Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 28

Tutungunuke ne kutendelela Yehowa nansha batukandike

Tutungunuke ne kutendelela Yehowa nansha batukandike

“Katuena mua kulekela kuakula bua malu atudi bamone ne bumvue to.”​—BIEN. 4:19, 20.

MUSAMBU WA 122 Nuikale bashindame kanuyi kunyungisha!

KADIOSHA *

1-2. a) Bua tshinyi kabiena mua kutukemesha padibu bakandika midimu yetu? b) Netuandamune nkonko kayi mu tshiena-bualu etshi?

MU 2018, kuvua bamanyishi ba lumu luimpe bapite pa 223 000 bavua mu matunga adibu bakandike midimu yetu yonso anyi ya bungi ya kudiyi. Kabiena bitukemesha to. Anu mutuvua balonge mu tshiena-bualu tshishale, bena Kristo balelela mbamanye bimpe ne: nebabakengeshe. (2 Tim. 3:12) Nansha tuetu basombele muaba kayi, tudi mua kupapuka bakokeshi bakadi batukandike bua kuenzela Yehowa Nzambi wetu wa dinanga mudimu.

2 Mbulamatadi wa ditunga dienu yeye munukandike bua kutendelela Yehowa, udi mua kutuadija kudiebeja ne: ‘Dikengeshibua edi didi dileja ne: Nzambi katshiena utuanyisha anyi? Ditukandika neditupangishe bua kutendelela Yehowa anyi? Mmuangale nye mu ditunga dikuabu bua kuenzela Nzambi mudimu mudilekelele anyi?’ Netuandamune nkonko eyi mu tshiena-bualu etshi. Netumone kabidi malu atudi ne bua kuenza bua kutungunuka ne kutendelela Yehowa padibu bakandike midimu yetu, ne netumone malu atudi katuyi ne bua kuenza.

DIKENGESHIBUA DIDI DILEJA NE: NZAMBI KATSHIENA UTUANYISHA ANYI?

3. Bilondeshile 2 Kolinto 11:23-27, mmakenga kayi avua mupostolo Paulo mupete? Bualu buende budi butuleja tshinyi?

3 Mbulamatadi yeye mukandike midimu yetu, tudi mua kudishima tuamba ne: Nzambi katshiena utuanyisha. Kadi manya ne: kabiena nanku to. Tshilejilu, tuakule bua mupostolo Paulo. Nzambi uvua umuanyisha bikole. Wakapeta diakalenga dia kufunda mikanda 14 ya Mifundu ya mu tshiena Greke ya buena Kristo, ne uvua mupostolo bua bisamba bikuabu. Nansha nanku, bakamukengesha bikole. (Bala 2 Kolinto 11:23-27.) Bualu bua mupostolo Paulo ebu budi butuleja ne: Yehowa udi mua kulekela bua batendeledi bende ba lulamatu bakengeshibue.

4. Bua tshinyi bena panu mbatukine?

4 Yezu wakumvuija bua tshinyi tudi ne bua kuikala batuishibue ne: nebatuluishe. Wakamba ne: bena panu nebatukine bualu katuena ba pa buloba to. (Yone 15:18, 19) Dikengeshibua kadiena dileja ne: Nzambi katshiena utuanyisha to. Kadi didi dileja ne: tudi tuenza tshidi tshiakane!

DITUKANDIKA NEDITUPANGISHE BUA KUTENDELELA YEHOWA ANYI?

5. Bantu betu bendenda aba badi mua kutupangisha bua kuenzela Yehowa mudimu anyi? Fila bilejilu.

5 Bantu betu bendenda aba kabena mua kutupangisha bua kuenzela Yehowa Nzambi wa Bukole Buonso mudimu nansha. Ba bungi mbatete, kadi bele bua tshiombe musabu. Mona tshivua tshienzeke mu Mvita mibidi ya buloba bujima. Tshikondo atshi, mbulamatadi ya matunga a bungi yakakengesha Bantemu ba Yehowa bikole. Bavua bakandike midimu yabu mu Allemagne kudi bena Nazi; mbulamatadi wa mu Australie, wa mu Canada, ne ya mu matunga makuabu yakayikandika payi. Kadi mona tshiakenzeka. Mu 1939 pavua mvita ayi mituadije, kuvua bamanyishi 72 475 pa buloba bujima. Kadi pakajika mvita mu 1945, luapolo yakaleja ne: ku diambuluisha dia Yehowa, bamanyishi bakavua 156 299. Bungi bua bamanyishi buakavula, kupitabu bua kumpala misangu ibidi ne bia mu njila!

