1-2. (a) Mang fan nsusun e dab da gingad u nap’an ni yira taleg e liyor ni gad be tay? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney?

NAP’AN e duw ni 2018, mab pag 223,000 e tamachib ni ur machibnaged fare thin nib fel’ u boch e nam ni kan taleg e liyor rodad riy ara bay boch ban’en u rogon e maruwel rodad nrayog ni ngad rin’ed, ma boch e dabiyog. Darud gingad ko re n’ey. Kad filed ko fa binem e article ni piin Kristiano e yad manang ni yira gafgownagrad. (2 Tim. 3:12) Demtrug e gin ni gad be par riy, ma rayog ni nge talegdad e am nib tomgin ndabkiyog ni ngad liyorgad ngak Jehovah ni Got rodad.

² Faanra ke dugliy e am ko gin ni ga be par riy ni nge taleg e liyor ni yibe tay ngak Jehovah, ma sana rayog ni ngam fith e pi deer ni baaray ni be gaar: ‘Gur, re n’ey ni yibe gafgownagdad e be yip’ fan nda kud fel’gad u wan’ Got? Yira taleg e maruwel rodad, ma gur, aram e be yip’ fan ni bayi tal e liyor ni gad be tay ngak Jehovah? Gur, ba fel’ ni nggu chuw nggu wan gu par nga reb e nam nrayog ni nggu liyor riy ngak Got ndariy ban’en ni be magawonnageg, fa?’ Re article ney e gad ra weliy riy e fulweg ko pi deer ney. Ku gad ra weliy rogon nrayog ni ngad ululgad ko liyor ni gad be tay ngak Jehovah u nap’an ni kan taleg e maruwel rodad nge boch e wup nthingar da siyeged.

3. Mang boch e gafgow ni un tay ngak apostal Paul nrogon ni bay ko 2 Korinth 11:23-27? Mang e gad be fil ko n’en ni buch rok Paul?

³ Faanra taleg e am e liyor ni gad be tay, ma sana rayog ni ngad lemnaged nde fel’ u wan’ Got e liyor ni gad be tay ngak. Machane dab mu pagtalin ni faanra yibe gafgownagdad, ma gathi aram e be yip’ fan nder felfelan’ Jehovah ngodad. Am lemnag apostal Paul. I par nib fel’ u wan’ Got. Ki yag ni nge yoloy 14 e babyor ni kan tay nga lan e Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Greek, miki  mang apostal ngak e piin ni gathi yad piyu Israel. Yugu aram rogon, mab gel e gafgow nni tay ngak. (Mu beeg e 2 Korinth 11:23-27.) Gad be fil ko n’en ni buch rok apostal Paul ni ma pag Jehovah e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ ni ngan gafgownagrad.

4. Mang fan ni be fanenikaydad e girdi’ nu fayleng?

⁴ I weliy Jesus fan nsusun e ngad nanged ni yira togopuluw ngodad. I yog ni yira fanenikaydad ni bochan e gathi gad bang ko re fayleng ney. (John 15:18, 19) Faan yira gafgownagdad ma gathi aram e pow riy nder tow’athnagdad Jehovah. Bin riyul’ riy e, faanra buch e re n’ey rodad ma aram e be yip’ fan nib fel’ e n’en ni gad be rin’!

