លោតទៅអត្ថបទ

លោតទៅបញ្ជីអត្ថបទ

អត្ថបទ​សិក្សា ២៨

ចូរ​បន្ត​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ពេល​មាន​បម្រាម

ចូរ​បន្ត​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ពេល​មាន​បម្រាម

​«​យើង​មិន​អាច​ឈប់​និយាយ​អំពី​អ្វី​ដែល​យើង​បាន​ឃើញ​និង​ឮ​បាន​ទេ​»។—សកម្ម. ៤:១៩, ២០

ចម្រៀង​លេខ​១២២ ចូរ​ពង្រឹង​ជំហរ​ឲ្យ​មាំ​មួន​ឡើង!

សេចក្ដី​សង្ខេប *

១​-​២. (​ក​) ហេតុ​អ្វី​យើង​មិន​ភ្ញាក់​ផ្អើល​បើ​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​របស់​យើង? (​ខ​) តើ​យើង​នឹង​ពិចារណា​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ?

នៅ​ឆ្នាំ​២០១៨ អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ដំណឹង​ល្អ​ជាង​២២៣.០០០​នាក់​បាន​រស់​នៅ​ប្រទេស​ដែល​ដាក់​បម្រាម​ឬ​ដាក់​កម្រិត​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​យើង។ នេះ​មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ទេ។ ដូច​យើង​បាន​រៀន​ក្នុង​អត្ថបទ​មុន គ្រិស្ត​សាសនិក​ពិត​រំពឹង​ថា​ពួក​គេ​នឹង​ទទួល​ការ​បៀត​បៀន។ (​២ធី. ៣:១២​) ទោះ​ជា​យើង​រស់​នៅ​កន្លែង​ណា​ក៏​ដោយ ប្រហែល​ជា​រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ដាក់​បម្រាម​ភ្លាម​ៗ​និង​ដោយ​មិន​មាន​ការ​ព្រមាន​ទុក​ជា​មុន ទៅ​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា ដែល​ជា​ព្រះ​ដែល​ប្រកប​ដោយ​សេចក្ដី​ស្រឡាញ់។

បើ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ប្រទេស​ដែល​អ្នក​រស់​នៅ សម្រេច​ចិត្ត​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា អ្នក​ប្រហែល​ជា​នឹង​ឆ្ងល់​ថា ‹តើ​ការ​បៀត​បៀន​មាន​ន័យ​ថា​ព្រះ​លែង​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​យើង​ឬ? តើ​ការ​ដាក់​បម្រាម​នឹង​បញ្ឈប់​យើង​ពី​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឬ​ទេ? តើ​ខ្ញុំ​គួរ​រើ​ទៅ​ប្រទេស​ផ្សេង​ដើម្បី​មាន​សេរី​ភាព​ក្នុង​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​ឬ​ទេ?›។ ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ យើង​នឹង​ពិចារណា​ចម្លើយ​ចំពោះ​សំណួរ​ទាំង​នេះ ហើយ​របៀប​ដែល​យើង​អាច​បន្ត​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ពេល​គេ​ដាក់​បម្រាម​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​យើង។ យើង​ក៏​នឹង​ពិចារណា​អំពី​អន្ទាក់​ដែល​យើង​ត្រូវ​ជៀស​វាង។

តើ​ការ​បៀត​បៀន​មាន​ន័យ​ថា​ព្រះ​លែង​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​យើង​ឬ?

៣. យោង​ទៅ​តាម​កូរិនថូស​ទី២ ១១:២៣​-​២៧ តើ​សាវ័ក​ប៉ូល​បាន​រង​ការ​បៀត​បៀន​អ្វី ហើយ​តើ​យើង​រៀន​អ្វី​ពី​គំរូ​របស់​គាត់?

បើ​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​របស់​យើង យើង​ប្រហែល​ជា​សន្និដ្ឋាន​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​ថា​ព្រះ​មិន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​យើង។ ប៉ុន្តែ​សូម​ចាំ​ថា ការ​បៀត​បៀន​មិន​មាន​ន័យ​ថា​ព្រះ​យេហូវ៉ា​មិន​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​យើង​ទេ។ ជា​ឧទាហរណ៍ សូម​គិត​អំពី​សាវ័ក​ប៉ូល។ គាត់​ប្រាកដ​ជា​បាន​ទទួល​ការ​ពេញ​ចិត្ត​ពី​ព្រះ។ គាត់​មាន​ឯកសិទ្ធិ​សរសេរ​សំបុត្រ​១៤​ក្នុង​បទ​គម្ពីរ​គ្រិស្ត​សាសនិក​ជា​ភាសា​ក្រិច ហើយ​គាត់​ក៏​ជា​សាវ័ក​សម្រាប់​ជន​ជាតិ​ដទៃ​ដែរ។ ប៉ុន្តែ គាត់​បាន​រង​ការ​បៀត​បៀន​ដ៏​ខ្លាំង។ (​សូម​អាន កូរិនថូស​ទី២ ១១:២៣​-​២៧) យើង​រៀន​ពី​បទ​ពិសោធន៍​របស់​សាវ័ក​ប៉ូល​ថា ព្រះ​យេហូវ៉ា​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ្នក​បម្រើ​ស្មោះ​ត្រង់​របស់​លោក​រង​ការ​បៀត​បៀន។

៤. ហេតុ​អ្វី​ពិភព​លោក​ស្អប់​យើង?

