Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 28

Nunga ni Kuwayila Yehova Chipwe Muze Nuli mu Ukanjiso

Nunga ni Kuwayila Yehova Chipwe Muze Nuli mu Ukanjiso

‘Yetu kutwahashile kulitwamina kwambujola yuma yize twamwene ni yize twevwile.’—YILI. 4:19, 20.

MWASO 122 Jikizenu, Kanda Nukokoloka!

CHIKUMA CHILEMU *

1-2. (a) Mumu liaka kutwatambile kukomoka nyi uwayilo wetu maukanjisa? (b) Yika mutulilongesa ha mutwe uno?

HA MWAKA 2018, akwa-kwambujola sango lipema kuhiana 223,000 kapwile mu yifuchi yize milimo yetu te hanayikanjisamo. Chino kuchishi kutukomwesa. Ngwe chize twalilongesanga ha mutwe uze wapalika, akwa-Kristu amwenemwene makapalika mu yihungumiona. (2 Timo. 3:12) Kweswako twatwama, susumuku manguvulu mahasa kutukanjisa kuwayila Zambi yetu, Yehova.

2 Nyi manguvulu mu chifuchi chize watwama makanjisa uwayilo wa Yehova, yena hanji muhasa kulihula ngwe: ‘Shina yihungumiona yinalumbunuka ngwo kutushi ni utayizo wa Zambi? Shina ukanjiso muutukwika kuwayila Yehova? Shina natamba kuchinyina mu chifuchi cheka?’ Mutwe uno muukumbulula yihula yino. Mutulilongesa nawa chize mutuhasa kununga ni kuwayila Yehova muze mulimo wetu maukanjisa, nawa mutumona miheto yize twatamba kwehuka.

SHINA KUPWA MU YIHUNGUMIONA CHINALUMBUNUKA NGWO KUTUSHI NI UTAYIZO WA ZAMBI?

3. Kulita ni 2 A-Korindu 11:23-27, yihungumiona yika amwene postolo Paulu, nawa yika twalilongesa ha chilweza chenyi?

3 Nyi nguvulu makanjisa uwayilo wetu, mutuhasa kupwa ni nyonga lipi ngwetu kutushi ni utayizo wa Zambi. Alioze twiwulukenu ngwetu, kupwa mu yihungumiona kuchalumbunukine ngwo Zambi keshi kuwahilila ni yetu. Tutalenu chilweza cha postolo Paulu. Kwamba pundu, Zambi te kakuwahilila nenyi. Iye kasonekene mikanda 14 ya Yisoneko ya Ngregu ya akwa-Kristu, nawa kapwile postolo wa akwa-mavungu. Chipwe chocho, kapalikile mu yihungumiona yinji. (Tanga 2 A-Korindu 11:23-27.) Twalilongesa ha chilweza cha postolo Paulo ngwetu, Yehova kakwecha tuvumbi twenyi ashishika apalike mu yihungumiona.

4. Mumu liaka akwa-hashi akutuvwila kole?

4 Yesu kalumbunwine mumu liaka twatamba kushimbwila yihungumiona. Iye kambile ngwenyi te matuvwila kole mumu hi tuli akwa-hashi ko. (Yoa. 15:18, 19) Kupwa mu yihungumiona, kuchalumbunukine ngwo kutushi ni utayizo wa Yehova. Alioze, yakusolola ngwo tunalingi yize yalita!

SHINA KULI UKANJISO UZE MUUTUKWIKA KUWAYILA YEHOVA?

5. Shina atu mahasa kuhwisa uwayilo wa Yehova? Lumbununa.

5 Atu kechi kuhasa kuhwisa uwayilo wa Zambi mukwa-ndundo jeswe, Yehova. Anji haneseka kuchilinga, alioze kahashile. Tutalenu yize yalingiwile ha mashimbu a Jita Yamuchiali ya Hashi Heswe. Ha mashimbu jacho, manguvulu mu yifuchi yinji kahungumionene chinji tuvumbi twa Zambi. Mulimo wa Yela ja Yehova kakaukanjishile wika kuli A-Nazista mu Alemanha, alioze kaukanjishile nawa mu Austrália, Canadá ni mu yifuchi yikwo. Alioze tutalenu yize yalingiwileko. Ha mwaka 1939 muze jita yaputukile, hashi heswe hapwile akwa-kwambujola 72,475. Sango jinasolola ngwo, kusongo lia jita ha mwaka 1945, akwa-kwambujola yapwa unji wa 156,299. Ni ukwaso wa Yehova, unji wa akwa-kwambujola yiuliwezela.

