GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 34
Ũrĩa Mũndũ Angĩkenera Ũtungata Mwerũ
“Ngai ndagĩte ũthingu nĩguo ariganĩrũo nĩ wĩra wanyu o na wendo ũrĩa muoonanirie nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩake.”—AHIB. 6:10.
RWĨMBO NA. 38 Nĩ Arĩkũheaga Hinya
GĨCUNJĨ-INĨ GĨKĨ *
1-3. Itũmi imwe iria itũmaga ndungata cia mahinda mothe itige ũtungata mũna nĩ irĩkũ?
ROBERT na Mary Jo mooigire ũũ: “Thutha wa kũhũthĩra mĩaka 21 ũtungata-inĩ witũ wa ũmishonarĩ, aciari aitũ othe ana maarĩ na mathĩna ma mwĩrĩ na maarĩ akũrũ. Nĩ twakeneire mweke wa gũthiĩ kũmarũmbũiya. O na kũrĩ ũguo, nĩ twaiguire ruo mũno gũthama kũndũ kũrĩa tweendete.”
2 William na Terrie mooigire ũũ: “Rĩrĩa twamenyire atĩ tũtingĩahotire gũthiĩ na mbere na ũtungata witũ nĩ ũndũ wa mathĩna ma mwĩrĩ, nĩ twarĩrire. Kĩroto gitũ gĩa gũtungatĩra Jehova bũrũri-inĩ ũngĩ gĩakinyire hau.”
3 Aleksey ooigire ũũ: “Nĩ twamenyaga atĩ akararia aitũ nĩ meendaga kũhinga wabici ya rũhonge ĩrĩa ndaatungataga. O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa maahingire Betheli na tũkĩbatara kuuma kuo, no twamakire.”
4. Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?
4 Maũndũ macio monetwo nĩ hamwe na mangĩ ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ arĩa moimĩte Betheli na angĩ arĩa macenjeirio mĩeke ya ũtungata. * Aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio ehokeku no mone arĩ ũndũ mũritũ gũtiga ũtungata marendete mũno. Nĩ kĩĩ kĩngĩmateithia kũhiũrania na ũgarũrũku ũcio? Tũngĩmateithia atĩa? Macokio ma ciũria icio no matũteithie ithuothe kũhiũrania na mogarũrũku ũtũũro-inĩ?
KŨHIŨRANIA NA MOGARŨRŨKU
Gũtiga ũtungata mũna kũngĩritũhĩra ndungata cia mahinda mothe nĩkĩ? (Rora kĩbungo gĩa 5) *
5. Ũgarũrũku wa ũtungata ũngĩtũhutia na njĩra irĩkũ?
5 O na angĩkorũo tũtungataga Betheli kana ũtungata-inĩ ũngĩ o wothe, no tũkũrie wendo harĩ andũ o hamwe na kũndũ kũrĩa tũtungataga. Kũngĩthiĩ ũndũ tuume kũndũ kũu, ngoro citũ nĩ ihehenjekaga mũno. Nĩ tũiguaga twagĩte aarĩ na ariũ a Ithe witũ, na nĩ twĩciragia ũhoro wao, makĩria angĩkorũo twoimire kũu nĩ ũndũ wa kũnyarirũo. (Mat. 10:23; 2 Kor. 11:28, 29) Ningĩ, kwambĩrĩria ũtungata ũngĩ, o na kana mũndũ gũcoka kũrĩa ooimĩte no kũmũritũhĩre tondũ no abatare kwĩruta ũndũire mwerũ. Robert na Mary Jo mooigire ũũ: “Nĩ twariganĩirũo nĩ ũndũire witũ na nginya kũhunjia na rũthiomi rwitũ. Twaiguaga tũrĩ ageni bũrũri-inĩ witũ.” Andũ amwe arĩa magĩaga na ũgarũrũku ũtungata-inĩ wao, no macemanie na moritũ materĩgĩrĩirũo ma kĩĩmbeca. No maigue matukanĩirũo, matarĩ na mwĩhoko, na makuĩte ngoro. Nĩ kĩĩ kĩngĩmateithia?
