1-2. a) Ha yini hi nga fanelanga ku hlamala loko hi tsimbisiwa ku gandzrela Yehovha? b) Xana hi ta bula hi yini ka nhloko-mhaka leyi?

HI 2018, vazrezri va madzrungula lamanene lava tlulaka 223.000 a va tsrhama a matikweni lawa mintizro yezru ya ku gandzrela Xikwembu Nkulukumba yi tsimbisiwaka hi ku helela kumbe ka lawa ku nga ni milawu yinyingi leyi lwisanaka na yone. Kambe leswi a swi hi hlamalisi. Hi laha hi dondzriki ha kone ka nhloko-mhaka leyi khalutiki, vakriste va xihlayelamfuzri va tsrhama na va swi tiva leswaku va ta xanisiwa. (2Tm 3:12) Na hi nga swi zrindzrelanga, a matikweni hinkwawu lawa hi tsrhamaka ka wone, mimfumu yi nga ha hi tsimbisa ku gandzrela Xikwembu xezru xa lizrandzru, Yehovha.

² Loko mfumu wa tiko ledzri u tsrhamaka ka dzrone wo txhuka wu tsimbisa wugandzreli bya Yehovha, u nga ha tihamba swivutiso swa ku fana ni leswi: ‘Xana nxaniso wu tlhamuxela leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga ha nyonxi ha hine? Xana ku tsimbisiwa loku ku ta hi yentxa hi tsrhika ku gandzrela Yehovha? Xana ni fanela ku zruzrela ka tiko dzrin’wana laha ni nga kotaka ku gandzrela Xikwembu Nkulukumba hi ku ntsrhunxeka?’ Ka nhloko-mhaka leyi, hi ta bula hi swivutiso swoswo. Hi ta tlhela hi vonisana tindlela leti ha tone hi nga yaka mahlweni hi gandzrela Yehovha loko ntizro wezru wu tsimbisiwile nakone hi ta bula hi mintlhamu leyi hi fanelaka ku tivonela ka yone.

3. Hi ku ya hi 2 Ba-le-Korinte 11:23-27, hi wini nxaniso lowu mupostola wa ku dumbeka Pawulo a kumaniki na wone, nakone hi dondzra yini ka xikombiso xakwe?

³ Loko mfumu wu txhuka wu tsimbisa wugandzreli byezru, hi nga ha sungula ku va ni miyanakanyu leyi hoxekiki ya leswaku Xikwembu  Nkulukumba a nga ha nyonxi ha hine. Kambe dzrimuka leswaku nxaniso a wu tlhamuxele swone leswaku Yehovha a nga ha nyonxi ha hine. Vona hi xikombiso leswi yentxekeliki mupostola Pawulo. Xikwembu Nkulukumba a a nyonxa ha yene. A ve ni mukhandlu wa ku tsrala 14 wa mapapela lama hambaka xiyenge xa Matsralwa Ya Xigrika Ya Wukriste, nakone a ve mupostola wa vamatiko. Kambe, a xanisiwe ngopfu. (Dondzra 2 Ba-le-Korinte 11:23-27.) Ka leswi humeleliki mupostola Pawulo hi dondzra leswaku Yehovha awa swi pfumelela leswaku malandzra yakwe ya ku dumbeka ma xanisiwa.

4. Ha yini misava yi hi venga?

⁴ Yesu a tlhamuxeli xivangelo lexi yentxaka hi yimela ku xanisiwa. A hlaye leswaku hi ta vengiwa hi leswi hi nga hambiki xiyenge xa misava leyi. (Yh 15:18, 19) Kambe nxaniso a wu tlhamuxeli swone leswaku Yehovha a nga ha nyonxi ha hine. A matsrhan’wini ya leswo, wu komba leswaku hi yentxa leswi nga swinene!

5. Xana vhanu va ka vhanu va nga swi kota ku helisa wugandzreli bya Yehovha? Tlhamuxela.

⁵ Vhanu va ka vhanu lava hi kanetaka a va nge swi koti ku tsimbisa hi ku helela wugandzreli bya Yehovha, Xikwembu xa ntamu hinkwawu. Vona hi xikombiso leswi yentxekiki hi nkama wa Yimpi Ya Wubidzri Ya Misava. Hi nkama lowo, mimfumu a matikweni manyingi, yi xanise ngopfu vhanu va Xikwembu Nkulukumba. Ntizro wa Timboni ta Yehovha a wu tsimbisiwa ku nga li hi ntlawa wa Vanazi ntsena a Alemanha kambe ni hi mimfumu ya Austrália, Canadá ni ya matiko man’wana. Nambitanu, twana leswi yentxekiki. Hi 1939 loko yimpi yi tlhekeka, a ku ni 72.475 wa vazrezri a misaveni hinkwayu. Wundzrunguli byi kombe leswaku loko yimpi yi helile hi 1945, hi kola ka ku tovokisiwa hi Yehovha, kutani a ku ni 156.299 wa vazrezri a misaveni hinkwayu. Nhlayu ya vazrezri a yi yengeteleki hi ku hindzra ni ku tlula!