6. Mmalu kayi mimpe adi mua kuenzeka padibu batuluisha? Fila tshilejilu.

6 Buluishi budi mua kuenza bua tudisuike bikole bua kuenzela Yehowa mudimu pamutu pa tuetu kuzakala. Tuangate tshilejilu tshia muanetu kampanda ne mukajende bavua ne kana kamue ka balume. Bavua basombele mu ditunga divuabu bakandike midimu yetu. Pamutu pa kumvua buôwa, bakangata bumpanda-njila bua pa tshibidilu. Mukaji wakalekela too ne mudimu wende wa makuta a bungi. Bayende wakamba ne: pavuabu bakandike midimu yetu, bantu ba bungi bakatuadija kudiela nkonko bua Bantemu. Bua bualu abu, wakamona ne: bivua bipepele bua kutuadija kulonga Bible ne bantu. Kuvua bualu bukuabu buimpe buvua bumueneke. Mukulu kampanda wa mu ditunga adi wakamba ne: bantu ba bungi bavua kabatshiyi benzela Yehowa mudimu bakatuadijilula kubuela mu bisangilu ne kuyisha.

7. a) Lewitiki 26:36, 37 udi utulongesha tshinyi? b) Ntshinyi tshiwenza bobu batukandike?

7 Padi bena lukuna betu bakandika midimu yetu, mbasue bua tupete buôwa, tupange kuenzela Yehowa mudimu. Pa kumbusha ditukandika diabu edi, badi mua kutumuangalajila malu a dishima, batuma bampulushi bua kukebulula bintu mu nzubu yetu, batuenzeja bua kuya ku tubadi, anyi bela mene bamue ba kutudi mu buloko. Badi mua kuenza nanku bela meji ne: netuzakale bua mudibu bafike ku diela bana betu babala ku minu mu buloko. Tuetu bapete buôwa, tudi mua kupanga kuenzela Yehowa mudimu bienza bu ne: tukadi tudikandika tuetu nkayetu. Tuditatshishe bua kubenga kufuana bantu badibu bakuile mu Lewitiki 26:36, 37. (Bala.) Katulekedi buôwa bututekesha anyi butupangisha bua kuenzela Yehowa mudimu to. Tumueyemene ne muoyo mujima, katuyi tupampakana. (Yesh. 28:16) Tusambile bua kukeba buludiki buende. Bu mudiye ku tshietu, tudi bamanye ne: nansha mbulamatadi udi ne bukole bua bungi kena mua kutupangisha bua kuenzela Nzambi wetu mudimu ne lulamatu nansha.​—Eb. 13:6.

MMUANGALE ANYI?

8-9. a) Ndipangadika kayi didi mfumu wa dîku yonso anyi muntu yonso ne bua kuangata? b) Ntshinyi tshiambuluisha muntu bua kuangata dipangadika dimpe?

8 Mbulamatadi wa ditunga dienu yeye mukandike midimu yetu, bidi mua kukusaka bua kudiebeja ni udi mua kumuangala, kuya mu ditunga muudi mua kuenzela Yehowa mudimu mudilekelele. Edi ndipangadika diebe nkayebe. Kumpala kua kuangata dipangadika adi, muntu udi mua kuanji kukonkonona tshivua bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala benze pavuabu babakengesha. Tshilejilu, bena lukuna bamane kushipa Stefano ne mabue, bayidi bavua mu Yelushalema bakamuangala kuya mu Yudaya ne mu Samalea, too ne mu Foinike, mu Kupulio, ne mu Antiokia, miaba ivua kule menemene. (Mat. 10:23; Bien. 8:1; 11:19) Kadi mukuabu yeye udi mua kumona ne: panyima pa buluishi bukuabu buvua bukuate bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala, mupostolo Paulo wakapangadija bua kushala miaba ivuabu baluisha mudimu wa kuyisha, nansha muvuabi mua kumukebela njiwu. Uvua mushale miaba ayi bualu uvua musue kuyisha lumu luimpe ne kukolesha bena Kristo nende bavuabu bakengeshamu bikole.​—Bien. 14:19-23.

