Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 28

Kkala Kukomba Jehova Chiindi Mulimu Wesu Nuwakasigwa

Kkala Kukomba Jehova Chiindi Mulimu Wesu Nuwakasigwa

“Tatukonzyi kuleka kwaamba zintu nzyotwakabona akumvwa.”​—MIL. 4:19, 20.

LWIIMBO 122 Amukakatile, Mutazungaani Pe!

ZITAYIIGWE *

1-2. (a) Nkamboonzi nituteelede kugamba kuti mfulumende yatukasya kukomba Jehova? (b) Tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?

MU2018, kuli basikupupulula makani mabotu bayinda ku223 000 bakali kukkala muzisi milimu yesu yoonse yamubukombi nkwiikasigwa akumwi nkututazumizigwi kuchita imwi milimu yamubukombi. Makani aaya taatugambyi pe. Mbuuli mbutwakayiya muchiiyo chakayinda, maKristu bakasimpe balizi kuti bazoopenzegwa. (2 Tim. 3:12) Kufumbwa nkutukkala, mfulumende zilakonzya kutukasya kukomba Jehova Leza wesu ulaaluyando chakufwambaana alubo katutayeeyeli pe.

2 Kuti mfulumende yatukasya kukomba Jehova kubusena nkutukkala, tulakonzya kulibuzya kuti: ‘Kupenzegwa ooku kwaamba kuti tazichimubotezyi na Leza nzituchita? Kukasigwa ooku kuyootukachizya kukomba Jehova na? Ndeelede kulongela kuchisi nkundikonzya kukomba Leza kandaangunukide na?’ Muchiiyo eechi, tulasandula mibuzyo eeyi. Alubo tulabona kuti nga tulachita biyeni kuti tukkale katukomba Jehova chiindi mulimu wesu nuwakasigwa akubona zintu nzituteelede kuchita.

KUPENZEGWA KWAAMBA KUTI TAZICHIMUBOTEZYI NA LEZA NZITUCHITA?

3. Kweendelana amajwi aali muli 2 Bakorinto 11:23-27 mwaapostolo uusyomeka Pawulu wakaswaana kupenzegwa kuli biyeni alubo twiiyaanzi kuchikozyano chakwe?

3 Kuti mfulumende yatukasya kukomba Jehova, tulakonzya kuyeeya kuti nzituchita tazichimubotezyi pe Leza. Pesi ziba kuti Leza ulabotelwa anzituchita nikuba kuti tulapenzegwa. Yeeya chikozyano chamwaapostolo Pawulu. Leza wakali kubotelwa anzyaakali kuchita. Pawulu wakaba aachilongezyo chakulemba Magwalo aali 14 aachiGrikki aachiKristu alubo wakali mwaapostolo kuli bamasi. Nikuba boobo, Pawulu wakapenzegwa loko. (Bala 2 Bakorinto 11:23-27.) Chikozyano chamwaapostolo Pawulu chituyiisya kuti, chimwi chiindi Jehova ulazumizya kuti bakombi bakwe basyomeka bapenzegwe.

4. Nkamboonzi bantu bali munyika nibatuzonda

4 Jesu wakaamba kaambo kapa kuti tulangilile kukazigwa. Wakati tuyoozondwa akaambo kakutaba banyika. (Joh. 15:18, 19) Chiindi nitupenzegwa, tazyaambi kuti Leza talikutulongezya pe. Pesi kutondeezya kuti tuli kuchita zili kabotu!

KUKASIGWA KUYOOTUKACHIZYA KUKOMBA JEHOVA NA?

5. Bantu balakonzya na kutulesya kukomba Jehova? Amba chikozyano.

5 Bantu tabakonzyi pe kutulesya kukomba Jehova Leza, Singuzuzyoonse. Biingi bakeezya pesi bakakachilwa. Atubone zyakachitika muchiindi chaNkondo Yabili Yanyika Yoonse. Kuchiindi eecho, mfulumende zyiingi zyakabapenzya loko bantu baLeza. Mulimu waBakamboni baJehova wakakasigwa kuGermany, kuAustralia, kuCanada amuli zimwi zisi. Pesi atubone zyakachitika. Nkondo niyakasaanguna mu1939, kwakali basikupupulula bali 72 475 munyika yoonse. Malipoti akazootondeezya kuti nkondo niyakamana mu1945, Jehova wakali kubalongezya bantu bakwe nkaambo basikupupulula bakali baba 156 299. Namba yabasikupupulula yakatanta kwaziindi zyiinda ziindulwidwe tubili kuli yakusaanguna!