6. A matsrhan’wini ya ku hi yentxa hi txhava, i yini leswi nkaneto wu nga hi pfunaka ha swone? Kombisa.

⁶ A matsrhan’wini ya ku hi yentxa hi txhava, nkaneto wu nga hi pfuna ku tiyimisela ku tama hi tizrela Yehovha hi ku helela. Hi xikombiso, loko mfumu wu sungule ku tsimbisa wugandzreli byezru a tikweni dzravu, a matsrhan’wini ya ku ngheneliwa hi ku txhava vatekani va kukazri lava nga ni xidjahatana va sungule ku va maphayona. Nsati a tsrhike ni ntizro wakwe lowu a wu mu nyika mali yinyingi. Nuna a li ku tsimbisiwa ku yentxi vhanu vanyingi a mugangeni wavu va sungula ku djula ku tiva leswi yengetelekiki hi Timboni ta Yehovha. Bindzru dzra kone, swi mu nabyalele  ngopfu ku sungula swidondzro swa Bibele. Ku tsimbisiwa ku ve ni buyelo dzrin’wana ledzrinene. Nkulu wa kukazri a tikweni dzroledzro a hlaye leswaku vanyingi lava a va tsrhike ku tizrela Yehovha va tlhele va sungulisa ku ya a mintlhaganwini nakone va sungule ku hiseka a ku zrezreni.

7. a) I yini leswi hi swi dondzraka ka Levitika 26:36, 37? b) I yini leswi wene u taka swi yentxa loko ntizro wezru wu tsimbisiwa a tikweni dzraku?

⁷ Loko valala vezru va tsimbisa ntizro wezru, nkongometo wavu i ku hi yentxa hi txhava ku tizrela Yehovha. Handle ka ku tsimbisa ntsena, va nga ha sungula ku hangalasa madzrimi, va zrumela mapholisa akuva ma setxha makaya kwezru, va hi sindzrisa ku ya a tihubyeni, nambi ku peta van’we vezru a djele. Va pimisa leswaku va ta hi yentxa hi txhava hi leswi va petaka van’we vezru a djele. Loko hi pfumelela leswaku va yentxa timbilu tezru ti txhava, hi nga ha tlhasela ni ku “tsrhika” wugandzreli byezru ha wuswezru. A hi swi djuli ku fana ni lava ku khaneliwaka ha vone ka Levitika 26:36, 37. (Dondzra.) A hi nge ti pfumelela ntxhavu wu hi yentxa hi pumba kumbe hi tsrhika ntizro lowu hi wu yentxelaka Yehovha. Hi dumba Yehovha hi ku helela hi nga pfumeli ku txhavisiwa. (Eza 28:16) Hi khongota hi kombela nkongomiso wa Yehovha. Ha swi tiva leswaku hi ku pfuniwa ha yene, a ku na mfumu wa vhanu lowu nga kotaka ku hi tsrhikisa ku gandzrela Xikwembu Nkulukumba wezru hi ku dumbeka.​—Hb 13:6.

8-9. a) Hi xini xiboho lexi nhloko ya ndangu yin’wana ni yin’wana kumbe mhunu mun’wana ni mun’wana a taka titekela xone? b) I yini lexi taka hi pfuna ku yentxa xiboho xa wutlhazri?

