1-2. (a) Wuarom wundat ons daut nich, wan ons Woakj veboden woat? (b) Waut woa wie en disen Artikjel seenen?

AUNE 2018 läwden mea aus 223 000 Vekjindja en soone Lenda, wua ons Woakj gaunz ooda en jewesse Stekjen veboden wia. Soo aus wie en dän väajen Artikjel jeseenen haben, es daut nich toom wundren, wiels woare Christen räakjnen doamet, daut see vefolcht woaren (2. Tim. 3:12). De Rejierunk kaun ons daut onverhofs aufsajen, onsen leeftoljen Gott Jehova auntobäden, endoont wua wie wonen.

² Wan de Rejierunk en daut Launt, wua wie wonen, ons Woakj vebeeden deit, dan denkj wie veleicht äwa de Froagen no: “Bediet de Vefoljunk, daut Gott nich mea eenen Jefaulen aun ons haft? Kjenn wie dan nich mea Jehova deenen, wan daut veboden es? Sell wie no een aundret Launt trakjen, wua wie Gott frie deenen kjennen?” En disen Artikjel woa wie dise Froagen beauntwuaten. Wie woaren uk seenen, woo wie Jehova wieda deenen kjennen, wan ons Woakj veboden es, un waut wie dan nich doonen sellen.

3. (a) Woo wort de trua Apostel Paulus no 2. Korinta 11:23-27 no vefolcht? (b) Waut lia wie von Paulus siene Jeschicht?

³ Wan de Rejierunk ons Woakj vebeeden deit, dan kunn wie denkjen, daut Gott nich mea eenen Jefaulen aun ons haft. Oba Vefoljunk bediet nich, daut Jehova met ons ontofräd es. Daut es biejlikj aun daut to seenen, waut de Apostel Paulus beläwd. Hee kunn 14 Breew von de Christelje Griechische  Schreften schriewen, un hee wia een Apostel fa de Velkja. Gott haud eenen grooten Jefaulen aun am. Oba hee beläwd doawäajen väl Vefoljunk (läs 2. Korinta 11:23-27). Von Paulus siene Jeschicht lia wie, daut Jehova daut toolat, daut siene true Deena vefolcht woaren.

4. Wuarom kaun de Welt ons nich lieden?

⁴ Jesus läd daut ut, wuarom wie sullen opp Jäajenstaunt räakjnen. Hee säd, daut de Welt ons nich wudd lieden kjennen, wäajen wie nich wudden Poat von dee sennen (Joh. 15:18-19). Wan wie vefolcht woaren, es daut nich een Tieekjen doafäa, daut wie nich Jehova sienen Säajen haben, oba doafäa, daut wie daut rajchte doonen.

5. Kjennen Menschen daut bat doa brinjen, daut Jehova nich mea aunjebät woat? Laj daut ut.

⁵ Menschen, waut jäajen ons sent, kjennen daut nich bat doa brinjen, daut de aulmajchtja Gott Jehova nich mea aunjebät woat. Daut haben aul een deel jeprooft un nich kunt, biejlikj en de Tiet von dän Tweeden Weltkjrich. Don worden Gott siene Deena en een deel Lenda von de Rejierunk vefolcht. Nich bloos de Nazi-Partei en Dietschlaunt deed daut Woakj von Jehova siene Zeijen vebeeden, oba uk de Rejierungen von Australien, Kanada un von aundre Lenda. Woo kjeem daut ut? Aune 1939, aus de Kjrich aunfunk, wieren oppe gaunze Welt 72 475 Vekjindja. Oba aus de Kjrich aune 1945 to Enj wia, jeef et 156 299 Vekjindja. Daut wieren mea aus noch soo väl, wäajen Jehova sien Volkj jesäajent haud.

6. Waut kaun Jäajenstaunt doonen, enne Städ ons entogrulen? Jeff een Biespel.

⁶ Jäajenstaunt kaun ons halpen, noch mea fa Jehova to doonen, enne Städ ons entogrulen. Een Ehepoa biejlikj, waut een kjlienet Kjint hauden, wonden en een Launt, wua de Rejierunk ons Woakj vebeeden deed. Enne Städ sikj engrulen to loten un weinja fa Jehova to doonen, worden see Pionia. De Fru säd doatoo mau rajcht äare Oabeit auf, wua see dia betolt kjrieech. De Maun säd, daut de Menschen väl nieschieeja to Jehova siene Zeijen wieren, aus dee veboden worden. Un doawäajen wia daut fa am leichta Bibelstudiums auntofangen. Oba doa kjeem noch waut goodet bie rut. Een Eltesta en dautselwje Launt  säd, daut väle, waut oppjehieet hauden Jehova to deenen, wada no de Toopkomes wankten un prädijden.