Nĩ ũndũ wa bata gũkuhĩrĩria Jehova na kũmwĩhoka (Rora kĩbungo gĩa 6-7) *
6. Tũngĩikara hakuhĩ na Jehova atĩa?
6 Ikaraga hakuhĩ na Jehova. (Jak. 4:8) Hihi tũngĩikara hakuhĩ nake atĩa? Na njĩra ya kũmwĩhoka arĩ we “Mũigua wa mahoya.” (Thab. 65:2) Thaburi 62:8 yugaga ũũ: “Mũitũrũragĩrei ngoro cianyu.” Jehova no ahote ‘gwĩka o na akĩrĩrĩrie mũno makĩria maũndũ marĩa tũmũhoyaga kana tũngĩĩcirĩria.’ (Ef. 3:20) Jehova ndahingagia o maũndũ marĩa tũmũhoyaga. No atũteithie kũhiũrania na mathĩna maitũ na njĩra tũtangĩrĩgĩrĩra.
7. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩtũteithia gũikara hakuhĩ na Jehova? (b) Kũringana na Ahibirania 6:10-12, gũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova na wĩhokeku gũkoragwo na moimĩrĩro marĩkũ?
7 Nĩguo ũhote gũikara hakuhĩ na Jehova, thomaga Maandĩko o mũthenya na ũgecũrania ũhoro wamo. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wanatungata arĩ mishonarĩ ooigire ũũ: “Nĩ wega gũthiĩ na mbere na mũbango wa ũthathaiya wa famĩlĩ na kũhaarĩria mĩcemanio ũtegũtĩrĩria, o ta ũrĩa wekaga gũtanagĩa mogarũrũku.” Ningĩ nĩ wega gũthiĩ na mbere kwĩrutanĩria ũtungata-inĩ kĩũngano-inĩ kĩrĩa wathamĩra. Jehova nĩ aririkanaga arĩa mathiaga na mbere kũmũtungatĩra na wĩhokeku, o na angĩkorũo matireka maũndũ maingĩ ta ũrĩa meekaga hau kabere.—Thoma Ahibirania 6:10-12.
8. Ciugo cia 1 Johana 2:15-17 ingĩgũteithia atĩa kũhũthia ũtũũro waku?
8 Hũthia ũtũũro waku. Ndũgetĩkĩrie mĩtangĩko ya thĩ ĩno ya Shaitani ‘ĩhatĩke’ maũndũ maku ma kĩĩroho. (Mat. 13:22) Regana na hatĩka cia thĩ ĩno kana cia arata matarĩ na ũũru kana andũ a famĩlĩ cia gũgũtindĩka ũcarie ũtonga thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ wa Shaitani. (Thoma 1 Johana 2:15-17.) Wĩhokage Jehova, o we ũrĩa ũtwĩrĩire atĩ nĩ arĩtũhingagĩria mabataro maitũ mothe ma kĩĩroho, ma ngoro, na ma kĩĩmwĩrĩ “ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire.”—Ahib. 4:16; 13:5, 6.
9. Kũringana na Thimo 22:3, 7, nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gwĩthema mathiirĩ matarĩ ma o mũhaka? Nĩ kĩĩ kĩngĩtũteithia gũtua matua ma ũũgĩ?