⁸ Loko mfumu wa tiko ledzri u tsrhamaka ka dzrone wu tsimbisa wugandzreli byezru, u nga ha tivutisa leswaku u fanela ku zruzrela ka tiko dzrin’wana lani u taka kota ku tizrela Yehovha hi ku ntsrhunxeka. Lowo i ntxhumu lowu salelaka mhunu mun’wana ni mun’wana ni lowu van’wana va nga fanelangakiki ku hi hlawulela wone. Van’we va vona swi pfuna ku kambisisa leswi vakriste va dzana dzra ku sungula va swi yentxiki loko va xanisiwile. Ntsrhakunyana ka loko valala va dlaye Stefano, vadondzrisiwa va le Yerusalema va zruzrele a Yudeya ni Samariya, van’wana va ye ka mimbangu ya le kule swinene ya ku fana ni Fenikiya, Kipra ni Antiyokiya. (Mt 10:23; Min 8:1; 11:19) Nambitanu, van’wana va nga ha xiya leswaku loko nxaniso wun’wana wu sungule ku kuma vakriste va dzana dzra ku sungula, mupostola Pawulo a hlawule ku tama a tsrhama ka mimbangu leyi ntizro wa ku txhumayela a wu kanetiwa. Handle ka leswo, a beki wutomi byakwe nghozini akuva a zrezra madzrungula lamanene ni ku tiyisa vamakwezru a migangeni leyi a va xanisiwa ngopfu swinene.​—Min 14:19-23.

⁹ Xana hi dondzra yini ka wudzrunguli lebyo? Nhloko ya ndangu yin’wana ni yin’wana yi fanela ku tiyentxela xiboho mayelanu ni leswi ndangu wu taka swi yentxa a mhakeni ya ku zruzra. Kambe na yi nga si na teka xiboho, yi fanela ku khongota ni ku kambisisa ha hombe xiyimu xa ndangu na yi pimisa hi mintsrhovelo ya yinene kumbe ya ku biha leyi taka va kone loko va zruzra. A mhakeni leyi, mukriste mun’wana ni mun’wana a ta ‘zrwala ntsrhwalu wakwe’. (Ga 6:5) A hi fanelanga ku yavanyisa xiboho lexi van’wana va taka xi teka a mhakeni leyi.

10. Hi wini nkongomiso lowu zrwavi ni vakulu va taka hi nyika wone?

¹⁰ Xana u nga tama u gandzrela Yehovha hi ndlela yini loko ntizro wezru wu tsimbisiwa? Zrwavi ledzri laviselaka ntizro a tikweni ledzri u tsrhamaka ka dzrone dzri ta nyika vakulu va bandla nkongomiso, dzri va byela leswi hi taka swi kumisa xiswone swakuda swa moya, leswi hi taka tlhanganisa xiswone akuva hi gandzrela Yehovha ni leswi hi taka txhumayelisa xiswone. Loko zrwavi  dzri nga va nyiki nkongomiso lowumpshwa, vakulu va ta ku pfuna xikan’we ni bandla hinkwadzru leswaku mi tama mi gandzrela Yehovha. Va ta mi nyika nkongomiso lowu pfaka Bibeleni ni ka mabuku yezru ya wukriste.​—Mt 28:19, 20; Min 5:29; Hb 10:24, 25.

11. Ha yini u nga tiyisekaka leswaku u ta va naswu swakuda swa moya, nakone i yini leswi u nga swi yentxaka akuva u swi sizrelela?

¹¹ Yehovha a dumbise leswaku malandzra yakwe ma ta tikholisa hi swakuda swa moya. (Eza 65:13, 14; Lk 12:42-44) Xileswo u nga dumba leswaku nhlengeletanu yakwe yi ta yentxa hinkwaswu leswi kotekaka akuva u kuma leswi u swi vileleka hi tlhelo dzra moya. Kambe i yini leswi wene u fanelaka ku swi yentxa? Djulisisa mbangu lowu u taka tlhota Bibele ni swakuda swin’wana swa moya leswi u nga ha vaka u li naswu. Tivonele akuva u nga tsrhike switizrisiwa leswo swa lisima​—swi nga va leswi gandlisiwiki kumbe swa eletroniku—ka mimbangu leyi swi nga hatlaka swi gunguliwa. Mun’wana ni mun’wana wezru a fanela ku yentxa xa kukazri akuva a tsrhama na a tiyile hi tlhelo dzra moya loko ntizro wezru wu tsimbisiwa.

12. Xana vakulu va nga ha yentxa yini akuva va lulamisela mintlhanganu hi ndlela leyi nga tiki vitanisa valala vezru?

¹² Swi li yini hi mintlhanganu ya vhiki ni vhiki? Vakulu va ta yentxa malulamiselo akuva mi ta va ni mintlhanganu hi ndlela leyi nga tiki vitanisa valala vezru. Va nga ha mi byela leswaku mi tlhangana hi mintlawa yitsrongo nakone va nga ha txintxa-txintxa nkama ni mbangu lowu mi taka tlhangana ka wone. U nga sizrelela lava u tlhanganaka na vone hi ku kala u nga bi mpongo loko u buya kumbe u suka a mintlhanganwini. Handle ka leswo, swi nga ha vilela ku va u yambala hi ndlela leyi nga tiki vitanisa valala vezru.

