Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 28

Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve htawˇ caˉ leh pui sheˍ

Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve htawˇ caˉ leh pui sheˍ

‘Ngaˬ hui gʼa kaˇ gʼa mawˬ ve awˬ lawn teˇ hpaˍ htaꞈ maˇ hto maˇ maˍ ve kʼo, chehˇ maˇ hpehꞈ.’—TCUH YAˇ 4:19, 20.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 122 Nyi ma yeˬ ve chaw hpehꞈ sheˍ!

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1-2. (a) Ngaˬ hui ve kanˉ te tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve htawˇ aˬ htoꞈ ma te anˇ tuˬ maˇ loˍ ve le? (b) Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma henˇ tuˬ le?

 2018 hkʼawꞈ htaˇ, mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ hkʼaw ngaˬ hui ve kanˉ te tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve kaꞈ hto toˇ ve chaw hkʼa peu˗eˬ 223,000 gʼaˇ hpaˆ cawˬ ve yoˬ. Chi anˇ tuˬ maˇ loˍ. Peuˬ taˉ ve teˇ lawn hkʼaw ngaˬ hui gʼa henˇ ve hkʼe, awˬ tehˬ ve Hkriꞈ yaˇ fawˉ mehˍ ve htaꞈ gʼa hpuˇ tuˬ shiˍ˗oˬ. (2 Tiˆmoˉseˍ 3:12) Ngaˬ hui hkʼaˬ kaˬ lo chehˇ ve maˇ kʼoˆ, haꞈ pehnˇ uiˍ jaˇ ve Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ngaˬ hui oˉ kʼoˍ pui tuˬ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ. Ngaˬ hui awˉ lawˉ htaˇ kaˬ maˇ shiˍ leh maˇ dawˇ maˇ gaˇ ve hkʼaw hpehꞈ la tuˬ yoˬ.

2 Nawˬ chehˇ kuiˬ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve ngaˬ hui ve kanˉ te tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve kʼo, nawˬ chi hkʼe dawˇ tuˬ yoˬ hehˉ. ‘Fawˉ mehˍ ve gʼa hpuˇ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ awˬ bon maˇ naꞈ laˇ˗o ve tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve laˇ? Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve ngaˬ hui htaꞈ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ awˬ hkʼaˇ maˇ cawˬ˗o ve laˇ? Awˬ nu ve mvuhˇ miˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te gʼa kuiˬ lo ngaˬ hpaw˗e cawˇ ve laˇ?’ Peuˬ leh ngaˬ hui ve kanˉ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve htawˇ, caˉ leh ngaˬ hui maˇ te cawˇ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

FAWˉ MEHˍ VE GʼA HPUˇ HTAˇ YAˬHOˉVAˬ NGAˬ HUI HTAꞈ AWˬ BON MAˇ NAꞈ LAˇ˗O VE TEHꞈ KʼOˆ GAˇ VE LAˇ?

3. 2 Kawˇrenˍhtuˆ liꞈ 11:23-27 hkʼaw tcuh yaˇ Pawˇluꞈ ka tiꞈ yeˬ ve kaꞈ fawˉ mehˍ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le? Yawˇ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le?

3 Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve ngaˬ hui ve kanˉ te tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ awˬ bon maˇ naꞈ laˇ˗o ve tehꞈ dawˇ tuˬ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, fawˉ mehˍ ve htaꞈ gʼa hpuˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ maˇ haꞈ˗o ve maˇ heˆ tehꞈ tawnˇ taˍ sheˍ. Tcuh yaˇ Pawˇluꞈ ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yaˬhoˉvaˬ Pawˇluꞈ htaꞈ haꞈ jaˇ. Pawˇluꞈ Heˍlaˍsaˆ ve Liꞈ hpu 14 tawn bvuhꞈ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ daꞈ jaˇ ve awˬ vuiˬ piˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ buiˇ shaˆ aˉ naˆ chaw htaꞈ daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ maˍ piˇ tuˬ, Pawˇluꞈ htaꞈ tcuh yaˇ ve awˬ vuiˬ piˇ leh kʼai tcuh ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Pawˇluꞈ fawˉ mehˍ ve gʼa hpuˇ jaˇ. (2 Kawˇrenˍhtuˆ 11:23-27 gʼaw sheˍ.) Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve ka tiꞈ yeˬ ve chaw teˇ hpaˍ fawˉ mehˍ ve yawˇ maˇ gʼa hpuˇ tcuh ve maˇ heˆ tehꞈ Pawˇluꞈ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ maˍ laˇ ve yoˬ.