6. Yuma yika yipema yize muyihasa kulingiwako muze tuli mu yihungumiona? Hana chilweza.

6 Shimbu tufwe ni woma, yihungumiona muyihasa kutukwasa hanga tulingile chinji Yehova. Chakutalilaho, amwe alunga ni pwo waze apwile ni mwana wa kemba te katwama mu chifuchi muze nguvulu akanjishile uwayilo wetu. Shimbu woma waahilwise kunyima, ayo yaputuka mulimo wa pionelu wa shimbu lieswe. Pwo yecha mulimo uze te akumufweta kanawa hanga alinge upionelu. Lunga yamba ngwenyi, ukanjiso watwalile atu anji aputuke kuhula hakutwala kuli Yela ja Yehova. Hachino, yichipwa chashi kuputuka malongeso a Mbimbiliya. Ukanjiso wakwashile nawa mandumbu akwo. Umwe mukulwana wamu chikungulwila mu chifuchi chochene yamba ngwenyi, mandumbu anji waze echele kuwayila Yehova yaputuka nawa kukunguluka ni kwambujola sango lipema.

7. (a) Yika twalilongesa ha mukanda wa Ulevi 26:36, 37? (b) Yika mulinga nyi nuli mu ukanjiso?

7 Muze akwa-kole akukanjisa uwayilo wetu, ayo kakuzanga kutuvwisa woma hanga tweche kuwayila Yehova. Kuchizako ukanjiso, ayo kakumwanga sango ja mahuza hakutwala kuli yetu, kutuma mapulisha hanga afupe-fupe mu mazuwo jetu, kututwala ku chota cha usopelo, hanji kusa amwe a kuli yetu mu mazuwo a ususu. Ayo kakushimbwila ngwo mutwivwa woma mumu kasa amwe a kuli yetu mu mazuwo a ususu. Nyi twaevwila woma mumu lia yize mahasa kutulinga, mutuhasa kukokoloka hanji kwecha kuwayila Yehova. Kutwazangile kupwa ngwe atu waze anatongola ha Ulevi 26:36, 37. (Tanga.) Kutuchi kwecha woma hanga utukokolole hanji kwecha kuwayila Yehova. Twakujikijila muli Yehova ni mbunge yeswe ni kulihumikiza. (Iza. 28:16) Twakufupa usongwelo wa Yehova kupalikila mu yilemba. Amu Zambi yetu akutukwasa, tunanyingika ngwetu, kukushi nguvulu niumwe chipwe wa ndundo jinji yoze matukwika kuwayila Zambi ni ushishiko weswe.—Hepre. 13:6.

SHINA NATAMBA KUCHINYINA MU CHIFUCHI CHEKA?

8-9. (a) Chiyulo chika hita mwata wa mu usoko atamba kukwata mwene? (b) Yika muyikwasa mutu kukwata chiyulo cha mana?

8 Nyi mu chifuchi muze watwama nguvulu makanjisa uwayilo wetu, yena hanji muzanga kuya mu chifuchi cheka hanga uwayilemo Yehova ni utuswilo. Chino chili chiyulo cha mutu mwene, chize mutu niumwe kechi kukukwachilacho. Amwe mahasa kuwana ukwaso ha kuhengwola yize alingile akwa-Kristu ku sekulu yitangu muze apwile mu yihungumiona. Muze akwa-kole ashihile Eshetevau, tumbaji waze apwile mu Yerusaleme yachinyina mu Yundeya ni Samaria ni kuya kusuku chinji ngwe ku Fwenishia, Shipre ni Andiakia. (Mateu 10:23; Yili. 8:1; 11:19) Alioze, Mbimbiliya yinambe nawa ngwo muze yihungumiona yikwo yejile hali akwa-Kristu ku sekulu yitangu, Paulu kakazangile kuchinyina ku yihela kuze mulimo wa kwambujola kakaukanjishile. Shimbu achine, iye yasa mwono wenyi mu ponde hanga ambujole sango lipema ni kukolweza mandumbu jenyi mu mambonge muze mwapwile yihungumiona yinji.—Yili. 14:19-23.

