo isho mwingakwata. Te kwesha ukubika impapulo nampo nga shintu shapulintwa nelyo isha pa kompyuta apa kutila kuti bashimona bwangu. Cila muntu alingile ukuibikilishako pa kuti atwalilile ukuba ne citetekelo icakosa.

12. Finshi baeluda bafwile ukucita pa kuti mukalelongana ukwabula ukuti abalwani beshibe no kwishiba?

¹² Bushe ukulongana kwa mu kati ka mulungu kukalabako? Baeluda bakamweba ifya kucita pa kuti mukalelongana ukwabula no kuti abalwani beshibe. Nalimo bakamweba ukulakumana mu mabumba ayanono kabili nalimo libili libili bakalayalula inshita ne cifulo ca kulonganinapo. Tamufwile ukusansula amashiwi ilyo muleya mu kulongana nelyo ilyo mulebwelelamo pantu kuti mwaletelela aba bwananyina. Na kabili nalimo mukalafwaikwa ukulafwala ifya kuti abantu te kuti beshibe ukuti muleya mu kulongana.

13. Finshi tulesambilila ku fyo aba bwananyina ba ku calo ico kale baleita ukuti Soviet Union bacitile?

¹³ Ifyo tukalacita pa kuti tukalebila imbila nsuma fikalapusanapusana ukulingana fye no ko twikala. Lelo apo twalitemwa Yehova kabili twalitemwa ukwebako abantu pa Bufumu bwakwe, tukafwaya inshila ya kubililamo imbila nsuma. (Luka 8:1; Imil. 4:29) Ilyo kalemba wa lyashi lya kale Emily B. Baran alembele pa fyo Inte sha kwa Yehova balecita pa kubila imbila nsuma mu calo ico kale baleita ukuti Soviet Union, atile: “Ilyo ubuteko bwabindile Inte sha kwa Yehova ukulaebako abantu ifyo basuminemo, ba Nte batendeke ukulabila ku bena mupalamano babo, kubo balebomba nabo, na ku fibusa fyabo. Ilyo ifi ba Nte balecita fyalengele bababika mu nkambi sha kucushishamo abantu, batendeke ukubila ku bafungwa banabo.” Aba bwananyina muli ici calo tabalekele ukubila na lintu bababindile. Nga ca kuti mu calo mwikala babinda umulimo wesu, shi na imwe mukatwalilile ukubila nga filya fine aba aba bwananyina bacitile!

14. Nga fintu Amalumbo 39:1 yalanda, finshi tushilingile ukucita?

¹⁴ Tatulingile ukulashimikila abantu ifyo bashifwile ukwishiba. Nga batubinda, tulingile ukwishiba ilyo tufwile “ukwikala tondolo.” (Luk. Mil. 3:7) Tatulingile ukusokolola inkaama pamo nga, amashina ya bamunyinefwe na bankashi, uko tulonganina, ifyo tubila imbila nsuma, e lyo ne fyo tupokelela ifya kulya fya ku mupashi. Tatufwile ukweba abalashi ifyebo fya musango uyu; nangu fye fibusa fyesu, na balupwa lwesu abo twikala nabo mu calo cesu  nelyo abekala ku fyalo fimbi. Nga twasokolola inkaama kuti twaletelela aba bwananyina.—Belengeni Amalumbo 39:1.

15. Cinshi Satana afwaya twacita, kabili finshi tufwile ukucita pa kuti tatucitile ifyo afwaya?

¹⁵ Tatufwile ukuleka amafya ayanono yalenga twaleka ukuba abaikatana. Satana alishiba ukuti aba mu ng’anda nga tabekatene, iyo ng’anda kuti yawa. (Marko 3:24, 25) E ico takaleke ukucita ifingalenga twaleka ukuba abaikatana. Alishiba ukuti nga acita ifi, tukatendeka ukulwishanya na ba bwananyina mu cifulo ca kulamulwisha.