4. Aˬ htoꞈ ma te miˬ guiˬ yaˇ ngaˬ hui htaꞈ canˇ ve le?

4 Ngaˬ hui tawˍ laˇ ve htaꞈ gʼa hpuˇ tuˬ yoˬ tehꞈ Yeˍsuˆ kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui miˬ guiˬ htaꞈ maˇ caˉ daꞈ ve pa taw, miˬ guiˬ yaˇ canˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 15:18, 19) Fawˉ mehˍ ve gʼa hpuˇ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ awˬ bon maˇ naꞈ laˇ˗o ve maˇ heˆ. Ngaˬ hui fawˉ mehˍ ve htaꞈ gʼa hpuˇ ve kʼo, cawˇ ve htaꞈ te ve tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ!

MVUHˇ MIˬ Uˉ PEUNˍ VE TAWˍ LAˇ VE KʼO, YAˬHOˉVAˬ HTAꞈ Oˉ KʼOˍ PUI TUˬ AWˬ HKʼAˇ MAˇ CAWˬ˗O LAˇ?

5. Chaw yaˇ Yaˬhoˉvaˬ ve chaw yawˇ htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ gʼa pui tuˬ te piˇ gʼa˗aw laˇ? Kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

5 Chaw yaˇ tawˍ laˇ ve lehˬ ngaˬ hui uiˍ jaˇ mvuhˇ jaˇ ve Gʼuiˬ sha Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ pui tuˬ te laˇ maˇ gʼa. Laiˉ gʼaˇ ngaˬ hui ve kanˉ htaꞈ jehˇ tcuh laˇ jaw˗oˬ. Yaꞈ hkʼaˇ te maˇ gʼa. Maꞈ lonˉ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ htaˇ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Oˇ ve teˇ yanˇ mvuhˇ miˬ laiˉ mvuhˇ miˬ Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ jaˇ. Jaˬmaˬniˬ mvuhˇ miˬ Naˍziˬ awˬ moˍ ceh fawˉ mehˍ piˇ ve maˇ heˆ. Awˆsuh˗teˇriˇaˇ, Kaˬneˬdaˬ, leh awˬ nu ve mvuhˇ miˬ kaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, 1939 hkʼawꞈ maꞈ tanˬ htaˇ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Oˇ ve teˇ yanˇ hto toˇ ve chaw hkʼa peu˗eˬ 72,475 gʼaˇ cawˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, 1945 hkʼawꞈ maꞈ peuˬ htaˇ hto toˇ ve chaw hkʼa peu˗eˬ 156,299 gʼaˇ cawˬ leh Yaˬhoˉvaˬ awˬ bon naꞈ laˇ ve htaꞈ gʼa mawˬ ve yoˬ. Hto toˇ ve chaw 2 pun hkʼe taw kʼawꞈ maˇ la ve yoˬ!

6. Fawˉ mehˍ laˇ ve ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ tawˍ laˇ ve le? Kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

