Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

TEMAJ CHAʼAN ESTUDIO 28

Laʼ lac bej melben i yeʼtel Jehová cheʼ mʌctʌbilix lac subtʼan

Laʼ lac bej melben i yeʼtel Jehová cheʼ mʌctʌbilix lac subtʼan

«Mach mejlic mij cʌy lojon ili tʼan. Wersa mic sub lojon chuqui tsaj qʼuele lojon yicʼot chuqui tsa cubi lojon» (HCH. 4:19, 20).

CʼAY 122 ¡Yom xucʼulonla yicʼot bʌxonla!

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. a) ¿Chucoch mach yom toj sajtel lac pusicʼal cheʼ miʼ mʌctʌntel lac subtʼan? b) ¿Chuqui mi caj laj cʌn ti ili temaj?

CHEʼ ti jabil 2018, ñumen ti 223 mil xsubtʼañob chumulob yaʼ baqui maʼañic mi wen ajqʼuel ti sujbel jiñi wen tʼan o junyajl mʌctʌbilix. Ili maʼañic miʼ yʌcʼ ti toj sajtel lac pusicʼal, come cheʼ bajcheʼ tsaʼ laj qʼuele ti yambʌ temaj jiñi i sujm bʌ xñoptʼañonbʌla mi caj lac ticʼlʌntel o contrajintel (2 Ti. 3:12). Mach yʌlʌyic baqui chumulonla, jiñi añoʼ bʌ i yeʼtel miʼ mejlel i waʼ mʌctañob lac chʼujutesaya ti Jehová cheʼ mach ñaʼtʌbilic lac chaʼan.

2 Mi jiñi yumʌlob miʼ mʌctañob lac subtʼan, tajol miʼ mejlel laj cʼajtiben lac bʌ: «¿Yom ba i yʌl chaʼan tsaʼix i cʌyʌyonla Dios cheʼ an jiñi contrajintel? ¿Muʼ ba caj i junyajl jisʌntel lac chʼujutesaya ti Jehová? ¿Yom ba mic majlel ti chumtʌl baqui libre mic mejlel c chʼujutesan Jehová?». Ti ili temaj, mi caj lac jacʼ jiñi cʼajtiya tac. I cheʼ jaʼel, mi caj laj cʌn bajcheʼ miʼ mejlel lac chʌn melben i yeʼtel (troñel) Jehová cheʼ mʌctʌbilix lac subtʼan yicʼot baqui bʌ mach yomic mi lac mel.

¿YOM BA I YɅL CHAʼAN TSAʼIX I CɅYɅYONLA DIOS CHEʼ AN JIÑI CONTRAJINTEL?

3. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Corintios 11:23-27, ¿chuqui tsiʼ ñusa jiñi xucʼul bʌ apóstol Pablo, i chuqui miʼ cʌntesañonla jiñi wem bʌ ejemplo i chaʼan?

3 Mi tsaʼ mʌctʌnti jiñi lac subtʼan, tajol miʼ mejlel lac ñaʼtan chaʼan mach yomix i qʼuelonla Dios. Pero ili mach i sujmic. Laʼ lac ñaʼtan tiʼ tojlel jiñi apóstol Pablo. Tiʼ sujm, weñʌch tsaʼ qʼuejli ti Jehová. Tiʼ tsʼijbu 14 carta tac chaʼan jiñi Tsʼijbujel Griego i tsaʼ cʼoti ti cʌjñel bajcheʼ apóstol tiʼ tojlel gentilob. Pero tsaʼʌch i taja cabʌl contrajintel (pejcan 2 Corintios 11:23-27). Jiñi wem bʌ ejemplo i chaʼan miʼ cʌntesañonla chaʼan Jehová miʼ yʌcʼ chaʼan jiñi xucʼul bʌ i wiñicob miʼ tajob contrajintel.

4. ¿Chucoch miʼ tsʼaʼleñonla jiñi pañimil?