5. Rayog ko girdi’ ni ngar taleged e liyor ni gad be tay ngak Jehovah, fa? Mu tamilangnag.

⁵ Girdi’ ni be togopuluw ngodad e dabiyog ni ngar taleged gadad ndab kud liyorgad ngak Jehovah Got ni gubin ma rayog rok. Boor e girdi’ ni kar guyed rogon ni ngar taleged gadad machane dabiyog. Am lemnag e n’en ni buch u nap’an e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng. Nap’an e re ngiyal’ i n’em, ma pi am u boor e nam e rib gel e gafgow ni ur ted ko girdi’ rok Got. Gathi kemus ni yigoo girdien e Nazi e ra taleged e maruwel ko Pi Mich Rok Jehovah u Chiyamen, ya ku arrogon e am u Australia, ngu Canada, nge yugu boch e nam. Machane, am tay fanam i yan ko n’en ni buch. Nap’an e duw ni 1939 u nap’an ni tabab e mahl, ma 72,475 e tamachib ni ur moyed u ga’ngin yang e fayleng. Rogon ni ke m’ug u boch e report e nap’an ni taw nga tungun e mahl ni un tay ko duw ni 1945, ma ke taw urngin e pi tamachib ko 156,299 ni bochan e be tow’athnag Jehovah e girdi’ rok. Ere l’agruw yay ni ke mun nga urngin e pi tamachib!

6. Mang boch ban’en nib manigil nrayog ni nge buch u nap’an ni yira togopuluw ngodad? Mu weliy ban’en ni ke buch.

⁶ Togopuluw e rayog ni nge k’aringdad ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pigpiggad ngak Jehovah ko bin ni ngad rusgad. Bod ni, immoy ba wu’ i mabgol ni bay bochi tir ni fakrow ni ur pared u reb e nam ni dugliy e am riy ni nge taleg e liyor ni gad be tay. Ere tabab e re wu’ i mabgol nem ko pioneer ko bin ni ngar pagew e re n’ey ni nge k’aring e marus ngorow. Mus ko fare walag ni ppin ni ki tal ko maruwel rok nib fel’ puluwon riy. I yog fare walag ni pumoon nre n’ey ni ke taleg e am e liyor ni gad be tay u rom e k’aring e girdi’ ni ngar adaged ni ngar nanged boch ban’en u murung’agen e Pi Mich Rok Jehovah. Bochan e re n’ey, ma aram me mom ngak ni nge tababnag e fol Bible ko girdi’. Ku bay ban’en nib fel’ ni buch ni bochan e re n’ey. I yog reb e piilal ko re nam nem ni boor e girdi’ ni  kar talgad ko pigpig ngak Jehovah e ra sulod ngkur uned ko muulung nge machib bayay.

7. (a) Mang e gad be fil ko Levitikus 26:36, 37? (b) Mang e ga ra rin’ ni faanra kan taleg e liyor ni gad be tay?

⁷ Nap’an nra taleg e pi toogor rodad e liyor ni gad be tay, ma yad baadag ni ngar k’aringed e marus ngodad ya nge dab kud pigpiggad ngak Jehovah. Maku reb e, nap’an ni yad ra taleg e liyor ni gad be tay, maku rayog ni ngar wereged boch ban’en nde riyul’ u murung’agdad, ara rogned ko girdien e am ni ngar bad ra gayed boch ban’en u lan e naun rodad ni bay rogon ko liyor rodad, ara ni fekdad nga tafen e puf oloboch, ara ni kalbusnagdad. Yad be lemnag ni faanra yag rorad ni ngar kalbusnaged in i gadad, ma aram e gad ra rus ngorad. Machane faan gad ra pagrad ni ngar k’aringed e marus ngodad, ma aram e rayog ni nge magawon rogon e pigpig rodad ngak Jehovah fa reb e da talgad. Dubdad ni ngad boded fapi cha’ ni kan weliy murung’agrad ko Levitikus 26:36, 37. (Mu beeg.) Dab da paged e marus ni nge magawonnag ara taleg e pigpig rodad ngak Jehovah. Ri be pagan’dad ngak Jehovah ma gad baadag ni ngad gum’an’gad ndab da rusgad. (Isa. 28:16) Gad ma meybil ngak Jehovah ngad weniggad ngak ni nge pow’iydad. Gad manang ni bochan ni be ayuwegdad, ma dariy be’ ni ki mada’ ko pi am ko girdi’ nib gel lungurad nrayog ni ngar taleged gadad ndab kud liyorgad ngak.​—Heb. 13:6.