6. Nimpinduunzi mbotu zikonzya kuba chiindi nituli kupenzegwa? Amba chikozyano.

6 Kukasigwa kukomba takutuyoosyi pe pesi kupa kuti tukombe Jehova chabusungu. Muchikozyano, umwi mwaalumi amukayintu wakwe bali amwana muniini, bakali kukkala kuchisi mfulumende nkuyakakasya milimu yesu yamubukombi. Bamumpuli eeyi teebakazundwa akuyoowa alubo teebakaleka pe kukomba Jehova, mpawo bakaba mapayona aachiindi choonse. Mukayintu ooyo wakasala kuleka mulimu wakwe wakali kumufozya mali nyingi. Mulumaakwe wakati bantu biingi bakaba aachiyandisyo chakuziba zyiingi atala aBakamboni baJehova. Eezi zyakapa kuti kumuubile kutalisya zyiiyo zyaBbayibbele. Kukasigwa ooku kwakeeta mpindu mbotu akuli bamwi. Umwi mwaalu uuzwa kuchisi eecho wakati biingi bakali baleka kukomba Jehova, bakazoosaanguna lubo kunjila miswaangano akukambawuka.

7. (a) Makani aali muli Levitiko 26:36, 37 atuyiisyaanzi? (b) Uyoochita biyeni kuti mulimu wesu wakasigwa?

7 Chiindi bantu batuzonda nibatukasya kuchita imwi milimu yamubukombi, nga bayanda kuti tuyoowe kubelekela Jehova. Kuyungizya mukutulesya kukomba, balakonzya kwaamba makani aakubeja atala andiswe, kutuma basimilawu kuti bazooseche maanda eesu, kututola kunkuta akusunga bamwi bakombima akubabikka mumajele. Bayeeya kuti tulakonzya kuyoowa nkaambo bakatola bamwi besu mumajele. Kuti twabayoowa akuyoowa nzibakonzya kutuchita, ndiswe tunooli twalikasya kuchita milimu yesu yamubukombi. Tatuyandi kuba mbuuli bantu baambidwe muli Levitiko 26:36, 37. (Bala.) Tatukazumizyi kuyoowa kuti kutukachizye kukomba Jehova. Tweelede kusyoma Jehova amoyo woonse alubo tatweelede kuyoowa pe. (Is. 28:16) Alubo tweelede kukomba kuli Jehova kuti atugwasye. Tulizi kuti kwiinda mukugwasigwa aanguwe, nikuba mfulumende zili aalunya tazikookonzya pe kutulesya kukomba Leza wesu chakusyomeka.​—Heb. 13:6.

NDEELEDE KULONGELA KULI CHIMWI CHISI NA?

8-9. (a) MuKristu naakuti mutwe wampuli umwi awumwi weelede kusala kuchitaanzi? (b) Niinzi chikonzya kugwasya muntu kuti asale munzila yabusongo?

8 Kuti mfulumende yakubusena nkukkala yatukasya kuchita imwi milimu yamubukombi, ulakonzya kulibuzya kuti weelede kulongela kuli chimwi chisi na kuti ukakombe Jehova kuwangunukide. Nduwe nuulisalila kuchita oobo. Katanasala zyakuchita, muKristu ulakonzya kubala atala anzibakachita maKristu bakusaanguna chiindi nibakali kupenzegwa. Basinkondonyina nibakajaya Stefani amabwe, basikwiiya bamuJerusalemu bakachijila kuJudaya akuSamariya akumasena amwi aakali kule mbuuli kuFonikke, kuKkupro akuAntiyokkiya. (Mt. 10:23; Mil. 8:1; 11:19) Pesi bamwi balakonzya kuyeeya kuti maKristu bamuchiindi eecho nibakazoopenzegwa lubo, mwaapostolo Pawulu wakasala kukkala mumasena oomo mulimu wakukambawuka nkuwakali kukazigwa nikuba kuti chita oobo kwakali kukonzya kumunjizya mumapenzi. Wakasala kuchita oobo nkaambo wakali kuyanda kukambawuka makani mabotu akusimya bakombinyina bakali kukkala mumasena mubakali kupenzegwa loko.​—Mil. 14:19-23.