4 Jesús tiʼ tsictesa chucoch yom mi lac pijtan chaʼan mi laj contrajintel. Tsiʼ yʌlʌ chaʼan mi caj lac tsʼaʼlentel come maʼañic mi la cotsan lac bʌ ti ili pañimil (mulawil) (Jn. 15:18, 19). Jiñi ticʼlʌntel mach yomic i yʌl chaʼan mach weñix miʼ qʼuelonla Dios. Tiʼ sujm, miʼ pʌs chaʼan toj chuqui woli (choncol) lac mel.

¿MUʼ BɅ CAJ I JUNYAJL JISAN LAC CHʼUJUTESAYA TI JEHOVÁ JIÑI CONTRAJINTEL?

5. ¿Muʼ ba mejlel i jisan jiñi quixtañujob i chʼujutesʌntel Jehová? Acʼʌ jumpʼejl ejemplo.

5 Jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob) maʼañic miʼ mejlel i jisañob i chʼujutesʌntel Dios, jiñi mach bʌ añic i pʼisol i pʼʌtʌlel. Cabʌl i contrajob Jehová an i ñopo i melob jiñi, pero maʼañic an i jotoyob. Laʼ lac ñaʼtan tsaʼ bʌ ujti ti jiñi Segunda Guerra Mundial. Cabʌl yumʌlob ti yan tac bʌ país tsaʼ caji i ticʼlañob jiñi i tejclum Jehová. Jiñi nazijob mach jiñobic jach tsaʼ bʌ i mʌctayob jiñi lac subtʼan, cheʼ jaʼel jiñi yumʌlob ti Australia, Canadá yicʼot ti yan tac bʌ país. Pero yicʼot i bendición Jehová, an chuqui wem bʌ tsaʼ ujti. Ti 1939, cheʼ baqui ora tsaʼ caji jiñi guerra, an jaxto 72 mil 475 xsubtʼañob tiʼ petol pañimil. I cheʼ tsaʼ ujti jiñi guerra cheʼ ti 1945, añix 156 mil 299 xsubtʼañob.

6. ¿Chuqui wen tac bʌ miʼ mejlel ti tajtʌl cheʼ an contrajintel? Acʼʌ jumpʼejl ejemplo.

6 Cheʼ mi cʼotel laj contrajintel, i tilelʌch cheʼ mi la cubin tsʼitaʼ bʌqʼuen. Pero jiñi contrajintel miʼ mejlel i yʌcʼonla tiʼ melol chuqui wem bʌ jaʼel. Miʼ mejlel i ñijcañonla chaʼan mi lac ñumen melben i yeʼtel Jehová. Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel juntiquil xñujpuñel am bʌ chut bʌ i yalobil tsaʼ bʌ chumuleyob ti jumpʼejl país baqui jiñi yumʌlob tsiʼ mʌctayob lac subtʼan. Ili hermanojob maʼañic tsiʼ yʌcʼʌyob chaʼan jiñi bʌqʼuen miʼ mʌlbeñob (jotbeñob), i tsaʼ ochiyob bajcheʼ precursor. Chaʼan miʼ melob jiñi, jiñi hermana tsiʼ cʌyʌ jiñi eʼtel baqui wen miʼ tojtʌl. Jiñi hermano tsiʼ yʌlʌ chaʼan cheʼ mʌctʌbil lac subtʼan ti jiñi bʌ ora, jiñi quixtañujob wen yomob i cʌn majquiyob jiñi Testigojob. Jin chaʼan, mach wocolic tsiʼ yubi chaʼan miʼ tech jumpʼejl estudio loqʼuem bʌ ti Biblia. Jiñi mʌctʌntel lac subtʼan tsaʼʌch i colta yañoʼ bʌ jaʼel. Juntiquil anciano ti jiñi país tsiʼ yʌlʌ chaʼan cabʌl tsaʼ bʌ i cʌyʌyob i melben i yeʼtel Jehová tsaʼ cajiyob ti chaʼ majlel ti tempa bʌ yicʼot ti subtʼan.

7. a) ¿Chuqui mi laj cʌn ti Levítico 26:36, 37? b) ¿Chuqui mi caj a mel mi tsaʼ mʌctʌnti lac subtʼan?