9 Wĩtheme mathiirĩ matarĩ ma o mũhaka. (Thoma Thimo 22:3, 7.) Gũthama no kũrehe ngarama nene mũno, na nĩ ũndũ mũhũthũ mũndũ gwĩkora agĩkomba. Nĩguo ndũgekore na thiirĩ, wĩtheme gũkomba nĩguo ũgũre indo ũtarabatara. Rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko mĩnene, ta hihi rĩrĩa tũrarũmbũiya mũndũ wa famĩlĩ mũrwaru, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ gũtua nĩ mbeca cigana tũngĩkomba. Mahinda-inĩ ta macio, ririkanaga atĩ “mahoya na mathaithana” no magũteithie gũtua matua ma ũũgĩ. Jehova no acokie mahoya maku na njĩra ya gũkũhe thayũ ũrĩa ‘ũrĩgitagĩra ngoro yaku na ũhoti waku wa gwĩciria,’ nĩguo ũhote gũtua matua ũhooreire.—Afil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.
10. Tũngĩka atĩa nĩguo tũgĩe na arata angĩ?
10 Ikaraga hakuhĩ na arata ega. Aragia maũndũ marĩa ũragerera, na ũrĩa ũraigua hamwe na arata aku a hakuhĩ, makĩria arĩa managerera maũndũ marĩa ũragerera. Gwĩka ũguo no gũgũteithie kũigua wega. (Koh. 4:9, 10) Arata arĩa ũrakoragwo nao matirĩ hĩndĩ magaatiga gũtuĩka arata aku. Rĩu kĩũngano-inĩ kĩrĩa ũthamĩire nĩ ũkũbatara kũgĩa na arata angĩ. Ririkana atĩ nĩguo ũgĩe na arata, wee mwene nĩ ũrabatara gũkorũo wĩ mũrata. Ũngĩhota atĩa kũgĩa na arata angĩ? No wĩre arĩa angĩ maũndũ mega marĩa wĩyoneire ũtungata-inĩ wa Jehova, nĩgetha o nao magĩe na gĩkeno ta gĩaku. O na angĩkorũo amwe kĩũngano-inĩ matirataũkĩrũo kĩrĩa gĩtũmaga wende ũtungata wa mahinda mothe, nĩ harĩ arĩa mangĩenda kũmenya makĩria na matuĩke arata aku. O na kũrĩ ũguo, wĩthemage kwaria mũno ũhoro waku kana maũndũ marĩa ũhingĩtie, na maũndũ moru marĩa wanagerera.
11. Mũngĩtũũria gĩkeno kĩhiko-inĩ kĩanyu atĩa?
11 Angĩkorũo mwatigire ũtungata ũrĩa mwarĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa mũhikanĩtie nake kũrwara, wĩtheme kũmũcokagĩrĩria mahĩtia. Kana angĩkorũo wee nĩwe warĩ na mathĩna ma mwĩrĩ, ndũgecokagĩrĩrie mahĩtia ũkona ta wahĩtĩirie ũrĩa mũhikanĩtie nake. Ririkanaga atĩ mũrĩ “mwĩrĩ ũmwe,” na nĩ mwehĩtire mbere ya Jehova atĩ nĩ mũrĩrũmbũyanagia inyuerĩ o na kũngĩthiĩ atĩa. (Mat. 19:5, 6) Angĩkorũo mwatigire ũtungata nĩ ũndũ wa kũgĩa mwana mũtabangĩte, tigagĩrĩrai atĩ mwana wanyu nĩ oĩ nĩ mũmuonaga arĩ wa bata gũkĩra mweke ũrĩa mwarĩ naguo. Ĩragai mwana wanyu atĩ mũmuonaga arĩ “kĩheo” kuuma kũrĩ Ngai. (Thab. 127:3-5) Ningĩ mwĩragei ũhoro wĩgiĩ maũndũ mega marĩa mweyoneire ũtungata-inĩ wanyu. Gwĩka ũguo no gũtindĩke mwana wanyu ahũthĩre ũtũũro wake ũtungata-inĩ ũrĩ gĩkeno wa Jehova o ta ũrĩa o na inyuĩ mwekire.
ARĨA ANGĨ MANGĨTEITHIA ATĨA?