9 Malu aa adi atulongesha tshinyi? Adi atulongesha ne: mfumu wa dîku yonso udi ne bua kuangata dipangadika dia kumona ni bidi bikengela kumuangala. Kumpala kua kudiangata, udi ne bua kusambila ne kuelangana meji bimpe bua nsombelu wa bena mu dîku diende ne bua malu mimpe anyi mabi adi dimuangala mua kubakebela. Muena Kristo yonso udi ne bua ‘kudiambuila bujitu buende’ mu tshilumbu etshi. (Gal. 6:5) Katuena ne bua kulumbuluisha bakuabu bua mapangadika abu to.

MUA KUTENDELELA PADIBU BATUKANDIKE

10. Betele ne bakulu nebanupeshe buludiki kayi?

10 Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kutungunuka ne kutendelela Yehowa padibu batukandike? Betele neapeshe bakulu ba mu tshisumbu tshienu mêyi a kulonda ne ngenyi mimpe ya munudi mua kupeta biakudia bia mu nyuma, ya munudi mua kuenza bisangilu ne kuyisha lumu luimpe. Betele yeye kayi ne mushindu wa kuyukila ne bakulu, dîba adi bakulu nebanuambuluishe tshisumbu tshijima bua nutungunuke ne kutendelela Yehowa. Nebanupeshe buludiki bilondeshile tshidi Bible ne mikanda yetu biamba.​—Mat. 28:19, 20; Bien. 5:29; Eb. 10:24, 25.

11. Bua tshinyi udi mutuishibue ne: newikale ne bionso bidi bikengedibua bua kuikala mukole mu ditabuja? Ntshinyi tshiudi mua kuenza bua kulama Bible ne mikanda yetu?

11 Yehowa mmulaye ne: batendeledi bende nebikale ne bionso bidi bikengedibua bua kuikala bakole mu ditabuja. (Yesh. 65:13, 14; Luka 12:42-44) Ikala mutuishibue ne: bulongolodi buende nebuenze muonso mua kuenza bua kukupetesha tshiudi natshi dijinga bua ushale ne lulamatu. Ntshinyi tshiudi mua kuenza pebe? Bobu batukandike, keba muaba muimpe uudi mua kusokoka Bible ne mikanda yetu iudi mua kuikala nayi. Wamanya, kuteki bintu bia mushinga ebi muaba udi bantu mua kubimona bipepele to, nansha biobi bia mu mabeji anyi bia mu biamu. Yonso wa kutudi udi ne bua kuenza tshidi tshikengela kuenza bua kushala mukole mu ditabuja.

Bu mudi Yehowa utuambuluisha, tudi anu mua kudisangisha bua kutendelela katuyi tutshina (Tangila tshikoso 12) *

12. Leja mudi bakulu mua kulongolola bisangilu mu mushindu wa kubenga kukoka ntema ya bantu.

12 Netuambe tshinyi bua bisangilu bia ku lumingu? Bakulu nebalongolole bua nuenze bisangilu mu mushindu wa kubenga kukoka ntema ya bantu. Badi mua kunulomba bua kudisangisha bakese bakese mu tusumbu, ne pamuapa nebikale bashintulula dîba dia kuenza bisangilu ne muaba wa kubienzela. Panudi nuya mu bisangilu anyi numbukamu, kanuakudi ne dîyi dikole bua kubenga kuditeka mu njiwu. Mbimpe nuvuale kabidi mu mushindu udi kawuyi ukoka ntema ya bantu.