លោក​យេស៊ូ​បាន​ពន្យល់​អំពី​មូលហេតុ​ដែល​យើង​គួរ​រំពឹង​ថា​យើង​នឹង​រង​ការ​បៀត​បៀន។ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា យើង​នឹង​ត្រូវ​គេ​ស្អប់​ដោយ​សារ​យើង​មិន​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ពិភព​លោក។ (​យ៉ូន. ១៥:១៨, ១៩​) ការ​បៀត​បៀន​មិន​មាន​ន័យ​ថា​យើង​មិន​ទទួល​ពរ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ទេ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ការ​បៀត​បៀន​បញ្ជាក់​ថា​យើង​កំពុង​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ត្រឹម​ត្រូវ!

តើ​ការ​ដាក់​បម្រាម​នឹង​បញ្ឈប់​យើង​ពី​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឬ​ទេ?

៥. តើ​មនុស្ស​មាន​សមត្ថភាព​បញ្ឈប់​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឬ​ទេ? សូម​ពន្យល់។

អ្នក​ប្រឆាំង​មិន​អាច​បញ្ឈប់​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ដែល​ជា​ព្រះ​ដ៏​មាន​ឫទ្ធា​នុភាព​ខ្លាំង​ក្លា​បំផុត​បាន​ទេ។ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​បាន​ព្យាយាម​ធ្វើ​ដូច្នោះ តែ​បាន​បរាជ័យ។ សូម​គិត​អំពី​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី២។ នៅ​ពេល​នោះ រដ្ឋាភិបាល​ជា​ច្រើន​បាន​បៀត​បៀន​រាស្ត្រ​ព្រះ​យ៉ាង​ខ្លាំង។ មិន​គ្រាន់​តែ​ពួក​ណាត្ស៊ី​នៅ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ដែល​បាន​ដាក់​បម្រាម​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា តែ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ប្រទេស​អូស្ដ្រាលី កាណាដា និង​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ក៏​បាន​ដាក់​បម្រាម​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​យើង​ផង​ដែរ។ ប៉ុន្តែ សូម​កត់​សម្គាល់​អំពី​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៣៩​ពេល​សង្គ្រាម​នោះ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម មាន​អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​៧២.៤៧៥​នាក់​នៅ​ទូ​ទាំង​ពិភព​លោក។ តែ​ពេល​សង្គ្រាម​បាន​ចប់​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៥ មាន​អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​១៥៦.២៩៩​នាក់។ ចំនួន​អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​បាន​កើន​ឡើង​ជាង​មួយ​ជា​ពីរ! នេះ​គឺ​ដោយ​សារ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​ផ្ដល់​ពរ​លើ​រាស្ត្រ​លោក។

៦. ជា​ជាង​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ័យ​ខ្លាច តើ​ការ​បៀត​បៀន​អាច​មាន​លទ្ធផល​អ្វី​ខ្លះ? សូម​លើក​ឧទាហរណ៍។

ជា​ជាង​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ័យ​ខ្លាច ហើយ​លែង​ចង់​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា ការ​បៀត​បៀន​អាច​ជំរុញ​ចិត្ត​យើង​ឲ្យ​បម្រើ​ព្រះ​ច្រើន​ជាង។ ជា​ឧទាហរណ៍ ប្ដី​ប្រពន្ធ​មួយ​គូ​ដែល​មាន​កូន​តូច​ម្នាក់ រស់​នៅ​ប្រទេស​មួយ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​របស់​យើង។ ជា​ជាង​ភ័យ​ខ្លាច ហើយ​កាត់​បន្ថយ​កិច្ច​បម្រើ ពួក​គេ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ត្រួស​ត្រាយ​ពេញ​ពេល។ ប្រពន្ធ​នោះ​ថែម​ទាំង​បាន​លា​ឈប់​ពី​ការ​ងារ​ដែល​មាន​ប្រាក់​ខែ​ល្អ​ដើម្បី​ត្រួស​ត្រាយ។ ប្ដី​នោះ​បាន​និយាយ​ថា ការ​ដាក់​បម្រាម​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ឆ្ងល់​និង​ចង់​ដឹង​អំពី​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ជា​លទ្ធផល គាត់​មាន​អារម្មណ៍ថា​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​បង្រៀន​គម្ពីរ​គឺ​ស្រួល​ជាង។ បម្រាម​នោះ​ក៏​មាន​លទ្ធផល​ល្អ​ផ្សេង​ទៀត។ អ្នក​ចាស់​ទុំ​ម្នាក់​នៅ​ប្រទេស​នោះ​បាន​និយាយ​ថា បុគ្គល​ជា​ច្រើន​ដែល​បាន​ឈប់​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ និង​ចូល​រួម​ក្នុង​កិច្ច​បម្រើ​ផ្សាយ​ឡើង​វិញ។

៧. (​ក​) តើ​យើង​រៀន​អ្វី​ពី​លេវីវិន័យ ២៦:៣៦, ៣៧? (​ខ​) តើ​អ្នក​នឹង​ធ្វើ​អ្វី​ពេល​មាន​បម្រាម?