7 Cheʼ baʼ ora jiñi laj contrajob miʼ mʌctañob lac subtʼan, yomob chaʼan mi lac bʌcʼñan lac melben i yeʼtel Jehová. Tajol miʼ yʌlob lot tac ti lac tojlel, miʼ chocob majlel xʼeʼtelob chaʼan miʼ tsajiñob la cotot, miʼ pʌyoñoñobla majlel ti melobʌjʌl o muʼto i yotsañoñobla ti cárcel. Yomob chaʼan mi lac bʌcʼñan cheʼ mi laj qʼuel chaʼan woli (yʌquel) i yotsañob ti cárcel la quermañujob. Mi tsaʼ caji lac bʌcʼñan chuqui miʼ melob, lajal bajcheʼ woli lac bajñel mʌctan lac bʌ yubil. Pero mach la comic lac mel bajcheʼ jiñi quixtañujob muʼ bʌ i taj ti tʼan Levítico 26:36, 37 (pejcan). Maʼañic mi caj la cʌcʼ chaʼan jiñi bʌqʼuen miʼ yʌqʼueñonla laj cʼunteʼ cʌy lac melben i yeʼtel Jehová o chaʼan mi lac junyajlel cʌy. Tsʼʌcʌl mi lac ñop i coltaya Jehová i maʼañic mi la cʌcʼ chaʼan miʼ mʌlbeñonla jiñi bʌqʼuen (Sal. 27:1). Mi laj cʼajtiben Jehová chaʼan miʼ tojʼesañonla. La cujil chaʼan cheʼ an la quicʼot i coltaya mi jiñicto jiñi ñuc bʌ yumʌlob mi caj i mʌctañob chaʼan xucʼul mi lac melben i yeʼtel lac Dios (He. 13:6).

¿YOM BA MIC MAJLEL TI CHUMTɅL TI YAMBɅ PARTE?

8, 9. a) ¿Chuqui yom mi lac yajcan ti lac bajñelil o juntiquil bajcheʼ i jol i familia? b) ¿Chuqui mi caj i coltañonla chaʼan wen chuqui mi lac yajcan?

8 Miʼ tsaʼ mʌctʌnti lac subtʼan, tajol mi laj cʼajtiben lac bʌ mi yom mi lac majlel ti yambʌ país baqui libre miʼ mejlel lac melben i yeʼtel Jehová. Ili jiñʌch yom bʌ mi lac yajcan ti jujuntiquil. Chaʼtiquil uxtiquil hermanojob miʼ mejlel i coltañob cheʼ miʼ tsajiñob chuqui tsiʼ meleyob jiñi xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo cheʼ bʌ tsaʼ contrajintiyob. Cheʼ bʌ tsaʼ tsʌnsʌnti jiñi Esteban tiʼ cʼʌb i contrajob, jiñi xñoptʼañob añoʼ bʌ ti Jerusalén tsaʼ putsʼiyob majlel ti Judea yicʼot ti Samaria, cheʼto jaʼel ti Fenicia, ti Chipre yicʼot ti Antoquía (Mt. 10:23; Hch. 8:1; 11:19). Pero yambʌ hermanojob tajol miʼ qʼuelob chaʼan jiñi apóstol Pablo tsaʼ cʌyle yaʼ baqui tsaʼ caji cabʌl contrajintel. Tsiʼ yʌcʼʌ ti wocol i cuxtʌlel chaʼan miʼ sub jiñi wen tʼan yicʼot i pʼʌtʼesʌben i pusicʼal jiñi hermanojob ti jiñi tejclum tac baqui an cabʌl contrajintel (Hch. 14:19-23).

9 ¿Chuqui mi laj cʌn ti ili relato tac? Chaʼan jujuntiquil i jol familia yom miʼ bajñel ñaʼtan chuqui yom miʼ mel. Ñaxan, yom miʼ pejcan Jehová ti oración yicʼot i wen ñaʼtan bajcheʼ an i familia, cheʼ jaʼel, jiñi wem bʌ o mach bʌ weñic mejl bʌ i tajob mi tsaʼ majliyob ti chumtʌl ti yambʌ parte. Chaʼan iliyi, jujuntiquil xñoptʼan ‹an tiʼ wenta› i melbal (chaʼlebal) (Gá. 6:5). Mach yomic mi la cʌl yambʌlob chaʼan chuqui miʼ yajcan i mel.