9 Yika twalilongesa ha yilweza yino? Twalilongesa ngwetu, hita mwata wa usoko katamba kukwata chiyulo ha chikuma chino. Shimbu kanda akwata chiyulo, iye katamba kulemba ni kunyonga kanawa hali usoko wenyi ni ha upeme hanji upi uze muwizako kuze maya. Ha chikuma chino, hita mukwa-Kristu katamba kumbata “chiteli chenyi mwene.” (Ngala. 6:5) Kutwatambile kusopesa akwetu ha chiyulo chize ene makwata.

KUCHI MUTUHASA KUWAYILA YEHOVA MUZE TULI MU UKANJISO?

10. Usongwelo uka Mbetele ni makulwana a mu chikungulwila mahana?

10 Kuchi muhasa kununga ni kuwayila Yehova ha mashimbu waze nuli mu ukanjiso? Mbetele ya mu chifuchi chenu, muyihana usongwelo kuli makulwana amu chikungulwila chenu, ha chize mapwa ni kulinga hanga atambule kulia cha ku spiritu, chize munupwa ni kukunguluka ni chize munupwa ni kwambujola sango lipema. Nyi Mbetele kuyahashile kuhanjika ni makulwana a mu chikungulwila chenu, makulwana manukwasa nulieswe mu chikungulwila hanga nununge ni kuwayila Yehova. Ayo manukwasa kupalikila ha usongwelo wa mu Mbimbiliya ni wa ha mikanda yetu.—Mateu 28:19, 20; Yili. 5:29; Hepre. 10:24, 25.

11. Mumu liaka muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe mupwa ni kulia cha ku spiritu muze nuli mu ukanjiso, nawa yika watamba kulinga hanga ufunge kulia che cha ku spiritu?

11 Yehova kalakenyene ngwenyi tuvumbi twenyi te mapwa ni kulia chipema cha ku spiritu. (Iza. 65:13, 14; Luka 12:42-44) Kashika muhasa kupwa ni shindakenyo ngwe, ululikiso wa Yehova muusa tachi jinji hanga ukwehe kulia cha ku spiritu chize mufupiwa. Yika mba watamba kulinga? Muze nuli mu ukanjiso, fupa chihela chipema hanga usweke Mbimbiliya ni mikanda yikwo yize ukwete. Watamba kukeya chinji hanga uchine kwechelela yikumba yino yilemu—Chipwe mupwanayo kumoko hanji mu telefone—kanda uyisa hatoma, yisweke. Hita umwe wa kuli yetu katamba kulikolweza hanga akolese chinji ufulielo wenyi.

Ni ukwaso wa Yehova, mutuhasa kulikungulula chakuhona kwivwa woma (Tala paragrafu 12) *

12. Kuchi makulwana mahasa kululieka kukunguluka hanga akwa-kole achine kuchinyingika?

12 Mba kukunguluka chetu cha hita poso kuchi muchipwa? Makulwana machilulieka mu mutapu uze mukinda akwa-kole jetu hanga achine kuchinyingika. Ayo mahasa kutusongwela hanga tupwe ni kuliwana mu tuyizavu tukehe-tukehe, nawa mapwa ni kwalumuna yihela ni maola. Yena muhasa kukwasa kufunga atu eswe waze mapwa ni kuya ku kukunguluka ha kuhanjika no mushi muze nunayi hanji muze nunatuhuka ha kukunguluka. Muhasa nawa kuzala mazalo waze keshi kusolola ngwo unayi ku kukunguluka.