12. (a) Tũngĩteithia atĩa ndungata cia mahinda mothe ithiĩ na mbere na ũtungata ũrĩa ciĩhokeirũo? (b) Tũngĩmateithia atĩa kũhiũrania na ũgarũrũku na njĩra hũthũ?
12 Ũhoro mwega nĩ atĩ ciũngano nyingĩ o hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ mũndũ ũmwe ũmwe, nĩ mekaga ũrĩa wothe mangĩhota gũteithia ndungata cia mahinda mothe ithiĩ na mbere ũtungata-inĩ ũrĩa iheetwo. Mekaga ũguo na njĩra ya kũmekĩra ngoro mathiĩ na mbere, kũmahe ũteithio wa kĩĩmbeca kana mabataro mangĩ ma kĩĩmwĩrĩ, o na kana kũmateithia harĩ kũrũmbũiya famĩlĩ ciao kũrĩa moimĩte. (Gal. 6:2) Arĩa marĩ ũtungata-inĩ wa mahinda mothe mangĩthamĩra kĩũngano-inĩ kĩanyu, ndwagĩrĩirũo kuona ta arĩ kũremwo mararemirũo nĩ ũtungata ũrĩa marehokeirũo o na kana ta arĩ ũndũ mũũru marekire. * Handũ ha ũguo, mateithie kũhiũrania na ũgarũrũku ũcio na njĩra hũthũ. Manyite ũgeni ũkenete, na ũmagathĩrĩrie nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa mahingĩtie, o na angĩkorũo kwa ihinda rĩrĩ matirahota gwĩka maũndũ maingĩ nĩ ũndũ wa mathĩna ma mwĩrĩ. Mamenye wega. Wĩrute kuumana na ũmenyo ũrĩa marĩ naguo, o hamwe na ũmenyeru wao.
13. Tũngĩteithia atĩa arĩa maroimire ũtungata-inĩ mũna?
13 Kĩambĩrĩria-inĩ, arĩa maroimire ũtungata-inĩ mũna no mabatare ũteithio waku ũhoro-inĩ wĩgiĩ gwa gũikara, gũthiĩ kũndũ gũtiganĩte, wĩra, na mabataro mangĩ ma o mũhaka. Ningĩ no mabatare kũmenya ũhoro wĩgiĩ kũrĩa mangĩgũra indo raithi na kũrĩa mangĩona ũtungata mũna. No ũndũ ũrĩa mabataraga makĩria ti kũiguĩrũo tha, ĩndĩ nĩ ithuĩ kũmonia atĩ nĩ tũrataũkĩrũo nĩo. No gũkorũo nĩ marahiũrania na mathĩna ma mwĩrĩ, o na kana ma mũndũ wao wa famĩlĩ. No makorũo magĩcakaya nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ mũndũ mendete. * Ningĩ no makorũo makĩigua kĩeha marĩ oiki, meciria ũhoro wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marakoragwo nao ũtungata-inĩ wa hau kabere. No mabatare ihinda kũhiũrania na maũndũ macio mangĩtũma mũndũ atukanĩrũo.
14. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ maateithirie mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe atĩa?
14 Kwa ihinda rĩrĩ, ũteithio ũrĩa ũngĩmahe na kĩonereria gĩaku no imateithie gwĩka ũgarũrũku. Mwarĩ wa Ithe witũ watungatire mĩaka mĩingĩ bũrũri-inĩ ũngĩ ooigire ũũ: “Ndĩ kũrĩa ndaatungataga, ndeerutaga na arutwo a Bibilia o mũthenya. No kũrĩa ndathamĩire, warĩ ũndũ mũritũ o na kũhumbũrĩria mũndũ Bibilia kana kũmuonia video ũtungata-inĩ. No aarĩ na ariũ a Ithe witũ a kũu nĩ maanyitaga ũgeni tũthiĩ nao gũcokera andũ na kwĩruta na arutwo ao a Bibilia. Kuona kĩyo na ũmĩrĩru wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio makĩĩruta Bibilia na arutwo marathiĩ na mbere, nĩ gwatũmaga ngenere ũtungata. Nĩ ndeerutire kwambĩrĩria ndeereti gĩcigo-inĩ kĩu kĩerũ. Maũndũ macio mothe nĩ maandeithirie gũcokererũo nĩ gĩkeno.”