ពេល​សត្រូវ​របស់​យើង​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​របស់​យើង ពួក​គេ​មាន​បំណង​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ័យ​ខ្លាច​ក្នុង​ការ​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ក្រៅ​ពី​ដាក់​បម្រាម ពួក​គេ​ប្រហែល​ជា​ផ្សាយ​រឿង​មិន​ពិត​អំពី​យើង ចាត់​ពួក​អាជ្ញាធរ​ឲ្យ​មក​ឆែក​ឆេរ​ផ្ទះ​យើង បង្ខំ​យើង​ឲ្យ​ឡើង​តុលាការ ឬ​ថែម​ទាំង​ចាប់​បង​ប្អូន​មួយ​ចំនួន​ដាក់​គុក។ ពួក​គេ​ចង់​ឲ្យ​យើង​ភ័យ​ខ្លាច ដោយ​សារ​ពួក​គេ​បាន​ចាប់​បង​ប្អូន​ខ្លះ​ដាក់​គុក។ បើ​យើង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ពួក​គេ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ័យ​ខ្លាច យើង​ប្រហែល​ជា​កាត់​បន្ថយ​ឬ​ថែម​ទាំង​បញ្ឈប់​កិច្ច​បម្រើ​របស់​យើង​ចំពោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ យើង​មិន​ចង់​ធ្វើ​ដូច​ពួក​អ្នក​ដែល​បាន​ត្រូវ​រៀប​រាប់​នៅ​លេវីវិន័យ ២៦:៣៦, ៣៧​ទេ។ (​សូម​អាន​) យើង​នឹង​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​បណ្ដាល​ឲ្យ​យើង​កាត់​បន្ថយ​ឬ​បញ្ឈប់​កិច្ច​បម្រើ​របស់​យើង​ចំពោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឡើយ។ យើង​ទុក​ចិត្ត​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ទាំង​ស្រុង ហើយ​មិន​ស្លន់ស្លោ​ទេ។ (​ទំនុក. ២៧:១​) យើង​អធិដ្ឋាន​សុំ​ការ​ណែនាំ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ យើង​ដឹង​ថា ដោយ​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​ព្រះ សូម្បី​តែ​រដ្ឋាភិបាល​ដ៏​មាន​អំណាច​ខ្លាំង​ក្លា​បំផុត​ក៏​មិន​អាច​បញ្ឈប់​យើង​ពី​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យ៉ាង​ស្មោះ​ត្រង់​បាន​ទេ។—ហេ. ១៣:៦

តើ​ខ្ញុំ​គួរ​រើ​ទៅ​ប្រទេស​ផ្សេង​ឬ​ទេ?

៨​-​៩. (​ក​) តើ​ប្រមុខ​គ្រួសារ ឬ​បុគ្គល​ម្នាក់​ៗ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​អ្វី? (​ខ​) តើ​អ្វី​នឹង​ជួយ​គាត់​ឲ្យ​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដ៏​ឈ្លាស​វៃ?

បើ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ប្រទេស​ដែល​អ្នក​រស់​នៅ​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ អ្នក​ប្រហែល​ជា​ឆ្ងល់​ថា តើ​អ្នក​គួរ​រើ​ទៅ​ប្រទេស​ដែល​អ្នក​អាច​មាន​សេរី​ភាព​ក្នុង​ការ​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឬ​ទេ? នេះ​គឺ​ជា​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ផ្ទាល់​ខ្លួន គ្មាន​អ្នក​ណា​អាច​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​នេះ​ជំនួស​អ្នក​បាន​ឡើយ។ មុន​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត បង​ប្អូន​ខ្លះ​ប្រហែល​ជា​គិត​អំពី​អ្វី​ដែល​គ្រិស្ត​សាសនិក​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី១​បាន​ធ្វើ​ពេល​ដែល​ពួក​គេ​រង​ការ​បៀត​បៀន។ ក្រោយ​សត្រូវ​បាន​សម្លាប់​ស្ទេផាន​ដោយ​គប់​ដុំ​ថ្ម អ្នក​កាន់​តាម​នៅ​ក្រុង​យេរូសាឡិម​បាន​រើ​ទៅ​កន្លែង​ផ្សេង​ៗ​នៅ​តំបន់​យូឌា និង​តំបន់​សាម៉ារី ហើយ​រហូត​ដល់​ស្រុក​ភេនីស៊ី កោះ​គីប្រុស និង​ក្រុង​អាន់ទីយ៉ូក។ (​ម៉ាថ. ១០:២៣; សកម្ម. ៨:១; ១១:១៩​) ប៉ុន្តែ​បង​ប្អូន​ផ្សេង​ទៀត​ប្រហែល​ជា​កត់​សម្គាល់​ថា បន្ទាប់​ពី​គ្រា​មួយ​ដែល​មាន​ការ​បៀត​បៀន​លើ​គ្រិស្ត​សាសនិក​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី១ សាវ័ក​ប៉ូល​បាន​សម្រេច​ចិត្ត​មិន​រើ​ចេញ​ពី​តំបន់​ដែល​មាន​ការ​ប្រឆាំង​ចំពោះ​កិច្ច​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ទេ។ គាត់​បាន​ប្រថុយ​ជីវិត​ដើម្បី​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ដំណឹង​ល្អ និង​ពង្រឹង​កម្លាំង​បង​ប្អូន​នៅ​ក្រុង​នា​នា​ដែល​ទទួល​ការ​បៀត​បៀន​ដ៏​ខ្លាំង។—សកម្ម. ១៤:១៩​-​២៣