13. Xana hi nga dondzra yini ka leswi vamakwezru va swi yentxiki a khale ka União Soviética?

¹³ A mhakeni ya ntizro wa ku zrezra, mayentxela ma ta siyana hi ku ya hi mbangu wa kone. Kambe ha mu zrandzra Yehovha nakone ha swi zrandzra ku byela van’wana hi Mfumu wakwe, kutani hi ta djula tindlela ta kuva hi zrezra. (Lk 8:1; Min 4:29) Loko a khanela hi ntizro wa ku zrezra wa Timboni ta Yehovha a khale ka União Soviética, n’wamatimu Emily B. Baran a te: “Loko mfumu wu byele Timboni ta Yehovha leswaku a ti fanelanga ku txhumayela, tone ti sungule ku bula ni vayakelani, vatizri-kulobye ni vanghanu. Loko ku yentxa leswo swi ti yise a xibalwini, Timboni ti dzringise ku txintxa swib’otxhwa-kulobye.” Nambi loko va tsimbisiwa, vamakwezru a khale ka União Soviética a va tsrhikanga ku txhumayela. Loko ntizro wa ku txhumayela wu txhuka wu tsimbisiwa lomu u tsrhamaka kone, vana ni ku tiyimisela loku fanaka!

14. Xana Amapsalma 39:1 yi nga hi pfuna ku tivonela ka ntlhamu wini?

¹⁴ Leswi u swi byelaka van’wana. Loko ntizro wezru wu tsimbisiwa, hi fanela ku tiva nkama wa ku “miyela”. (Ekl 3:7) Hi fanela ku bekisa timhaka leti nga xihundla, ta ku fana ni mavito ya vamakwezru, mimbangu leyi hi tlhanganaka ka yone,  leswi hi txhumayelisaka xiswone ni leswi hi swi kumisaka xiswone swakuda swa moya. A hi nge ti va byela lava nga va wuhosi; nambi vanghanu vezru ni maxaka yezru lava tsrhamaka tikweni dzrezru kumbe a matikweni man’wana. Loko ho txhuka hi wa ka ntlhamu lowo, hi ta beka wutomi bya vamakwezru a nghozini.​—Dondzra Amapsalma 39:1.

15. I yini leswi Sathana a taka dzringisa ku hi yentxa swone, nakone hi nga hulukisa kuyini ka ntlhamu lowo?

¹⁵ Ku pfumelela swikazratu leswitsrongo swi hi tsravukanisa. Sathana awa swi tiva leswaku a yindlu leyi tsravukaniki a yi nge swi koti ku yima. (Mr 3:24, 25) Kutani nkama ni nkama a ta dzringisa ku hi yentxa hi tsravukana. A yentxa leswo na a dumba leswaku hi ta sungula ku lwa hi xi hine a matsrhan’wini ya ku lwa na yene.

16. Hi xini xikombiso lexinene lexi makwezru Gertrud Poetzinger a hi bekeliki xone?

¹⁶ Nambi vakriste lava wupfiki va fanela ku tivonela akuva va nga wi ntlhan’wini lowu. Hi xikombiso vona leswi yentxekiki ka vamakwezru vabidzri vaxisati lava nga vatotiwa, Gertrud Poetzinger na Elfriede Löhr. A va petiwe a djele dzrin’we ni vamakwezru van’wana vaxisati a livaleni dzra Vanazi dzra ku xanisa swib’otxhwa. Gertrud a sungule ku kweleta Elfriede hi leswi a a tala ku beka wukaneli lebyi a byi kutxa vamakwezru van’wana a bohelweni. Hi ku famba ka nkama, a ve ni tingana a va a kombela Yehovha leswaku a mu pfuna. Yene a tsrale leswi: “Hi fanela ku pfumela leswaku van’wana va ni wuswikoti ku hi tlula ni leswaku va nga ha tizrisiwa ngopfu ku hi tlula.” I yini lexi mu pfuniki ku tsrhika ku kweleta? Gertrud a sungule ku langusisa wumhunu bya ku xonga lebyi Elfriede a a li nabyu ni leswi a a va zrandzrisisa xiswone vhanu. Hi ndlela leyo, a kote ku tlhela a va ni wuxaka lebyinene na Elfriede. Ha wubidzri byavu va hume djele va va va tizrela Yehovha hi ku dumbeka ku ya tlhasa loko va heta ntizro wavu lani misaveni. Loko hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi tlhantlha swikazratu ni vamakwezru, hi ta huluka ka ntlhamu wa Sathana wa ku djula ku hi tsravukanisa.​—Kl 3:13, 14.