Chipwe ngwe nguvulu makanjisa uwayilo wetu, nihindu kutuchi kwecha kwambujola (Tala paragrafu 13) *

13. Yika twalilongesa ha chilweza cha mandumbu amu União Soviética?

13 Hakutwala ku mulimo wa kwambujola, chino chinatale ku chihela ni chihela. Chipwe chocho, twakuzanga Yehova nawa twakuwahilila kulweza akwetu hakutwala ku Wanangana wenyi. Kashika mutuwana jila yakwambulwilamo sango lipema. (Luka 8:1; Yili. 4:29) Emily B. Baran, umwe mukwa-kuhanjika sango ja ku shakulu muze te anahanjika hali Yela ja Yehova amu União Soviética yamba ngwenyi: “Muze nguvulu alwezele Yela ja Yehova ngwo kanda ambujola nawa ufulielo wo kuli akwo, ayo yaputuka kuhanjika ni enyembo jo, akwa-milimo-ni-akwo ni masepa jo. Muze aasele mu mazuwo a ususu mumu lia kulinga mulimo wacho, o yaputuka kwambujola kuli funge-ni-akwo.” Chipwe ngwe mulimo wo kaukanjishile, mandumbu jetu amu União Soviética kakechele kwambujola sango lipema. Nyi mulimo wa kwambujola maukanjisa mu chifuchi chenu, yena muhasa kwimbulula chilweza cho!

MIHETO YIZE TWATAMBA KWEHUKA

Twatamba kunyingika tangwa lia kuhola (Tala paragrafu 14) *

14. Muheto uka Samu 39:1 unatutoweza hanga twehuke?

14 Kanyama ha yize mulweza atu akwo. Ha mashimbu waze tuli mu ukanjiso, twatamba kunyingika “tangwa lia kuhola.” (Chilu. 3:7) Twatamba kusweka sango jilemu, ngwe majina ja mandumbu jetu, yihela yize twakulikungulwila, chize twakwambujola ni jila yize twakutambwilamo kulia cha ku spiritu. Kutwatambile kulweza yuma yacho kuli waze ali ni poko ya kuyula, chipwe masepa ni asoko jetu waze ali mu chifuchi chetu hanji mu yifuchi yikwo. Nyi twafwa mu muheto wacho, mutusa mwono wa mandumbu jetu mu ponde.—Tanga Samu 39:1.

15. Muheto uka Satana akututela, nawa kuchi mutuhasa kuwehuka?

15 Kanda twecha tupalia akehe-akehe atuhandunune. Satana kananyingika ngwenyi, akwa-zuwo waze alihandununa keshi kukola. (Marku 3:24, 25) Aye manunga ni kusa tachi hanga atuhandunune. Hachino, shimbu tulimike nenyi, iye kanashimbwila hanga tulimike umwe ni mukwo.

16. Longeso lika chipema twawana ha chilweza cha pangi Gertrud Poetzinger?

16 Akwa-Kristu waze ajama no katamba kukanyama hanga ahone kufwa mu muheto uno. Tutalenu chilweza cha mapangi aali akuwayisa, Gertrud Poetzinger ni Elfriede Löhr. O kaasele mu zuwo lia ususu hamwe ni mapangi akwo mu chilombo cha A-Nazista. Gertrud yevwa chipululu muze Elfriede alingile pande ja utakamiso hanga atakamise mapangi akwo waze apwile no mu zuwo lia ususu. Muze kwapalikile amwe mashimbu, Gertrud yevwa sonyi, hachino yeta ukwaso kuli Yehova. Iye yasoneka ngwenyi: “Twatamba kulikolweza hanga tutayize utotombo wa akwetu, hanji muze ali ni yiteli yinji kutuhiana.” Kuchi iye akumbile chipululu? Gertrud kalihulikilile ha yitanga yipema ya ndumbwenyi Elfriede. Hachino, yapwa nawa ni usepa upema ni Elfriede. Eswe aali katuhukile ni mwono mu zuwo lia ususu, nawa ni ushishiko weswe yanunga ni kuwayila Yehova ndo haze ahwishile mulimo wo hano hashi. Nyi mutusa tachi hanga tukumbe tupalia mukachi ketu, kutuchi kwecha nichimwe chituhandunune.—Kolo. 3:13, 14.