តើ​យើង​រៀន​អ្វី​ពី​កំណត់​ហេតុ​ទាំង​នេះ? ប្រមុខ​គ្រួសារ​នីមួយ​ៗ​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ផ្ទាល់​អំពី​ការ​រើ​ទៅ​កន្លែង​ផ្សេង។ មុន​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត គាត់​គួរ​អធិដ្ឋាន​និង​ពិចារណា​យ៉ាង​ដិត​ដល់​អំពី​ស្ថានភាព​របស់​ក្រុម​គ្រួសារ​គាត់ និង​អំពី​លទ្ធផល​ល្អ​និង​អាក្រក់​ដែល​មក​ពី​ការ​រើ​ទៅ​កន្លែង​ផ្សេង។ ក្នុង​រឿង​នេះ គ្រិស្ត​សាសនិក​ម្នាក់​ៗ​ត្រូវ​«​ទទួល​ភារៈ​របស់​ខ្លួន​»។ (​កាឡ. ៦:៥​) យើង​មិន​គួរ​វិនិច្ឆ័យ​អ្នក​ឯ​ទៀត​ចំពោះ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​ពួក​គេ​ទេ។

តើ​យើង​នឹង​គោរព​ប្រណិប័តន៍​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច ពេល​មាន​បម្រាម?

១០. តើ​ការិយាល័យ​សាខា​និង​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​នឹង​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​បែប​ណា?

១០ តើ​អ្នក​អាច​បន្ត​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច​ពេល​មាន​បម្រាម? ការិយាល័យ​សាខា​នឹង​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​និង​យោបល់​ដល់​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​អំពី​របៀប​ទទួល​សេចក្ដី​បង្រៀន​ដែល​ប្រៀប​ដូច​ជា​អាហារ របៀប​ប្រជុំ​គ្នា​ដើម្បី​គោរព​ប្រណិប័តន៍ និង​របៀប​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ដំណឹង​ល្អ។ បើ​ការិយាល័យ​សាខា​មិន​អាច​ទាក់​ទង​នឹង​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​បាន ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​នឹង​ជួយ​អ្នក​និង​បង​ប្អូន​ទាំង​អស់​ក្នុង​ក្រុម​ជំនុំ​ឲ្យ​បន្ត​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ពួក​គេ​នឹង​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​ស្រប​តាម​អ្វី​ដែល​បាន​ត្រូវ​កត់​ទុក​ក្នុង​គម្ពីរ​និង​សៀវភៅ​ផ្សេង​ៗ​របស់​យើង។—ម៉ាថ. ២៨:១៩, ២០; សកម្ម. ៥:២៩; ហេ. ១០:២៤, ២៥

១១. ហេតុ​អ្វី​អ្នក​អាច​ប្រាកដ​ថា​អ្នក​នឹង​មាន​អ្វី​ទាំង​អស់​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​ការ​ដើម្បី​រក្សា​ជំនឿ​របស់​អ្នក​ឲ្យ​មាំ​មួន ហើយ​តើ​អ្នក​អាច​ធ្វើ​អ្វី​ដើម្បី​ការ​ពារ​គម្ពីរ​និង​សៀវភៅ​ផ្សេង​ៗ​?

១១ ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​សន្យា​ថា​អ្នក​បម្រើ​របស់​លោក​នឹង​មាន​អ្វី​ៗ​ទាំង​អស់​ដែល​ពួក​គេ​ត្រូវ​ការ​ដើម្បី​រក្សា​ជំនឿ​មាំ​មួន។ (​អេ. ៦៥:១៣, ១៤; លូក. ១២:៤២​-​៤៤​) ដូច្នេះ អ្នក​អាច​ប្រាកដ​ថា​អង្គ​ការ​របស់​លោក​នឹង​ខំ​អស់​ពី​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​អ្វី​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​ការ​ដើម្បី​រក្សា​ភាព​ស្មោះ​ត្រង់។ ប៉ុន្តែ ក៏​មាន​អ្វី​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​ផង​ដែរ។ ពេល​គេ​ដាក់​បម្រាម សូម​រក​កន្លែង​ដែល​មាន​សុវត្ថិភាព​ដើម្បី​លាក់​គម្ពីរ​និង​សៀវភៅ​ផ្សេង​ៗ​របស់​យើង។ សូម​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​កុំ​ទុក​អ្វី​ដែល​មាន​តម្លៃ​វិសេស​បែប​នេះ នៅ​កន្លែង​ដែល​ស្រួល​ឲ្យ​គេ​រក​ឃើញ មិន​ថា​អ្វី​នោះ​ជា​សៀវភៅ​ឬ​ជា​ឯកសារ​នៅ​ក្នុង​គ្រឿង​អេឡិចត្រូនិក​ក្ដី។ យើង​ម្នាក់​ៗ​ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​ដើម្បី​រក្សា​ជំនឿ​របស់​យើង​ឲ្យ​មាំ​មួន។

ដោយ​មាន​ការ​គាំ​ទ្រ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា យើង​អាច​ប្រជុំ​គ្នា​ដើម្បី​គោរព​ប្រណិប័តន៍​លោក​ដោយ​មិន​ភ័យ​ខ្លាច (​សូម​មើល​វគ្គ​១២​) *

១២. តើ​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​អាច​រៀប​ចំ​កិច្ច​ប្រជុំ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច ដើម្បី​មិន​ឲ្យ​មនុស្ស​ឯ​ទៀត​កត់​សម្គាល់?