16. Cinshi nkashi Gertrud Poetzinger acitile ico na ifwe tulingile ukulacita?

¹⁶ Abena Kristu abakosa mu fya kwa Lesa nabo bene balingile ukubikako amano pa kuti tabalekele amafya ayanono yalenga bafilwa ukwikatana na ba bwananyina. Natulande pali bankashi babili abali abasubwa, ba Gertrud Poetzinger na ba Elfriede Löhr. Aba bankashi balibakakile pamo na bankashi bambi mu nkambi ya baNazi umo balecushisha abantu. Ba Gertrud balefimbila ba Elfriede pa mulandu wa kuti balelanda amalyashi ayalekoselesha bankashi mu nkambi. Ba Gertrud balyumfwile ububi pa numa, kabili bapaapeete Yehova ukuti ababelele uluse. Balembele abati: “Tatulingile ukufimbila aba bwananyina nga ca kutila kuti bacita ifyo tushingacita nelyo nga balikwata imilimo iyo ifwe tushakwata.” Cinshi ba Gertrud bacitile pa kuti baleke ukuba no mufimbila? Babikile amano ku mibele iisuma iyo ba Elfriede bakwete e lyo ne fyo bayangwishe ku bantu. Ifi bacitile fyalengele batendeke ukumfwana na ba Elfriede na kabili. Bonse babili balishipikishe mpaka babafumya mu nkambi, kabili balibombeele Yehova ne cishinka ukufika na lintu bapwishishe umulimo wabo pano isonde. Nga ca kuti tuleibikilishako pa kuti tulepwisha amafya ayo tukwata na ba bwananyina, takwakabe nangu cimo icikalenga tukafilwe ukuba abaikatana.—Kol. 3:13, 14.

17. Mulandu nshi tushilingile ukulaituntumbila?

¹⁷ Twilaituntumba. Nga tulekonka fyonse ifyo abaume abatungulula baletweba, tatwakaleiletelela. (1 Pet. 5:5) Ku ca kumwenako, mu calo cimo umo babinda umulimo wesu, bamunyinefwe abatungulula baebele bakasabankanya ukuti tabalingile ukulapeela abantu impapulo ishapulintwa ilyo balebila imbila nsuma. Lelo munyinefwe uwali painiya ena takonkele ifyo babebele kabili alipeele abantu impapulo shapulintwa. Nomba finshi fyacitike? Ilyo ena na abo alebila nabo bapwishishe fye ubunte bwa mu lyashi, bakapokola batendeke ukubepusha pa mpapulo isho bapeele abantu. Cimoneka kwati abalashi balebakonka kabili balipokele ne mpapulo isho bapeele abantu. Cinshi tulesambililako kuli ifi fyacitike? Tufwile ukulakonka fyonse ifyo abatungulula  batweba nangu ca kuti tatufitemenwe. Lyonse Yehova alatupaala nga tulenakila abaume abo asonta ukulatutungulula.—Heb. 13:7, 17.

18. Cinshi tushilingile ukulapangila aba bwananyina amafunde ayashalinga?

¹⁸ Mwilapanga amafunde ayashalinga. Baeluda nga balepanga amafunde ayashalinga, cilakosela aba bwananyina ukulayakonka. Ilyo munyinefwe Juraj Kaminský alelanda pa fyalecitika ilyo babindile umulimo wesu mu calo ico baleita kale ukuti Czechoslovakia atile: “Ilyo bakakile bamunyinefwe abaletungulula na baeluda abengi, bamunyinefwe bamo abaletungulula mu filonganino na mu miputule batendeke ukulapangila bakasabankanya amafunde ayengi pa fyo balingile ukulacita ne fyo bashalingile ukulacita.” Yehova tatupeela amaka ya kulapangila aba bwananyina amafunde ayashalinga. Umuntu nga alepangila uwa bwananyina amafunde ayashalinga ninshi talemucingilila lelo ninshi alefwaya ukuba kapitao pa citetekelo ca wa bwananyina.—2 Kor. 1:24.

19. Ukulingana ne fyaba pali 2 Imilandu 32:7, 8, mulandu nshi twingabela abashipa nangu Satana engacita ifya musango shani?

¹⁹ Umulwani wesu umukalamba Satana Kaseebanya takaleke ukucusha ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka. (1 Pet. 5:8; Ukus. 2:10) Satana na bantu bakwe bakalatubinda ukupepa Yehova. Lelo tatufwile ukutiina ica kuti twaleka no kubombela Yehova! (Amala. 7:21) Yehova aba na ifwe kabili akatwalilila ukututungilila na lintu babinda umulimo wesu.—Belengeni 2 Imilandu 32:7, 8.

20. Cinshi mulefwaisha ukucita?

²⁰ Natukacite filya fyacitile bamunyinefwe mu nshita ya batumwa abaebele bakateka pali ilya nshita abati: “Pinguleni mwe bene, nga nacilungama mu menso ya kwa Lesa ukumfwa kuli imwe atemwa ukumfwa kuli Lesa. Lelo ifwe, te kuti tuleke ukulanda ifyo twamwene ne fyo twaumfwile.”—Imil. 4:19, 20.