6 Ngaˬ hui htaꞈ fawˉ mehˍ laˇ leh kawˆ jaˇ ve pa taw, yawˇ ve kanˉ maˇ te gaˇ tuˬ taˇ te laˇ tcuh. Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ maˇ te tuˬ dawˇ teh taˍ ve yoˬ. Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma teˇ ca yaˇ paˍ ehˉ cawˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve a hkaw˗anˬ maˇ gʼa ve mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui kawˆ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te˗o ve maˇ heˆ, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve tanˬ te ve yoˬ. Awˬ miˇ ma kanˉ te ve awˬ hpfuhˇ gʼa daꞈ ve htawˇ lawˬ tawˆ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve tawˍ piˇ htaˇ, chaw yaˇ Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ lawn kʼawꞈ shiˍ gaˇ ve tehꞈ awˬ hpawˇ kʼoˆ ve yoˬ. Liꞈ hpu henˇ gaˇ ve chaw kʼawꞈ cawˬ maˇ la ve yoˬ. Tawˍ laˇ ve awˬ nu ve awˬ ceuˬ kaꞈ awˬ bon kʼawꞈ gʼa sheˍ. Yawˇ hui chehˇ ve mvuhˇ miˬ hkʼaw laiˉ gʼaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ maˇ te˗o ve htawˇ, hpawnˬ daꞈ la ve leh hto toˇ ve kʼawꞈ te la ve tehꞈ hto nyi shehˍ hpaˇ kʼoˆ ve yoˬ.

7. (a) Oˉ kʼoˍ pui ve liꞈ 26:36, 37 hkʼaw ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le? (b) Ngaˬ hui ve kanˉ htaꞈ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve maˇ te tcuh laˇ htaˇ nawˬ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le?

7 Canˇ paˍ ngaˬ hui ve kanˉ htaꞈ tawˍ laˇ htaˇ, ngaˬ hui kawˆ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te tuˬ yawˇ te gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui ve kanˉ htaꞈ tawˍ laˇ ve awˬ hkʼoˆ kaꞈ ngaˬ hui htaꞈ caˉ daꞈ ve heˍ ve yawˇ hui kʼoˆ ve, ngaˬ hui ve yehˬ htaꞈ taˍ nuꞈ (paˍ leˆ) ca hpfuhˆ la tcuh ve, ngaˬ hui htaꞈ suhˉ jehˬ laˇ tuˬ nyiˉ laˇ ve, maˇ heˆ leh ngaˬ hui kawˆ tuˬ htawnˍ hkʼaw yuˬ keu laˇ tuˬ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, chi ve teˇ hpaˍ ngaˬ hui kawˆ tcuh ve kʼo, a shu yawˇ awˬ to htaꞈ “tawˍ ve” hkʼe te ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hkʼa dehꞈ maˇ te˗o ve yoˬ. Oˉ kʼoˍ pui ve liꞈ 26:36, 37 hkʼaw kʼoˆ ve hkʼe ngaˬ hui maˇ hpehꞈ gaˇ. (Gʼaw sheˍ.) Ngaˬ hui kawˆ jaˇ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te˗o ve maˇ te cawˇ. Ngaˬ hui yawˇ htaꞈ gʼaˇ hkʼa dehꞈ va leh kawˆ jaˇ ve taˇ te. (Iˉsaˍyaˆ 28:16) Yaˬhoˉvaˬ beˆ maˍ laˇ tuˬ ngaˬ hui bon lawˬ leh yawˇ ngaˬ hui htaꞈ ga laˇ ve pa taw, mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve leh awˬ nu ve chaw teˇ hpaˍ ngaˬ hui ka tiꞈ yeˬ ve htaꞈ teˇ gʼaˇ kaꞈ te luˬ laˇ maˇ gʼa tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ.—Heˍbrehˇ 13:6.

AWˬ NU VE MVUHˇ MIˬ LO HPAW˗E CAWˇ VE LAˇ?

8-9. (a) Yehˬ shehˍ hpaˇ leh awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ aˬ htoꞈ ma htaꞈ gʼa dawˇ cheˆ cawˇ ve le? (b) Cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw dawˇ cheˆ tuˬ aˬ htoꞈ ma ga laˇ ve le?