Caria njĩra cia kwandandũra ũtungata waku gĩcigo-inĩ gĩa kũrĩa ũikaraga (Rora kĩbungo gĩa 15-16) *
THIĨ NA MBERE KWĨRUTANĨRIA!
15. Ũngĩgĩa atĩa na moimĩrĩro mega ũtungata-inĩ waku mwerũ?
15 No ũgaacĩre ũtungata-inĩ waku mwerũ. Ndũgecirie atĩ ũgarũrũku woka tondũ waku kũremwo kũhingia ũtungata kana atĩ rĩu ndũrĩ mũndũ wa bata. Wĩcirie ũhoro wa maũndũ maingĩ marĩa Jehova agwĩkĩire, na ũthiĩ na mbere kũhunjia. Wĩgerekanie na Akristiano ehokeku a karine ya mbere. Kũrĩa guothe maakoragwo, ‘maathiaga kũndũ guothe bũrũri-inĩ ũcio makĩhunjagia ũhoro ũrĩa mwega wa kiugo.’ (Atũm. 8:1, 4) Kĩyo gĩaku gĩa gũthiĩ na mbere kũhunjia no gĩkorũo na moimĩrĩro mega. Kwa ngerekano, mapainia amwe maaingatirũo bũrũri-inĩ ũmwe magĩthiĩ bũrũri-inĩ ũngĩ kũrĩa kwarĩ na bata mũnene wa kũhunjia na rũthiomi rwao. Thutha wa mĩeri ĩigana ũna, nĩ kwagĩire na ikundi njerũ ciambĩrĩirio ciarĩ na andũ aingĩ mareruta Bibilia.
16. Ũngĩgĩa atĩa na gĩkeno ũtungata-inĩ waku mwerũ?
16 Bibilia yugaga ũũ: “Gĩkeno kĩrĩa kiumaga kũrĩ Jehova nĩkĩo hinya wanyu.” (Neh. 8:10, kohoro ka magũrũ-inĩ) Gĩkeno gitũ kĩnene kĩagĩrĩirũo kuuma harĩ Jehova, no ti harĩ ũtungata witũ, o na tũngĩkorũo tũwendete atĩa. Nĩ ũndũ ũcio, thiĩ na mbere gũtwarana na Jehova na kũmwĩhoka akũhe ũũgĩ, agũtongorie, na agũtiirĩrĩre. Ririkana atĩ wendo ũrĩa warĩ naguo harĩ ũtungata waku wa hau kabere woimanĩte na kwenda gũteithia andũ a kũu na ngoro yaku yothe. Ruta ũtungata ũrĩa ũrĩ naguo rĩu na ngoro yaku yothe na Jehova nĩ egũgũteithia ũwende o naguo.—Koh. 7:10.