8-9. (a) Ra reb i lolugen e tabinaw ara be’ ma mang e ba milfan ngak ni nge dugliy? (b) Mang e ra ayuweg be’ ni nge dugliy e n’en nib fel’ ni nge rin’?

⁸ Faanra ke taleg e am e liyor rodad ko gin ni ga be par riy, ma sana rayog ni ngam lemnag ko ngam chuw ngam man mu par nga reb e nam nrayog ni ngam pigpig riy ngak Jehovah ndariy ban’en ni be magawonnagem, fa danga’. Re n’ey e ban’en ni gur rom e ngam dugliy. Bay boch e walag nsana yad ra guy nib fel’ ni ngar filed murung’agen e n’en ni rin’ e pi Kristiano ko bin som’on e chibog u nap’an ni yib e gafgow ngorad. Tomuren ni yib boch e toogor ra malangnaged Stephen nge yim’, ma aram me chuw pi gachalpen Jesus u Jerusalem ngar garergad u lan yu Judea nge Samaria, maku bay boch i yad ni yan i par nga Fonicia, nge Cyprus, nge Antiok. (Matt. 10:23; Acts 8:1; 11:19) Machane, sana ra guy boch e walag nu tomuren ni kan togopuluw bayay ko pi Kristiano ko bin som’on e chibog, ma aram me dugliy apostal Paul ndabi chuw ko pi binaw ni yibe togopuluw ko machib riy. N’en ni rin’ e aram e tay e yafos rok nga thatharen e riya’ ni fan e nge yag ni wereg fare thin nib fel’, me pi’ e gel nga laniyan’ e pi walag ko pi mach nib gel e gafgow ni yibe tay riy ngorad.​—Acts 14:19-23.

⁹ Mang e gad be fil ko pi n’ey ni buch? Ra reb i lolugen e tabinaw ma ir e nge dugliy ko ba fel’ ni ngar chuwgad chon e tabinaw rok nga ranod ra pared nga yugu reb e nam fa danga’. Machane u m’on ni nge dugliy e n’en ni ngar rin’ed, ma susun ni nge meybil me fal’eg i lemnag rarogon e tabinaw rok, nge fel’ngin ara thibngin nra yib ngorad ni faan yad ra chuw nga ranod ra pared nga yugu reb e nam. Ireray reb e ban’en nra reb e Kristiano ma “ba’ gilban ni be fek” riy. (Gal. 6:5) Susun e dab da turguyed ko ba fel’ ara ba kireb e n’en ni ke dugliy be’ ni nge rin’.

10. Mang e ra yog e branch ofis nge piin piilal ngodad ni ngad rin’ed?

¹⁰ Uw rogon nrayog ni ngam ulul ko liyor ni ga be tay ngak Jehovah ni faanra kan taleg e maruwel rodad ko gin ni ga be par riy? Ra yog e branch ofis ko piin piilal u lan e ulung e n’en ni ngan rin’, nge rogon ni nge yag ngodad e tin nib t’uf rodad ni fan ko tirok Got ban’en ni bod rogon e pi babyor rodad nge boch ban’en, nge rogon e muulung nge machib ni ngad ted. Faanra dabiyog ni nge non e branch ofis ko piin piilal, ma aram e piin piilal e yad ra ayuwegem nge pi walag u lan e ulung ni ngam ululgad ko liyor ni gimed be tay ngak Jehovah. Yad ra yog e n’en ni ngan rin’ nrogon nib puluw  ko fonow ni bay u lan e Bible nge pi babyor rodad.​—Matt. 28:19, 20; Acts 5:29; Heb. 10:24, 25.

11. Mang fan nrayog ni nge pagan’um ngay ni gubin ngiyal’ nra moy e tin nib t’uf rom ya nge yag ni par e michan’ rom nib gel? Mang e rayog ni ngam rin’ ya nge yag nim ayuweg e Bible rom nge yugu boch e babyor rodad ni bay rom?