8 Nawˬ chehˇ ve mvuhˇ miˬ Gʼuiˬ sha htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ pui tuˬ tawˍ laˇ ve kʼo, awˬ nu ve mvuhˇ miˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te gʼa kuiˬ lo nawˬ hpaw˗e cawˇ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ hehˉ. Chi a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ gʼa dawˇ cheˆ ve, shu ngaˬ hui awˬ pon dawˇ cheˆ laˇ maˇ gʼa. Yaꞈ hkʼaˇ, maˇ dawˇ cheˆ sheˍ htaˇ, chaw teˇ hpaˍ awˉ lawˉ peuˇ ve Hkriꞈ yaˇ fawˉ mehˍ ve gʼa hpuˇ ve htaꞈ hpfuhˆ nyi ve kʼo awˬ bon cawˬ ve yoˬ tehꞈ dawˇ ve yoˬ hehˉ. Canˇ paˍ Saˍteˍhpanˍ htaꞈ haˉ pui baˬ pehˍ piˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Yeˍruˆsaˍlehnˍ venˇ lo ve awˬ laꞈ gʼawˇ teˇ hpaˍ Yuˇdaꞈ mvuhˇ miˬ leh Saˍmaˍriˆ mvuhˇ miˬ teˇ kaˬ le le lo hpaw˗e ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ Hpiˇniˆ mvuhˇ miˬ Kuˇpaˍruˆ conˇ leh Anˍtiˆawˍ venˇ lo kaꞈ hpaw˗e ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 10:23; Tcuh yaˇ 8:1; 11:19) Hkriꞈ yaˇ htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, tcuh yaˇ Pawˇluꞈ Gʼuiˬ sha ve kanˉ maˇ gʼa te kuiˬ lo kʼawꞈ chehˇ tuˬ dawˇ cheˆ ve htaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ Liꞈ hpu hkʼaw hpfuhˆ nyi leh mawˬ ve yoˬ. Yawˇ ha lehˬ ve bon hkawˇ maˍ tuˬ suh ve htaꞈ maˇ kawˆ leh, venˇ teˇ hpaˍ hpaˍ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi fawˉ mehˍ ve htaꞈ yeunˇ hkanˍ gʼaˇ tuˬ awˬ gʼaˇ piˇ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 14:19-23.

9 Awˬ lawn chi ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le? Hpaw˗e tuˬ maˇ hpaw˗e tuˬ yehˬ shehˍ hpaˇ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, maˇ dawˇ cheˆ sheˍ htaˇ, yawˇ bon lawˬ leh yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw teˇ hpaˍ awˬ pon hkʼa dehꞈ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. Hpaw˗e htaˇ heuˆ la kuiˬ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve htaꞈ gʼa dawˇ nyi cawˇ ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ teˇ gʼaˇ le le “a shu yawˇ ve awˬ vuiˬ htaꞈ gʼa pfuhˇ tuˬ yoˬ.” (Gaˍlaˍtiˆ 6:5) Shu leuˆ yuˬ ve htaꞈ ngaˬ hui maˇ dawˇ cheˆ piˇ cawˇ.

NGAˬ HUI Oˉ KʼOˍ MAˇ PUI TCUH LAˇ VE HTAWˇ CAˉ LEH HKʼAˬ HKʼE TE TUˬ LE?

10. Awˬ tcuhˆ puiˍ leh nyi haꞈ shaˉ paˍ aˬ htoꞈ ma beˆ maˍ laˇ tuˬ le?

10 Nawˬ oˉ kʼoˍ maˇ pui tcuh laˇ ve htawˇ caˉ leh hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Awˬ tcuhˆ puiˍ, nyi haꞈ shaˉ paˍ htaꞈ beˆ maˍ piˇ leh co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ gʼa tuˬ, hpawnˬ daꞈ tuˬ, hto toˇ tuˬ awˬ hkʼaˇ beˆ maˍ laˇ tuˬ yoˬ. Awˬ tcuhˆ puiˍ, nyi haꞈ shaˉ paˍ htaꞈ caˉ daꞈ maˇ gʼa ve kʼo, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ le le htaꞈ caˉ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ ga laˇ tuˬ yoˬ. Nyi haꞈ shaˉ paˍ Liꞈ hpu leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ liꞈ kʼoˆ teˇ hpaˍ hkʼaw hawˍ daꞈ ve hkʼe beˆ maˍ laˇ tuˬ yoˬ.—Maꞈhtehˍ 28:19, 20; Tcuh yaˇ 5:29; Heˍbrehˇ 10:24, 25.