១២ ចុះ​យ៉ាង​ណា​អំពី​កិច្ច​ប្រជុំ​ជា​រៀង​រាល់​សប្ដាហ៍​សម្រាប់​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍? ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​នឹង​រៀប​ចំ​ឲ្យ​អ្នក​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ​តាម​របៀប​មួយ​ដែល​មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​ប្រឆាំង​ចាប់​អារម្មណ៍។ ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​ប្រហែល​ជា​នឹង​ប្រាប់​អ្នក​ឲ្យ​ជួប​ជុំ​គ្នា​ជា​ក្រុម​តូច​ៗ ហើយ​ពួក​គេ​ទំនង​ជា​នឹង​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ម៉ោង​និង​កន្លែង​ប្រជុំ​ជា​រឿយ​ៗ។ អ្នក​អាច​ជួយ​រក្សា​សុវត្ថិភាព​បង​ប្អូន​ដែល​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ​នោះ​ដោយ​និយាយ​តិច​ៗ ពេល​មក​ឬ​ពេល​ចេញ​ពី​កិច្ច​ប្រជុំ​ទាំង​នោះ។ អ្នក​ក៏​ប្រហែល​ជា​ត្រូវ​ស្លៀក​សម្លៀក​បំពាក់​ធម្មតា​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​គេ​កត់​សម្គាល់។

ទោះ​ជា​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​បម្រាម​ក្ដី យើង​នឹង​មិន​ឈប់​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ឡើយ (​សូម​មើល​វគ្គ​១៣​) *

១៣. តើ​យើង​អាច​រៀន​អ្វី​ពី​បង​ប្អូន​របស់​យើង​នៅ​អតីត​សហភាព​សូវៀត?

១៣ ស្តី​អំពី​កិច្ច​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ នឹង​មាន​កាលៈទេសៈ​ខុស​គ្នា​នៅ​កន្លែង​នីមួយ​ៗ។ ប៉ុន្តែ យើង​ស្រឡាញ់​ព្រះ​យេហូវ៉ា ហើយ​ចង់​ប្រាប់​អ្នក​ឯ​ទៀត​អំពី​រាជាណាចក្រ​របស់​លោក ដូច្នេះ​យើង​នឹង​តែង​តែ​រក​វិធី​ដើម្បី​ផ្សព្វ​ផ្សាយ។ (​លូក. ៨:១; សកម្ម. ៤:២៩​) ប្រវត្ដិវិទូ​ម្នាក់​ឈ្មោះ​អេមេលី ពើរ៉ាន​បាន​និយាយ​អំពី​កិច្ច​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​របស់​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា​នៅ​អតីត​សហភាព​សូវៀត​ថា​៖ ​«​ពេល​រដ្ឋាភិបាល​ប្រាប់​សាក្សី​ថា​ពួក​គេ​មិន​អាច​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​អំពី​ជំនឿ​របស់​ពួក​គេ ពួក​គេ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​សន្ទនា​ជា​មួយ​នឹង​អ្នក​ជិត​ខាង អ្នក​រួម​ការ​ងារ និង​មិត្ត​ភក្ដិ។ ពេល​ពួក​គេ​បាន​ត្រូវ​ចាប់​ខ្លួន​យក​ទៅ​ជំរំ​ពលកម្ម​ដោយ​សារ​កិច្ច​ការ​នោះ ពួក​គេ​បាន​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ដល់​អ្នក​ឯ​ទៀត​ដែល​ជាប់​ឃុំ​ជា​មួយ​គ្នា​»។ ទោះ​ជា​មាន​បម្រាម​ក្ដី បង​ប្អូន​របស់​យើង​នៅ​អតីត​សហភាព​សូវៀត​មិន​បាន​ឈប់​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ទេ។ នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត បើ​គេ​ដាក់​បម្រាម​លើ​កិច្ច​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​នៅ​កន្លែង​ដែល​អ្នក​រស់​នៅ សូម​តាំង​ចិត្ត​ធ្វើ​ដូច​បង​ប្អូន​ទាំង​នោះ!

ចូរ​ជៀស​វាង​ពី​អន្ទាក់​ផ្សេង​ៗ​

យើង​ត្រូវ​ដឹង​ពេល​ណា​ដែល​យើង​គួរ​នៅ​ស្ងៀម (​សូម​មើល​វគ្គ​១៤​) *

១៤. តើ​ទំនុក​តម្កើង ៣៩:១​អាច​ជួយ​យើង​ឲ្យ​ជៀស​វាង​ពី​អន្ទាក់​អ្វី?