¿BAJCHEʼ MIʼ MEJLEL LAC MELBEN I YEʼTEL JEHOVÁ CHEʼ MIʼ MɅCTɅNTEL LAC SUBTʼAN?

10. ¿Chuqui mi caj i subeñonla lac mel jiñi sucursal yicʼot jiñi ancianojob?

10 ¿Bajcheʼ mi caj lac bej chʼujutesan Jehová cheʼ baqui ora mʌctʌbil lac subtʼan? Jiñi sucursal mi caj i subeñob jiñi ancianojob bajcheʼ mi caj i tajob jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl, bajcheʼ mi caj i melob jiñi tempa bʌ tac yicʼot jiñi subtʼan. Pero ¿ixcu mi jiñi sucursal maʼañic miʼ mejlel i pejcañob jiñi ancianojob? Jiñi ancianojob jiñix mi caj i subeñoñobla bajcheʼ miʼ mejlel lac bej melben i yeʼtel Dios, i mi caj i cʼʌñob jiñi Biblia yicʼot lac jun tac chaʼan miʼ melob (Mt. 28:19, 20; Hch. 5:29; He. 10:24, 25).

11. ¿Chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan mucʼʌch caj lac taj jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl, i chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi laj cʌntan?

11 Jehová an i yʌcʼʌ i tʼan chaʼan jiñi i wiñicob wen mʌcʼlʌbil mi caj i yajñelob ti chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl (Is. 65:13, 14; Lc. 12:42-44). Jin chaʼan, miʼ mejlel lac ñop chaʼan jiñi i yorganización mi caj i chaʼlen wersa chaʼan miʼ yʌqʼueñonla chuqui i cʼʌjñibal lac chaʼan chaʼan xucʼul mi la cajñel. Pero añʌch chuqui miʼ mejlel lac mel jaʼel. Cheʼ baʼ ora miʼ mʌctʌntel lac subtʼan, laʼ lac wen sʌclan baqui mi caj lac muc jiñi lac Biblia yicʼot lac jun tac. Mi impreso o an ti lac celular o tableta, yom wen tsajilonla baqui mi caj laj cʌy chaʼan maʼañic miʼ tajtʌl. Ti lac pejtelel yom mi lac wen ñaʼtan chuqui mi caj lac mel chaʼan pʼʌtʌl mi la cajñel tiʼ chaʼan bʌ Dios.

Yicʼot i coltaya Jehová, maʼañic mi lac bʌcʼñan chaʼan mi lac tempan lac bʌ. (Qʼuele jiñi párrafo 12). *

12. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i chajpañob jiñi tempa bʌ tac jiñi ancianojob chaʼan mucul jach miʼ mejlel?

12 ¿Bajcheʼ mi caj i yujtel jiñi tempa bʌ tac? Jiñi ancianojob mi caj i chajpañob chaʼan mucul jach mi caj i mejlel. Tajol mi caj i subeñoñobla chaʼan yom mi lac tempan lac bʌ ti alʌ grupo tac, i an qʼuiñil mi caj i chʌcʌ qʼuextañob baqui mi caj i yujtel yicʼot i yorajlel. ¿Chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan mi laj cʌntan muʼ bʌ i cʼotelob? Mach cʼamic yom mi lac chaʼlen tʼan cheʼ mi laj cʼotel yaʼ ti tempa bʌ yicʼot cheʼ mi lac sujtel, i tajol qʼuexelix lac pislel mi lac xoj chaʼan maʼañic mi la cʌcʼ lac bʌ ti cʌjñel.

Maʼañic mi caj laj cʌy lac sub jiñi wen tʼan anquese mi lac mʌctʌntel. (Qʼuele jiñi párrafo 13). *

13. ¿Chuqui miʼ mejlel laj cʌn tiʼ tojlel jiñi hermanojob tsaʼ bʌ ajñiyob yaʼ ti Unión Soviética?