11. Aˬ htoꞈ ma te nawˬ co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ cawˬ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ gʼa ve le? Nawˬ Liꞈ hpu leh liꞈ kʼoˆ teˇ hpaˍ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼa gʼaw tuˬ aˬ htoꞈ ma te gʼa ve le?

11 Yaˬhoˉvaˬ ve chaw hkʼaˬ htaˆ kaꞈ co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ cawˬ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ ka tiꞈ te taˍ laˇ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 65:13, 14; Luˉkaꞈ 12:42-44) Chi htaꞈ pa taw, nawˬ co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ cawˬ tuˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ te gʼa ve hkʼe teˇ ceuˬ le le te laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ nawˬ yonˍ gʼa ve yoˬ. Hkʼe kʼo, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le? Oˇ ve teˇ yanˇ, Liꞈ hpu leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ ve liꞈ kʼoˆ faˉ kuiˬ teˇ kaˬ kaˬ ca sheˍ. Liꞈ kʼoˆ maˇ heˆ leh yehˇ tuˬ ve awˬ hkʼeun awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ jaˇ ve teˇ hpaˍ shu mawˬ gʼa kuiˬ lo taˇ teh. Co ha hpawˇ awˬ gʼaˇ maˇ nuˇ tuˬ te gʼa ve hkʼe te sheˍ.

Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ ga laˇ ve pa taw, kawˆ tuˬ maˇ cawˬ leh hpawnˬ daꞈ gʼa tuˬ yoˬ (Awˬ tawn 12 nyi sheˍ) *

12. Shu maˇ chaˬ nyi gʼa tuˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ hpawnˬ daꞈ ve awˬ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe ca tuˬ le?

12 Hkʼe kʼo teˇ shinˉ le le hpawnˬ daꞈ ve hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Ngaˬ hui hpawnˬ daꞈ ve tawˍ laˇ ve chaw maˇ chaˬ nyi gʼa tuˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ hkʼaˇ ca tuˬ yoˬ. Hpawnˬ daꞈ ve awˬ moˍ ehˉ mawˬ daꞈ˗e ve maˇ heˆ leh teˇ hkui teˇ hkui awˬ yanˇ pa tuˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ awˬ hkʼaˇ beˆ maˍ laˇ tuˬ yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ kawˆ ve maˇ gʼa heuˆ la tuˬ hpawnˬ daꞈ la htaˇ maˇ heˆ leh kʼawꞈ˗e htaˇ tawˇ a yehˉ yehˉ gʼa yaw daꞈ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ shu maˇ chaˬ nyi gʼa tuˬ ngaˬ hui ve veuꞈ kʼaˇ hpawnˬ daꞈ la htaˇ hkʼe maˇ gʼa veuꞈ.

Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve ngaˬ hui hto toˇ tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve htawˇ, caˉ leh te tuˬ yoˬ (Awˬ tawn 13 nyi sheˍ) *

13. Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le?

13 Teˇ kaˬ leh teˇ kaˬ hto toˇ ve awˬ hkʼaˇ maˇ shuˍ daꞈ tuˬ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ leh shu htaꞈ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hto piˇ gaˇ ve pa taw, awˬ hkʼaˇ ca leh gʼaˇ hteꞈ hto toˇ tuˬ yoˬ. (Luˉkaꞈ 8:1; Tcuh yaˇ 4:29) Chaˬ nyi tehˆ nyi paˍ Eh˗miˬliˇ Baˬranˬ oˇ htaˇ teˇ co˗e Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw hto toˇ ve awˬ hkʼaˇ chi hkʼe kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. “Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw teˇ yehˬ peuˬ teˇ yehˬ maˇ gʼa hto toˇ tuˬ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve tawˍ piˇ htaˇ, awˬ paˇ awˬ kui ve chaw, kanˉ teˇ geh te ve chaw, awˬ chawˇ teˇ hpaˍ htaꞈ tanˬ yaw daꞈ ve yoˬ. Yawˇ hui htaꞈ htawnˍ hkʼaw lo yuˬ keu piˇ htaˇ, htawnˍ yaˇ htaꞈ hto maˍ piˇ ve yoˬ.” Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ hto toˇ ve maˇ te tcuh ve htawˇ, yawˇ hui hkʼaˬ htaˆ kaꞈ hto toˇ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, nawˬ chehˇ kuiˬ mvuhˇ miˬ ngaˬ hui hto toˇ ve htaꞈ maˇ te tcuh laˇ htaˇ, yawˇ hui hkʼe te sheˍ!