9 Makani aaya atuyiisyaanzi? Mutwe wampuli umwi awumwi weelede kusala kuti balonge na naakuti pe. Katanasala zyakuchita, weelede kukomba akuyeeyesesya atala azyiimo zyamumpuli alubo weelede kuyeeya atala abubotu abuyumu-yumu mbubakonzya kuswaana kuti balonga. Munkani eeyi, muKristu umwi awumwi “weelede kunyamuna mukuli wakwe uumugeme.” (Gal. 6:5) Tatweelede kubasola pe bamwi akusala kwabo.

TUYOOMUKOMBA BIYENI JEHOVA KUTI MULIMU WESU WAKASIGWA?

10. Ngaali malayilile bakuwofesi yamutabi abaalu ngibayootupa?

10 Nga ulachita biyeni kuti ukkale kukomba Jehova nikuba kuti mulimu wesu wakasigwa? Wofesi yamutabi iyoopa baalu bamumbungano yanu malayilile aali atala akujana chakulya chamubukombi, kunjila miswaangano akukambawuka makani mabotu. Kuti wofesi yamutabi teeyakonzya kwaambuuzyania abaalu, baalu bayoogwasya bamumbungano boonse kuti biinkilile kunembo kabakomba Jehova. Bayootupa malayilile kababelesya Bbayibbele amabbuku eesu aachiKristu.​—Mt. 28:19, 20; Mil. 5:29; Heb. 10:24, 25.

11. Nkamboonzi nituli aachoonzyo chakuti tunooli achakulya chamubukombi nikuba nitwakasigwa kukomba alubo weelede kuchitaanzi kuti ukwabilile Bbayibbele aamwi mabbuku?

11 Jehova wakasyomezya kuti bakombi bakwe banoojana zintu zibagwasya kuti lusyomo lwabo lukkale kalusimide. (Is. 65:13, 14; Lk. 12:42-44) Nkinkaako, ulakonzya kuba aachoonzyo chakuti mbunga yakwe iyoobelesya nzila zisiyene-siyene kuti tujane chakulya chamubukombi chipa kuti tukkale katusyomekede. Pesi weelede kuchitaanzi? Kuti milimu yesu yakasigwa nkukkala, yanduula busena mpukonzya kusisa Bbayibbele lyako aamwi mabbuku aakusimya mubukombi. Chenjelela kuti chakulya eechi chiyandikana, kufumbwa kuti ubelesya mabbuku, fooni naakuti tebbuleti, utachibikki andawu mpuchikonzya kufwambaana kubonwa abantu. Umwi awumwi wesu weelede kuchita zimwi zintu zimugwasya kuti akkale kali aalusyomo lusimide.

Tulakonzya kunjila miswaangano nkaambo Jehova ulatugwasya (Langa fuka 12) *

12. Ngaali mabambe baalu ngibakonzya kuchita kuti katunjila miswaangano munzila iipa kuti bantu batazizibi nzitulikuchita?

12 Kutegwani amiswaangano yesu yamviki amviki? Baalu bayoochita mabambe aakuti katunjila miswaangano munzila iipa kuti bantu batazibi zilikuchitika. Balakonzya kutubuzya kuti katuswaanana mutubunga tuniini alubo kulakonzeka kuti chiindi chakunjila miswaangano eeyi abusena zinoochincha-chincha. Ulakonzya kukwabilila bakombinyokwe kwiinda mukwaambuula ajwi lili aansi nusika anuzwa kumiswaangano. Alubo chimwi chiindi ulakonzya kuzwaata munzila iipa kuti bantu batazizibi nzitulikuchita.