13 ¿Ixcu jiñi subtʼan? Mach junlajalic chuqui mi caj i yujtel ti lac lumal. Come mi laj cʼuxbin Jehová yicʼot mi lac mulan lac sub jiñi i Yumʌntel, mi caj lac sʌclan bajcheʼ mi lac chaʼlen subtʼan (Lc. 8:1; Hch. 4:29). Juntiquil xʼixic yujil bʌ chaʼan historia i cʼabaʼ Emily Baran, tsiʼ yʌlʌ chaʼan i subtʼan i testigojob Jehová yaʼ ti Unión Soviética (ili ora Rusia): «Cheʼ bʌ jiñi yumʌl tiʼ sube jiñi Testigojob chaʼan mach yomic miʼ chaʼleñob subtʼan, tsaʼ caji i pejcañob jiñi chumuloʼ bʌ tiʼ tʼejl, jiñi i piʼʌlob ti eʼtel yicʼot i yamigojob. Cheʼ bʌ tsaʼ pʌjyiyob majlel ti jumpʼejl campo baqui tsaʼ xijqʼuiyob ti eʼtel, tsiʼ ñopo i sujtesañob ti xcʌntʼan jiñi yambʌ xcʌjchelob». Jiñi la quermañojob yaʼ ti Unión Soviética maʼañic tsiʼ cʌyʌyob i sub jiñi wen tʼan anquese mʌctʌbil jiñi subtʼan. Jin yom bʌ mi lac ñaʼtan lac mel jeʼel cheʼ baʼ ora miʼ mʌctʌntel lac subtʼan yaʼ baqui chumulonla.

MACH BɅ YOMIC MI LAC MEL

Yom mi lac ñaʼtan baqui ora mach yomic mi lac chaʼlen tʼan. (Qʼuele jiñi párrafo 14). *

14. ¿Chuqui maʼañic mi caj lac mel mi mucʼʌch lac jacʼ muʼ bʌ i yʌl Salmo 39:1?

14 Yom tsajilonla chuqui mi lac suben yambʌlob. Cheʼ miʼ mʌctʌntel lac subtʼan, yom mi lac ñaʼtan baqui ora yom «mi lac ñʌjchʼel» (Ec. 3:7). Yom mi laj cʌntan chaʼan maʼañic mi la cʌl ñuc bʌ i cʼʌjñibal, bajcheʼ i cʼabaʼ jiñi hermanojob, baqui tac mi lac tempan lac bʌ, bajcheʼ mi lac chaʼlen subtʼan yicʼot mi lac taj jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl. Mach yom mi lac suben ili tac jiñi xʼeʼtelob mi jiñicto la camigojob o laj cʌñʌyoʼ bʌ ti lac tejclum o ti yambʌ país tac. Mi tsaʼ lac mele, miʼ mejlel la cotsan ti wocol jiñi la quermañojob (pejcan Salmo 39:1).

15. ¿Chuqui mi caj i ñop i mel Satanás, i chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan maʼañic mi lac yajlel?

15 Mach la cʌcʼ chaʼan jiñi alʌ wocol tac miʼ tʼoxonla. Satanás yujil chaʼan miʼ yujtel wocol cheʼ tʼoxol jumpʼejl familia (Mr. 3:24, 25). Jin chaʼan, tiʼ pejtelel ora mi caj i ñop i tʼoxonla. Miʼ mel jiñi come yom chaʼan mi lac tech leto (aʼleya tʼan) la quicʼot la quermañojob, i chaʼan mach jiñic mi laj contrajin.

16. ¿Chuqui wem bʌ ejemplo tsiʼ pʌsbeyonla jiñi hermana Gertrud Poetzinger?