17. Mumu liaka twatamba kukaula usongwelo uze matwaha kuli mandumbu waze akwete yiteli?

17 Kanda wecha kukaula usongwelo. Nyi mutukaula usongwelo uze twakutambula kuli mandumbu waze ashishika, nawa waze ali ni yiteli mutwehuka yipikalo. (1 Petu. 5:5) Chakutalilaho, mu chifuchi muze mulimo wetu uli wakukanjisa, mandumbu waze akwete yiteli katowezele akwa-kwambujola hanga ahone kuhana mikanda kuli atu muze ali mu munda. Alioze, umwe ndumbu pionelu mu chifuchi chacho yanyonga ngwenyi, yami mwe yami, chocho yaputuka kuhana mikanda mu munda. Yika yalingiwileko? Muze iye ni mandumbu akwo ahwishile kwambujola ha mbunga, yaakwata kuli mapulisha yaputuka kwahula-hula. Kuma ha shimbu lize te anambujola, mapulisha kapwile ni kwakaula munyima. Hachino mapulisha yatambula mikanda yize ayo ahanyine kuli atu. Yika twalilongesa ha chilweza chino? Twalilongesa ngwetu, twatamba kukaula usongwelo chipwe mutulimona ngwe tunanyingika yuma yinji kuhiana akwetu. Yehova nihindu matuwahisa nyi mutukaula usongwelo wa mandumbu waze apwa tusongo mukachi ketu.—Hepre. 13:7, 17.

18. Mumu liaka twatamba kwehuka kusa shimbi chamusela?

18 Kanda usa shimbi chamusela. Nyi makulwana a mu yikungulwila masa shimbi chamusela, mapinjisa akwo. Ndumbu Juraj Kaminský kanewuluka yize yalingiwileko ha mashimbu waze akanjishile mulimo wetu mu Tchecoslováquia: “Muze asele mu zuwo lia ususu makulwana amu yikungulwila ni mandumbu akwo anji waze te tusongo, akwo waze te akwete yiteli mu yikungulwila ni mu mambonge yaputuka kusela akwa-kwambujola shimbi chamusela.” Yehova kakatuhele chiteli chakukwachila akwetu yiyulo. Mutu yoze masa shimbi chamusela, keshi kufunga mandumbu jenyi—kanafupu kupwa mwata wa ufulielo wa mandumbu jenyi.—2 Kori. 1:24.

KANDA WECHA KUWAYILA YEHOVA NILIMWE TANGWA

19. Chipwe ngwe Satana manunga ni kukanjisa uwayilo wetu, ujikijilo uka tunawane ha 2 Sango ja Mianangana 32:7, 8?

19 Mukwa-kole wetu, Satana Ndiapu, kechi kwecha kununga ni kuhungumiona tuvumbi twa Yehova ashishika. (1 Petu. 5:8; Uso. 2:10) Satana ni atu jenyi, manunga ni kukanjisa uwayilo wetu. Alioze, chipwe ngwe mutwivwa woma, nihindu kutuchi kwecha kuwayila Yehova! (Shimbi 7:21) Yehova kali hamwe ni yetu, nawa manunga ni kutukwasa chipwe ngwe uwayilo wetu maukanjisa.—Tanga 2 Sango ja Mianangana 32:7, 8.

20. Chiyulo chika watamba kukwata?

20 Mutuhasa kukwata chiyulo ngwe chize akwachile mandumbu jetu ku sekulu yitangu. Ayo kalwezele manguvulu ngwo: ‘Shina chinate kumeso ja Zambi kupanjika kuli yenu nyi shina kuli Zambi, chipatulenu yenwene: mumu yetu kutwahashile kulitwamina kwambujola yuma yize twamwene ni yize twevwile.’—Yili. 4:19, 20.

MWASO 73 Twehe Kama Hamu

^ kax. 5 Yika twatamba kulinga nyi manguvulu matukanjisa tuhone kuwayila Yehova? Mutwe uno mutwaha yiyulo yipema hakutwala ku yize twatamba kulinga ni yize kutwatambile kulinga hanga tuhase kununga ni kuwayila Zambi!

^ kax. 59 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Yizulie yeswe yinasolola Yela ja Yehova waze ali mu yifuchi yize uwayilo wetu hanaukanjisamo. Chizavu chikehe cha mandumbu halikungulula ku zuwo lia ndumbu mu chipatulo chize akutulikila yuma.

^ kax. 61 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe pangi Chela cha Yehova (uli ku kwoko lia umama) kanahanjika ni umwe pwo ni kufupa uhashi wakumwambulwila hakutwala kuli Yehova.

^ kax. 63 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe ndumbu mapulisha kanamushinjila hanga aalweze sango hakutwala ku chikungulwila chenyi, iye kasolo kwalweza jo.