7. (a) Waut lia wie von 3. Mose 26:36-37? (b) Waut woascht du doonen, wan ons Woakj veboden woat?

⁷ Wan onse Jäajna ons Woakj vebeeden, dan wellen dee ons Angst moaken, daut wie Jehova nich mea deenen sellen. Dee vebreeden uk foaken Läajes äwa ons, schekjen Beaumte, om ons Hus derchtoseenen, schlapen ons nom Jesaz ooda stoppen mau rajcht eenje von ons en. Dee hopen, daut wie ons sea grulen woaren, wan dee een poa von ons enstoppen. Wan wie dan Angst kjrieen, woa wie veleicht weinja fa Jehova doonen ooda gaunz opphieren am to deenen. Wie wellen nich soo woaren aus dee, wua 3. Mose 26:36-37 von rät (läs). Wie woaren nich ut Angst weinja doonen ooda opphieren Jehova tru to deenen. Wie vetruen gaunz opp Jehova un sent ons eenich, ons nich engrulen to loten (Jes. 28:16). Wie bäden un froagen Jehova no Help. Wie weeten, daut nich mol de stoakjste Rejierunk ons opphoolen kaun, wan hee ons biesteit (Heb. 13:6).

8-9. (a) Waut mott daut Haupt von de Famielje ooda jieda Christ selfst entscheiden? (b) Waut woat eenem halpen rajcht to entscheiden?

⁸ Wan de Rejierunk ons Woakj vebeeden deit, dan äwalaj wie veleicht, aus wie sellen no een aundret Launt trakjen, wua wie Jehova frie deenen kjennen. Soont mott jieda eena selfst entscheiden. Eenje halpt daut, wan dee studieren, waut de Christen en de Aposteltiet deeden, aus dee vefolcht worden. Nodäm aus de Jäajna Stefanus jesteenicht hauden, trocken de Jinja von Jerusalem no veschiedne Städen en Judäa un Samaria un mau rajcht soo wiet aus no Feenizien, Ziepern un Antiochia (Mat. 10:23; Apj. 8:1; 11:19). Oba aus de Christen wada vefolcht worden, wort de Apostel Paulus sikj eenich doa to bliewen, wua de Menschen jäajen daut Prädichtwoakj wieren, wan daut uk jefäadlich wia. Hee deed daut, wiels hee doa de goode Norecht prädjen wull un de Breeda stoakjen, waut sea vefolcht worden (Apj. 14:19-23).

⁹ Waut lia wie von dee Jeschichten? Daut Haupt von de Famielje mott entscheiden, aus see wajchtrakjen ooda nich. Ea dee daut deit, saul dee bäden un nodenkjen, waut fa siene Famielje daut baste es un waut fa goode ooda schlajchte Foljen daut haben kaun. En dise Sach mott jieda Christ “siene ieejne Laust droagen” (Gal. 6:5). Wie sellen aundre nich wäajen äare Entscheidunk rechten.

10. Waut vonne Aunwiesungen woaren daut Betel un de Eltestasch jäwen?

¹⁰ Woo kjenn wie wieda Jehova deenen, wan daut Woakj uk veboden es? Daut Betel woat de Eltestasch dan Aunwiesungen un gooden Rot jäwen, woo see jeisteljet Äten kjrieen kjennen un woo daut met de Toopkomes un dän Prädichtdeenst sennen woat. Wan daut Betel dee daut nich weeten loten kaun, dan woaren de Eltestasch die un aul dee aundre en de Vesaumlunk halpen, wieda Jehova to deenen. Dee woaren soone Aunwiesungen jäwen, waut met de Schreft un met onse Bieekja tooppaussen (Mat. 28:19-20; Apj. 5:29; Heb. 10:24-25).

11. (a) Wuarom kjenn wie ons secha sennen, daut wie woaren jeisteljet Äten haben? (b) Woo kjenn wie onse Bibel un aundre Bieekja secha hoolen?