MAˇ TE CAWˇ VE TEˇ HPAˍ

Hkʼaˬ hkʼe ve awˬ yanˇ taꞈ iˉ gawˬ lehˍ chehˇ tuˬ gʼa shiˍ cawˇ ve (Awˬ tawn 14 nyi sheˍ) *

14. Chiˇ mvuh ve liꞈ 39:1 hkʼaw ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma shaˍ tiꞈ peꞈ laˇ ve le?

14 Ngaˬ hui ve awˬ lawn shu htaꞈ maˇ kʼoˆ piˇ. Maˇ te tcuh laˇ ve awˬ yanˇ htaˇ, ngaˬ hui “taꞈ iˉ gawˬ lehˍ chehˇ tuˬ ve awˬ yanˇ” gʼa shiˍ cawˇ ve yoˬ. (Cuˇ yiˍ piˇ ve 3:7) Awˬ viˉ awˬ nyi ve awˬ meh, hpawnˬ daꞈ ve awˬ ti, hto toˇ ve awˬ hkʼaˇ, leh co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ gʼa tuˬ ve awˬ hkʼaˇ, leh shu maˇ shiˍ keunˍ ve awˬ nu ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui gʼa faˉ taˍ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ve teˇ hpaˍ ngaˬ hui mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve hpawˇ, awˬ chawˇ, leh awˬ suhˍ awˬ shaˍ hpawˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi, ngaˬ hui ve mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve maˇ heˆ leh shu mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve htaꞈ kaꞈ maˇ kʼoˆ piˇ. Beˆ maˍ laˇ hkawˇ chi maˇ na yuˬ ve kʼo, awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ kawˆ tuˬ te piˇ la ve yoˬ.—Chiˇ mvuh ve 39:1 gʼaw sheˍ.

15. Saˍtanˍ coˇ caˇ leh ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le? Yawˇ ve va htaꞈ maˇ yaw tuˬ hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le?

15 Awˬ lawn maˇ uiˍ ve ngaˬ hui maˇ hawˍ daꞈ tuˬ taˇ te laˇ tcuh. Yehˬ kʼa hkʼaˬ ve teˇ maˬ maˇ hawˍ daꞈ ve kʼo, yehˬ oˇ ve yeˬ chaweh chehˇ maˇ hpehꞈ tehꞈ Saˍtanˍ shiˍ ve yoˬ. (Maˍkuˆ 3:24, 25) Ngaˬ hui maˇ hawˍ daꞈ tuˬ yawˇ caˉ leh te ve yoˬ. Yawˇ htaꞈ tawˍ daꞈ ve aꞈ kehˉ ngaˬ hui hkʼaˇ ngaˬ hui tawˍ daꞈ tcuh gaˇ ve yoˬ.