Tatukooleka pe kukambawuka nikuba kuti mfulumende yatukasya kuchita mulimu wesu (Langa fuka 13) *

13. Chikozyano chabakombima bamuchiindi chaSoviet Union chituyiisyaanzi?

13 Mumulimu wakukambawuka, zyiimo zilakonzya kusiyana kweendelana abusena. Tuyooyanduula nzila zyakukambawuka nkaambo tulamuyanda Jehova akuti tulakuyanda kubuzya bamwi atala aBwaami bwakwe. (Lk. 8:1; Mil. 4:29) Kalikwaamba atala akukambawuka nkubakali kuchita Bakamboni baJehova muchiindi chaSoviet Union, sikulanga-langa makani aazyachiindi uutegwa Emily B. Baran wakati: “Chiindi mfulumende niyakaambilizya kuti basyomi tabacheelede kubuzya bamwi nzibasyoma, Bakamboni bakasaanguna kwaambuuzyania aambibakayakilenaabo, mbibakali kubelekaabo abeenzinyina. Chiindi nibakasungwa akubikkwa mujele akaambo kakukambawuka, Bakamboni bakali kukambawukila bamwi basungwa.” Nikuba kuti muchiindi chaSoviet Union bakombima teebakali kuzumizigwa pe kwaamba atala anzibakali kusyoma pesi teebakaleka pe kukambawuka. Tobelezya chikozyano chabo chiindi mulimu wakukambawuka nuwakasigwa kubusena nkukkala.

ZINTU NZITUTEELEDE KUCHITA

Tweelede kuziba chiindi chakuumuna (Langa fuka 14) *

14. Intembauzyo 39:1 ituchenjezyaanzi?

14 Chenjelela makani ngubuzya bamwi. Chiindi mulimu wesu nuwakasigwa, tweelede kuziba “ciindi cakuumuna.” (Muk. 3:7) Tatweelede kwaambuula makani aansiswa mbuuli mazina abakombima, kubusena nkutubunganina, mbutukambawuka ambutujana chakulya chamubukombi. Makani aaya tatweelede kwaabuzya balupati-pati bamfulumende, beenzuma naakuti zibbululu zyesu zili muchisi chesu naakuti kuli zimwi zisi. Kuti twababuzya makani aaya, tulakonzya kupa kuti bakombima banjile mumapenzi.​—Bala Intembauzyo 39:1.

15. Saatani weezya kuchitaanzi kulindiswe alubo nga tulakatantamuka biyeni kakole kakwe?

15 Utazumizyi tuntu tuniini kuti tupe kuti utamvwanani abamwi. Saatani ulizi kuti ng’anda yaanzeene tayikonzyi pe kwiimikila. (Mk. 3:24, 25) Unooyezya kuchita zintu zipa kuti twaanzaane. Munzila eeyi, ulizi kuti tulasaanguna kulwana lwesu-lwesu kutali kulwana aanguwe.

16. Muchizi Gertrud Poetzinger wakatusiila chikozyano chili biyeni?

16 Nikuba maKristu basimide mubukombi beelede kuchenjelela kuti batachegwi mukakole aaka. Atubone zyakachitika kubachizi babili bakananikidwe, Gertrud Poetzinger aElfriede Löhr. Bakabikkidwe mujele lyamaNazi kabali aamwi abamwi bachizi bachiKristu. Gertrud wakamuchitila bbivwe Elfriede chiindi naakali kupa nkani kuli bamwi bachizi mujele. Mukuya kwachiindi, Gertrud wakalisola anzyaakali kuchita mpawo wakakumbila Jehova kuti amugwasye. Wakalemba kuti: “Tweelede kuziba kuti bamwi balakonzya kuba azipo nzitutakwaazyo akuba aayimwi milimu kwiinda ndiswe.” Wakalizunda biyeni bbivwe ndyaakali aalyo? Gertrud wakalanga buntu bubotu aluyando lwaElfriede. Kwiinda mukuchita oobo, wakasaanguna lubo kumvwanana aElfriede. Boonse bakalisimya kabali mujele alubo bakabelekela Jehova chakusyomeka kusikila nibakamaninsya buumi bwabo bwaanyika. Kubeleka changuzu kuti tuzunde zintu zikonzya kupa kuti tutamvwanani abakombima, kupa kuti tukkale katujisini.​—Kol. 3:13, 14.