¹¹ Jehova haft daut vesproaken, daut siene Deena em jeisteljen fein woaren to  äten haben (Jes. 65:13-14; Luk. 12:42-44). Doawäajen kjenn wie ons secha sennen, daut siene Organisazion ons soo goot aus mäajlich halpen woat, daut wie kjennen tru bliewen. Waut kjenn wie doonen, wan ons Woakj veboden es? Sieekj die eene goode Städ toom diene Bibel un aundret jeisteljet Äten vestäakjen. Lot soone wieetvolle Sachen kjeenmol wua, wua dee leicht to finjen sent, endoont aus daut jedrekjte ooda ellektroonische Bieekja sent. En soone Loag mott jieda eena von ons aules doonen, waut dee kaun, om em jeisteljen stoakj to bliewen.

12. Woo kjennen de Eltestasch de Toopkomes soo plonen, daut et nich oppfelt?

¹² Woo woa wie dan toopkomen toom Jehova aunbäden? De Eltestasch woaren de Toopkomes soo plonen, daut et nich oppfelt. Veleicht woaren dee sajen, daut wie en kjlandre Gruppen toopkomen sellen, un dee woaren secha de Tiet un de Städ foaken endren. Wie kjennen onse Breeda beschitzen, wan wie nich too lud räden, wan wie no de Toopkomes ooda no Hus wanken. Veleicht mott wie ons uk soo auntrakjen, daut et nich oppfelt.

13. Waut kjenn wie von onse Breeda en de Sowjetunion lieren?

¹³ Woo wie dan prädjen woaren, woat nich aulawäajen äwareen sennen. Oba wäajen wie Jehova leewen un aundre jieren von sien Kjennichrikj vetalen, woa wie eene Wajch finjen, daut to doonen (Luk. 8:1; Apj. 4:29). De Jeschichtsforscha Emily B. Baran räd doavon, woo Jehova siene Zeijen ieeschtemma en de Sowjetunion prädijden. See säd: “Aus de Rejierunk to de Zeijen säd, daut see aundre nich prädjen sullen, räden dee met äare Nobasch, Oabeitspoatna un Frind äwa äaren Gloowen. Un aus de Zeijen wäajen daut en Oabeitsloaga kjeemen, prädijden see dee, waut doa uk faust wieren.” Onse Breeda hieeden ieeschtemma en de Sowjetunion nich opp met prädjen, wan an daut uk aufjesajcht wia. Mucht wie ons krakjt soo eenich sennen aus dee, wan daut Prädichtwoakj bie ons mol veboden es!

14. Waut sell wie nich doonen, soo aus Psalm 39:2 sajcht?

¹⁴ Wie sellen aundre nich too väl vetalen. Wan ons Woakj veboden es, dan mott wie weeten, wanea daut Tiet es toom “stell sennen” (Liera 3:7). Wie motten aules stellhoolen, waut aundre en Jefoa brinjen kunn, biejlikj de Nomes von onse Breeda un Sestren, de Städen, wua wie toopkomen, woo wie prädjen un woo wie jeisteljet Äten kjrieen. Wie wudden soont nich to de Rejierungsbeaumte sajen un uk nich to onse Frind un Frintschoft en ons Launt ooda en een aundret. Wan wie daut  deeden, wudd wie onse Breeda enne Jefoa brinjen (läs Psalm 39:2).

15. (a) Waut woat de Soton proowen? (b) Waut kjenn wie doonen, daut wie ons eenich bliewen?

¹⁵ Nich wäajen kjliene Trubbels Oneenichkjeit oppkomen loten. De Soton weet, daut een jespooldet Hus nich bestonen kaun (Mar. 3:24-25). Dee woat emma wada proowen, daut wie ons oneenich woaren, wiels dee well, daut wie unjarenaunda kjamfen enne Städ jäajen am.