17. Twagĩrĩirũo kũririkana ũndũ ũrĩkũ wĩgiĩ wĩra ũrĩa twĩhokeirũo ihinda-inĩ rĩrĩ?
17 Twagĩrĩirũo kũririkana atĩ tũgũtũũra tũtungatagĩra Jehova tene na tene, no wĩra ũrĩa twĩhokeirũo ihinda-inĩ rĩrĩ no wa ihinda inyinyi. Thĩinĩ wa thĩ njerũ, no kũhoteke ithuothe nĩ tũkaagĩa na wĩra mwerũ. Aleksey, ũrĩa ũkũgwetetwo kĩambĩrĩria-inĩ oigaga atĩ mogarũrũku marĩa meekĩkire ũtungata-inĩ wake nĩ mamũteithagia kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa marĩa magooka. Ooigire ũũ: “Nĩ ndeetĩkĩtie Jehova biũ na ndiarĩ na nganja na thĩ njerũ, no ndaamuonaga arĩ kũraihu na niĩ, na ngona thĩ njerũ ĩrĩ kũraihu. Rĩu nyonaga Jehova arĩ hakuhĩ mũno na niĩ na ngona thĩ njerũ ĩkuhĩrĩirie mũno.” (Atũm. 2:25) Gũtekũmakania ũtungata witũ nĩ wa mũthemba ũrĩkũ, rekei tũthiĩ na mbere gũtwarana na Jehova. Ndarĩ hĩndĩ agaatũtiganĩria, na nĩ arĩtũteithagia kũgĩa na gĩkeno ũtungata-inĩ wake o harĩa hothe tũrĩkoragwo.—Isa. 41:13.
RWĨMBO NA. 90 Nĩ Twĩkĩranage Ngoro
^ kĩb. 5 Rĩmwe na rĩmwe, aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marĩ ũtungata-inĩ wa mahinda mothe nĩ matigaga ũtungata mũna kana makaheo ũtungata ũngĩ. Gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ kĩarĩrĩirie moritũ marĩa mageragĩra, na kĩrĩa kĩngĩmateithia kũgaacĩra hĩndĩ ĩyo ya mogarũrũku. Ningĩ nĩ kĩarĩrĩirie ũrĩa arĩa angĩ mangĩka kũmekĩra ngoro na kũmateithia, o hamwe na motaaro marĩa mangĩtũteithia ithuothe rĩrĩa kwagĩa mogarũrũku.
^ kĩb. 4 Ningĩ ariũ a Ithe witũ arĩa mehokeirũo maũndũ makinyia mĩaka mĩna, nĩ mabataraga gũtigĩra ariũ a Ithe witũ ethĩ mawĩra mao matiganĩte. Rora icunjĩ, “Ariũ a Ithe Witũ Akũrũ—Jehova Onaga Wĩhokeku Wanyu Ũrĩ wa Bata” thĩinĩ wa Mũrangĩri wa Septemba 2018, na “Tũũria Thayũ wa Meciria o na Maũndũ Macenjia” thĩinĩ wa Mũrangĩri wa Oktomba 2018.
^ kĩb. 12 Athuri a kĩũngano kĩrĩa mũndũ aratungataga mbere ĩyo magĩrĩirũo kwandĩka marũa ma gũtaarĩria ũhoro wake o na ihenya ũrĩa kwahoteka nĩgetha ahote gũthiĩ na mbere gũtungata arĩ painia, mũthuri wa kĩũngano, o na kana ndungata ya kĩũngano.
^ kĩb. 13 Rora gĩcunjĩ kĩrĩ na kĩongo, “Kukabiliana na Huzuni ya Kufiwa” thĩinĩ wa Amkeni! ya 2018, Na. 3.
^ kĩb. 57 GŨTAARĨRIA MBICA: Mũrũ wa Ithe witũ na mũtumia wake makiugĩra ũhoro kĩũngano kĩao marĩ na kĩeha thutha wa gũtiga gũtungata marĩ amishonarĩ bũrũri-inĩ ũcio.
^ kĩb. 59 GŨTAARĨRIA MBICA: Macoka bũrũri-inĩ wao, makahoya Jehova na kĩyo amateithie kũhiũrania na moritũ marĩa maragerera.
^ kĩb. 61 GŨTAARĨRIA MBICA: Jehova akamateithia na magacokerera ũtungata wa mahinda mothe. Makahũthĩra rũthiomi rũrĩa meerutire marĩ amishonarĩ kũhunjĩria andũ arĩa mathamĩire bũrũri ũcio gĩcigo-inĩ gĩa kũhunjia gĩa kĩũngano kĩao.