១៤ ចូរ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​អំពី​អ្វី​ដែល​អ្នក​ប្រាប់​អ្នក​ឯ​ទៀត។ កាល​ដែល​មាន​បម្រាម យើង​ត្រូវ​ចេះ​សម្គាល់​អំពី​«​ពេល​ដែល​គួរ​នៅ​ស្ងៀម​»។ (​សាស្ដ. ៣:៧​) យើង​ត្រូវ​រក្សា​ព័ត៌មាន​សម្ងាត់ ដូច​ជា​ឈ្មោះ​របស់​បង​ប្អូន​យើង កន្លែង​ដែល​យើង​ប្រជុំ​គ្នា របៀប​ដែល​យើង​ផ្សព្វ​ផ្សាយ និង​របៀប​ដែល​យើង​ទទួល​សេចក្ដី​បង្រៀន​ដែល​ប្រៀប​ដូច​ជា​អាហារ។ យើង​មិន​ប្រាប់​ព័ត៌មាន​ទាំង​នោះ​ដល់​ពួក​អាជ្ញាធរ ឬ​ដល់​មិត្ត​ភក្ដិ​និង​សាច់​ញាតិ​ដែល​រស់​នៅ​ប្រទេស​ដូច​យើង​ឬ​ប្រទេស​ផ្សេងទេ។ បើ​យើង​ប្រាប់​អ្នក​ឯ​ទៀត យើង​អាច​បណ្ដាល​ឲ្យ​បង​ប្អូន​យើង​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់។—សូម​អាន ទំនុក​តម្កើង ៣៩:១

១៥. តើ​សាថាន​នឹង​ព្យាយាម​ធ្វើ​អ្វី​ដល់​យើង ហើយ​តើ​យើង​គួរ​ធ្វើ​អ្វី?

១៥ ចូរ​កុំ​ឲ្យ​រឿង​តូច​តាច​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​បែក​បាក់​គ្នា។ សាថាន​ដឹង​ថា​បើ​ក្រុម​គ្រួសារ​មួយ​បែក​បាក់​ទាស់​ប្រឆាំង​គ្នា ក្រុម​គ្រួសារ​នោះ​នឹង​រលាយ​ទៅ។ (​ម៉ាក. ៣:២៤, ២៥​) ដូច្នេះ វា​នឹង​ព្យាយាម​ជា​និច្ច​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​បែក​បាក់​គ្នា។ យ៉ាង​នេះ វា​សង្ឃឹម​ថា​យើង​នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​ឈ្លោះ​ប្រកែក​គ្នា​ជា​ជាង​តយុទ្ធ​នឹង​វា។

១៦. តើ​បង​ហ្គឺតធ្រូត ផូស៊ីងហ្គើ​បាន​ទុក​គំរូ​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ​អ្វី?

១៦ សូម្បី​តែ​គ្រិស្ត​សាសនិក​ដែល​មាន​ភាព​ចាស់​ទុំ ក៏​ត្រូវ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​មិន​ឲ្យ​ខ្លួន​ធ្លាក់​ចូល​អន្ទាក់​នេះ។ សូម​គិត​អំពី​បទ​ពិសោធន៍​របស់​បង​ស្រី​ពីរ​នាក់​ដែល​បាន​ត្រូវ​រើស​តាំង គឺ​បង​ហ្គឺតធ្រូត ផូស៊ីងហ្គើ និង​បង​អេលហ្វ្រីដឺ លើ។ ពួក​គាត់​បាន​ត្រូវ​ឃុំ​នៅ​ជំរំ​ឃុំ​ឃាំង​របស់​ពួក​ណាត្ស៊ី​ជា​មួយ​នឹង​បង​ប្អូន​ស្រី​ឯ​ទៀត។ បង​ហ្គឺតធ្រូត​ចាប់​ផ្ដើម​មាន​ចិត្ត​ច្រណែន​ពេល​បង​អេលហ្វ្រីដឺ​ថ្លែង​សុន្ទរកថា​ដើម្បី​លើក​ទឹក​ចិត្ត​បង​ប្អូន​ស្រី​ឯ​ទៀត​នៅ​ក្នុង​ជំរំ។ ក្រោយ​មក បង​ហ្គឺតធ្រូត​បន្ទោស​ខ្លួន​ដែល​គាត់​មាន​អារម្មណ៍​នោះ ហើយ​បាន​អង្វរ​សុំ​ជំនួយ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ គាត់​បាន​សរសេរ​ថា​៖ ​«​ពេល​អ្នក​ឯ​ទៀត​មាន​សមត្ថភាព​ច្រើន​ជាង ឬ​ទទួល​ភារកិច្ច​ច្រើន​ជាង​យើង យើង​ត្រូវ​រៀន​ឲ្យ​ចេះ​ទទួល​ស្គាល់​ចំណុច​នេះ​»។ តើ​គាត់​បាន​យក​ឈ្នះ​ចិត្ត​ច្រណែន​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? បង​ហ្គឺតធ្រូត​បាន​ផ្ដោត​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​ភាព​រួស​រាយ​រាក់​ទាក់​និង​គុណ​សម្បត្ដិ​របស់​បង​អេលហ្វ្រីដឺ។ យ៉ាង​នេះ គាត់​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ល្អ​ឡើង​វិញ​ជា​មួយ​នឹង​បង​អេលហ្វ្រីដឺ។ ពួក​គាត់​ទាំង​ពីរ​នាក់​បាន​រួច​ជីវិត​ពី​ជំរំ​ឃុំ​ឃាំង ហើយ​បាន​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​យ៉ាង​ស្មោះ​ត្រង់​រហូត​ដល់​ពួក​គាត់​បាន​បញ្ចប់​កិច្ច​បម្រើ​នៅ​ផែន​ដី។ បើ​យើង​ខំ​យក​ឈ្នះ​បញ្ហា​ដែល​យើង​មាន​ជា​មួយ​នឹង​បង​ប្អូន យើង​នឹង​ជៀស​វាង​ពី​ការ​បែក​បាក់​គ្នា​ដែល​ជា​អន្ទាក់​មួយ​របស់​សាថាន។—កូឡ. ៣:១៣, ១៤