16. Awˬ viˉ awˬ nyi Keuˬhtuˍ Po˗sin˗geuˇ ve awˬ lawn ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le?

16 Co ha hpawˇ ve chaw mawˇ htawˇ va chi htaꞈ maˇ gʼa yaw tuˬ shaˍ tiꞈ gʼa te ve yoˬ. Leuˆ yuˬ taˍ ve awˬ viˉ awˬ nyi 2 gʼaˇ Keuˬhtuˍ Po˗sin˗geuˇ leh En˗friˇde Law htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Naˍziˬ htawnˍ hkʼaw lo awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ geh yawˇ huiˉ maˬ kaꞈ chehˇ ve yoˬ. Htawnˍ hkʼaw lo ve awˬ viˉ awˬ nyi awˬ pon En˗friˇde bon maˍ leh awˬ gʼaˇ piˇ htaˇ, Keuˬhtuˍ yawˇ htaꞈ tanˬ hkawehˉ ve yoˬ. Peuˬ leh Keuˬhtuˍ nyi ma maˇ sha leh Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tuˬ bon lawˬ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “shu ngaˬ hui aꞈ kehˉ cheuˬ leh awˬ vuiˬ gʼa ve htaꞈ haꞈ yuˬ cawˇ ve yoˬ.” Yawˇ hkawehˉ ve htaꞈ hkʼaˬ hkʼe gu gʼa ve le? En˗friˇde daꞈ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ leh shu geh awˬ chawˇ te daꞈ gʼa ve htaꞈ yawˇ dawˇ nyi ve yoˬ. Chi yawˇ huiˉ maˬ awˉ lawˉ htaˇ hkʼe kʼawꞈ hawˍ daꞈ tuˬ ga piˇ ve yoˬ. Yawˇ huiˉ maˬ htawnˍ hkʼaw lo tawˆ la peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, miˬ guiˬ hkʼoˆ chehˇ ve teˇ co˗e Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ ka tiꞈ yeˬ ve hkʼaw te ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi geh maˇ hawˍ daꞈ ve htaꞈ coˇ caˇ leh gu ve kʼo, va chi htaꞈ maˇ yaw.—Kawˇlawˇsehˇ 3:13, 14.

17. Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼaꞈ te cawˇ ve le?

17 Beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼaꞈ te sheˍ. Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ, gʼaˇ va gʼa ve beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ gʼaꞈ te ve kʼo, ngaˬ hui shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ maˇ gʼa hpuˇ taˬ. (1 Peˍtruˆ 5:5) Tawˇ pa haˉ te kʼo, mvuhˇ miˬ teˇ maˬ ngaˬ hui ve kanˉ te tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ ve hkʼaw, hto toˇ˗e htaˇ liꞈ kʼoˆ teˇ hpaˍ taˇ piˇ tehꞈ awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ awˬ vuiˬ cawˬ ve beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, gʼuˇ suhˍ peuˍ ve hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ yawˇ shu aꞈ kehˉ shiˍ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh yawˇ hto toˇ kuiˬ mawˬ ve chaw htaꞈ liꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la ve le? Yawˇ leh awˬ viˉ awˬ nyi hto toˇ kuiˬ maˇ chehˇ htaˇ hto toˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ maˇ maw, taˍ nuꞈ yawˇ hui htaꞈ yuˬ kʼai leh na piˇ ve yoˬ. Yawˇ hui hto toˇ htaˇ taˍ nuꞈ awˬ hkʼaˇ suh gʼaꞈ caˆ leh yawˇ hui shu htaꞈ piˇ ve liꞈ kʼoˆ kaꞈ yuˬ gʼa ve yoˬ. Chi ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le? Ngaˬ hui maˇ dawˇ cawˇ ve htawˇ beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ gʼa gʼaꞈ te ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ leuˆ yuˬ leh ngaˬ hui htaꞈ shehˍ kʼai tcuh laˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ hkawˇ na yuˬ ve kʼo, yawˇ awˬ bon naꞈ laˇ tuˬ yoˬ.—Heˍbrehˇ 13:7, 17.