¹¹ Ke micheg Jehovah ni pi tapigpig rok e ra yag ngorad e tin nib t’uf ni fan e nge yag ni par e michan’ rorad nib gel. (Isa. 65:13, 14; Luke 12:42-44) Ere rayog ni nge pagan’um ngay nra rin’ e ulung rok urngin ban’en nrayog rorad ni fan e ngar pied e tin nib t’uf rom ya nge yag nim par ni gab yul’yul’. Ere mang e rayog ni ngam rin’? Faanra kan taleg e liyor rodad ko gin ni ga ma par riy mag gay bang nib fel’ ni ngam mithag e Bible rom ngay nge yugu boch e babyor rodad ni bay rom. Mu kol ayuw ndab mu tay e pi n’ey nga bang nib mom ni yira pirieg, ndemtrug ko pi babyor rodad ara pi n’en ni bay ko computer, ara cellphone, ara tablet rom. Ra bagadad ma thingari rin’ e tin nrayog rok ya nge yag ni par nib gel e michan’ rok.

12. Uw rogon nrayog ni nge yarmiy e piin piilal e muulung u reb e kanawo’ ndabin nangdad riy?

¹² Uw rogon e muulung ni gad ma tay u gubin e wik? Ra yarmiy e piin piilal rogon ni ngam un ko muulung u reb e kanawo’ ndabi nang e piin ni yad be togopuluw ngodad. Sana yad ra yog ngom ni ngaum mada’gad in e walag u taabang, maku rayog ni ngaur pared ma yad be thilyeg e ngiyal’ ara gin ni yibe tay e muulung riy. Rayog ni ngam ayuweg urngin e piin ni kar bad ko muulung ndabi buch ban’en rorad ni faan ga ra non nib achig lamam u nap’an ni ka mub ko muulung ara nap’an ni ngam chuw. Maku reb e, sana rayog nib t’uf ni ngam munmad u reb e kanawo’ ndabin nangdad riy.

13. Mang e rayog ni ngad filed rok pi walagdad ko pi nam ni immoy u tan e Soviet Union?

¹³ Faanra yan nga murung’agen e machib, ma ra bang ma rogon. Machane, ba t’uf Jehovah rodad ma gad baadag ni gad ma weliy murung’agen Gil’ilungun ko girdi’, ere gad ra gay rogon ni ngad machibgad. (Luke 8:1; Acts 4:29) Bay be’ ni ka nog Emily B. Baran ngak ni ma weliy chepin e girdi’ ni weliy murung’agen e machib ni i tay e Pi Mich Rok Jehovah ko pi nam ni immoy u tan e Soviet Union ni gaar: “Nap’an ni yog e am ko Pi Mich Rok Jehovah ndab kur weliyed e michan’ rorad ngak yugu boch e girdi’, ma aram mar tababgad i machibnag [e] piin buguli yoror rorad u fithik’ e sabethin, nge piin yad nga maruwel, nge pi fager rorad. Nap’an nnon’rad nga kalbus ni bochan e re n’ey, ma aram mar machibnaged yugu boch e kalbus ni ur moyed u rom.” De tal pi walagdad ko pi nam ni immoy u tan e Soviet Union ko machib ni yugu aram rogon ni kan taleg e maruwel rorad. Faanra kan taleg e maruwel rodad ko gin ni ga ma par riy, ma manga yugum folwok ko pi walag ney!