Nansha mbulamatadi mutukandike, katuakulekela kuyisha to (Tangila tshikoso 13) *

13. Tshilejilu tshia bana betu ba mu Union soviétique tshidi tshitulongesha tshinyi?

13 Bua mudimu wa kuyisha, nsombelu neyishilangane bilondeshile muaba ne muaba. Kadi bu mutudi banange Yehowa ne basue kuambila bantu malu a Bukalenge buende, netupete anu mushindu wa kuyisha. (Luka 8:1; Bien. 4:29) Mumanyi kampanda wa malu a kale, diende Emily Baran, wakamba bua mudimu wa kuyisha uvua Bantemu ba Yehowa benza mu ditunga divuabu babikila ne: Union soviétique ne: “Pavua mbulamatadi mukandike Bantemu bua kuyisha, bakatuadija kuyukila ne bena mutumba nabu, bena mudimu nabu, ne balunda babu, babambila malu a Nzambi. Tshivuabu benza etshi tshiakabatumishisha mu tumponyi tua dienzejangana midimu mikole; kadi Bantemu bakakeba mishindu ya kuyukila ne bena lukanu nabu.” Nansha muvuabu bakandike midimu yetu mu Union soviétique, bana betu kabakalekela kuyisha to. Bobu bakandike mudimu wa kuyisha mu ditunga dienu, idikija koku bana betu aba!

MALU A KUBENGA KUENZA

Mbimpe tumanye tshikondo tshia kupuwa (Tangila tshikoso 14) *

14. Misambu 39:1 udi mua kutuambuluisha bua kubenga kuenza tshinyi?

14 Lama mukana. Padibu batukandike, tudi ne bua kumanya “tshikondo tshia kupuwa.” (Muam. 3:7) Kudi malu atudi katuyi ne bua kuamba, bu mudi mêna a bena Kristo netu, miaba itudi tuenzela bisangilu, mutudi tuyisha, ne mutudi tupeta mikanda yetu. Ki mbimpe tuambile bakokeshi malu aa anyi tuambile balunda betu peshi balela betu badi mu ditunga ditudi anyi mu makuabu nansha. Tuetu bambe malu aa, tudi mua kukebela bana betu njiwu.​—Bala Misambu 39:1.

15. Satana neakebeshe tshinyi munkatshi muetu? Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza?

15 Kulekedi tumalu tukese tututapulule to. Satana mmumanye ne: nzubu udi mupanduluke kena mua kushindama to. (Mâko 3:24, 25) Neikale anu ukebesha matapuluka munkatshi muetu bua tutuadije kuluishangana pamutu pa kumuluisha yeye.

16. Muanetu Gertrud Poetzinger mmutushile tshilejilu kayi tshimpe?

16 Nansha bena Kristo bashindame badi ne bua kudimuka bua kubenga kukuluka mu buteyi ebu. Tuangate tshilejilu tshia bana betu babidi ba bakaji bela manyi aba: Gertrud Poetzinger ne Elfriede Löhr. Bavua babele bobu ne bana betu ba bakaji bakuabu mu buloko bua bena Nazi. Gertrud wakumvua mukawu bua muvua Elfriede wenzela bana betu ba bakaji bakuabu bavua mu buloko miyuki bua kubakankamija. Panyima pa matuku, Gertrud wakumvua bundu, yeye kulomba Yehowa diambuluisha. Wakafunda ne: “Padi bantu bakuabu benza malu atudi tuetu katuyi mua kuenza anyi bapeta majitu manene, tudienzeje bua kuitaba bualu abu.” Ntshinyi tshivua tshimuambuluishe bua kulekela mukawu? Uvua muimanyine pa ngikadilu mimpe ya Elfriede ne mumone muvuaye musue kusomba ne bantu. Biakamuambuluisha bua kupetulula malanda mimpe ne Elfriede. Buonso buabu bakapatuka mu buloko abu, kutungunukabu ne kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu too ne ku ndekelu kua muoyo wabu pa buloba. Tuetu tudienzeja bua kujikija bilumbu ne bena Kristo netu, katuakulekela tshintu nansha tshimue tshitutapulula to.​—Kolos. 3:13, 14.