១៧. ហេតុ​អ្វី​យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ​ដែល​មក​ពី​អង្គ​ការ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ជា​និច្ច?

១៧ ចូរ​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ​ជា​និច្ច។ បើ​យើង​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ​ដែល​យើង​ទទួល​ពី​បង​ប្រុស​ៗ​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​និង​ដែល​មាន​ភារកិច្ច​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ក្នុង​ក្រុម​ជំនុំ យើង​នឹង​ជៀស​វាង​ពី​បញ្ហា​ជា​ច្រើន។ (​១ពេ. ៥:៥​) ជា​ឧទាហរណ៍ នៅ​ប្រទេស​មួយ​ដែល​បាន​ត្រូវ​គេ​ដាក់​បម្រាម បង​ប្រុស​ៗ​ដែល​មាន​ភារកិច្ច​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​ដល់​អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ថា មិន​ត្រូវ​ចែក​ចាយ​សៀវភៅ​របស់​យើង​ក្នុង​កិច្ច​បម្រើ​ផ្សាយ​ឡើយ។ ប៉ុន្តែ បង​ប្រុស​ម្នាក់​ដែល​ជា​អ្នក​ត្រួស​ត្រាយ​នៅ​ទី​នោះ មិន​បាន​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ​នោះ​ទេ ហើយ​បាន​ចែក​ចាយ​សៀវភៅ​របស់​យើង។ តើ​នោះ​មាន​លទ្ធផល​អ្វី? មិន​យូរ​ក្រោយ​ពី​គាត់​និង​បង​ប្អូន​ឯ​ទៀត​ឈប់​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ក្រៅ​ផ្លូវ​ការ ប៉ូលិស​បាន​សួរ​ចម្លើយ​ពួក​គេ។ តាម​មើល​ទៅ ពួក​អាជ្ញាធរ​បាន​ដើរ​តាម​ពួក​គេ ហើយ​បាន​យក​សៀវភៅ​ពី​អ្នក​ដែល​បាន​ទទួល។ តើ​យើង​រៀន​អ្វី​ពី​បទ​ពិសោធន៍​នេះ? យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ ទោះ​ជា​យើង​មិន​យល់​ស្រប​នឹង​ការ​ណែនាំ​នោះ​ក៏​ដោយ។ ព្រះ​យេហូវ៉ា​តែង​តែ​ឲ្យ​ពរ​យើង​ពេល​យើង​សហការ​ជា​មួយ​នឹង​បង​ប្អូន​ប្រុស​ដែល​លោក​បាន​តែង​តាំង​ឲ្យ​នាំ​មុខ​យើង។—ហេ. ១៣:៧, ១៧

១៨. ហេតុ​អ្វី​យើង​ត្រូវ​ជៀស​វាង​ពី​ការ​បង្កើត​ច្បាប់​ដែល​មិន​សំខាន់​ចាំ​បាច់?

១៨ ចូរ​កុំ​បង្កើត​ច្បាប់​ដែល​មិន​សំខាន់​ចាំ​បាច់។ បើ​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​បង្កើត​ច្បាប់​ដែល​មិន​សំខាន់​ចាំ​បាច់ នោះ​ពួក​គេ​នឹង​ដាក់​បន្ទុក​លើ​បង​ប្អូន។ បង​ប្រុស​យូ​រី ខុមីនស្គី​នឹក​ចាំ​អំពី​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​គ្រា​ដែល​មាន​បម្រាម​នៅ​អតីត​ប្រទេស​ឆេកូស្លូវ៉ាគី។ គាត់​និយាយ​ថា​៖ ​«​ក្រោយ​ពី​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​ជា​ច្រើន​បាន​ត្រូវ​គេ​ចាប់​ខ្លួន ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​មួយ​ចំនួន​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ពួក​អ្នក​ចាស់​ទុំ​ដែល​នៅ​សល់​និង​ដែល​នាំ​មុខ​ក្នុង​ក្រុម​ជំនុំ​និង​ក្នុង​មណ្ឌល បាន​ចាប់​ផ្ដើម​បង្កើត​ច្បាប់​សម្រាប់​អ្នក​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ដោយ​ប្រាប់​ពួក​គេ​អំពី​អ្វី​ដែល​ពួក​គេ​គួរ​និង​មិន​គួរ​ធ្វើ​»។ ព្រះ​យេហូវ៉ា​មិន​បាន​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​ឲ្យ​យើង​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ផ្ទាល់​ខ្លួន​សម្រាប់​បង​ប្អូន​ទេ។ បុគ្គល​ដែល​បង្កើត​ច្បាប់​ដែល​មិន​សំខាន់​ចាំ​បាច់​មិន​ការ​ពារ​បង​ប្អូន​របស់​គាត់​ទេ តែ​គាត់​ព្យាយាម​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​លើ​ជំនឿ​របស់​បង​ប្អូន​វិញ។—២កូ. ១:២៤