16 Cheʼto jaʼel jiñi hermanojob añobix bʌ i colel tiʼ chaʼan bʌ Dios yom miʼ wen cʌntañob i bʌ chaʼan maʼañic miʼ melob jiñi. Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel Gertrud Poetzinger yicʼot Elfriede Löhr. Ili chaʼtiquil hermanajob bombiloʼ bʌ o yajcʌbiloʼ bʌ tsaʼ ajñiyob ti jumpʼejl campo i chaʼan nazijob yicʼot yambʌ hermanajob. Jiñi Gertrud tsaʼ caji i tsʼaʼ qʼuel jiñi Elfriede come miʼ ñusan wem bʌ discurso tac muʼ bʌ i ñuqʼuesʌben i pusicʼal jiñi yambʌ hermanajob yaʼ bʌ añob jaʼel. Ti wiʼil, tsiʼ quisñi i bʌ i tsiʼ wen cʼajtibe i coltaya Jehová. Tiʼ tsʼijbu: «Yom mi laj cʌn chaʼan an yambʌlob ñumento bʌ chuqui yujilob melol o eʼtel tac añoʼ bʌ tiʼ wenta bajcheʼ joñonla». ¿Chuqui tsiʼ colta i mʌlben jiñi tsʼaʼleya? Tsaʼ caji i wen ñaʼtan jiñi wen tac bʌ i melbal jiñi Elfriede yicʼot chaʼan wen uts. Jin chaʼan, tsiʼ tojʼesa bajcheʼ an yicʼot. Tiʼ chaʼticlelob tsiʼ cuchuyob ajñel yaʼ ti campo i chaʼan nazijob i xucʼul tsiʼ melbeyob i yeʼtel Jehová cʼʌlʌl tsaʼ chʌmiyob (sajtiyob). Mi mucʼʌch lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac ñusʌbeñob i sajtemal jiñi hermanojob, maʼañic mi caj lac tʼox lac bʌ (Col. 3:13, 14).

17. ¿Chucoch mach yomic mi lac ñusan tʼan?

17 Mach lac ñusan tʼan. Mi mucʼʌch lac jacʼ muʼ bʌ i subeñonla jiñi hermanojob waʼchocobiloʼ bʌ, maʼañic mi caj lac taj wocol (1 P. 5:5). Laʼ laj qʼuel jumpʼejl ejemplo. Ti jumpʼejl país baqui mʌctʌbil lac subtʼan, jiñi hermanojob waʼchocobiloʼ bʌ tsiʼ chajpayob chaʼan jiñi hermanojob bajcheʼ jach ora miʼ loqʼuelob ti subtʼan, pero mach yomic miʼ cʌyob jun tac. Pero juntiquil precursor tsiʼ ñopo chaʼan ñumen wen cheʼ miʼ mel bajcheʼ woliʼ ñaʼtan, i maʼañic tsiʼ jacʼʌ tʼan. ¿Chuqui tsaʼ ujti? Cheʼ bʌ tsaʼ ujti ti subtʼan yicʼot yambʌ hermanojob, jiñi xʼeʼtelob i chaʼan yumʌl tsiʼ melbe cʼajtiya tac yicʼot jiñi yambʌ hermanojob. Tajol tsaʼ tsajcʌntiyob tiʼ tojlel jiñi xʼeʼtelob i tsiʼ luʼ chʼʌmʌyob jiñi jun tac tsaʼ bʌ i cʌyʌyob. ¿Chuqui miʼ cʌntesañonla iliyi? Chaʼan yom mi lac jacʼ chuqui mi lac subentel lac mel anquese mi lac ñaʼtan chaʼan ñumento la cujil chuqui yom miʼ mejlel. Tiʼ pejtelel ora, Jehová mi caj i yʌqʼueñonla i bendición mi mucʼʌch lac tem chaʼlen eʼtel la quicʼot jiñi hermanojob waʼchocobiloʼ bʌ chaʼan miʼ cʌntañoñobla (He. 13:7, 17).

18. ¿Chucoch mach yomic mi lac waʼchocon mandar tac mach bʌ wersajic?