17. Nkamboonzi nituteelede kulisumpula?

17 Utalisumpuli pe. Kuswiilila malayilile aazwa kubakwesu basyomeka batuzulwida, kupa kuti tutanjili mumapenzi. (1 Pet. 5:5) Muchikozyano, kuchisi mulimu wesu nkuukasigwa bakwesu bazulwida bakachita mabambe aakuti basikupupulula kabakambawuka kabatalibambilide pesi kabatapi bantu mabbuku. Pesi umwi mukwesu wakali kupayona, wakasala kutaswiilila malayilile mpawo wakali kupa bantu mabbuku. Niinzi zyakachitika? Nikwakayinda chiindi chifwiifwi biyo, mukwesu ooyu abamwi nibakamaninsya kukambawuka, bakabuzigwa-buzigwa amapulisa. Balupati-pati bakali kubatobela alubo bakakonzya kujana mabbuku ngibakali kuya bupa bantu. Twiiyaanzi kumakani aaya? Tweelede kutobela malayilile nikuba kuti zimwi ziindi tatuzuminani angawo. Jehova ulabotelwa chiindi nitubelekelaamwi abakwesu mbasalide kuti batuzulwide.​—Heb. 13:7, 17.

18. Nkamboonzi nituteelede kubikka tumilawu tutayandikani?

18 Utabikki tumilawu tutayandikani. Kuti baalu babikka tumilawu tutayandikani, banooli balikuyumisizya bamwi. Mukwesu Juraj Kaminský uchiyeeyede zyakachitika mulimu wesu nuwakakasidwe kuchisi chakali kutegwa Czechoslovakia. Wakati: “Bakwesu bazulwida abamwi baalu nibakasungwa, bamwi bakali kuzulwida mbungano amabazu bakasaanguna kubuzya basikupupulula atala ambubakeelede kulijata, nzibakeelede kuchita anzibakateelede kuchita.” Jehova tatupede cheelelo chakusalila bamwi zyakuchita. Muntu uubikkila beenzinyina tumilawu tutayandikani, ngatalikubakwabilila pe bakombinyina pesi unooli uyanda kuba simalelo walusyomo lwabo.​—2 Kor. 1:24.

UTALEKI PE KUKOMBA JEHOVA

19. Kweendelana amajwi aali muli 2 Makani 32:7, 8 nkamboonzi nitukonzya kuba aachibindi nikuba Saatani katupenzya?

19 Sinkondoma mupati, Saatani Dyabbulosi takooleka pe kupenzya bakombi baJehova basyomeka. (1 Pet. 5:8; Ciy. 2:10) Saatani abaabo balikubbazu lyakwe banooyezya kutukasya kukomba Jehova. Nikuba kuti twayoowa, tatukaleki pe kukomba Jehova! (Dt. 7:21) Jehova ulikubbazu lyesu alubo unooli andiswe nikuba kuti mulimu wesu wakasigwa.​—Bala 2 Makani 32:7, 8.

20. Ukanzide kuchitaanzi?

20 Atube aamakanze aali mbuuli aabakombima bakusaanguna bakabuzya beendelezi bamuchiindi chabo kuti: “Naa cililuleme mumeso aa Leza kumvwida ndinywe muciindi cakumvwida Leza, amulisalile nobeni. Pele swebo, tatukonzyi kuleka kwaamba zintu nzyotwakabona akumvwa.”​—Mil 4:19, 20.

LWIIMBO 73 Kotupa Busicamba

^ par 5 Tweelede kuchitaanzi kuti mfulumende yatukasya kukomba Jehova? Chiiyo eechi chilatupa malayilile aatugwasya kubona nzitweelede kuchita anzituteelede kuchita kuti tutaleki pe kukomba Leza wesu!

^ par 59 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Zifanikisyo zyoonse zitondeezya Bakamboni bakkala muzisi nkubatazumizigwi kuchita zyiingi mubukombi. Kabunga kabakombima balikuchita muswaangano mung’anda yamukwesu njabambila zibelesyo.

^ par 61 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Muchizi muKristu (uuli kuchimweensi) ulikwaambuula aawumwi mwanakazi kuti ajane mweenya wakwaambuula aanguwe atala aJehova.

^ par 63 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Mukwesu ulikukaka kwaamba makani aali atala ambungano chiindi nalikubuzigwa-buzigwa amapulisa.