17. Ha yini hi nga fanelanga ku yala ku yingiseta?

¹⁷ Ku yala ku yingiseta. Loko hi yingiseta nkongomiso lowu hi wu kumaka ka vamakwezru lava nga ni wutiyanguleli ni lava dumbekaka, hi ta tingawula swikazratu. (1Pe 5:5) Hi xikombiso, a tikweni dzra kukazri lani a ntizro wezru wu tsimbisiwaka, vamakwezru lava nga ni wutiyanguleli va nyikeli nkongomiso wa leswaku vazrezri a va fanelanga ku nyikela mabuku a ku zrezreni. Kambe, phayona dzra kukazri a mbangwini lowo dzri tivone na dzri swi tiva ku yampswa lakakuva dzri sungule ku ma nyikela. Ku game ku yentxeka yini? Siku dzrin’wana na dzra ha nyikela mabuku ni vazrezri van’wana ka nsimu ya xitxhuketa, mapholisa ma buye ma va thethisa. Swi tikomba na mapholisa ma va landzre ku sukela va sungula ma tlhela ma wutla mabuku lawa va ma nyikeliki. I yini leswi hi swi dondzraka? Hi fanela ku landzra nkongomiso lowu hi wu yamukelaka nambi loko  hi vona leswaku hi swi tiva ku yampswa. Yehovha minkama hinkwayu a nyonxisiwa hi ku hi vona na hi tizrisana ni vamakwezru lava a va bekiki leswaku va hi nkongomisa.​—Hb 13:7, 17.

18. Ha yini hi fanela ku tingawula ku beka milawu na swi nga vileleki?

¹⁸ U nga beki milawu na swi nga vileleki. Loko vakulu va beka milawu na swi nga vileleki, va tava na va yengesela swikazratu swa vamakwezru. Makwezru Juraj Kaminský a dzrunguli leswi yentxekiki hi nkama lowu ntizro wezru a wu tsimbisiwa a khale ka Tchecoslováquia: “Ntsrhaku ka loko vamakwezru vanyingi lava nga ni wutiyanguleli ni vakulu va khomiwile, van’we ka lava a va nkongomisa mabandla ni miganga va sungule ku beka milawu ya leswi vamakwezru a va fanela ku hanyisa xiswone.” Yehovha a nga hi zrwexanga mfanelo ya ku yentxela van’wana swiboho. A matsrhan’wini ya ku sizrelela vamakwezru mhunu lweyi a bekelaka van’wana milawu na swi nga vileleki​—o dzringisa ku fuma lipfumelo dzra vamakwezru.​—2Ko 1:24.

19. Hi ku ya hi 2 Makronika 32:7, 8, ha yini hi nga vaka ni xixixi nambi leswi Sathana a yentxaka yini na yini?

¹⁹ Nala wezru lwenkulu, Sathana Diyavulosi, a nga ti tsrhika ku dzringisa ku xanisa malandzra ya Yehovha ya ku dumbeka. (1Pe 5:8; Mpf 2:10) Sathana ni vhanu vakwe va ta dzringisa ku hi tsimbisa ku gandzrela Yehovha. Nambitanu, a ku na xivangelo xa ku va hi zruzrumela hi ku txhava! (Dt 7:21) Yehovha a na hine nakone a ta tama a hi seketela nambi loko ntizro wezru wu tsimbisiwa.​—Dondzra 2 Makronika 32:7, 8.

20. I yini leswi u tiyimiseliki ku swi yentxa?

²⁰ Mawaku loko ho va ni ku tiyimisela loko vamakwezru va dzana dzra ku sungula va viki na kone, lava byeliki vafumi va le masikwini yavu va ku: ‘A ku tsreme n’wine, xana swi lulamile a mahlweni ka Xikwembu Nkulukumba ku nha hi yingela n’wine ku tlula Xikwembu Nkulukumba xana? Hi ku va hine a hi swi koti ku miyela ni leswi hi nga swi vona, ni leswi hi nga swi yingela.’​—Min 4:19, 20.