18. Aˬ htoꞈ ma te maˇ loˍ ve awˬ liˇ maˇ teh cawˇ ve le?

18 Maˇ loˍ ve awˬ liˇ taˇ teh. Nyi haꞈ shaˉ paˍ maˇ loˍ ve awˬ liˇ teh ve kʼo, awˬ viˉ awˬ nyi shoꞈ shaꞈ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi Juˍraˆ Hkaˍminˍsaꞈkiˇ Chehˆsaˬloꞈvaˇkiˇaˇ mvuhˇ miˬ hkʼaw Gʼuiˬ sha ve kanˉ maˇ te tcuh htaˇ ve awˬ lawn kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. “Awˬ viˉ awˬ nyi awˬ vuiˬ cawˬ ve leh nyi haꞈ shaˉ paˍ laiˉ gʼaˇ htaꞈ shu yuˬ kʼai peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw sheh kʼai paˍ leh toˇ nyi shehˍ hpaˇ teˇ hpaˍ aˬ htoꞈ ma te cawˇ, maˇ te cawˇ ve, awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ awˬ liˇ teh piˇ ve yoˬ.” Shu awˬ pon dawˇ cheˆ piˇ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ. Maˇ loˍ ve awˬ liˇ teh ve kʼo awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ maˇ ga piˇ, yawˇ hui awˬ hoˉ hkʼe te ve yoˬ.—2 Kawˇrenˍhtuˆ 1:24.

CAˉ LEH YAˬHOˉVAˬ HTAꞈ Oˉ KʼOˍ PUI˗O

19. 2 Raˍsaˍvanˍ liꞈ 32:7, 8 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, Saˍtanˍ hkʼaˬ hkʼe te laˇ ve htawˇ, aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui haꞈ hanˉ gʼa ve le?

19 Ka tiꞈ yeˬ ve hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te ve chaw htaꞈ Neˇ haiˬ Saˍtanˍ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ fawˉ mehˍ ve yoˬ. (1 Peˍtruˆ 5:8; Hpeuꞈ maˍ ve 2:10) Saˍtanˍ leh yawˇ hpawˇ chehˇ ve chaw ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ gʼa pui tuˬ coˇ caˇ jaˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui kawˆ ve htawˇ, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ yawˇ ve kanˉ te tuˬ yoˬ! (Bon maˍ ve 7:21) Shu ngaˬ hui ve kanˉ maˇ te tcuh laˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ caˉ leh ga laˇ tuˬ yoˬ.—2 Raˍsaˍvanˍ 32:7, 8 gʼaw sheˍ.

20. Nawˬ aˬ htoꞈ ma te tuˬ dawˇ teh taˍ ve le?

20 Awˉ lawˉ peuˇ ve Hkriꞈ yaˇ uˉ peunˍ paˍ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve hkʼe, ngaˬ hui kaꞈ te tuˬ dawˇ teh taˍ gaˇ ve yoˬ. Yawˇ hui kʼoˆ ve, “Gʼuiˬ sha ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na yuˬ ve aꞈ kehˉ nawˬ hui ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na yuˬ tuˬ, Gʼuiˬ sha mehˆ gʼuˇ suhˍ cawˇ maˇ cawˇ ve htaꞈ nawˬ hui hkʼaˇ nawˬ hui dawˇ nyi˗o. Ngaˬ huiˉ maˬ lehˬ, gʼa kaˇ gʼa mawˬ ve awˬ lawn teˇ hpaˍ htaꞈ maˇ hto maˇ maˍ ve kʼo, chehˇ maˇ hpehꞈ.”—Tcuh yaˇ 4:19, 20.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 73 Ngaˬ hui htaꞈ haꞈ hanˉ ve peꞈ laˇ˗oˆ

^ Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ peꞈ laˇ htaˇ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Ngaˬ hui caˉ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te gʼa tuˬ aˬ htoꞈ ma te cawˇ maˇ te cawˇ ve awˬ lawn chi ve hkʼaw kʼoˆ maˍ laˇ tuˬ yoˬ!

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ han chi ve teˇ hpaˍ hkʼaw Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ taˇ pui tehꞈ shu tawˍ piˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve. Mawˇ gʼawˆ teh kuiˬ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi awˬ moˍ ehˉ hpawnˬ daꞈ ve.

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ laꞈ mehˍ hpawˇ ve awˬ nu ve yaˇ miˇ geh tawˇ yaw daꞈ chehˇ ve. Yawˇ Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ lawn kʼoˆ maˍ piˇ tuˬ awˬ hkʼaˇ ca ve.

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ htaꞈ taˍ nuꞈ na nyi piˇ htaˇ, yawˇ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ lawn maˇ kʼoˆ maˍ piˇ.