16. Waut kjenn wie von de Sesta Gertrud Pötzinger lieren?

¹⁶ Mau rajcht erfoarne Christen motten oppaussen, daut dee sikj nich oneenich woaren. See wie mol, waut twee jesaulwde Sestren beläwden. Daut wieren Gertrud Pötzinger un Elfriede Löhr un dee wieren en de Nazi-Tiet met aundre Sestren toop en een Loaga fa Faustjenomne. Gertrud wort aufjenstich, aus Elfriede Räden hilt toom de aundre Sestren Moot toospräakjen. Lota schämd Gertrud sikj un prachad Jehova om Help. See schreef: “Wie motten lieren, ons doatoo to schekjen, wan aundre mea doonen kjennen aus wie ooda jratre Veauntwuatunk kjrieen.” Woo kunn see äare Aufgonst äwakomen? Gertrud kjikjt no Elfriede äare goode Sieden un no äare leeftolje Enstalunk. Un soo kunn see wada fein met ar foadich woaren. Beid kjeemen wada ut daut Loaga fa Faustjenomne rut un deenden Jehova tru, bat äa Läwen hia oppe Ieed to Enj wia. Wan wie ons sea aunstrenjen onse Trubbels met onse Breeda to räajlen, dan woa wie nich Oneenichkjeit mank ons haben (Kol. 3:13-14).

17. Wuarom sell wie emma no de Organisazion äare Aunwiesungen horchen?

¹⁷ Nich stolt woaren. Wie kjennen Trubbels väabieejen, wan wie daut doonen, waut de true Breeda sajen, waut äwa ons aunjestalt sent (1. Pet. 5:5). En een Launt, wua ons Woakj veboden es, säden de aunjestalde Breeda biejlikj, daut de Vekjindja em Deenst nich sullen Bieekja loten. Oba een Pionia-Brooda von doa docht, hee wist daut bäta, un jeef Bieekja wajch. Woo kjeem daut ut? Een Stootje nodäm aus hee un waut aundre opp Jeläajenheit jeprädicht hauden, kjeemen de Poliezen un befruagen dee. Daut lat soo, daut de Beaumte an beoobacht hauden un de Bieekja to hoolen jekjräajen hauden, waut see wajchjejäft hauden. Waut lia wie doavon? Wie motten ons mau rajcht dan aun de Aunwiesungen hoolen, wan wie denkjen, daut wie bäta weeten. Jehova säajent ons emma, wan wie met de Breeda toopschaufen, waut hee äwa ons aunjestalt haft (Heb. 13:7, 17).

18. Wuarom sell wie nich onneedje Räajlen oppstalen?

 ¹⁸ Nich onneedje Räajlen oppstalen. Wan de Eltestasch onneedje Räajlen oppstalen, dan moaken see de Breeda daut schwoa. Brooda Juraj Kaminský denkjt daut noch, woo daut wia, aus ons Woakj ieeschtemma en de Tschechosloowakei veboden wia. Hee sajcht: “Nodäm aus de aunjestalde Breeda un een deel aundre Eltestasch enjestopt worden, stalden eenje von dee, waut de Vesaumlungen un de veschiedne Kjreis dan väastunden, Räajlen opp fa de Vekjindja un säden dee väa, waut see doonen sullen un waut nich.” Jehova haft ons nich de Frieheit jejäft fa aundre to entscheiden. Wan wie onneedje Räajlen oppstalen, dan beschitz wie onse Breeda nich, oba wie proowen, dee waut to bemotten (2. Kor. 1:24).

19. Opp waut kjenn wie ons no 2. Chronik 32:7-8 no veloten, wan de Soton ons uk vefolcht?

¹⁹ Ons jratsta Jäajna es de beesa Fient, un dee woat nich opphieren Jehova siene true Deena to vefoljen (1. Pet. 5:8; Opb. 2:10). De Soton un siene Helpa trachten doano, daut ons Woakj veboden woat. Veleicht moakt ons daut Angst, oba wie woaren doawäajen kjeenmol opphieren Jehova to deenen (5. Mo. 7:21). Jehova es opp onse Sied un hee woat ons uk dan biestonen, wan ons Woakj veboden es (läs 2. Chronik 32:7-8).

20. To waut well wie ons eenich sennen?

²⁰ Well wie ons uk soo eenich sennen aus onse Breeda en de Aposteltiet, waut to de Harscha en äare Tiet säden: “Recht fa junt selfst, auf daut en Gott siene Uagen rajcht es, daut wie mea no junt horchen aus no Gott. Wiels wie kjennen nich aundasch, aus doavon räden, waut wie jehieet un jeseenen haben” (Apj. 4:19-20).