18 Mach lac waʼchocon mandar tac mach bʌ wersajic. Mi jiñi ancianojob miʼ melob bajcheʼ iliyi, wocol mi caj i yubiñob jiñi hermanojob. Jiñi hermano Juraj Kaminský tiʼ tsictesa chuqui tsaʼ ujti cheʼ tsaʼ mʌctʌnti jiñi lac subtʼan yaʼ ti Checoslovaquia (ili ora yambʌyix i cʼabaʼ) : «Cabʌl ancianojob tsaʼ otsʌntiyob ti cárcel, pero jiñi tsaʼ bʌ cʌyleyob tiʼ wenta jiñi congregación tac yicʼot jiñi circuito tsiʼ waʼchocoyob mandar tac chaʼan jiñi xsubtʼañob. Tsaʼ caji i tsʼijbuñob jumpʼejl lista chaʼan chuqui yom miʼ melob yicʼot maʼañic bʌ». Jehová maʼañic tsiʼ yʌcʼʌ ti lac wenta chaʼan mi lac yajcan chuqui yom miʼ mel yambʌlob. Jiñi muʼ bʌ i yʌcʼ mandar tac tiʼ tojlel hermanojob cheʼ bʌ mach wersajic, woli jach i mel i bʌ ti yumʌl tiʼ tojlelob, mach chaʼañic woliʼ cʌntañob (2 Co. 1:24).

MACH LAJ CɅY LAC MELBEN I YEʼTEL JEHOVÁ

19. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl 2 Crónicas 32:7, 8, ¿chucoch miʼ mejlel lac pʌs lac chʼejlel anquese Satanás miʼ contrajiñonla?

19 Satanás, jiñi ñuc bʌ laj contra, maʼañic mi caj i cʌy i contrajin jiñi xucʼul bʌ i wiñicob Jehová (1 P. 5:8; Ap. 2:10). Satanás yicʼot muʼ bʌ i coltañob mi caj i ñop i mʌctañob lac subtʼan. Pero, anquese an lac bʌqʼuen, maʼañic mi caj laj cʌy lac chʼujutesan Jehová (Dt. 7:21). Jehová an la quicʼot i mi caj i bej coltañonla anquese miʼ mʌctʌntel lac subtʼan (pejcan 2 Crónicas 32:7, 8).

20. ¿Chuqui a wom bʌ a mel jatet?

20 Laʼ lac tsajcʌben i melbal jiñi la quermañojob ti ñaxam bʌ siglo, tsaʼ bʌ i subeyob jiñi yumʌlob: «Subula jatetla mi toj tiʼ wut Dios mi tsac ñusʌbe lojon i tʼan Dios chaʼan mic jacʼbeñetla. Mach mejlic mij cʌy lojon ili tʼan. Wersa mic sub lojon chuqui tsaj qʼuele lojon yicʼot chuqui tsaʼ cubi lojon» (Hch. 4:19, 20).

CʼAY 73 Aqʼueñon lon c chʼejlel yicʼot pʼʌtʌlel

^ parr. 5 ¿Chuqui mi caj lac mel mi jiñi yumʌlob miʼ mʌctañob lac subtʼan? Ti ili temaj, mi caj i subeñonla chuqui mi caj lac mel yicʼot mach bʌ yomic chaʼan maʼañic mi laj cʌy lac chʼujutesan Jehová.

^ parr. 59 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Pejtelel jiñi foto tac miʼ pʌs jiñi Testigojob woliyoʼ bʌ ti coltaya ti yambʌ tejclum baqui maʼañic mi wen ajqʼuel ti sujbel jiñi wen tʼan. Ti ili foto, jumpʼejl alʌ grupo tempʌbilob ti jumpʼejl almacén i chaʼan bʌ juntiquil hermano.

^ parr. 61 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Cheʼ woli ti tʼan yicʼot juntiquil xʼixic, jiñi hermana (am bʌ tiʼ tsʼej) miʼ sʌclan bajcheʼ miʼ suben jiñi i sujmlel.

^ parr. 63 MUʼ BɅ I PɅS JIÑI FOTO: Juntiquil hermano maʼañic chuqui miʼ wis al chaʼan jiñi i congregación cheʼ jiñi policía woliʼ melben cʼajtiya tac.