14. Mang wup e rayog ni nge ayuwegdad e Psalm 39:1 ni ngad siyeged?

¹⁴ Mu kol ayuw u rogon e pi n’en ni ga ma weliy ko girdi’. Nap’an ni yira taleg e liyor rodad, ma thingar da nanged ni bay ‘ngal’an ni ngad th’abed gulungdad.’ (Ekl. 3:7) Thingar da kol ayuwgad ndab dogned boch ban’en nsusun e ngan tay nib mith,  ni bod rogon fithingan pi walagdad, nge gin ni gad ma muulung riy, nge rogon ni gad be machib, nge rogon ni be yag ngodad e tin nib t’uf rodad ni fan ko tirok Got ban’en ni bod rogon e pi babyor rodad nge boch ban’en. Dab dogned murung’agen e pi n’ey ko am, ara pi fager rodad, ara girdi’ rodad ni yad ma par ko nam rodad ara yugu boch e nam. Faan gad ra rin’ ban’en ni aray rogon, ma aram e gad be tay e yafos rok pi walagdad nga thatharen e riya’.​—Mu beeg e Psalm 39:1.

15. Mang e ra guy Satan rogon ni nge rin’ ngodad, ma uw rogon nrayog ni ngad siyeged e re wup ney?

¹⁵ Dab da paged nochi magawon nib achig ni nge ruw raba’nagdad. Manang Satan nnap’an nra ruw raba’ e girdi’ u lan reb e tabinaw, ma aram e ra kireb fare tabinaw. (Mark 3:24, 25) Ere dabi tal i guy rogon ni nge ruw raba’nagdad. Ra rin’ e re n’ey ni bochan e be athapeg ni ngad tababgad ni ngad chamgad ngodad ko bin ni ngad chamgad ngak.

16. Mang e rin’ walagdad i Gertrud Poetzinger nrayog ni ngad folwokgad riy?

¹⁶ Mus ko pi Kristiano ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en nib t’uf ni ngar kol ayuwgad ndab ra awgad ko re wup ney. Am lemnag e n’en ni buch rok l’agruw e walag nib pin ni ka nog Gertrud Poetzinger nge Elfriede Löhr ngorow. Gal walag ney e yow bang ko fachi ulung ni kan dugliyrad. Non’row nga kalbus u lan fare Nazi concentration camp ni ku yad boch e walag nib pin ni Kristiano. Ere nap’an ni tabab Elfriede ni nge pi’ boch e welthin u rom ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’ e tin baaram e walag nib pin, ma aram me awan’ Gertrud ngak. Boch nga tomuren me tamra’ Gertrud ko re n’ey ni ke rin’, ma aram me wenig ngak Jehovah ni nge ayuweg. I yoloy ni gaar: “Faanra boor ban’en nib salap be’ riy ngodad ara boor e maruwel nib milfan ngak ko tin nib milfan ngodad, ma thingar da filed rogon ni nge m’agan’dad ko re n’ey.” Uw rogon ni yag ni nge gel ko awan’ ni be tay? I tiyan’ Gertrud nga pi fel’ngin Elfriede nib manigil nge rarogon ni ir be’ nib gol. Bochan e re n’ey ma aram me yag ni ngki fel’ bayay e tha’ u thilrow Elfriede. Yow l’agruw ni yag ni ngar parew ko re concentration camp nem nge taw ko ngiyal’ nni pagrow mar pigpiggow ngak Jehovah ni yow ba yul’yul’ nge taw ko ngiyal’ nra m’ow riy ni aram e ke mus nap’an e yafos rorow u roy u fayleng. Faan gad ra athamgil nib gel ngad pithiged boch e magawon ni ma sum u thildad pi walagdad, ma aram e dariy ban’en ni gad ra pag ni nge ruw raba’nagdad.​—Kol. 3:13, 14.