17. Bua tshinyi tudi ne bua kuepuka kudienzela malu?

17 Epuka kudienzela malu. Tuetu balonde buludiki budibu batupesha kudi bana betu ba kueyemena badi batulombola, netuepuke bilumbu. (1 Pet. 5:5) Tshilejilu, mu ditunga kampanda mudibu bakandike midimu yetu, bana betu badi balombola bavua bambile bamanyishi bua kabafidi mikanda pavuabu bayisha pavua mpunga imueneka. Kadi muanetu wa balume mukuabu uvua mpanda-njila wakadimona yeye mumanye bikole, kufilaye mikanda. Tshiakenzeka ntshinyi? Katupa kakese bobu bamane kujikija kuyisha ne bana betu bakuabu, bakabakuata kudi bampulushi, kubangabu kubela nkonko. Bidi bimueneka ne: muena mbulambatadi kampanda uvua mubalondakaje, mufike ku dinyenga bantu mikanda ivuabu babapeshe. Bualu ebu budi butulongesha tshinyi? Mbimpe tulonde buludiki nansha tuetu badimone ne: tudi bamanye bia bungi. Yehowa utu anu usanka patudi tutumikila bana betu badiye muteke bua kutulombola.​—Eb. 13:7, 17.

18. Bua tshinyi tudi ne bua kuepuka dielelangana tukenjikenji tua patupu?

18 Epukayi tukenjikenji tua patupu. Bakulu bobu bela tukenjikenji tua patupu, nebinemene bakuabu bujitu. Muanetu Juraj Kaminský wakavuluka tshivua tshienzeke pavuabu bakandike midimu yetu mu ditunga dia Tchécoslovaquie dia kale wamba ne: “Pavuabu bakuate bakulu ba bungi, bamue bakulu bavua bashale balombola malu mu bisumbu ne mu bijengu bakatuadija kuelela bamanyishi mikenji ya mua kudituala, babaleja malu mapitepite bungi a kuenza ne a kubenga kuenza.” Yehowa ki mmutupeshe bukokeshi bua kuangatshila bakuabu mapangadika to. Muntu udi welelangana tukenjikenji kena ukuba bena Kristo nende to, mu kuamba kuimpe, mmusue kuikala mukokeshi wa ditabuja diabu.​—2 Kol. 1:24.

KULEKEDI KUTENDELELA YEHOWA NANSHA

19. Bilondeshile 2 Kulondolola 32:7, 8, bua tshinyi tudi ne dikima nansha mudi Satana utuluisha?

19 Muluishi wetu munene Satana Diabolo neatunguluke anu ne kukengesha batendeledi ba Yehowa ba lulamatu. (1 Pet. 5:8; Buak. 2:10) Yeye ne bena diende nebakebe bua kutukandika bua kutendelela Yehowa. Kadi kakuena bualu nansha bumue budi ne bua kutuzakeja to! (Dut. 7:21) Yehowa udi netu; neatungunuke ne kutukuatshisha nansha bobu bakandike midimu yetu.​—Bala 2 Kulondolola 32:7, 8.

20. Udi mudisuike bua kuenza tshinyi?

20 Bena Kristo ba mu bidimu lukama bia kumpala bakambila bakokeshi ba matuku abu ne: “Bikalabi bimpe ku mêsu kua Nzambi bua kunuteleja nuenu pamutu pa kuteleja Nzambi, abu mbualu buenu. Kadi buetu tuetu, katuena mua kulekela kuakula bua malu atudi bamone ne bumvue to.” (Bien. 4:19, 20) Tuikalayi petu badisuike mu mushindu wa muomumue.

MUSAMBU WA 73 Utupeshaku dikima

^ tshik. 5 Mbulamatadi yeye mukandike midimu yetu, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza? Tshiena-bualu etshi netshitupeshe ngenyi mimpe ya tshitudi mua kuenza ne kubenga kuenza bua katulekedi kuenzela Nzambi wetu mudimu!

^ tshik. 59 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bimfuanyi bionso bidi bileja Bantemu ba mu matunga adibu bakandike midimu yetu. Mu tshimfuanyi etshi bana betu bakese benzela tshisangilu mu kazubu ka kulamina bintu ka muanetu mukuabu.

^ tshik. 61 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Muanetu wa bakaji (ku dia bakaji) uyukila ne muntu mukaji kampanda bienze bu balunda, ukeba mushindu wa kumuyisha.

^ tshik. 63 DIUMVUIJA DIA TSHIMFUANYI: Bampulushi bebeja muanetu wa balume bua abambile malu a tshisumbu tshiabu, yeye ubenga kubambila.