ចូរ​កុំ​ឈប់​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា

១៩. យោង​ទៅ​តាម​របាក្សត្រ​ទី២ ៣២:៧, ៨ ហេតុ​អ្វី​យើង​អាច​មាន​ចិត្ត​ក្លាហាន​ទោះ​ជា​សាថាន​ធ្វើ​អ្វី​ក្ដី?

១៩ មេ​កំណាច​សាថាន​ដែល​ជា​សត្រូវ​ដ៏​ធំ​បំផុត​របស់​យើង​នឹង​មិន​ឈប់​ព្យាយាម​បៀត​បៀន​អ្នក​បម្រើ​ដ៏​ស្មោះ​ត្រង់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ទេ។ (​១ពេ. ៥:៨; បប. ២:១០​) សាថាន​និង​បក្ស​ពួក​របស់​វា​នឹង​ព្យាយាម​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ប៉ុន្តែ យើង​នឹង​មិន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​បណ្ដាល​ឲ្យ​យើង​ឈប់​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឡើយ! (​ចោ. ៧:២១​) ព្រះ​យេហូវ៉ា​នៅ​ខាង​យើង ហើយ​លោក​នឹង​បន្ត​គាំ​ទ្រ​យើង ទោះ​ជា​គេ​ដាក់​បម្រាម​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​យើង​ក៏​ដោយ។—សូម​អាន របា​ក្សត្រ​ទី២ ៣២:៧, ៨

២០. តើ​អ្នក​តាំង​ចិត្ត​ធ្វើ​អ្វី?

២០ សូម​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​តាំង​ចិត្ត​ដូច​បង​ប្អូន​របស់​យើង​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី១ ដែល​បាន​ប្រាប់​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​នៅ​សម័យ​នោះ​ថា​៖ ​«​ប្រសិន​បើ​អ្នក​រាល់​គ្នា​គិត​ថា​ការ​ស្ដាប់​តាម​អ្នក​រាល់​គ្នា​ជា​ជាង​ស្ដាប់​តាម​ព្រះ ជា​អ្វី​ដែល​ព្រះ​ចាត់​ទុក​ជា​អំពើ​សុចរិត នោះ​ស្រេច​លើ​អ្នក​រាល់​គ្នា​ចុះ។ ប៉ុន្តែ​ចំណែក​យើង​វិញ យើង​មិន​អាច​ឈប់​និយាយ​អំពី​អ្វី​ដែល​យើង​បាន​ឃើញ​និង​ឮ​បាន​ទេ​»។—សកម្ម. ៤:១៩, ២០

ចម្រៀង​លេខ​៧៣ សូម​ជួយ​យើង​ឲ្យ​មាន​ចិត្ត​ក្លាហាន

^ វគ្គ 5 តើ​យើង​គួរ​ធ្វើ​អ្វី​បើ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ប្រទេស​ដែល​យើង​រស់​នៅ​ដាក់​បម្រាម​លើ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​យេហូវ៉ា? ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ​យើង​នឹង​ពិចារណា​យោបល់​មួយ​ចំនួន​អំពី​អ្វី​ដែល​យើង​គួរ​ធ្វើ​និង​អ្វី​ដែល​យើង​មិន​គួរ​ធ្វើ ដើម្បី​យើង​មិន​ឈប់​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ព្រះ​របស់​យើង!

^ វគ្គ 59 ការ​ពណ៌នា​អំពី​រូប​ភាព: រូប​ភាព​ទាំង​អស់​នេះ​បង្ហាញ​អំពី​សាក្សី​នៅ​ប្រទេស​ដែល​បាន​ដាក់​កម្រិត​លើ​កិច្ច​ការ​របស់​យើង។ ក្នុង​រូប​ភាព​នេះ​ក្រុម​តូច​មួយ​ជួប​ជុំ​គ្នា​ដើម្បី​ធ្វើ​កិច្ច​ប្រជុំ​នៅ​បន្ទប់​ដាក់​អ៊ីវ៉ាន់​របស់​បង​ប្រុស​ម្នាក់។

^ វគ្គ 61 ការ​ពណ៌នា​អំពី​រូប​ភាព: បង​ស្រី​ម្នាក់(​នៅ​ខាង​ឆ្វេង​)និយាយ​លេង​ជា​មួយ​នឹង​ស្ត្រី​ម្នាក់ ហើយ​រក​ឱកាស​ដើម្បី​និយាយ​អំពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។

^ វគ្គ 63 ការ​ពណ៌នា​អំពី​រូប​ភាព: ប៉ូលិស​សួរ​ចម្លើយ​បង​ប្រុស​ម្នាក់ តែ​គាត់​មិន​ព្រម​ប្រាប់​ព័ត៌មាន​អំពី​ក្រុម​ជំនុំ​ឡើយ។