17. Mang fan ni gubin ngiyal’ nthingar ud folgad ko yaram ni be fal’eg e ulung rok Jehovah?

¹⁷ Gubin ngiyal’ ni ngam fol ko yaram. Faan gad ra fol ko fonow ni ke pi’ e pi walag ni pumoon ni yad be yog e thin rodad maku be pagan’dad ngorad, ma aram e gad ra siyeg boch e magawon. (1 Pet. 5:5) Bod ni, bay reb e nam ni kan taleg e maruwel rodad riy ni pi walag ni pumoon riy ni yad be yog e thin e rogned ko pi walag u lan e ulung ndab ra pied e babyor ku be’ u nap’an e machib. Machane, bay reb e walag ni pumoon nib pioneer u rom nde fol ko yaram ni kan pi’, ma aram me tabab  i wereg boch e babyor ko girdi’. Ere mang e buch? De n’uw nap’an nga tomuren ni kar mu’gad boch e walag ko machib u fithik’ e sabethin, ma aram me tabab e polis i fithfith boch e deer ngorad. Be m’ug ko n’en ni buch ni immoy boch i girdien e am ni ur leked e pi walag ney ma aram mar feked e pi babyor nem ni ur wereged ko girdi’. Ere mang e gad be fil ko re n’ey ni buch? Ba t’uf ni ngad folgad ko fonow ni kan pi’ ni mus ni faanra der m’agan’dad ngay. Gubin ngiyal’ nra tow’athnagdad Jehovah ni faan gad ra fol ko n’en ni ke yog e pi walag ni pumoon ni ke tayrad ni nga u rogned e thin rodad.​—Heb. 13:7, 17.

18. Mang fan nthingar dab da sunmiyed boch e motochiyel nde t’uf ni ngan fol riy?

¹⁸ Dab mu sunmiy boch e motochiyel nde t’uf ni ngan fol riy. Faanra sunmiy e piin piilal boch e motochiyel nde t’uf ni ngan fol riy, ma aram e yad be mo’maw’nag boch ban’en nga puluwon e pi walag. Reb e walag ni pumoon ni ka nog Juraj Kaminský ngak e weliy murung’agen e n’en ni buch u nap’an nni taleg e liyor rodad ko fare nam ni unog yu Czechoslovakia ngay kafram ni gaar: “Tomuren nni kol e pi walag ni yad be yog e thin nge ku boor e piilal, ma aram e tin baaram e walag ndan kolrad e ra tababgad i sunmiy boch e motochiyel ni nge fol e pi walag riy, maku yad be yog ngorad e tin ni ngar rin’ed nge tin ndab rrin’ed.” Dawori pi’ Jehovah mat’awdad ni ngad dugliyed e n’en ni nge rin’ yugu boch e girdi’. Be’ ni yugu be sunmiy boch e motochiyel nde t’uf ni ngan fol riy e gathi be ayuweg e pi walag ni nge dabi buch ban’en rorad, ya ke par ni ir e be yog ngorad e n’en ni ir e thingari mich u wan’rad.​—2 Kor. 1:24.

19. Mang fan nrayog ni ngad pared ndab da rusgad ni yugu demtrug e n’en nra rin’ Satan ngodad nrogon ni bay ko 2 Kronicles 32:7, 8?

¹⁹ Satan ni Moonyan’ ni ir e bin th’abi ga’ e toogor rodad e dariy ba ngiyal’ nra tal i gafgownag e pi tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’. (1 Pet. 5:8; Rev. 2:10) Satan nge piin ni yad ba muun ngak e yad ra guy rogon ni ngar taleged e liyor ni gad be tay ngak Jehovah. Machane, dariy rogon ni ngad rusgad ma gad tal ko pigpig ni gad be tay! (Deut. 7:21) Bay Jehovah u ba’ rodad, ma ra ulul i ayuwegdad ni yugu aram rogon ni kan taleg e liyor ni gad be tay.​—Mu beeg e 2 Kronicles 32:7, 8.

20. Mang e kam dugliy ni ngam rin’?

²⁰ Manga yu gud dugliyed lanin’dad ni bod rogon fa gal walag ko bin som’on e chibog nrognew ngak e piin ni yad be gagiyeg e ngiyal’ nem ni lungurow: “Gimed e ngam turguyed ko bin ngan e mmat’aw u p’eowchen Got, ko ngan fol romed ara ngan fol rok Got. Ya dabiyog ni nge dab kug weliyew e n’en ni kug guyew nge n’en ni kug rung’agew.”​—Acts 4:19, 20.